Этносоциология ұғымы және оның зертеу бағыттары

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім:
А) Этносоциологиялық зерттеу.
Б) Этносоциологиялық зерттеудің бағыттары.

ІІІ. Қорытынды

ІV. Пайдаланылған әдебиеттер

І.Этносоциология біздің елімізде 60-70 жылдардың екінші жартысында қалыптасты. Социологиялық зерттелерге қызығушылық бәрінен де бұрын өмірде болып жатқан ғылыми процестерді терең, байыпты бейнелеу қажеттігін түйсініп сезінумен, адамға, оның мұқтаждары мен мүдделеріне назар аударушылықты күшейтумен тікелей байланысты болды. Социология әлеуметтік құбылыстарды нақтылы оқып-үйренді басты назарға ала отырып, біздің көпұлтты қоғамымызда аймақтық және этникалық ерекшеліктерді ескермей, әлеуметті проблемаларды нақтылы және жан-жақты шешу қиын деген тұжырымға келіп отыр. Этносоциологияны зерттеушілер алдында қос бірдей міндетті шеш талабы тұрды.
Бір жағынан, ұлттық құбылыстың әлеуметтік жарасымдылықтарын алу, мәдениет пен тұрмыстың этникалық қадір-қасиетін пайымдау, кейбір құнды, бағалы бағыттарды, салт-дәстүр, әдет-ғұрыптар, тіл өрісі, ұлттық сана, жеке тұлғалар, ұлтаралық қатынастарды саралау, олардың әр түрлі әлеуметтік топтардағы өзіндік жақтары мен даму үрдісін сипаттау. Екінші жағынан - әлеуметтік процестер және құбылыстардың ұлттық жарасымды жаңғыруын паш ету.
Социология адам адам қоғамдық өмірдің барлық саласында – экономикада, саясатта, дін, мәдениетте қалай өмір сүретінін зерттейді. Экономика қоғамның дамуында шешеуші рөл атқарғанмен, жеке тұлғаларды ол бір өзі қалыптастыра алмайды. Адам қоғаммен қарым-қатынастарға ене отырып, жеке тұлға ған болып өсіп, қалыптаспайды, белгілі бір этносоциалды қауым – ұлттар, ұлыстар өкілі ретінде танылады.
Этносоциолгияда белгілі бір зерде, көзқарастың аясына сиятын, адамдардың әлеуметтік қызметінің негізгі барлық түрлеріне бір көзқарас жүйесі бар. Бұл жөнінде этникалық социологияның әлеуметтік қызметтің жекелеген түрлері (еңбек, мәденит, ж.с.с.) тақырыбы болып табылатын социологиялық білімдер жиынтығынан өз айырмашылығы бар.
Бұл Кеңес мемлекетінің ұлт саясатының нәтижесі, кеңес халықтарының осы заманғы өркениеттің жетістіктерін ұлттық және интернационалдылықтың қабысуы қоғамдық өмірдің түрлі салалаларында әр қилы ғылыми пәндер арқылы түсіндірілуде. Бұл орайда этносоциологияның өз мақсаттары мен қызметі бар. Атап айтқанда, этникалық ерекшеліктермен байланысты әлеуметтік мәселелерді және этникалық құбылыстардың әлеуметтік себептерін нақты зерттеу; жаңадан анықталған фактілерді бағалай отырып, белгілі ілімдерге сүйеніп, оларға түсініктеме беру; ұйымдық шешімдерді қабылдау қажеттілігін тенденцияларды байқау, олардың өзгерістеріне болжам жасау.

1. Социология негіздері. Тәжин М., Аяғанов Б. Алматы,1993.