Патент құқығы
Кіріспе
1. Патент құқығының түсінігі
2. Патент құқығының объектілері
3. Патент құқығының субъектілері
Қорытынды
1. Патент құқығының түсінігі
2. Патент құқығының объектілері
3. Патент құқығының субъектілері
Қорытынды
Адамның құқықтары мен қадір - қасиетін қорғау БҰҰ Жарғысында баянды етілген. БҰҰ-ның адам құқықтары жөніндегі Комиссиясы өзінің алғашқы бастамаларының бірі ретінде «Адам құқықтары туралы халықаралық билль» жасауды қолға алды. Осыдан кейін, 1948ж. 10 желтоқсанда қабылданған Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы және адам құқықтары жөніндегі кейінгі халықаралық пактілер қорғалатын құқықтар мен бостандықтардың ауқымын айтарлықтай ұлғайтты.
ҚР Конституциясында адам мен азаматтың айыруға болмайтын құқықтарына арналған арнайы II бөлім бар. ҚР Конституциясы азаматтардың барынша маңызды өзіндік құқықтары мен бостандықтарын атап көрсетеді, олардың жүзеге асырылуына және құқық бұзушылықтан тиімді қорғалуына кепілдік береді. Бұл – өмір сүру құқығы; денсаулық сақтау құқығы; жеке өміріне қол сұқпаушылық құқығы; өзінің ар-намысы мен қадыр-қасиетін қорғау құқығы; еңбек бостандығы құқығы және көптеген адамның құқықтары заңмен қорғалады.
Париж конвенциясы - кейiнгi өзгертулерiмен және толықтыруларымен қоса алғанда, 1893 жылғы 20 наурыздағы өнеркәсiп меншiгiн қорғау жөнiндегi Париж конвенциясы. Қазақстан өнеркәсіптік меншік қорғау туралы Париж конвенциясына 1993жылы 5 ақпанда қосылған.
Қазақстан Республикасының 1999жылғы 16шілдедегі №427 Қазақстан Республикасының Патент заңы мынадай қатынастарды реттейді: өнеркәсiптiк меншiк объектiлерiн жасауға, құқықтық қорғау мен пайдалануға байланысты мүлiктiк, сондай-ақ оларға байланысты жеке мүлiктiк емес қатынастарды және интеллектуалдық меншiктiң өзге объектiлерiн (селекциялық жетiстiктер, интегралдық микротәсiм топологиялары, тауар таңбалары, қызмет көрсету таңбалары, тауар шығарылатын жерлердiң атаулары және басқалар) қорғау.
ҚР Конституциясында адам мен азаматтың айыруға болмайтын құқықтарына арналған арнайы II бөлім бар. ҚР Конституциясы азаматтардың барынша маңызды өзіндік құқықтары мен бостандықтарын атап көрсетеді, олардың жүзеге асырылуына және құқық бұзушылықтан тиімді қорғалуына кепілдік береді. Бұл – өмір сүру құқығы; денсаулық сақтау құқығы; жеке өміріне қол сұқпаушылық құқығы; өзінің ар-намысы мен қадыр-қасиетін қорғау құқығы; еңбек бостандығы құқығы және көптеген адамның құқықтары заңмен қорғалады.
Париж конвенциясы - кейiнгi өзгертулерiмен және толықтыруларымен қоса алғанда, 1893 жылғы 20 наурыздағы өнеркәсiп меншiгiн қорғау жөнiндегi Париж конвенциясы. Қазақстан өнеркәсіптік меншік қорғау туралы Париж конвенциясына 1993жылы 5 ақпанда қосылған.
Қазақстан Республикасының 1999жылғы 16шілдедегі №427 Қазақстан Республикасының Патент заңы мынадай қатынастарды реттейді: өнеркәсiптiк меншiк объектiлерiн жасауға, құқықтық қорғау мен пайдалануға байланысты мүлiктiк, сондай-ақ оларға байланысты жеке мүлiктiк емес қатынастарды және интеллектуалдық меншiктiң өзге объектiлерiн (селекциялық жетiстiктер, интегралдық микротәсiм топологиялары, тауар таңбалары, қызмет көрсету таңбалары, тауар шығарылатын жерлердiң атаулары және басқалар) қорғау.
1. Азаматтық құқық. I том. Алматы,2003.
2. Гражданское право. III том. Алматы,2004.
3. Қазақ Ұлттық энциклопедиясы. том.1998.
4. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі.2000.
5. www.google.kz. «Қазақстан Республикасының Патент Заңы».1999.
2. Гражданское право. III том. Алматы,2004.
3. Қазақ Ұлттық энциклопедиясы. том.1998.
4. Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі.2000.
5. www.google.kz. «Қазақстан Республикасының Патент Заңы».1999.
