Созылмалы гастрит туралы

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАР

Созылмалы гастрит
Созылмалы гастриттің патогенезі
Этиология және патогенезі.
Емделуі.

Созылмалы гастрит - асқынып білінетін созылмалы, дистрофиялық ауру . Ауру белгісі ретінде асқазанның шырышты қабығының морфологиялық өзгерістері және де сонымен қатар асқазанның негізгі функцияларының, секреторлы және моторлы т. б. , бұзылыстары болып табылады . Бірінші ретте олар асқазанның пепсин және тұз қышқылы секрециялары қызметіне әсер етеді .

Созылмалы гастрит - асқорыту органдары ауруларының ішінде бірінші орынды иеленеді ( 35 пайыз көлемінде ), ал асқазан ауруларының 80-85 пайызын құрайды. Сондықтан бұл аурулар асқазан және ішек жараларының пайда болуына ықпалын тигізеді.

Таралуы . Өте кең таралған асқорыту жолдарының ауруы. Атап айтқанда тұрғындардың, оның ішінде ересектердің 50-80 пайызында кездеседі. Ал жас ұлғайған сайын ауыру деңгейі артады. Мамандардың айтуы бойынша, солардың ауруға байланысты тек қана 10-15 пайызы дәрігер-гастроэнтерологқа шағымданады. Ауру адамдардың көпшілігінде ауру симптомсыз немесе аз ғана әсерімен, асқазанның эпигастральды аймағында сирек болатын ауырсыну арқылы білінеді . Асқазанның шырышты қабығының прогрессивті атрофиялық өзгерістері нәтижесінде асқазан рагі және витамин В ₁₂ -дефицитті анемия пайда болады. Созылмалы гастрит адам өміріне айтарлықтай қауіп туғызатын асқазан және он екі елі ішек жарасы, созылмалы дуоденит және оның асқынуына әкеледі.

Жіктелуі . Ауру түрлері бойынша мынадай топтарға жіктейміз :

Этиологиясы бойынша: 1) микробты ( Helicobacter pylori ) ; 2) микробты емес ( аутоиммунды, алкогольді, пострезекционды, химиялық агенттердің шартты әсері ) ; 3) әр түрлі жағдайлар әсерінен пайда болған (соның ішінде микроорганизмдер) .

Типі бойынша : 1) атрофиялық емес ( В типі, жоғарғы, диффузды - антральды, гиперсекреторлы ) ; 2) атрофиялық ( А типі, диффузды - асқазан қабырғасы витамин В ₁₂ -дефицитті анемиямен ассоциирленген ) ; 3) ерекше түрлері ( химиялық, радиациялық, лимфоцитарлық, үлкен гипертрофиялық және т. б. ) .

Локализацияланған орны бойынша: 1) антральді; 2) асқазан қабырғасының гастриті; 3) пангастрит.

Қазіргі кездегі классификация бойынша былай жіктейміз. Бұл классификациялауды 1989 жылы Бұл классификациялауды 1989 жылы Неміс Бірлестігінің паталогтары және 1990 жылы Сиднейлік жүйе бойынша:

аутоиммунды- фундальді гастрит ( А типті созылмалы гастрит ) .
Helicobacter pylori-мен ассоцирленген-антральді гастрит (В типті созылмалы гастрит ) .
Шартты-химиялық, соның ішінде рефлюкс-гастрит (С типті созылмалы гастрит ) .
Аралас гастрит ( А+В типті созылмалы гастрит ) .
Созылмалы гастриттің ерекше түрлері ( лимфоцитарлы, эозинофильді, гранулематозды, гиперпластикалық ) .
Созылмалы гастриттің идиопатикалық ( этиологиясы және патогенезі белгісіз ) .

