Қазақ халық мұрасындағы ұлттық өрнекпен реңдердің танымдық-эстетикалық, тәрбиелік концепциялары

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қазақ халық мұрасындағы ұлттық өрнекпен реңдердің танымдық-эстетикалық, тәрбиелік концепциялары

Джабықбаева М. Б.

1курс магистратура.

Қазақстан сияқты жаңа ғана тәуелсіздік алған, экономикасы әлсіз, ұлттық мәдениеті, өнері тоқырап қалған елге ұлттық өнердің ерекшеліктерін қайтадан қалпына келітіріп, бүгінгі заман талаптарына қызмет ету үшін жаңаша жұмыс жүргізген дұрыс. Бұл бағытта өнер адамдары және білім беру, мәдениет саласы бір ұйымға бірігіп, өздерінің бағдарламаларын жариялап, ұлттық өнерінің тарихын зертттеумен айналысу қажет.

Әр республикадағы дарын иелерінің өнердің әр саласындағы жеке шығармашылық одақтарға кіруі әр саланың өзара байланысын үзді. Сөйтіп, өнердің ұлттық мәдениетінің өмір сүруі қиын. Халықтық ұлтық өнеріміз даму үшін өзінің өнерінде ұлтық стиль, ұлттық мәдениет келбеті қалыптасуы қажет. Қазіргі уқытта мәдениетіміздің алдында тұрған басты мақсат-ұлттық өнер ішкі тұтастығын қалпына келтіру.

Заман өзгеріп, замана ағына қарай ата заңымыз түрленіп жатқан туста ұлттық өнеріміздің томаға тұйыққа тірелуіне еш болмайды. әр ұлт өнерімен, тілімен ұмтылуы керек. Міне, сол себепті де халық мұрасындағы ұлттық өрнек пен түрлердің, түрлі реңдердің танымдық эстетикалық мәні болашақ ұрпаққа бола мағынан бастап сіңіруге деп қою қажет.

Халық мұрасындағы ұлттық өрнек пен реңдердің оның ішінде өрнек өнерінің танымдық-эстетикалық тәрбиелеп мақсаты ерекше. Халық мұрасындағы ұлттық өрнек пен реңдердің танымдық-эстетикалық мәнін халықтың педагогикалық бір тармағы деп танимыз. Секбебі, халық мұрасындағы ұлттық өрнектер мен сол өрнектердегі түрлі реңктердің элемінде халықтың тұрмыс-салты мен дәстүрін бейнелейді. Халық мұрасындағы ұлттық өнер эстетикалық әсемділікті қалыптастырған халқымыздың өмір сүру дағдысы, кәсіби, өнері, танымы, білігі. Ол нағыз халықтың мығдаған жылдар арқылы ұрпақтан-ұрпаққа сабақтасып, эволюциялық жолмен пісіп жетілегні рухани, тағлымдық мұрасы.

Ал эстетикалық тәрбиенің міндеті- жас ұрпақты өмірдің барлық салаларындағы адммның өмірі мен тұрмысындағы, еңбектегі көркемөнердегі, табиғатты халық өнерінің тарихи дәстүріндегі сұлулық пен әсемдікті көре білетінұға білетін, бақылай алатын азамат тәрбиелеу.

Халық мұрасындағы ұлттық өнердің танымдық, эстетикалық, тәрбиелік мәні көп ұлтты мемлекет жағдайында, ұлттық өнер мен мәдениеттің өркендеуіне қызмет етуге тиіс. Сондықтан да біз халық мұрасындағы үлкен парасаттылық, жоғары кемелдік биігінен көруге тиіспіз.

Өнерді жасауша халық. Қазіргі біз қолданып жүрген халық өрнектері көптеген ғасырлар бойы қалыптасып ұзақ уақыт санынан өткен.

Халқымыздың замандар бойында жинақталған бай тәжірибесін, ақыл-ой тілегін, әдемі рәсімін, инабаттылық сабақтарын жеткіншек қауымға дарыта амасақ, осының өзі тәлім-тәрбие мәселесінде өтелмеген үлкен парыз өзі тәлім-тәрбие мәселесінде өтелмеген үлкен парыз болып қалмақ.

«Халық өнерінің мұрасы» деген ұғым көп мәселені қамтитын, әсіресе, халқымыздың ұлттық өрнек өнерінің дәстүрін жаңа биікке көтеруге ат салысу-осы арқылы өнерге қатысты барша мекемелер мен зияны қауымның ортақ мақсаты.

Халық мұрасындағы өрнек өнерәне жас ұрпақта балабақша, мектеп қабырғасына булығында ғана олар осы арқылы өнердің перең сырым меңгере алады.

Суретті ықшамды, әрі жинақы ырғағы, түсі жөнінен әсем де үйлесімді, сансыз түстердегі алуан өрнектер әлемі қазақтың халық өрнегіне тән ерекше ұлттық қасиет. Ою өрнектер әлемінде халықтың дүнетанымы, өзін қоршаған орта және сұлулық туралы түсінігі терең бейнеленген.

Біріншіден, халқымыздың дәстүрлі ұлттық қол өнерін, оның эстетикалық талғамын келешек ұрпақты тәрбиелеудегі аса зор әсерін түсіндіру және өнердің даму тарихы мен болашағына тән ортақ белгілерді жүйелі түрде талдау.

Екіншіден, халық өнерінің өзіндік ерекшелігінің шолдылығына, оның жасалу, орындалу және сақталуында ерекше халықтық сипат басым болғанына назар аудару.

Үшіншіден, халықтың-ұлттық мұраның дәстүрлі, арнасы, мен оның жаңа қырларының өнерлік өзгешелігін ашып, жанды да дәйекті мысалдарымен дәлелдеуді қажет етеді. Қазақ халқының дәстүрлі ұлттық қол өнерінің тәрбиелік мәні, оның тәжірибесі мен даму бағытын түпкілікті зерттеу қазіргі заман талабына сай кезек күттірмейтін міндет болып отыр.

Төртіншіден, халқымыздың қолөнер мұрасы тек тарихи қазына болып қоймай, бүгінгі педагогикалық тәрбие саласында, жалпы көркемдік, дамуға айрықша үлес қосып жалғаса береді.

Қай елдің болмасын, қай халықтың өнерінің бастапқы кезеңі белгілі қалыптасқан көркемдік, ұлттық дәстүрімен ығыз бірлікке болатындығы- табиғи заңды құбылыстар.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.