Жоспар
Кіріспе
1. Патент құқығының түсінігі
2. Патент құқығының объектілері
3. Патент құқығының субъектілері
Қорытынды
Кіріспе
Адамның құқықтары мен қадір - қасиетін қорғау БҰҰ Жарғысында
баянды етілген. БҰҰ-ның адам құқықтары жөніндегі Комиссиясы өзінің
алғашқы бастамаларының бірі ретінде Адам құқықтары туралы
халықаралық билль жасауды қолға алды. Осыдан кейін, 1948ж. 10
желтоқсанда қабылданған Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы
және адам құқықтары жөніндегі кейінгі халықаралық пактілер
қорғалатын құқықтар мен бостандықтардың ауқымын айтарлықтай ұлғайтты.
ҚР Конституциясында адам мен азаматтың айыруға болмайтын
құқықтарына арналған арнайы II бөлім бар. ҚР Конституциясы
азаматтардың барынша маңызды өзіндік құқықтары мен бостандықтарын
атап көрсетеді, олардың жүзеге асырылуына және құқық бұзушылықтан
тиімді қорғалуына кепілдік береді. Бұл – өмір сүру құқығы; денсаулық
сақтау құқығы; жеке өміріне қол сұқпаушылық құқығы; өзінің ар-намысы
мен қадыр-қасиетін қорғау құқығы; еңбек бостандығы құқығы және
көптеген адамның құқықтары заңмен қорғалады.
Париж конвенциясы - кейiнгi өзгертулерiмен және толықтыруларымен қоса
алғанда, 1893 жылғы 20 наурыздағы өнеркәсiп меншiгiн қорғау жөнiндегi Париж
конвенциясы. Қазақстан өнеркәсіптік меншік қорғау туралы Париж
конвенциясына 1993жылы 5 ақпанда қосылған.
Қазақстан Республикасының 1999жылғы 16шілдедегі №427 Қазақстан
Республикасының Патент заңы мынадай қатынастарды реттейді:
өнеркәсiптiк меншiк объектiлерiн жасауға, құқықтық қорғау мен пайдалануға
байланысты мүлiктiк, сондай-ақ оларға байланысты жеке мүлiктiк емес
қатынастарды және интеллектуалдық меншiктiң өзге объектiлерiн
(селекциялық жетiстiктер, интегралдық микротәсiм топологиялары, тауар
таңбалары, қызмет көрсету таңбалары, тауар шығарылатын жерлердiң атаулары
және басқалар) қорғау.
Патент құқығының түсінігі
Патент (латын тілінен аударғанда ашылым деген мағына береді) –
өнертапқышқа берілетін және оның авторлығын өнертабысты белгілі бір
мерзім бойынша пайдалануға айрықша құқығын куәландыратын құжат.
Қайсыбір қолөнерімен немесе кәсіпшілікпен (сауда жасаумен немесе
тауар сатып алумен) айналысуға рұқсат берілгенін куәландыратын
құжат.
Патенттік құқық – азаматтық құқық саласының құрамындағы
санаткерлік меншік құқығының жеке бір институты. Бұл институттың
нормалары өнеркәсіптік меншік объектілерін (ӨМО) жасауға, құқықтық
қорғауға, пайдалануға байланысты мүліктік және одан туындайтын
өзіндік мүліктік емес қатынастарды реттейді. *
Өнеркәсiптiк меншiк объектiлерi - өнертабыстар, пайдалы модельдер және
өнеркәсiп үлгiлерi болып табылады. Патент иеленуші – қорғау құжатының,
яғни Заңға сәйкес берiлген алдын ала патенттер мен өнертабыс пен өнеркәсiп
үлгiлерiне патенттер, пайдалы модельдерге патенттердің иесі. Өнеркәсіптік
меншік объектісін өз қалауы бойынша кез келген әдіспен пайдалануға
патент иеленушінің мүліктік құқығы ерекше құқық болып есептеледі.
Интеллектуалдық меншiк объектiлерi - интеллектуалдық қызмет нәтижелерi
және азаматтық айналымға қатысушыларды, тауарлар, жұмыстар және қызмет
көрсетудi дараландыру құралдары. Патент иеленушi (лицензиар) басқа тарапқа
(лицензиатқа) өнеркәсiптiк меншiк объектiсiн белгiлi бiр түрде уақытша
пайдалану құқығын беру шарты лицензиялық шарт деп аталады.
Өнеркәсіптік меншік объектілерінің қатарына мынадай үш түрлі
интелектуалдық еңбек нәтижесі жатады.
