Фатимидтер халифаты тарихындағы Убайдаллахтың алатын орны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3

Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4.9
1. Фатимидтер халифаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
2. Фатимидтер халифаты тарихындағы Убайдаллахтың алатын орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5.7
3. Убайдаллахтың шығу тегі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8.9

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10

Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11

Х ғасырдың басында Египет өз шежіресін Мұхаммедтің (с.а.у) қызы Фатимадан жүргізген, Магрибте үстемдік еткен шииттік әулеттің талаптану объектісі болды. Бірнеше онжылдықтарға созылған, екі жақты әртүрлі нәтижеге ие болып тұрған күрес соңында 969 жылы фатимидтік әскер Египет астанасы Фустатты және уақыт өте барлық мемлекетті жаулап алды. Фатимидтік әскердің бас командашы Джаухар бұнымен тоқтамай, осы уақытта Ихшидид әулеті үстемдігі жүрген Сирияны жаулап алуға өзінің әскерін жібереді. Басында, фатимидтік әскер Дамаскқа дейінгі сирияның жерін басып алады. Бірнеше жылдар бойы мұсылмандардың территориясын басып кірген Византиялықтардың императорымен 1037 жылы Фатимидтер келісім жасасты. Осыны қолданған фатимидтер, Халебті (Алеппо) жаулап алғаннан кейін, Византиялықдың иелігінде болған. Антиохиядан басқа бүкіл Сирия жерін жаулап алуға мүмкіндік туды. Сирияға қосылудан бас тартқан Карматтар жыл сайын 20 мың динар салық төлеуге уәде берді. ХІ ғасырдың басында Фатимидтер мемлекетінің территориясына Египет, қазіргі заманғы Сирия, Палестина, Батыс Аравия, Мальта аралдары, Сицилия, Сардиния және Корсика кірді. Фатимидердің басшылары Х ғасырдың басында-ақ халиф титулын иемденген. Сонымен, Шығыста екі халиф болды. Әр халиф тек өздерінің мүдделерін заңды деп санады. Екі халиф те бір-бірін дін бұзар деп жариялады.
Жаңа халифаттың орталығы Египет болды. Фатимидтердің билік еткен кезеңі, елдегі өндіргіш күштер мен шаруашылықтың барлық түрлерінің даму кезеңімен тұспа-тұс келеді.

1. Семенова Л.А., Из истории Фатимидского Египта. М.: изд. «Наука», 1974. – 262 с.

2. Фельштинский И.М., История арабов и халифата (750-1517 гг.). Издание второе, исправленное и дополненное. М.: Формика-С, 2001. – 352 с.

3. Ацамба Ф.М., Лапина З.Г., Мейер М.С., История стран Азии и Африки в средние века. М.: изд. Московского университета, 1987. – 281 с.

4. Семенова Л.А., О рабстве в Фатимидском Египте, - «Арабские страны. История. Экономика», М., 1970.

5. Мусульманский мир (950-1150). Сборник статей / Отв. ред. В.В. Наумкин и М.Б.Пиотовский. М., 1981.

6. История стран Азии и Африки в средние века / Под. Ред. Л.В.Симоновской и Ф.М. Ацамба. Разделы по истории арабов. М., 1968

Пән: Жалпы тарих
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Фатимидтер халифаты тарихындағы Убайдаллахтың алатын орны

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3

Негізгі
бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... 4-9
1. Фатимидтер
халифаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ..4
2. Фатимидтер халифаты тарихындағы Убайдаллахтың алатын
орны ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... ... ... .5-7
3. Убайдаллахтың шығу
тегі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
8-9