Созылмалы гастритпен ауыратындардың 70 пайызы - Helicobacter pylori-мен ассоцирленген гастрит, 15-18 пайызы - аутоиммунды- фундальді гастритпен ауыратындығы дәлелденген. Созылмалы гастриттің С типті рефлюкс-гастритпен 5 пайыз, ал 10 пайызы - қабынуға қарсы заттармен ассоцирленген болып келеді . ал созылмалы гастриттің ерекше түріне бір ғана пайызы жатады, сондықтан созылмалы гастриттің бұл түрін ’сирек кездесетін ’ түріне жатқызамыз.

Созылмалы гастриттің патогенезі

Э т и о л о г и я л ы қ ф а к т о р л а р

Асқазан, асқорыту бездерінің шырышты қабығының зақымдалуы: Асқазан, асқорыту бездерінің шырышты қабығының зақымдалуы

Жергілікті қан айналудың бұзылуы: Жергілікті қан айналудың бұзылуы

Безді эпителий регенерациясының зақымдалуы: Безді эпителий регенерациясының зақымдалуы

Асқазан секреция регуляция-сының бұзылуы: Асқазан секреция регуляция-сының бұзылуы

Асқазан моторлы функциясының регуляциясының бұзылуы: Асқазан моторлы функциясының регуляциясының бұзылуы

Асқазан секрециясының бұзылуы: Асқазан секрециясының бұзылуы

Асқазан секрециясының бұзылуы: Асқазан диспепсиясы

Асқазан секрециясының бұзылуы: Ішек диспепсиясы

Асқазан секрециясының бұзылуы: Ауырсынулар

Этиология және патогенезі. Созылмалы гастриттің өте көп жағдайдағы, 80 - 94 пайызы, Helicobacter pylori-дің инфицирленуіне байланысты . Инфицирлену балалық шақта, жеткіншек шақта, сонымен қатар жас шақта ( 20 жасқа дейін ) фекальді-оральді, оральді жолдармен жүреді. Атрофиялық емес ( микробты ) гастрит осы аурудың патогенезі болып табылатын, сонымен қатар асқазан және он екі елі ішек жарасының жедел асқынумен байқалады.

Аурудың дамуы бактерияның ауыз арқылы асқазанға түсуі. Асқазанда бактерия шырыштың қорғаныш қабығына еніп, эпителий клеткасының апикальді бөліміне бекінеді. Олар өзіне тән ісік, гиперемия, зақымдалған жердегі трофиканың бұзылуымен байқалады. Ол шырышты эпителийдің дегенерациялануына және бездердің жоғалуына - асқазанның шырышты қабығының атрофиясына әкеледі. Шырышты қабық үстінде эрозия пайда болып, кейіннен ол жараға айналуы мүмкін. Helicobacter pylori-мен инфицирленген ауруларда асқазан секрециясын реттеп тұратын гормондардың - тұз қышқылы және пепсин - концентрациясы жоғарылайды. Созылмалы гастриттің, асқазан және он екі елі ішек жарасының пайда болуына гиперсекреция өте қатты әсер етеді.

Созылмалы гастриттің бактериальді типінің алғашқы стадиясында асқазанның антральді бөлімі зақымдалады. Уақыт өте келе асқазанның жоғарғы бөлімдерін қамтып, бүкіл асқазанға жайылады ( пангастрит ) .

Созылмалы гастриттің бұл типі ( басқа типтерден айырмашылығы ) асқазан және он екі елі ішек жарасының 100 пайызын құрап, жара пайда болатын жағдай туғызады.

Атрофиялық ( микробты емес ) созылмалы гастрит - бұл аурудың этиологиясы көп жағдайда белгісіз болып келеді. Атрофиялық ( микробты емес ) созылмалы гастрит патогенезінің негізгі рөлін аутоиммунды механизмдер атқарады. Аутоантиденелерді асқазанның шырышты қабығының париетальды клеткаларына шығару ( тұз қышқылын шығаратын клеткалар ) бадамша бездердің атрофиясына және витамин В ₁₂ -дефицитті анемиясының дамуына, клеткалардың өліміне алып келеді. Атрофиялық ( микробты емес ) созылмалы гастриттің бұл типі негізінен бадамша бөлімінің және асқазан денесінің шырышты қабығының зақымдануымен түсіндіріледі ( париетальді клеткалар орналасқан аймақта ) . Сонымен қатар бұл типке әрқашан прогрессивті атрофиялық процестердің алғашқы сатылары жүретіндіктен, асқыну процесі келесі кезекте жүреді . Аурудың алғашқы сатыларында атрофия ошағы болады, ал соңғы сатыларында ғана атрофиялық өзгерістер асқазанның барлық шырышты қабығын қаптайды.