Өнертабыс – жаңа әрі өнеркәсіпте қолдануға болатын техникалық
шешім;
Пайдалы модель – өндіріс құралдары мен тұтыну заттарын жаңа әрі
өнеркәсіпте қолдануға болатын конструкторлық орындау жолы;
Өнеркәсіптік үлгі – бұйымның сыртқы түрін белгілейтін жаңа әрі
өнеркәсіпте қолдануға болатын көркемдік конструкторлық шешім;
Патенттің екі түрі бар: алдын ала берілетін патент және негізгі
патент. Патент алу үшін берілген өтінім екі рет: ресми және мәні
бойынша сараптамадан өткізіледі. Өнертабысқа және өнеркәсiптiк үлгiге
құқық алдын ала берiлетiн патентпен және патентпен, ал пайдалы модельге
патентпен куәландырылады Өнертабыс және өнеркәсiптiк үлгiге алдын ала
патент, пайдалы модельге патент өтiнiмге үстiрт сараптама өткiзiлгеннен
кейiн берiледi. Өнертабысқа және өнеркәсiптiк үлгiге патент өтiнiмге мәнi
бойынша сараптама өткiзiлгеннен кейiн берiледi. Алдын ала патент және
патент өнеркәсiптiк меншiк объектiсiне басымдықты, авторлықты және
ерекше құқықты куәландырады.Пайдалы модельге тек ресми сараптама ғана
жүргізіледі. Ресми сарапатамадан соң алдын ала патент, ал мәні
бойынша жасалған сараптамадан соң негізгі патент беріледі. Алдын ала
патент 5 жыл, негізгі патент өнертабысқа 20 жыл,өнеркәсіптік үлгіге
10 жыл күшін сақтайды.
Патент құқығының объектілері
Патент құқығының объектілері болып өнеркәсіптік меншік
объектілері, яғни өнертабыстар, пайдалы модельдер, өнеркәсіп үлгілері
табылады.
Өнертабыстың патентке қабiлеттiлiгiнiң талаптары :
Егер жаңа, өнертабыстық деңгейге жеткен әрi өнеркәсiпте қолдануға
жарамды болса, өнертабысқа құқықтық қорғау берiледi. Егер ол техника
деңгейi туралы мәлiметтерде белгiсiз және маман үшiн ол техника деңгейi
туралы мәлiметтерден айқын кездеспейтiн болса, өнертабыс жаңа әрі
өнертабыстық деңгейде болып табылады. Техника деңгейi туралы мәлiметтер
өнертабыс басымдық алған күнге дейiн дүние жүзiнде жалпы жұртқа мәлiм
болған кез келген мәлiметтердi қамтиды. Өнертабыстың жаңалығын анықтаған
кезде техникалық деңгейi туралы мәлiметтерге бұрынырақтағы басымдықтары
болған жағдайларда өнертабыстар мен пайдалы модельдерге (қайтып
алынғандардан басқасы) Қазақстан Республикасында басқа адамдардың берген
өтiнiмдерi және Қазақстан Республикасында патенттелген өнертабыстар мен
пайдалы модельдер кiредi. Егер өнеркәсiпте, ауыл шаруашылығында, денсаулық
сақтауда және қызметтiң басқа да салаларында пайдалануға болса, өнертабыс
өнеркәсiпте қолдануға жарамды деп табылады. Құрылғы, әдiс, зат,
микроорганизмдердiң, өсiмдiктер мен хайуанаттар клеткаларының тегi, сондай-
ақ бұрыннан белгiлi құрылғыны, әдiстi, затты, тектi жаңа мақсатта қолдану
өнертабыс объектiлерi бола алады. Мыналар:
1) жаңалықтар, ғылыми теориялар және математикалық әдiстер;
2) шаруашылықты ұйымдастыру және басқару әдiстерi;
3) шартты белгiлер, кестелер, ережелер;
4) ақыл-ой операцияларын орындау ережелерi мен әдiстерi;
5) есептегiш машиналарға арналған бағдарламалар мен алгоритмдердiң
өзi;
6) ғимараттар, үйлер, аумақтар жоспарларының жобалары мен тәсiлдерi;
7) бұйымдардың тек сыртқы түрiне қатысты ұсыныстар;
8) Қоғамдық мүдделерге, iзгiлiк пен мораль принциптерiне қайшы
келетiн ұсыныстар өнертабыстар деп танылмайды.
Пайдалы модельдiң патентке қабiлеттiлiк талаптары
Өндiрiс құрал-жабдықтары мен тұтыну заттарын, сондай-ақ олардың
құрамдас бөлiктерiн (құрылғысын) конструкциялық орындау пайдалы модельдерге
жатады. Егер жаңа және өнеркәсiпте қолдануға және елеулi белгiлерiнiң
жиынтығы техника деңгейi туралы мәлiметтерден белгiсiз болса, пайдалы
модель жаңа болып табылады және құқықтық қорғау берiледi. Техника
деңгейi туралы мәлiметтер пайдалы модельге басымдық берiлген күнге дейiн
жұртқа мәлiм болған, арыз берiлiп отырған пайдалы модель мақсаттас құралдар
туралы дүние жүзiнде жарияланған мәлiметтердi, олардың Қазақстан
Республикасында қолданылуы, сондай-ақ олардың неғұрлым бұрынырақта
басымдығы болған жағдайларда Қазақстан Республикасына басқа адамдардың
пайдалы модельдерге және өнертабыстарға (қайтарып алынғаннан басқа) берген
өтiнiмдерi және Қазақстан Республикасында патенттелген пайдалы модельдер
мен осы бағыттағы өнертабыстар туралы мәлiметтердi қамтиды. Егер iс жүзiнде
пайдалануға жарайтын болса, пайдалы модель өнеркәсiпте қолдануға жарамды
болып табылады.
