Химияны оқытуда аяушылық технологиясын қолдану және оның артықшылықтары мен кемшіліктерін талдау

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 55 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Химия факультеті

Жалпы химия және химиялық экология кафедрасы

Бітіру жұмысы

Қорғауға жіберілді:

Жалпы химия және химиялық экология

кафедрасының меңгерушісі

х. ғ. к., доцент Төреғожина Ж. Р.

ХИМИЯНЫ ОҚЫТУДА АЯУШЫЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ҚОЛДАНУ ЖӘНЕ ОНЫҢ АРТЫҚШЫЛЫҚТАРЫ МЕН КЕМШІЛІКТЕРІН ТАЛДАУ

050112 - «Химия білім беру» мамандығы бойынша

Орындаған 4 курс студенті Оңғарбаева Жадыра Алғабасқызы

Ғылыми жетекшісі

х. ғ. д., профессор Баешова А. Қ.

Норма бақылаушы

а/ш. ғ. к., доцент Рыспеков Т. Р.

Алматы, 2011

РЕФЕРАТ

Бітіру жұмысы 52 бет көлемінде жазылған екі бөлімнен(теориялық және практикалық), , оның ішінде сурет, кесте, 33 атаудан тұратын әдебиеттер тізімі бар.

Жұмыстың өзектілігі: Қоғамның экономикасын әлемдік деңгейге көтеру білім беру жүйесін дамытуға тәуелді. Мұны «Қазақстан Республикасындағы - білім және ғылым» атты ақпараттық-статистикалық материалдар жинағына енген Елбасының «ХХІ ғасырда білімін дамыта алмаған елдің тығырыққа тірелері анық» деген ойы нақтылай түседі. Осы ретте Қазақстан Республикасы, әсіресе, тәуелсіздік кезеңінен соң әлемдік деңгейден артта қалмау үшін білім беру жүйесінде - әлемдік білім деңгейіне көтерілу, оқытудың жаңа әдістерін қолдану сияқты маңызды, әрі түбегейлі жаңаша міндеттер қойып отыр. Ел президенті Н. Назарбаев «Біз бүкіл елімізде әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметін жолға қоюға тиістіміз» деп қолдау көрсетті. Сондықтан осындай талаптарға сай оқушыларға білім беру еліміздің мемлекеттік білім беру саясатының өзекті мәселелерінің бірі болып табылады.

Жұмыстың мақсаты: еліміздегі химияны оқытудағы аяушылық технологиясын пайдалана отырып теориялық және практикалық білімдерін ұштастыра білетін жеке тұлғаны қалыптастыру.

Зерттеу нысандары: орта мектепте химия пәнін оқыту үдерісі.

Зерттеудің пәні: орта мектеп химия курсын оқыту кезінде аяушылық технологиясын пайдалану үрдісі.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы:

мектеп химия курсын оқытудың әдістемелік ерекшеліктері және оқыту мазмұнын құрастыру тәсілдері анықталды;
орта мектепте оқылатын химия пәні бойынша кәсіби бағыттағы тапсырмалар жүйесі құрастырылып, оларды оқыту үрдісінде пайдалану әдістемесі жасалды.

ГЛОССАРИЙ

Технология сөзі - techne-өнер, шығармашылық, logos- ілім деген мағынаны білдіретін грек сөзі.

Білім беру технологиясы - оқу процесін жоспарлау, оқушылардан тест алу және білім беру жүйесі ретінде мектеп іс-әрекетін басқару үшін жүйелі тәсіл мен ілеспелі тәжірибелік білім жиынтығын құру.

Дифференциация - біртұтасты бірнеше бөліктерге, формалар және сатыларға бөлу, бөлшектеу деген мағынаны білдіреді.

Жеке тұлға - қоғам мүшесі ретінде, өзіндік өмір сүру бейнесіне сай жеке құқыққа, танымдық қасиетке ие, өздігінен іздену арқылы білім мен білікті жетілдіріп, ұдайы даму үстінде болатын жан.

Бақылау - кең келемде бір нәрсені тексеру деген мағынаны білдіреді. Бақылау оқыту процесінде оқушы-лардың оқу әрекетіне басшылық жасау қызметін атқарады, олардың творчестволық күші мен қабілетінің дамуына ықпал етеді.