Мұнан басқа, созылмалы гастриттің асқынуына себеп болатын жағдайларды үлкен екі топқа бөлеміз - экзогенді және эндогенді . бұл жағдайлар себеп болмағанымен аурудың асқынуы мен прогрессивтенуіне әкеледі.

Экзогенді факторларға : 1) тамақтанудың бұзылуы ( ас қабылдау ритмінің бұзылуы, асты мөлшерден тыс көп қабылдау, асты толығымен шайнамай жұту, құрғақ, қышқыл, ысеық және ащы тағамдарды өте көп мөлшерде қабылдау, асты уақытымен қабылдамау ) ; 2) темекі шегу және алкоголь қолдану; 3) өндірістік зияндар ( қышқыл және сілті буларын жұту, металл және мақта т. б. өндірістік шаңдарды жұту ) ; 4) кейбір дәрілік заттарды ұзақ уақыт бойы үзбей қабылдау ( салицилаттар, преднизолон т. б. препараттар ) жатады.

Эндогенді факторларға : 1) созылмалы инфекциялар ( ауыз және мұрын қуысының, тыныс алу органдарының аурулары және туберкулез, созылмалы холецистит және т. б. ) ; 2) эндокринді жүйе аурулары ( Аддисон ауруы, гипотиреоз, диффузды токсикалық зоб, Иценко-Кушинг ауруы, қант диабеті) ; 3) зат алмасу процесінің бұзылуы ( семіздік, темір жетіспеушілік, подагра ) ; 4) ұлпа гипоксиясын туғызатын аурулар ( жүрек және өкпе кемістіктері және т. б. ) ; 5) аутоинтоксикация ( уремия ) .

Экзогенді факторлар арасында ең бірінші орынды иеленетін - алиментарлы бұзылыстар, ал эндогенділердің арасында - құрсақ қуысы органдарының қабыну аурулары, эндокринді және метаболиттік бұзылыстар.

Клиникалық суреті. Аурудың кезеңдеріне, асқазанның секреторлы функциясына, қабыну процестерінің локализденген орнына қарай әртүрлі болып келеді. Созылмалы гастриттің атрофиялық емес ( В типі ) түрі негізінен жас кезінде басталады. Мұның клиникалық симптоматикасы ауырсынудан диспепсиялық синдромдарға жалғасады.

Ал созылмалы гастриттің атрофиялық (А типі ) түрі негізінен орта және кәрі жастағы адамдарға тән. сонымен қатар ол тиреотоксикоз және витамин В ₁₂ -дефицитті анемияның пайда болуымен де байланысты . кейде ауру латентті түрде жүреді.

Клиникалық суреті асқыну кезеңінде жергілікті және жалпы симптомдар мен синдромдар туғызады. Жергілікті ауырсынуды тудыратын асқазан диспепсиясы былай суреттеледі: 1) тамақтан кейін асқазанда ауырлықтың және қысымның түсуі; 2) үнемі қышқыл дәмнің ауызға келіп тұруы; 3) құсықтың келуі; 4) ауызда жағымсыз дәмнің сезілуі, әдетте таңертең ұйқыдан тұрған соң; 5) асқазанның эпигастриялық облысында күйіктің пайда болуы; 6) кейде асқазанның ашып ауырсыну; 7) өте сирек болса да - қышқыл реакциялы заттардың ауызға келуі.