Өнеркәсiптiк үлгiнiң патентке қабiлеттiлiк талаптары
Өнеркәсiптiк үлгiге бұйымның сыртқы түрiн айқындайтын көркемдiк-
конструкторлық шешiм жатады. Егер жаңа, бiрегей және өнеркәсiпте қолдануға
жарамды болса, өнеркәсiптiк үлгiге құқықтық қорғау берiледi. Бұйымның
елеулi белгiлерiнiң өнеркәсiптiк үлгiге көрiнiстерiне берiлген және елеулi
белгiлер тiзбесiнде келтiрiлген жиынтығы өнеркәсiптiк үлгiге басымдық
берiлген күнге дейiн дүние жүзiнде жалпыға мәлiм мәлiметтерде белгiсiз
болса, өнеркәсiптiк үлгi жаңа деп танылады. Өнеркәсiптiк үлгiнiң жаңалығын
анықтаған кезде Қазақстан Республикасында өнеркәсiптiк үлгiлерге бұрын
басқа адамдар өтiнiм берген (қайтарып алынғандарын қоспағанда) және
Қазақстан Республикасында патенттелген өнеркәсiптiк үлгiлердiң неғұрлым
ертеректегi басымдығы да ескерiледi.Егер елеулi белгiлерi бұйым
ерекшелiктерiнiң шығармашылық сипатын анықтайтын болса, өнеркәсiптiк үлгi
бiрегей деп танылады. Егер тиiстi бұйымды дайындау жолымен оның көп рет
ұдайы өндiрiлуi мүмкiн болса, өнеркәсiптiк үлгi өнеркәсiпте қолдануға
жарамды деп танылады.
Мынадай шешiмдер:
1) бұйымдардың тек қана техникалық мiндеттерiне негiзделсе;
2) сәулет объектiлерiнiң (шағын сәулет нысандарын қоспағанда),
өнеркәсiптiк, гидротехникалық және басқа да тұрақты ғимараттардың
3) баспа өнiмнiң өзi;
4) сұйық, газ түрiндегi, сусыма немесе сол сияқты заттардан тұратын
тұрақсыз нысандағы объектiлердiң
5) қоғамдық мүдделерге, адамгершiлiк пен мораль принциптерiне қайшы
келетiн бұйымдардың шешiмдерi өнеркәсiптiк үлгiлер болып танылмайды.
Патент құқығын алу
Қорғау құжатын беруге өтiнiм жасау
Қорғау құжатын алуға өтiнiмдi сараптама жасау ұйымына қорғау құжатын
иелену құқығы бар адам (бұдан әрi - өтiнiм берушi) бередi. Қорғау құжатын
беру туралы өтiнiм мемлекеттiк тiлде немесе орыс тiлiнде берiледi.
Өнертабысқа қорғау құжатын беруге өтiнiм
Өнертабысқа қорғау құжатын беруге өтiнiм (бұдан әрi - өнертабысқа
өтiнiм) бiр өнертабысқа немесе өзара байланыстылығы өнертапқыштық бiр ойды
құрайтын өнертабыс тобына берiледi (өнертабыс бiрлiгiнiң талабы).
Өнертабысқа өтiнiмге:
1) өнертабыс авторлары және атына қорғау құжаты сұралып отырған
адамдар, сондай-ақ олардың тұрғылықты жерi немесе орналасқан орны
көрсетiлген қорғау құжатын беру туралы өтiнiм;
2) бiлiмнiң тиiстi саласындағы маманның өнертабысты жүзеге асыруы
үшiн толық, жеткiлiктi ашылған сипаттамасы;
3) өнертабыстың мәнiн бiлдiретiн және сипаттамаға толық негiзделген
формуласы;
4) егер өнертабыстың мәнiн түсiну үшiн қажет болса, сызбалар және
өзге де материалдар;
5) реферат;
6) сенiмдi өкiлдер арқылы iс жүргiзiлген жағдайда - сенiмхат;
7) өнертабысқа патент сұралған өтiнiш болуға тиiс.
Өнертабысқа өтiнiмдердi жасау мен ресiмдеуге қойылатын талаптарды
сараптама жасау ұйымы белгiлейдi.