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... ... ... ... ... .10

Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11

Кіріспе
Х ғасырдың басында Египет өз шежіресін Мұхаммедтің (с.а.у) қызы
Фатимадан жүргізген, Магрибте үстемдік еткен шииттік әулеттің талаптану
объектісі болды. Бірнеше онжылдықтарға созылған, екі жақты әртүрлі нәтижеге
ие болып тұрған күрес соңында 969 жылы фатимидтік әскер Египет астанасы
Фустатты және уақыт өте барлық мемлекетті жаулап алды. Фатимидтік әскердің
бас командашы Джаухар бұнымен тоқтамай, осы уақытта Ихшидид әулеті
үстемдігі жүрген Сирияны жаулап алуға өзінің әскерін жібереді. Басында,
фатимидтік әскер Дамаскқа дейінгі сирияның жерін басып алады. Бірнеше
жылдар бойы мұсылмандардың территориясын басып кірген Византиялықтардың
императорымен 1037 жылы Фатимидтер келісім жасасты. Осыны қолданған
фатимидтер, Халебті (Алеппо) жаулап алғаннан кейін, Византиялықдың
иелігінде болған. Антиохиядан басқа бүкіл Сирия жерін жаулап алуға
мүмкіндік туды. Сирияға қосылудан бас тартқан Карматтар жыл сайын 20 мың
динар салық төлеуге уәде берді. ХІ ғасырдың басында Фатимидтер мемлекетінің
территориясына Египет, қазіргі заманғы Сирия, Палестина, Батыс Аравия,
Мальта аралдары, Сицилия, Сардиния және Корсика кірді. Фатимидердің
басшылары Х ғасырдың басында-ақ халиф титулын иемденген. Сонымен,
Шығыста екі халиф болды. Әр халиф тек өздерінің мүдделерін заңды деп
санады. Екі халиф те бір-бірін дін бұзар деп жариялады.
Жаңа халифаттың орталығы Египет болды. Фатимидтердің билік еткен
кезеңі, елдегі өндіргіш күштер мен шаруашылықтың барлық түрлерінің даму
кезеңімен тұспа-тұс келеді.
Осындай мықты Халифаттың құрылуына Убайдаллах қандай роль атқарғанын
анықтау үшін, жалпы Фатимидтер Халифатының құрылу тарихымен қоса,
Убайдаллахтың шығу тегі мен оның өмірі жайлы кездесетін деректерді
қарастырып зерттеу керек. Және де, Убайдаллахтың билік еткен кезеңіндегі
Халифатта біршама оқиғалар орын алады.

Негізгі бөлім
Фатима әулеті - араб халифтерінің әулеті, олар өздерін Фатимадан
(Мұхаммед с.а.у. қызы) тарадық деп есептейді. Солтүстік Африкада содан
кейін Египетте билігін жүргізеді. Әулеттің негізін – Убейдаллах Маһди
қалаған.
Феодалды мемлекет (909-1171): Исмаил қауымына (исмаилдар) кіретін
билеуші Фатима әулетінің атымен аталған. Ифрикада (қазіргі Тунис жерінде)
шиит (шейіт) – берберлер көтерілісі және олардың Ағлаб әулетінің бұрынғы
резиденциясы – Раккатда (Кайруан маңы) – Исмаил қауымының соңғы жасырын
имамы Убейдаллах халиф және маһди (Құдай жіберген құтқарушы имам) болып
жарияланды. Х ғасырдың орта кезіне таман Фатима әулеті бүкіл Солтүстік
Жерорта теңізі аймағына шабуыл жасап тұрды. 969 жылы Славян қолбасшысы
Джауһар басшылық еткен Фатима әулетінің әскерлері Египетті жаулап алды.
Фатима әулеті халифінің астанасы 973 жылдан Каир (1021 жылға дейін Кайруан,
одан кейін Маһдия) болды. Өзінің бұрынғы одақтасы - Египетке екі дүркін
басып кірген Карматтардың қарсылығын басып ХІ ғасырдың басында Сирия
әскерін бағындырды.
Фатима әулеті халифаты бір орталыққа бағынған әскери – территориялық
мемлекетке айналды. Халиф сонымен қатар Исмаил қауымының имамы болып
есептелді.
Үкімет билігі әкеден балаға мұраға берілді және іс жүзінде билеуші
таптың белгілі бір топтарының мүддесін көздеді. Шаруашылықтың жетекші
саласы Ніл өзенінің тасқын суларын пайдалануға негізделген егіншілік, ал
басты өндіруші күш шаруа (феллах) болды. Шамамен ХІ ғасырдың ортасына
дейінгі мерзімде Фатима әулеті халифатында қалалық қолөнер кеңінен дамыды.
Бұған кейде құлдар еңбегі пайдаланылды. Тоқымашылық кәсібі өркендеді.
Александрия, Дамьетте, Тиннис қалалары оның ірі орталығына айналды. Фатима
әулеті халифаты Үндістанмен, Византиямен, Италия қалаларымен (Амальфи,
Винеция, Генуя, Биза, т.б.) сауда жасады.