Эпигастральді облысындағы ауырсыну тамақтанудан кейін бірден байқалады. Басында ауырсынусыз, ешқандай иррадациясыз болғанымен, жүру кезінде және тіке тұрғанда ауырсыну жоғарылайды. Созылмалы гастритке жіті және ұстамалы аурулар тән емес. Мұнда негізінен аса маңызды болып тамақ түрінен болған аурулар және диспепсиялық зақымданулар табылады. Ауру адамдар ащы, қатты, қуырылған, тұздалған тағамдарды қолдана алмайды. Бірақ сүт, ботқа және дәмді сорпалардан кейін олардың емдік әсерін байқайды.

Созылмалы гастритпен қатар білінетін ішек диспепсиясы мына жолдармен жүреді: 1) ішек-қарынның шұрылдауы; 2) метеоризм; 3) дәретке отырудың бұзылуы ( іштің өтуі, дәретке қиналып отыру ), өте жиі іштің қатып қалуы асқазан секрецияларының жоғары және бірыңғай адамдарда байқалады. Ал метеоризм, қарынның шұрылдауы, дәреттің дұрыс болмауы, сүтті және майлы тағамдарды қолданғаннан кейін байқалатын периодты диарея - секреторлы функциялардың жетіспеушілігінен болады.

Созылмалы гастриттің жалпы әсер етуі астеноневротикалық синдромдармен байқалады : 1) әлсіздік; 2) тітіргенгіштік; 3) кардиоваскулярлы өзгерістердің ( кардиалгия, аритмия, артериалды гипотомия және т. б. ) пайда болуымен суреттеледі.

Атрофиялық пангастритпен ауыратын адамдарда асты қорыту және сіңіру қызметтерінің жетіспеушілігі байқалады.

Осы ауруларды дер кезінде және адекватты емдесе, асқынғанмен бірге атрофияны да қайта қалпына келтіруге немесе алдын алуға болады. Әдетте, атрофиялық емес гастритті де емдеуге болады. Ауырған адамдар жұмысқа қабілетті болып келеді және де ауру олардың өмірінің ұзақтығына және жалғасуына аса қатты әсер етпейді. Тек қана диффузды атрофиялық гастритте - бұл ауру асқазан рагін туғызуға әсері болғандықтан, қауіпті болып есептеледі.

Созылмалы гастриттің А (аутоиммунды) және В

( хеликобактериалды ) типтеріне мінездеме

Критерийлері

А типті

В типті

Критерийлері:

Морфологиялық :

Жергілікті локализация

Қабыну реакциясы

Эпителий атрофиясының дамуы

Эрозия

Иммунологиялық :

Инфекциялық жағдай ( Н. Р. )

Н. Р. -қа антидененің болуы

Париетальды клеткаларға

антидененің болуы

Ішкі факторларға антидене

Клиникалық :

Анық көрінетін гастринемия

Гипацидтілік

Витамин В ₁₂ дефицитті

анемияның дамуы

Жаралы зақымдануларға айналу

Малигнизация

А типті:

Асқазан түбі, денесі

Анық емес

Біріншілік

Сирек

Жоқ

-*-

Бар

-*-

Бар

Анық

Бар

Сирек

Өте сирек

В типті:

Антрум

Анық

Екіншілік

Жиі

Бар

-*-

Жоқ

-*-

Жоқ

Секрецияның кез-келген түрі

Жоқ

Барлығында

Жиі

Емделуі. Созылмалы гастритпен ауырған адамдарды, әдетте амбулаториялық жағдайда емдейді. Ауруханаға жатқазу тек асқыну кезінде, зерттеудің қиынға соғуы кезінде, диагностикалау мүмкін болмай бара жатқан жағдайда жүргізіледі. Емдеу гастрит типіне, асқазанның шырышты қабығының морфологиялық өзгерістеріне, асқазанның секреторлы функциясына, ауру кезеңдеріне қарай диеталық режим, фармакотерапия, физиотерапиялық және санаторий - курортты ем алуларға бөлінеді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.