Пайдалы модельге қорғау құжатын беруге өтiнiм
Пайдалы модельге қорғау құжатын беруге өтiнiм (бұдан әрi - пайдалы
модельге өтiнiм) бiр пайдалы модельге немесе байланыстылығы бiр
өнертапқыштық ойды құрайтын пайдалы модельдер тобына (пайдалы модельдер
бiрлiгiнiң талабы) қатысты болуға тиiс.
Пайдалы модельге өтiнiмде:
1) пайдалы модель авторлары және атына қорғау құжаты сұралып отырған
адамдар, сондай-ақ олардың тұрғылықты жерi немесе орналасқан орны
көрсетiлген қорғау құжатын беру туралы өтiнiш;
2) пайдалы модельдi оның жүзеге асырылуы үшiн жеткiлiктi, толық
ашатын сипаттамасы;
3) оның мәнiн бiлдiретiн, сипаттамаға толық негiзделген пайдалы
модельдiң формуласы;
4) сызбалар;
5) реферат;
6) сенiмдi өкiлдер арқылы iс жүргiзген жағдайда - сенiмхат болуға
тиiс.
Өнеркәсiп үлгiсiне қорғау құжатын беруге өтiнiм
Өнеркәсiп үлгiсiне қорғау құжатын беруге өтiнiм (бұдан әрi -
өнеркәсiп үлгiсiне өтiнiм) бiр өнеркәсiп үлгiсiне немесе өзара
байланыстылығы өнеркәсiп үлгiсiнiң бiрлiгi талабын қанағаттандыратын
өнеркәсiп үлгiлерi тобына қатысты болуға тиiс.
Өнеркәсiп үлгiсiне өтiнiмде:
1) өнеркәсiп үлгiсi авторлары және атына қорға құжаты сұралып отырған
адамдар, сондай-ақ олардың тұрғылықты жерi немесе орналасқан орны
көрсетiлген қорғау құжатын беру туралы өтiнiш;
2) мәлiмделген үлгi (үлгiлер) туралы толық егжей-тегжейлi түсiнiк
беретiн бұйымның (бұйымдардың) немесе макеттiң кескiнi бейнеленген қайта
жасауға жарамды жиынтығы;
3) егер өнеркәсiп үлгiсiнiң мәнiн ашу үшiн ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
1. Патент құқығының түсінігі
2. Патент құқығының объектілері
3. Патент құқығының субъектілері
Қорытынды
Кіріспе
Адамның құқықтары мен қадір - қасиетін қорғау БҰҰ Жарғысында
баянды етілген. БҰҰ-ның адам құқықтары жөніндегі Комиссиясы өзінің
алғашқы бастамаларының бірі ретінде Адам құқықтары туралы
халықаралық билль жасауды қолға алды. Осыдан кейін, 1948ж. 10
желтоқсанда қабылданған Адам құқықтарының жалпыға бірдей декларациясы
және адам құқықтары жөніндегі кейінгі халықаралық пактілер
қорғалатын құқықтар мен бостандықтардың ауқымын айтарлықтай ұлғайтты.
ҚР Конституциясында адам мен азаматтың айыруға болмайтын
құқықтарына арналған арнайы II бөлім бар. ҚР Конституциясы
азаматтардың барынша маңызды өзіндік құқықтары мен бостандықтарын
атап көрсетеді, олардың жүзеге асырылуына және құқық бұзушылықтан
тиімді қорғалуына кепілдік береді. Бұл – өмір сүру құқығы; денсаулық
сақтау құқығы; жеке өміріне қол сұқпаушылық құқығы; өзінің ар-намысы
мен қадыр-қасиетін қорғау құқығы; еңбек бостандығы құқығы және
көптеген адамның құқықтары заңмен қорғалады.
Париж конвенциясы - кейiнгi өзгертулерiмен және толықтыруларымен қоса
алғанда, 1893 жылғы 20 наурыздағы өнеркәсiп меншiгiн қорғау жөнiндегi Париж
конвенциясы. Қазақстан өнеркәсіптік меншік қорғау туралы Париж
конвенциясына 1993жылы 5 ақпанда қосылған.
Қазақстан Республикасының 1999жылғы 16шілдедегі №427 Қазақстан
Республикасының Патент заңы мынадай қатынастарды реттейді:
өнеркәсiптiк меншiк объектiлерiн жасауға, құқықтық қорғау мен пайдалануға
байланысты мүлiктiк, сондай-ақ оларға байланысты жеке мүлiктiк емес
қатынастарды және интеллектуалдық меншiктiң өзге объектiлерiн
(селекциялық жетiстiктер, интегралдық микротәсiм топологиялары, тауар
таңбалары, қызмет көрсету таңбалары, тауар шығарылатын жерлердiң атаулары
және басқалар) қорғау.