Бағалау - оқытудың қүрамдас бөлігі және қорытындылау сатысы. Бағалау, бір нәрсенің деңгейін, сапасын, дәрежесін белгілеу. Оны оқушының оқу-таным әрекетінде қарастырсақ оқыту процесінің міндеттерін оқушылардың қандай дәрежеде меңгеруі, дайындық деңгейі мен дамуын, білімдерінің сапасын, білік пен дағды көлемін анықтайтын құрал.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 3

І. Әдеби шолу. Аяушылық технологиясы туралы түсінік және оның ерекшеліктері . . . 4

1. 1 Аяушылық технологиясының негізі мен ерекшеліктері . . . 4

1. 2 Дифференциалдау . . . 6

1. 3 Жеке тұлғаға бағдарланған оқыту . . . 10

1. 4 Осы технология арқылы жүргізілетін ойындар . . . 16

1. 5 Технологияның көптүрлілігі . . . 24

1. 6 Тұлғалық бағыттар . . . 29

ІІ. Тәжірибелік бөлім. Аяушылық технологиясының элементтерін

мектепте химия пәнін оқытуда пайдалану мүмкіндіктері . . . 33

2. 1 Маңызды s-элементтер және олардың қосылыстары.

s - элементтердің жалпы сипаттамасы . . . 35

2. 2 Натрий және калий . . . 36

2. 3 Мыс . . . 40

2. 4 Темір . . . 43

2. 5 Оқушылардың білімін бағалау . . . 47

Қорытынды . . . 49

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 50

Қосымшалар . . . 53

Кіріспе

Егеменді еліміздің өсіп келе жатқан ұрпағын ойлы да іскер, жігерлі де батыл, өзіне-өзі сенімді, интеллектуалдық деңгейі биік, дүниетанымы дұрыс қалыптасқан азамат етіп тәрбиелеуде мектептің алатын орны айрықша. Мектеп қазіргі қоғамның дамуымен, әлеуметтік практикамен тығыз байланысты. Мектептің негізгі міндеті - жеке тұлғаны дамытып, оның қалыптасуын қамтамасыз ету, білімге деген сенімін нығайту, іскерлігі мен дүниетанымын қалыптастыру, оқуға деген қызығушылығын оятып, ынтасын арттыру болып табылады.

Алдыңғы қатарлы тәжірибелерді жетілдіре отырып, оқу үрдісіне жаңа әдіс-тәсілдерді, оқытудың жаңа технологияларын енгізіп, оқушылардың жалпы дамуын қамтамасыз етуі керек. Оқушылардың жаңалыққа құмар, білмегенін білгісі келіп, белгісіз нәрсені ашуға тырысатын болғандықтан, мұғалімдер олардың осы талпынысын дамытуға көп көңіл бөлуде.

Педагогикалық теория мен практикада ең күрделі және негізгі проблема- лардың бірі - жеке тұлға, оның дамуы, қалыптасуы және әлеуметтенуі. Білім беру сапасы - қоғамдағы білім беру үрдісінің жағдайын, нәтижесін, сондай-ақ жеке тұлғаның кәсіптілігінің қалыптасуы және даму болашағының қажеттілігін анықтайтын әлеуметтік категория. Білім беру сапасы білім беру мекемелеріндегі жастарды оқыту мен тәрбиелеу қызметтерінің әртүрлі көрсеткіштерінің жиынтығы, яғни білім беру мазмұны оқыту формасы мен әдістері бойынша анықталады. Оқушының шығармашылық қабілеті практикалық әрекеттері, ізденімпаздығы арқылы дамиды. Шығармашылыққа үйрететін сабақтар - жаңа технологияларды қолдану болып табылады. Сондай технологиялардың бірі - «аяушылық технологиясы» деп аталады.