Х ғасырдың басында Солтүстік Африка территориясында Аббасидтерге қарсы
мықты қозғалыс пайда болды. Бұл қозғалыстардың нәтижесінде құдіретті
Фатимидтер әулеті басшылық еткен мемлекет қалыптасты. ІХ және Х ғасырдың
өзінде-ақ, исмаилит насихаттаушыларының Саламидегі орталығынан бір сыбыс
шығады. Олар, аты мен келген жері соңғы уақытқа дейін жасырын болған Махди
пайда болды дейді. Оның есімі Убайдаллах деп жариялайды. Жаңа пайда болған
Махдидың жақтаушылары бүкіл ислам әлемінде үздіксіз насихаттар жүргізеді.
Солтүстік Африка аймағындағы, Ифрикиядағы (арабтарға Магрибтің бір бөлігі,
Солтүстігінде Жерорта теңізімен шекетеледі, Оңтүстігі Атлас таулары, шығысы
Баркумен, ал батысы Бужидің оңтүстігіне дейін жетеді) өздерінің билік
күштерін жоғалтқан және жергілікті халықтың наразылығына ұшыраған
Аглабидтер әулеті (Тунис) және Алжирдегі Рустамидтер территориясы олардың
қызметтері үшін өте қолайлы болды. Шамамен осы уақытта, яғни ІХ ғасырдың
соңында өзінің ойы мен исмаилизмді Иракта насихаттаған Хамдан Кармат,
Халифаттың Орталық аймағында жаңа бағытқа бұрылған көптеген жақтаушыларды
жинады. Дәл осы кезде қайратты Абу Абдаллах көзге түседі. Абу Абдаллах
тәжірибелі ұстаздың басшылығымен исмаилиттік доктринаға сай білім алып, 893
жылы миссионер ретінде Солтүстік Африкаға жіберіледі. Абу Абдаллах ол жерге
қажылықтан Ифрикияға қайтып бара жатқан бербер қажылар тобымен қосылып
барады. Басында, оның насихат жұмыстарына Ифрикиялық Аглабидтердің суннитті
билеушілері жағынан қарсы бағытталған шаралар ұйымдастырылды. Бірақ,
билеуші әулетке көңілі толмаған берберлер үлкен қолдау көрсетті.
Сонымен қатар, Саламиде өзінің жасырылуынан шыққан жаңа исмаилиттік
имам Убайдаллах ашық күреске шығады. 899 жылы Сирияда болып жатқан
карматтардың көтерілісін пайдаланады. Бұл көтерілісті өзі басқарып, өзін
бүкіл Алидтердің басшысы етіп жариялады.
902 жылы Карматтардың көтерілісін Аббасидтердің әскер басы Мунис басып
тастағаннан кейін, Убайдаллах өзінің серіктерінің тағдырын ойламай Египетке
қашып кетті. Ол жерден Убайдаллах өзінің Ифрикиядағы қайратты миссионеріне
жақындады. Бірақ, Абу Абдаллахтың жанында өзін толық қауіпсіздікте
болмайтынын сезген Убайдаллах, оған бірден қосылмай, өзі үшін жан қияр бір
топ адамдармен Атлас маңын мекендеді. Бұл жерде оны хариджей берберлері
тұтқынға түсіріп, Хариджиттік Сиджильмасса қаласының түрмесіне қамайды.
Ифрикияның батыс бөлігіндегі бербер халықтары арасында Абу Абдаллахтың
діни уағыздары үлкен жетістіктерге жетті. Исмаилиттік ілімді мойындаған
халық оның әскер санын күндеп емес, сағаттап өсіріп отырды. Ішкі
келіспеушіліктен әлсіреген ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.