Патент құқығының түсінігі
Патент (латын тілінен аударғанда ашылым деген мағына береді) –
өнертапқышқа берілетін және оның авторлығын өнертабысты белгілі бір
мерзім бойынша пайдалануға айрықша құқығын куәландыратын құжат.
Қайсыбір қолөнерімен немесе кәсіпшілікпен (сауда жасаумен немесе
тауар сатып алумен) айналысуға рұқсат берілгенін куәландыратын
құжат.
Патенттік құқық – азаматтық құқық саласының құрамындағы
санаткерлік меншік құқығының жеке бір институты. Бұл институттың
нормалары өнеркәсіптік меншік объектілерін (ӨМО) жасауға, құқықтық
қорғауға, пайдалануға байланысты мүліктік және одан туындайтын
өзіндік мүліктік емес қатынастарды реттейді. *
Өнеркәсiптiк меншiк объектiлерi - өнертабыстар, пайдалы модельдер және
өнеркәсiп үлгiлерi болып табылады. Патент иеленуші – қорғау құжатының,
яғни Заңға сәйкес берiлген алдын ала патенттер мен өнертабыс пен өнеркәсiп
үлгiлерiне патенттер, пайдалы модельдерге патенттердің иесі. Өнеркәсіптік
меншік объектісін өз қалауы бойынша кез келген әдіспен пайдалануға
патент иеленушінің мүліктік құқығы ерекше құқық болып есептеледі.
Интеллектуалдық меншiк объектiлерi - интеллектуалдық қызмет нәтижелерi
және азаматтық айналымға қатысушыларды, тауарлар, жұмыстар және қызмет
көрсетудi дараландыру құралдары. Патент иеленушi (лицензиар) басқа тарапқа
(лицензиатқа) өнеркәсiптiк меншiк объектiсiн белгiлi бiр түрде уақытша
пайдалану құқығын беру шарты лицензиялық шарт деп аталады.
Өнеркәсіптік меншік объектілерінің қатарына мынадай үш түрлі
интелектуалдық еңбек нәтижесі жатады.
Өнертабыс – жаңа әрі өнеркәсіпте қолдануға болатын техникалық
шешім;
Пайдалы модель – өндіріс құралдары мен тұтыну заттарын жаңа әрі
өнеркәсіпте қолдануға болатын конструкторлық орындау жолы;
Өнеркәсіптік үлгі – бұйымның сыртқы түрін белгілейтін жаңа әрі
өнеркәсіпте қолдануға болатын көркемдік конструкторлық шешім;
Патенттің екі түрі бар: алдын ала берілетін патент және негізгі
патент. Патент алу үшін берілген өтінім екі рет: ресми және мәні
бойынша сараптамадан өткізіледі. Өнертабысқа және өнеркәсiптiк үлгiге
құқық алдын ала берiлетiн патентпен және патентпен, ал пайдалы модельге
патентпен куәландырылады Өнертабыс және өнеркәсiптiк үлгiге алдын ала
патент, пайдалы модельге патент өтiнiмге үстiрт сараптама өткiзiлгеннен
кейiн берiледi. Өнертабысқа және өнеркәсiптiк үлгiге патент өтiнiмге мәнi
бойынша сараптама өткiзiлгеннен кейiн берiледi. Алдын ала патент және
патент өнеркәсiптiк меншiк объектiсiне басымдықты, авторлықты және
ерекше құқықты куәландырады.Пайдалы модельге тек ресми сараптама ғана
жүргізіледі. Ресми сарапатамадан соң алдын ала патент, ал мәні
бойынша жасалған сараптамадан соң негізгі патент беріледі. Алдын ала
патент 5 жыл, негізгі патент өнертабысқа 20 жыл,өнеркәсіптік үлгіге
10 жыл күшін сақтайды.
Патент құқығының объектілері
Патент құқығының объектілері болып өнеркәсіптік меншік
объектілері, яғни өнертабыстар, пайдалы модельдер, өнеркәсіп үлгілері
табылады.