Аяушылық технологиясын қолданып химия пәнінен сабақ бергенде мына ерекшеліктерді ескерген жөн:

оқу процесінде адамдарды өзара және жұптық еңбек әрекеттерін орындауы.
жоғары жетістікке талпыну; - алынған мәліметті бір- біріне лезде кідіріссіз жеткізу; - оқушылар арасындағы өзара көмек және ынтымақтастық; - оқушылардың білім көрсеткіштерінің әртүрлі деңгейде болуы; - тапсырмалардың әртүрлілігі;

Жұмысты орындау барысында жаңа педагогикалық технологияларға арналған Ресейде, Қазақстанда шығарылған еңбектер( оқулықтар, ғылыми - әдістемелік конференциялардың материалдары) қолданылды. Мектепте химия пәнінен сабақ беру барысында осы технология бойынша сабақ жоспарлары жасалып, құрылған жоспарлар бойынша қажет дидактикалық және көрнекілік әдістемелер жасалынды.

1. ӘДЕБИ ШОЛУ

1. 1 АЯУШЫЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ НЕГІЗІ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Аяушылық технология басқа технологиялармен салыстырғанда мейлінше үнемді, оқушылар мен оқытушылардың энегияларын үнемдеуге бағытталған, міне сондықтан аяушылық технологиясы деп аталады. Оның негізін қазіргі заманда жеңілдетілген, аяушылыққа бастаған, жеке тұлғаға бағытталған, дифференциалданған және т. б оқытудың көптеген бағыттарын, жүйелерін, модельдері мен өзгерістерін дамытатын жеке тұлғаға бағдарланған оқыту идеясы құрайды.

Бұл технологияда оқыту мен тәрбиелеу «оқушыдан» дамиды. Ол өзінің талаптары мен қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған педагогикалық процестің дәл ортасында. Яғни, мектеп пен мұғалім оқушының талаптарын жүзеге асыру мақсатында оқушының «маңында жүруге тиіс». Оқушы өз бетінше оқу пәндерін таңдауға, оларды игеру деңгейін (бастауыш, орта, жоғары) бекітуге, өз талаптарына, күші мен мүмкіншіліктеріне сай оқуда өзінің ырғағы бойынша жылжуға, баға үшін не мүлдем бағасыз оқуына, өзіне көмекші ретінде мұғалімдерді шақыруға мүмкіншілігі бар. Оқыту мерзімдері де шектелмеген. Бір сөзбен айтқанда, жеке қызығушылығы, таңдауы және жекелеген жауапкершілігі үстемдік етеді. Аталмыш технологияның мәнісі осында.

Кеңестік жүйеде бұл технология біздің мектеп үшін мүлдем жарамсыз еді, алайда нарық әлемінде оны жүзеге асыурға болады. Сонымен қатар, дәл осы нарықтық қатынастар көмегімен аяушылық технологиясы өмірге оралды, осында ол өзінің дамуына қажетті жерді тапты. Дифференциалданған қоғамда міндетті түрде мектептен өз таңдауларын жүзеге асыруды талап ететін тұтынушылар қатары пайда болады. [1]

Жеке тұлғаға бағдарланған оқыту технологиясы жайлы жаңа тапсырмаларды шешу тәсілдері барысында, 90-жылдардың басында айтыла бастады. Оның жасаушылары өз көзқарастарын тез арада Батысқа бұрды және сонда жеке тұлғаға бағдарланған оқытуды меңгерді. Социализмнің күйреп жатқан шағында негізгі және салмақты шешімдер қабылдауға ешкім де дайын емес еді. [2]

Бірақ, буржуазиялы қоғамның жеке тұлғаға бағдарланған педагогикасы мұндай қақтығыстарға төтеп бере алды. Тек бірнеше жылдан соң ғана біз оның ерекшеліктері мен мүмкіншіліктерін, қолданылу аясын түсіне бастадық. Бүгінде аяушылық технологиясы отандық педагогика саласында толыққанды дәрежеге ие және де басқа технологиялар сияқты сұранысқа ие болды.

Оның ерекшеліктерін талқылап алайық. Дербес оқыту оқушының даралық біліміне негізделеді және оның сұраныстарын жоғары дәрежеде қанағаттандыру мақсатында қолданылады. Бұл жағдайдың 1-ші бөлімі бізге жақсы таныс. Егер мұғалім оқушыны неғұрлым көп бақылауға алып тәрбиелеуге тырысса, ол сол оқушы туралы соғұрлым көп білуі тиіс. Отандық педагогикада оқушыны көп қырлы, дамыған тұлға етудің басты қажетті атрибуты болып оның дұрыс тәрбиеленуі жатады. [3]

Жеке тұлғаға бағдарланған педагогиканың негізгі мәні оның 2-ші бөлімінде, яғни баланың қажеттіліктерін, талаптарын қанағаттандыру мақсатында тануда көрінеді. Оны былайша түсінуге болады: өзінің оқу мақсатын оқушы өзі анықтайды, ал біз, педагогтар оның ниетін іске асыру жолында көмекші реттінде ғана жумыс.

Сізге аяушылық технологиясын кәдімгі академиялық оқытудың оңайлатылған, жеңілдетілген жолдармен алмастыру екендігі түсінікті болды. Ғылымдардың терең және түсінуге қыйын мазмұнын Аяушылық технологиясы білімнің әртурлі саласын үйренумен алмастыруға тырысады, бұл кезде ителектті дамытуды, ақыл-ойды тәрбиелеуді, рухани негізді қалыптастыруды міндетіне алмайды. Әрқашанда мектеп ақыл-ойды қалыптастыруға міндетті болатын. Ал еңбек сабақтарында түйме қадау, құстардың суретінн салу, ноталарды көшіріп жазуы музыкаға қабілетті жоқ оқушылардың еңбек сабақтарында бос отыру, тағы басқа мектепке енгізілген керек емес сабақтар ақыл-ойды қалыптастыруға қызмет атқарама ма? [4]

Бұрын мектепке білім алу үшін келетін, бұл білімді ол басқа ешжерде ала алмайды. Ал тамақ дайындау, іс тігу, тоқу, үй жинау, жәшіктер жасауды оқушы басқа жақта да үйрене алады.

«Педогогикаға және мектепке жеңілдету» вирусы жұққанша балаларды терең және шындап ойлануға үйренетің. Уйрену еңбегін басқа ешқандай еңбекке ауыстыруға және оны жеңілдетуге болмайтын. Миды жаттықтырмай ойлануға үйретуге болмайды. Ал егер ойланудың орнына, ақыл-ойды қалыптастырудың орнына мектеп ойындармен, пікір-таластармен шұғылданса, балаларда ойлау қабілетінен басқа әртурлі қасиеттер дамиды.

Аяушылық технологияға қарсы педагогтар осылай ойлайды. Ал бірақ бұл технологияны білу қажет, себебі ол нарыққа қажет. Аяушылық технологиясының тетіктерін қарастырар алдында оқушыға ойындар, пікір-таластар, еңбекке балу, жеке тұлғаға бағыттап оқыту қажет екенін дәлелдеп көру қажет [1] .

Мысалы, американдық ғалымдар даралауды (индивидуалдау) а) оқудағы тәуелсіздікте; б) оқыту жылдамдығын түрлендіруде; в) оқытудың мақсаттары мен әдістерін өзіндік қолдануда көрінетін оқу стратегиясы ретінде қарастырады. Француздық педагогикада «даралық» және «дараланған» ұғымдарының аражігі айқын жіктелген. Немістік педагогикада даралау дифференциалдаудың дербес көрінісі ретінде қарастырылған. Ағылшын зерттеушілері тапсырмаларды беруде оқушының қабілеттерін ескерген жөн деп есептейді. Даралауды іске асыруда қол жеткізген табыстарға сүйеніп алдағы оқыту қызметін дұрыс жоспарлау керек.

Индивидуалды әдістеме дараланған күйде - жеке оқушылардың ерекшеліктерін ескеріп және оқытуды дифференциалдауда - даралық ерекшеліктері шамамен бірдей дамыған оқушыларды топшаларға бөлу негізінде жүзеге асырылуы мүмкін.

Сонымен, индивидуалды әдістеменің яғни, жеке тұлғаға бағдарланған оқытудың 1-ші бөлімі өзгеріссіз қалмақ. Кейінгісі - не үшін? - деген сұраққа жауап беруге байланысты болады. Оған көмектесу үшін жалпы іс-әрекеттің педагогикасы жауап береді; ал, бейімділікті, қабілеттерді, оқушының дарынын дамытуда арнайы дербес педагогикалық әдістеме жауап бере алады. [5]

Ал, жеке тұлғаға бағдарланған оқыту мен тәрбиелеу технологиясында оқушыны танып-білу не нәрсеге бағытталады деген сұраққа қалай жауап беріп көрейік?

1. 2 ДИФФЕРЕНЦИАЛДАУ

Әлемдік және отандық педагогикада жекелеу, яғни өзгеше қасиеттермен ерекшелену дифференциалдаумен (бөлшектенумен) тығыз байланыста. Кейінгі түсініктер бойынша дифференциалдау әр оқушының мектепте не бір сынып ішінде оқитын топтардың немесе оқушылардың жеке ерекшеліктерін, бейімдеушіліктерін, қызығушылықтарын және т. б ерекшеліктерін есептеуге бағытталған ұйымдастырушылық және әдістемелік әрекеттерді қамтиды. Не үшін? Ерекшеленген бірлестіктердің оқытуын ұйымдастыру мақсатында оларды сыныптар (топтар, кіші топтар) бойынша, бағдарламалар бойынша және т. с. с бөлу үшін.

Дифференциалдау оқушылардың оқытуда маңызды кейбір ортақ қасиеттерінің (қызығушылықтарын, бейімдеушіліктерін, дарындылықтырын, қабілеттерін және т. б) бар екендігін мойындауға негізделген. Дифференциалдаудың практикалық мақсаты - оқушылардың белгіленген қасиеттеріне бейімделу мақсатына жетудің жолдарын тудыру. Мысалы, математикаға бейім оқушылар үшін - арнайы бағдарламалар бойынша процесті ұйымдастыру. [1]

Қазіргі педагогикалық әдебиеттерде жекелеу - ең алдымен оқу процесін ұйымдастырудың формасы ретінде қарастырылады, сонымен бірге оны әдіс, тәсіл тіпті технология ретінде де қарастырады. Мұнда елеулі айырмашылық біреу ғана - бөлінгендерді кез-келген белгілері бойынша топтарға немесе шағын топшалар бойынша ерекшелеу (бөліп алу) . Ең негізгі көрсеткіш ретінде оқу үлгерімі, оқу сипаты (оқытудың қарқындылығы, потенциалды мүмкіншіліктер) және нақты қасиеттер - бейімдеушіліктер, қызығушылықтар, пәнді үйрену қабілеттіліктері және т. б олардың ары қарайғы дамуы - дифференциалды оқытудың мақсаты болып табылады.

Ертеректе дифференциалды оқытуды «орта мектептегі жоғары сыныптардың бағдарламалары мен оқу жоспарын бөлу» деп түсінген. Мектепті өзгертудің жолдарын іздеуде біздің өткен ғасырдағы әріптестер үлкен үмітті осы дифференциалды оқытуға жүктеді, себебі ол барлығын бірдей оқытудан басқа, білімнің гуманистік бағытын күшейтеді, оқуға салынған артық салмақты төмендетіп, оқушылардың ерекшеліктерін, мүмкіншіліктерін және қызығушылықтарын ескеруді қамтамасыз етеді деп сенді.

Қазіргі педагогикада дифференциалдауда оқу процесінің кез-келген параметрінің өзгеруі деп түсінуге болады. Дифференциалдауды: 1) оқушылардың барлық мүмкін болатын жеке қасиеттерін есепке алу; 2) оқу бағдарламалары мен жоспарлары; 3) Ұйымдастырушылық формалар, әдістер; 4) оқу орындарының деңгейлері мен типтері; 5) онда жұмыс жасайтын педагогтарды; 6) оқу процесінің материалды техникалық қамтамасыз етілуі; 7) оқу процесін қаржыландыру, оқу ақысы және басқа да көрсеткіштер негізінде жүргізеді. Іс жүзінде нарықтық әлемдегі барлық білім дифференциалданған болады. [6]

Біз сыныпты дифференциалдау туралы айтамыз, яғни қарапайым (арнаулы емес) мектепте тапсырылған өнімді алу және оқыту мақсатына тиісті жағдайларды жасау үшін мұғалім не істеу керектігі туралы айтылады. Сыныпты дифференциалдауды жүзеге асыруда оқушыларды топтар мен топшаларға бөлуде оқитын балалардың жеке даралық қасиеттерін ескеріп қана қоймай оларды оқытатын мұғалімдерді де қарау керек, себебі оқыту - міндетті қарым-қатынасты яғни оған қатысатын субьекттердің өзара құбылысын қарастыратын процесс. Практикада дифференциялдық топшаларға бөлу даралық ерекшеліктер - дайындық деңгейі, өзіндік сенімі, назары, түйсігі, қабылдауы, оқу қызметінің ерекшеліктері негізінде жүзеге асады. Мұндай топшалар әрқашан бірыңғай емес, олардың алдыға қойылған мақсаттарды игере алатындай дәрежеде болмауы мүмкін, сондықтан ұстаздар оқушылардың аса биязы ерекшеліктерін назардан тыс қалдырмаулары керек. Мен қарастырған оқыту диагностикасы педагогты оқытудың көрінбейтін аймақтарын түсінуге бағыттайды.

Дифференциалдаудың мақсаты мен мәнін тек оқытушы ғана түсінеді. Бірақ топшалар ерекшеленген. Оларға оқу процесін ұйымдастыруды және оның мазмұнын қайта жасауды қамтитын көлемі бойынша және күрделілігі әр түрлі қызметтер жасалады. 1) Ұйымдастыру формаларының өзгеруі; 2) оқылатын материалдың деңгейін таңдау; 3) вариативті оқу жоспары, сан қырлы бағдарламалар және оқулықтар бойынша жасалған оқыту мазмұнын іріктеу; 4) оқу процесіне қажетті әдістемелік құралдар жасалуы тиіс.

Бұл жерде дифференциалды оқыту жеке тұлғаға бағдарланған оқытуға жақын келеді. Оны сонымен қатар жеке тұлғаға бағдарланған оқыту деп те атауға болады. [7]

Дифференциалдау мен даралаудың арақатынасы қандай? Даралау көбіне әдістемелік тұрғыға сай келсе, дифференциалдау - оқыту процесінде жеке тұлғаның даралық қасиеттерін дамытуға бағытталған. Кейде даралауды оқытудың мақсаты ретінде, ал дифференциалдауды сол мақсатқа жетудің жолы ретінде қарастырады.

Отандық мектептер дифференциалдық оқытуды ұйымдастыра ала ма? Иә, ұйымдастыра алады, алайда біз қалағандай жоғары дәрежеде емес. Дегенмен, дифференциалды оқыту туралы әңгімелер педагогикалық беттерден түскен емес. Дарынды балалардың топшалары жеке пәндерді тереңдетіп оқыту үшін жасалуда. Ауылдық шағын комплектілі мектептерде дифференциалды оқытуға көшу қиынға түсуде. Ол үшін арнайы даярланған мұғалімдер, бағдарламалар, ғимараттар және қаржыландыру жолдары қажет. Бір сөзбен айтқанда, баланың қабілеттіліктерін ескере отырып оған көмек беру көбіне нәтижесіз аяқталуда [1] .

Бүгінде дифференциалды оқыту нарықта жаңа қарқынмен дамуда. Дифференциалдаудың негізгі деңгейі мен сипатына байланысты арнайы оқу орындары дамуда.

Дифференциалды оқыту төмендегілерді қарастырады:

Әр түрлі деңгейге байланысты ұйымдастыру формалары өзгерту;
Материалды (пәнді) оқытудың деңгейлерін таңдау;
Оқытудың мазмұнын іріктеу, вариативті оқу жоспарларын, әр деңгейдегі бағдарламалар мен оқулықтар құрастыру;
Оқу процесіне сәйкес келетін әдістемелер жасау;
Барлық жауап дұрыс.

Дифференциалдау мына негізде жүзеге асырылады:

Оқу-тәрбие процесінің кез-келген параметрін өзгерту;
Оқушылардың даралық ерекшеліктерін есепке алу;
Оқу бағдарламаларын және жоспарларын түрлендіру;
Білімнің барлық мүмкін болатын деңгейлерін ерекшелеу;
Оқу орындарының типтерінің өзгеруі;
Ұйымдастыру формаларының, әдістерінің өзгеруі;
Онда қызмет жасайтын педагогтарды таңдау, сұрыптау;
Оқу процесін материалды-техникалық жабдықтау;
Процесті қаржыландыру, оқу ақысын өтеу;

10) Барлық жауап дұрыс.

Индивидуалды-дифференциалданған оқыту

Батыстық теоретиктер оқытуды ұйымдастырудың өзгертілген нұсқасын ұсынды. Даралауды индивидуалды дифференциалдаумен біріктіре отырып, олар индивидуалды-дифференциалдау деп аталатын серіктестік және аяушылық технологиясының арасында ағымдық жағдайға ие оқыту түрін тапты. Индивидуалды-дифференциалды оқыту арқылы мұғалімнің оқушылардың топтарына бағыт-бағдарымен, көлемімен, мазмұнымен, әдістерімен ерекшеленетін оқытудың дәстүрлі емес ұйымдастырылуын талап ететін өзге әдістемесін түсінуге болады. Атап өту керек, белгілі регламенттеуге сүйенбейді, түрлі мазмұн, деңгей, әдістер, міндеттілік, бірдейлілік, бірсарындылық жойылады. Іс жүзінде бір мектепте, бір сыныпта әркім өзінің қажеттіліктері мен мүмкіншіліктеріне сай деңгейде оқи алады, әркім өз мақсатын көздейді. Қызығарлықтай емес пе?

Практикалық тұрғыда осындай оқытуды сыныпта 20-30 оқушымен мұғалім қалай ұйымдастыра алады, соны шешуіміз керек. Өйткені, одан бағдараламалық материалдарды сәтті игеруге, әр баладан танымдық күштер мен қабілеттіліктерді дамытуға бағытталған педагогикалық іс-әрекеттер жүйесі талап етіледі. Осы талаптардың ішінен автоматты түрде дифференциалдау, оқушылардң жеке қабілеттерін есепке ала отырып жаппай жүргізуді ұйымдастыру формалары, әдістердің және жалпы оқу бағдарламаларының негізінде оқу материалын түрлендіру алынып тасталынады.

Индивидуалды-дифференциалды оқытудың практикада іске асырылуы әзірге мардымды нәтижелер бере қойған жоқ. Сыныптарды тек оның жеке элементтері ғана іске асырылуда. Сонымен, оқытуды дифференциалдау баланың пәнге деген қызығушылығын арттырып қана қоймайды. Нәтиже оқушының қызығушылығының, бейімділіктерінің, қабілеттерінің, дайындық деңгейінің және басқа да маңызды факторлардың қалыптасуына байланысты болады. Ал мысалы, тереңдетілген оқыту болса дифференциалдау қарастырылған жүйеге мүлдем келмейді.

Жеке тұлғаға бағдарланған оқытуда ең алдымен танымдық қызметтердің формалары мен әдістері, яғни үрдістің технологиялық жағы өзгеруі тиіс екендігі түсінікті. Қызмет формаларының келесідей түрлері бар: жалпы даралық сипаттағы; жалпы ұжымдық сипаттағы; топтық ұжымдық сипаттағы; дифференциалды-топтық; индивидуалды; жұптық. Дифференциалдаудың негізінде үштік шарт қалыптасқан: 1) оқытумен қамтылған оқушылар саны; 2) қарым-қатынас(коммуникация) ; 3) басқарушылық іс-әрекеттер. Осы қызметтердің әртүрлілігін қарастырайық. Жалпы дарындық сипаттағы форма бірдей дәрежедегі дайындық деңгейіндегі оқушыларға арналған. Барлығы бір темпте жұмыс жасайды. Барлығына бірдей оқу материалы ұсынылады. Мұғалім оқу материалының мазмұнын түсіндіргенде жеке оқушылардың көбінесе (топшалардың) ерекшеліктерін ескереді. Бұл оқыту қызметі ұжымдық емес, себебі әр оқушы іс жүзінде сыныптастары мен мұғалімнің аз ғана көмегімен өзі меңгереді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.