Эмоциялық стресс және эмоциялық күйлерді басқару

Эмоция деп айналадағы заттар мен құбылыстарға жағымды, я жағымсыз қатынастың сәуленуін айтамыз. Эмоциялар шындықтың жүйкеде сәуленуінің айрықша бір түрі. Эмоция адамның сыртқы келбеті, бет әжімі, қимылдары, даусы арқылы айқын көрінеді. Эмоция үшін адам организмнің ішкі мүшелері әрекетінің әсері зор. Мысалы, қанның жүруіне, тамырдың жүректің түрліше соғуы, бездердің әрекеттеріне т.б. физиологиялық әрекеттерге эмоциялар үлкен әсер етеді.
Эмоциялардың аз мерзімде бұрқ етіп, сыртқа шығарып, аз уақыт әрекет ететін түрін-аффект дейді. Оған, өкініш, ашу, үрейлену еріп отырады. Аффект кезінде кісі кейде не айтып, не қойғанын білмей қалады, өйткені ол өзінің әрекетін бақылай алмай қалады.
Эмоциялар адамның әлеуметтік болмысын қамтамасыз ететін маңызды психологиялық құрал болып табылады. Сондықтан да олар адамдар оның ішкі жан дүниесінің қажетті жағы ретінде пайда болады және онда өмір сүреді.
Эмоциялар адамға оның қажеттілігінің күйі туралы сигнал беріп тұрады. Бір нәрсеге деген мәжбүрлік өзектілігінен, сәйкесінше эмоциялық күйзелістер туады. Олар қажеттіліктер деп аталады. Қажеттіліктің күйіне байланысты күшеюі, азаюы, мүлдем жоғалып кетуі, белгісі бойынша қарама-қарсыға ауысуы мүмкін. Қажеттіліктің өмір сүруі эмоцияның негізі мен субъективті формасын құрайды.
Эмоциялар қарапайым, күрделі болып бөлінеді.
Күрделі эмоцияларға аффект, құмарлық жатады. Мұндай эмоциялар кейде ұзақ мерзімге созылатын адамның көңіл-күй толғаныс-тебіреністері. Қарапайым эмоциялар тар мағынада , көңіл құмарлық т.б. салыстырғанда адамның бет әәлпетінен, қимыл-қозғалысынан білініп айқынырақ білініп отыратын толғаныстар.
Адамның эмоциялық өмірі бірінен соң бірі келетін күйлердің әр алуандығымен және қайталанбайтығымен ерекшеленеді. Бірақ эмоциялар әр алуандығына қарамастан мынандай ортақ қасиеттерімен сипатталады: сапалы белгі, интенсивтілігі мен ұзақтығы. Олардың қасиеттері мен ара-қатынасына байланысты эмоцияның түрлері мен формаларын ажыратуға болады. Эмоцияның көрінісі – бұл әрбір күйзеліске өзгешелік пен қайталанбастық беретін сапалы сипаттама. Ол эмоцияның негізігінде жатқан қажеттіліктің сипатымен анықталады.