Өнертабыстың патентке қабiлеттiлiгiнiң талаптары :
Егер жаңа, өнертабыстық деңгейге жеткен әрi өнеркәсiпте қолдануға
жарамды болса, өнертабысқа құқықтық қорғау берiледi. Егер ол техника
деңгейi туралы мәлiметтерде белгiсiз және маман үшiн ол техника деңгейi
туралы мәлiметтерден айқын кездеспейтiн болса, өнертабыс жаңа әрі
өнертабыстық деңгейде болып табылады. Техника деңгейi туралы мәлiметтер
өнертабыс басымдық алған күнге дейiн дүние жүзiнде жалпы жұртқа мәлiм
болған кез келген мәлiметтердi қамтиды. Өнертабыстың жаңалығын анықтаған
кезде техникалық деңгейi туралы мәлiметтерге бұрынырақтағы басымдықтары
болған жағдайларда өнертабыстар мен пайдалы модельдерге (қайтып
алынғандардан басқасы) Қазақстан Республикасында басқа адамдардың берген
өтiнiмдерi және Қазақстан Республикасында патенттелген өнертабыстар мен
пайдалы модельдер кiредi. Егер өнеркәсiпте, ауыл шаруашылығында, денсаулық
сақтауда және қызметтiң басқа да салаларында пайдалануға болса, өнертабыс
өнеркәсiпте қолдануға жарамды деп табылады. Құрылғы, әдiс, зат,
микроорганизмдердiң, өсiмдiктер мен хайуанаттар клеткаларының тегi, сондай-
ақ бұрыннан белгiлi құрылғыны, әдiстi, затты, тектi жаңа мақсатта қолдану
өнертабыс объектiлерi бола алады. Мыналар:
1) жаңалықтар, ғылыми теориялар және математикалық әдiстер;
2) шаруашылықты ұйымдастыру және басқару әдiстерi;
3) шартты белгiлер, кестелер, ережелер;
4) ақыл-ой операцияларын орындау ережелерi мен әдiстерi;
5) есептегiш машиналарға арналған бағдарламалар мен алгоритмдердiң
өзi;
6) ғимараттар, үйлер, аумақтар жоспарларының жобалары мен тәсiлдерi;
7) бұйымдардың тек сыртқы түрiне қатысты ұсыныстар;
8) Қоғамдық мүдделерге, iзгiлiк пен мораль принциптерiне қайшы
келетiн ұсыныстар өнертабыстар деп танылмайды.
Пайдалы модельдiң патентке қабiлеттiлiк талаптары
Өндiрiс құрал-жабдықтары мен тұтыну заттарын, сондай-ақ олардың
құрамдас бөлiктерiн (құрылғысын) конструкциялық орындау пайдалы модельдерге
жатады. Егер жаңа және өнеркәсiпте қолдануға және елеулi белгiлерiнiң
жиынтығы техника деңгейi туралы мәлiметтерден белгiсiз болса, пайдалы
модель жаңа болып табылады және құқықтық қорғау берiледi. Техника
деңгейi туралы мәлiметтер пайдалы модельге басымдық берiлген күнге дейiн
жұртқа мәлiм болған, арыз берiлiп отырған пайдалы модель мақсаттас құралдар
туралы дүние жүзiнде жарияланған мәлiметтердi, олардың Қазақстан
Республикасында қолданылуы, сондай-ақ олардың неғұрлым бұрынырақта
басымдығы болған жағдайларда Қазақстан Республикасына басқа адамдардың
пайдалы модельдерге және өнертабыстарға (қайтарып алынғаннан басқа) берген
өтiнiмдерi және Қазақстан Республикасында патенттелген пайдалы модельдер
мен осы бағыттағы өнертабыстар туралы мәлiметтердi қамтиды. Егер iс жүзiнде
пайдалануға жарайтын болса, пайдалы модель өнеркәсiпте қолдануға жарамды
болып табылады.
Өнеркәсiптiк үлгiнiң патентке қабiлеттiлiк талаптары
Өнеркәсiптiк үлгiге бұйымның сыртқы түрiн айқындайтын көркемдiк-
конструкторлық шешiм жатады. Егер жаңа, бiрегей және өнеркәсiпте қолдануға
жарамды болса, өнеркәсiптiк үлгiге құқықтық қорғау берiледi. Бұйымның
елеулi белгiлерiнiң өнеркәсiптiк үлгiге көрiнiстерiне берiлген және елеулi
белгiлер тiзбесiнде келтiрiлген жиынтығы өнеркәсiптiк үлгiге басымдық
берiлген күнге дейiн дүние жүзiнде жалпыға мәлiм мәлiметтерде белгiсiз
болса, өнеркәсiптiк үлгi жаңа деп танылады. Өнеркәсiптiк үлгiнiң жаңалығын
анықтаған кезде Қазақстан Республикасында өнеркәсiптiк үлгiлерге бұрын
басқа адамдар өтiнiм берген (қайтарып алынғандарын қоспағанда) және
Қазақстан Республикасында патенттелген өнеркәсiптiк үлгiлердiң неғұрлым
ертеректегi басымдығы да ескерiледi.Егер елеулi белгiлерi бұйым
ерекшелiктерiнiң шығармашылық сипатын анықтайтын болса, өнеркәсiптiк үлгi
бiрегей деп танылады. Егер тиiстi бұйымды дайындау жолымен оның көп рет
ұдайы өндiрiлуi мүмкiн болса, өнеркәсiптiк үлгi өнеркәсiпте қолдануға
жарамды деп танылады.
