Сыбайлас-жемқорлық қылмыстықтың криминологиялық сипаттамасы

Кіріспе

1.бөлім. Сыбайлас.жемқорлық қылмыстықтың криминологиялық сипаттамасы

1.1. “Сыбайлас қылмыстылық” ұғымының заң шығару және құқық қолдану тәжірибесіндегі пайда болуы және детерминациясы
1.2. “Мафия”, “көлеңкелі экономика”, “кәсіби қылмыстылық” және “сыбайлас жемқорлық” ұғымдарының мазмұны және сыбайлас қылмыстылықпен байланысы


Қорытынды

Пайдаланған әдебиет

Біздің мемлекетімізде қылмыстылықтың жағдайы қандай ? Бұл сұраққа жауап беру үшін ресми статистикалық мәліметтерге жүгінейік.
Қазақстанда 1990 жылы - 148053 қылмыс тіркелсе, 1991 жылы - 173858 қылмыс, 1992 жылы - 200873 қылмыс, 1993 жылы - 206006 қылмыс, 1994 жылы - 201796, 1995 жылы - 183913, 1996 жылы - 183977, 1997 жылы - 162491 қылмыс тіркелген.
Осы мәліметтерден Қазақстан Республикасында қылмыстылықтың шырқау шегі 90-шы жылдардың басына таман екендігі көрінеді. Бұл жалпы тіркелген қылмыстардың саны, ал латентті қылмыстарды ескеретін болсақ, онда жоғарыда көрсетілген мәліметтер айсбергтің су бетіндегі бөлігі ретінде көрінеді. Ал, айсбергтің үштен екі бөлігі су астында болып табылады. Сол сияқты қылмыстардың бір талай бөлігі де жасырын сипатта болып келеді. Жоғарыда көрсетілген қылмыс санынан біз топпен жасалған қылмыстарды анықтайық. Қазақстанда 1992 жылы - 18928 қылмыс, 1993 жылы - 22185, 1994 жылы 24712, 1995 жылы - 20641, 1996 жылы - 20518, 1997 жылы - 17066 қылмыс топпен жасалған болатын. Топпен жасалған қылмыстардың жалпы қылмыстылыққа қатысты пайыздық үлес салмағы бойынша көрсетуге болады: 1992 жылы- 9,4%, 1993 жылы -10,7%, 1994 жылы – 12,2%, 1995 жылы -11,2%, 1996 жылы -11,1%, 1997 жылы -10,5%.
Қылмыстылық феномені әлеуметтік – экономикалық және саяси тұрғыдан дағдарысқа түскен кедей мемлекеттерге ғана емес, айтарлықтай экономикалық және саяси тұрақтылыққа жеткен мемлекеттерге де тән болып келеді.
Әрбір мемлекеттің қылмыстылығының өзіне тән құрылымына, динамикасына, ерекше белгілеріне қарамастан қылмыстылықтың сапалық өзгерістері барлық мемлекеттерге тән қасиет болып табылады. Бұл, бірінші кезекте, қылмыстық қызметтің көлеміне, ұйымдастырылуына, қылмыстық бизнестің заңдастырылуына және т.б. байланысты, жалпы айтатын болсақ, қазіргі өмірдің әлеуметтік құбылысы – сыбайлас қылмыстылықтың деңгейінің күрт өсуіне және кең өріс алуына байланысты болып келеді.
XX ғасырдың 80 жылдары барлық дерлік капиталистік мемлекеттерде сыбайлас қылмыстылықтың деңгейінің күрт өсуі байқалады. Жалпы қылмыстармен қатар қымбат автокөліктерді ұрлап сату, қару-жарақ, жарылғыш заттар, есірткі сату, жалған ақша жасау, ірі мөлшердегі қаржылық қылмыстары, сонымен қатар, қымбат қол-өнер туындыларын ұрлап сату қылмыстары қауіп төндірерлік көлемге жетеді.
Осы қылмыстардың негізгі ұйымдастырушылары жан-жақты, тіпті халықаралық байланыстары бар, жасырын сипатта болып келетін және аса ірі мөлшердегі қаржылық бизнесі бар жасырын индикаттор болып табылады. Мұндай қылмыстылық саяси мақсаттарға жету мақсатында “жоғары ” жақтан қолдау табады.

1. ҚР Конститутциясы, 1995ж.
2. ҚР Қылмыстық Кодексі (16.07.1997ж.) – Алматы: Юрист, 2003.- 141б.
3. ҚР Қылмыстық Іс Жүргізу Кодексі (13.12.1997ж) – Алматы: Юрист, 2004.- 207б.
4. Конвенция ООН против транснациональной организованной преступной деятельности, принятие резолюцией № 55/25 Генеральной Ассамблеи от 15.11.2000.