Мынадай шешiмдер:
1) бұйымдардың тек қана техникалық мiндеттерiне негiзделсе;
2) сәулет объектiлерiнiң (шағын сәулет нысандарын қоспағанда),
өнеркәсiптiк, гидротехникалық және басқа да тұрақты ғимараттардың
3) баспа өнiмнiң өзi;
4) сұйық, газ түрiндегi, сусыма немесе сол сияқты заттардан тұратын
тұрақсыз нысандағы объектiлердiң
5) қоғамдық мүдделерге, адамгершiлiк пен мораль принциптерiне қайшы
келетiн бұйымдардың шешiмдерi өнеркәсiптiк үлгiлер болып танылмайды.
Патент құқығын алу
Қорғау құжатын беруге өтiнiм жасау
Қорғау құжатын алуға өтiнiмдi сараптама жасау ұйымына қорғау құжатын
иелену құқығы бар адам (бұдан әрi - өтiнiм берушi) бередi. Қорғау құжатын
беру туралы өтiнiм мемлекеттiк тiлде немесе орыс тiлiнде берiледi.
Өнертабысқа қорғау құжатын беруге өтiнiм
Өнертабысқа қорғау құжатын беруге өтiнiм (бұдан әрi - өнертабысқа
өтiнiм) бiр өнертабысқа немесе өзара байланыстылығы өнертапқыштық бiр ойды
құрайтын өнертабыс тобына берiледi (өнертабыс бiрлiгiнiң талабы).
Өнертабысқа өтiнiмге:
1) өнертабыс авторлары және атына қорғау құжаты сұралып отырған
адамдар, сондай-ақ олардың тұрғылықты жерi немесе орналасқан орны
көрсетiлген қорғау құжатын беру туралы өтiнiм;
2) бiлiмнiң тиiстi саласындағы маманның өнертабысты жүзеге асыруы
үшiн толық, жеткiлiктi ашылған сипаттамасы;
3) өнертабыстың мәнiн бiлдiретiн және сипаттамаға толық негiзделген
формуласы;
4) егер өнертабыстың мәнiн түсiну үшiн қажет болса, сызбалар және
өзге де материалдар;
5) реферат;
6) сенiмдi өкiлдер арқылы iс жүргiзiлген жағдайда - сенiмхат;
7) өнертабысқа патент сұралған өтiнiш болуға тиiс.
Өнертабысқа өтiнiмдердi жасау мен ресiмдеуге қойылатын талаптарды
сараптама жасау ұйымы белгiлейдi.
Пайдалы модельге қорғау құжатын беруге өтiнiм
Пайдалы модельге қорғау құжатын беруге өтiнiм (бұдан әрi - пайдалы
модельге өтiнiм) бiр пайдалы модельге немесе байланыстылығы бiр
өнертапқыштық ойды құрайтын пайдалы модельдер тобына (пайдалы модельдер
бiрлiгiнiң талабы) қатысты болуға тиiс.
Пайдалы модельге өтiнiмде:
1) пайдалы модель авторлары және атына қорғау құжаты сұралып отырған
адамдар, сондай-ақ олардың тұрғылықты жерi немесе орналасқан орны
көрсетiлген қорғау құжатын беру туралы өтiнiш;
2) пайдалы модельдi оның жүзеге асырылуы үшiн жеткiлiктi, толық
ашатын сипаттамасы;
3) оның мәнiн бiлдiретiн, сипаттамаға толық негiзделген пайдалы
модельдiң формуласы;
4) сызбалар;
5) реферат;
6) сенiмдi өкiлдер арқылы iс жүргiзген жағдайда - сенiмхат болуға
тиiс.
Өнеркәсiп үлгiсiне қорғау құжатын беруге өтiнiм
Өнеркәсiп үлгiсiне қорғау құжатын беруге өтiнiм (бұдан әрi -
өнеркәсiп үлгiсiне өтiнiм) бiр өнеркәсiп үлгiсiне немесе өзара
байланыстылығы өнеркәсiп үлгiсiнiң бiрлiгi талабын қанағаттандыратын
өнеркәсiп үлгiлерi тобына қатысты болуға тиiс.
Өнеркәсiп үлгiсiне өтiнiмде:
1) өнеркәсiп үлгiсi авторлары және атына қорға құжаты сұралып отырған
адамдар, сондай-ақ олардың тұрғылықты жерi немесе орналасқан орны
көрсетiлген қорғау құжатын беру туралы өтiнiш;
2) мәлiмделген үлгi (үлгiлер) туралы толық егжей-тегжейлi түсiнiк
беретiн бұйымның (бұйымдардың) немесе макеттiң кескiнi бейнеленген қайта
жасауға жарамды жиынтығы;
3) егер өнеркәсiп үлгiсiнiң мәнiн ашу үшiн ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz