Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру

Жоспар
Кіріспе

І. Кіріспе бөлім
А) Табиғат , оның адам өміріндегі маңызы.
ІІ. Негізгі бөлім
1.Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру.
А) Мектеп жасына дейінгі балаларға табиғат мүйісі және оны ұймдастыру.
Б)Балалар бақшасында табиғат мүйісін орналастыру.
В) Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғат мүйісіндегі өсімдіктермен таңыстыру.
Г) Мектеп жасына дейінгі балалар мен бөлмеге өсімдіктеріді отырғызу.
Е) Мектеп жасына дейінгі балалармен өсімдіктерді зиян кестерден қорғау.
ІІ. Мектеп жасына дейінгі балаларды жануарлармен таныстыру
А) Қос мекенділер және бауырымен жорғалаушылар.
Б) Балалар бақшасындағы табиғат мүйісіндегі құстар

Табиғат - органикалық ( тірі ) және органикалық ( өлі ) дүниелері бар бүкіл әлем. Тірі табиғат денелерінің өлі табиғаттан негізгі айырмашылығы – заттардың алмасу процесінде тірі дененің өсуі, дамуы, көбеюі болып табылады. Өлі дене сыртқы ортаның өзара әсерінен өздігінен қайта жаңармайды, бұзылады да, өлі материяның басқа бір түріне ауысып отырады.
Тірі организмдердің бір - бірімен және мекендейтін ортасымен өзара әрекеттесу арқылы тіршілік ету жағдайлары жөніндегі ғылымды экология деп атайды.
Организмнің орта жағдайларына икемделуі - табиғаттың мезгілдік құбылыстарынан, жануарлар мен өсімдіктердің мүше құрылыстарынан, сондай - ақ қозғалудың әр түрлі тәсілдерінен, қоректенулерінен, жануарлардың қылықтарынан, өсімдіктердің жарықты, дымқылды,ауаны, температураны түрліше қажет етулерінен көрінеді.
Балалар әрқашан да және барлық жерде табиғатпен қандай да болсын белгілі бір қарым -қатынаста болады. Жасыл ормандар мен жайылымдар, әдемі гүлдер, қоңыздар, құстар, аңдар, көшпелі бұлттар, жапалақтап жауған қар, бұлақтар, тіпті жазғы жаңбырдан кейінгі шалшықтар - соның бәрі балалардың көңілін аударады, қуантады, олардың жетілуіне мол азық береді.
Орманда, көгалда, өзеннің немесе көлдің жағасында ойнау, санырауқұлақтар, жидектер, гүлдер теру, жануарлар мен өсімдіктерді күту және бақылау балаларға шексіз қуаныш әкеледі. Адам бала кезінде шомылған өзенін, ала көбелекті қуалап, гүл терген көгалын еске алып, өмір бойы есінде сақтайды. Табиғатқа үңіле қараудан, балалар ойнайтын орындарға құштарлықтан өз өлкесіне, туған табиғатына, Отанына деген сүйіспеншілігі пайда болып, жетіле түседі, патриоттық сезімге тәрбиеленеді.
Гүлдер мен жемістердің түрі, пішіні, иісі, құстардың сайрауы, бұлақтардың сылдыры, судың шалпылы, шөптің сыбдыры, құрғақ жапырақтардың сыдырлауы, қардың аяқ басқан сайын сықырлауы-осының бәрі балалардың табиағтты сезінуіне мүмкіндік береді және олардың эстетикалық сезімін, сенсорлық тәрбиесін дамытудағы бай материал қызметін атқарады.

Пән: Валеология
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Жоспар:
І. Кіріспе бөлім
А) Табиғат , оның адам өміріндегі маңызы.
ІІ. Негізгі бөлім
1.Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру.
А) Мектеп жасына дейінгі балаларға табиғат мүйісі және оны ұймдастыру.
Б)Балалар бақшасында табиғат мүйісін орналастыру.
В) Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғат мүйісіндегі өсімдіктермен
таңыстыру.
Г) Мектеп жасына дейінгі балалар мен бөлмеге өсімдіктеріді отырғызу.
Е) Мектеп жасына дейінгі балалармен өсімдіктерді зиян кестерден қорғау.
ІІ. Мектеп жасына дейінгі балаларды жануарлармен таныстыру
А) Қос мекенділер және бауырымен жорғалаушылар.
Б) Балалар бақшасындағы табиғат мүйісіндегі құстар
ІІІ.

Табиғат - органикалық ( тірі ) және органикалық ( өлі ) дүниелері бар
бүкіл әлем. Тірі табиғат денелерінің өлі табиғаттан негізгі
айырмашылығы – заттардың алмасу процесінде тірі дененің өсуі, дамуы,
көбеюі болып табылады. Өлі дене сыртқы ортаның өзара әсерінен өздігінен
қайта жаңармайды, бұзылады да, өлі материяның басқа бір түріне ауысып
отырады.
Тірі организмдердің бір - бірімен және мекендейтін ортасымен өзара
әрекеттесу арқылы тіршілік ету жағдайлары жөніндегі ғылымды экология
деп атайды.
Организмнің орта жағдайларына икемделуі - табиғаттың мезгілдік
құбылыстарынан, жануарлар мен өсімдіктердің мүше құрылыстарынан, сондай -
ақ қозғалудың әр түрлі тәсілдерінен, қоректенулерінен, жануарлардың
қылықтарынан, өсімдіктердің жарықты, дымқылды,ауаны, температураны түрліше
қажет етулерінен көрінеді.
Балалар әрқашан да және барлық жерде табиғатпен қандай да болсын
белгілі бір қарым -қатынаста болады. Жасыл ормандар мен жайылымдар, әдемі
гүлдер, қоңыздар, құстар, аңдар, көшпелі бұлттар, жапалақтап жауған
қар, бұлақтар, тіпті жазғы жаңбырдан кейінгі шалшықтар - соның бәрі
балалардың көңілін аударады, қуантады, олардың жетілуіне мол азық береді.
Орманда, көгалда, өзеннің немесе көлдің жағасында ойнау, санырауқұлақтар,
жидектер, гүлдер теру, жануарлар мен өсімдіктерді күту және бақылау
балаларға шексіз қуаныш әкеледі. Адам бала кезінде шомылған өзенін,
ала көбелекті қуалап, гүл терген көгалын еске алып, өмір бойы есінде
сақтайды. Табиғатқа үңіле қараудан, балалар ойнайтын орындарға құштарлықтан
өз өлкесіне, туған табиғатына, Отанына деген сүйіспеншілігі пайда болып,
жетіле түседі, патриоттық сезімге тәрбиеленеді.
Гүлдер мен жемістердің түрі, пішіні, иісі, құстардың сайрауы,
бұлақтардың сылдыры, судың шалпылы, шөптің сыбдыры, құрғақ жапырақтардың
сыдырлауы, қардың аяқ басқан сайын сықырлауы-осының бәрі балалардың
табиағтты сезінуіне мүмкіндік береді және олардың эстетикалық сезімін,
сенсорлық тәрбиесін дамытудағы бай материал қызметін атқарады.
Табиғатты шын мәнінде қандай болса, сол қалпында көріп, еститін
бала кездегі ептілік - балалардың оған деген қызығушылығын арттырады,
білімін кеңейтеді, міне – құлқын, ынта - ықыласын қалыптастыруға ықпал
етеді. Мектеп жасына дейінгі балаларды табиғатпен таныстыру. Бұл
олардың санасында қошаған табиғат жөніндегі реалистік білімдерді себу
құралы, мұның өзі сезімдік тәжірибеге және табиғатқа деген дұрыс
көзқарасқа негізделген.
Жапырақтары түскенен кейін 3 - 4 айдан соң ағаштар мен бұталардың
ұзындығы бір метрдей бұтақтарын кесіп алып, суға салған кезде ол
бұтақтар қайтадан тіріледі; бүршіктері ісінеді, жапырақтары, ал
кейбірінің гүлдер мен тұқымдары пайда болады. Кесілген талдың,
ырғайдың, қайыңның, теректің, орман жаңғағының, мойылдың және жеміс
ағаштарының жапырақтары мен гүлдерін қыста алу үшін, оларды суға
салып қою керек.
Кейбір өмдіктердің бұтақтарында тамырлар пайда болады. Мұндай бұтақтарды
балалар бақшасында жер учаскесіне отырғызуға болады.

І. Ақыл - ой тәрбиесінің негізгі міндеті - балаларға өлі табиғат
туралы, өсімдіктер, жануарлар және балалардың сезімімен қабылдай
алатын объектілері мен құбылыстарының арасындағы қарапайым байланыстар
жөнінде білім беру. Атеистік тәрбиенің, мектепте биологияны оқытудың
негізінде және балаларда диалектикалық - материалистік дүниетанымды
қалыптастырудың негізінде дұрыс түсінік пен ұғым жатуға тиіс.
Табиғатқа деген ынта - ықыласты да тәрбиелеу қажет. Тәрбиеші
жануарлар мен өсімдіктердің сыртқы түріне, қимылына, қылықтарына
балалардың назарын аударып, қалай бақылау керектігін көрсете отырып,
балалардың табиғат жөніндегі білімін ғана емес, жануарларға деген
көзқарастарын да қалыптастырады. Тек әрқашан да баланың жасын
ескеру қажет және оның көңілін сол заттың немесе құбылыстың иесі
қызықтыратынын да білу қажет.
Балаларды табиғатпен таныстыру процесінде адамгершілік, еңбек, дене
және эстетикалық тәбие беруді жүзеге асыру қажет.
Баланың адамгершілігін жетілдіруде оны туған табиғатқа деген
сүйіспеншілікке және тірінің бәріне ұқыптылықпен қарауға тәрбиелеу
ерекше орын алады. Балаларға, әсіресе өздерінің өсіргендерін жақын әрі
қымбат. Балалар бақшасында балалардың өздері бақылап, бағып-күтіп
жүрген жануарлар мен өсімдіктердің болуы -оларды табиғатқа ұқыптылықпен
қарауға, еңбекке деген сүйіспеншілікке және оған дағдылануға,
тапсырылған іске жауапкершілік сияқты қасиеттерге тәрбиелеуге
көмектеседі.
Балаларды еңбек сүйіспеншікке, табиғатқа ұқыпты қарауға тәрбиелеу үшін
оларға өсімдіктерді өсірудің және жануарларды бағып – күтудің
ең қарапайым әдістерін үйрету қажет. Балалардың табиғатта болып,
еңбек етуін олардың денсаулықтарын нығайту мен денелерін жетілдіру үшін
пайдалану керек.
Табиғат балаларға эстетикалық тәрбие берудің негізгі құралдарының
бірі болып табылады. Табиғат сұлулығы, тіпті, ең кішкентай балалардың
өзін де бей - жай қалдырмайды. Оларды табиғатпен таныстыра отырып,
орманның шуылына, бұлақтың сылдыры мен құстардың сайрауына, жапырақтың
пішіні мен түсіне, гүлдердің иісіне, жануарлардың қимылына т.б. көңілін
аудару керек. Балалар әсемдіктің бәрін сезінуді үйренуі, сөйтіп,
сол арқылы өзінің алдағы өмірінде дүниенің бүкіл сұлулығын және алуан
түрлілігін қабылдай білу қажет.
Мектеп жасына дейінгі балалар мекемелерінің педагогынан,
балаларды табиғатпен таныстыру үшін, табиғат жөніндегі әр түрлі
ғылымдар саласынан білімнің мол қоры болуы, оның даму заңдылықтарын
түсіну, табиғаттағы заттар мен болып жатқан құбылыстардың арасындағы
өзара байланысты материалистік диалектика тұрғысынаң дұрыс түсіндіре
білу талап етіледі. Әсіресе өзі тұратын жердің табиғатымен танысу маңызды:
мерзімдік өзгерістерді бақылап отыру, календарь жасау, көбірек таралған
өсімдіктер мен жануарларды анықтап, тануды үйрену, оларды қайдан
кездестіруге болатынын білу.
А) Балалар бақшасында тірі табиғат мүйісі -мектеп жасына дейінгі балалрды
табиғатпен көрнекі және әрекетті түрде таныстырудың ең қажетті
жағдайларының бірі. Экскурсияларда немесе бөлмедегі сабақтар кезінде
бақылау ұзақ болмайды. Ал, тірі табиғат мүйісінде мектеп жасына дейінгі
балалар күн ұзаққа жануарлар мен өсімдіктерге жақын барып, оларды қарай
алады, ұзақ уақыт бақылау жасайды. Балалардың табиғат туралы нақтылы
білімі молаяды. Тірі объектілермен танысқан кезде олардың бақылағыштығы,
табиғатқа деген қызығушылығы арта түседі. Табиғат мүйісінің мекендеушілерін
күтіп-баптаған кезде еңбекке бейімделу және еңбек сүйгіштік, тірі затқа
аялай қарау көзқарасы, тапсырылған іске деген жауапкершілік сияқты бағалы
қасиеттер қалыптасады.
Табиғат мүйісінің барлық тобының тұрақты және міндетті мекендеушілері-бөлме
өсімдіктері. Олардын ішінде жылдам өсетіндерін, әдемілерін, жапырақтарының
әр түрлерін, гүлденетін немесе хош иісті өсімдіктерді, тез бұтақтанатынын
және күтіп-баптауға көнбістілерін таңдап алу керек. Балалар күтіп баптай
алатын өсімдіктермен бірге, бөлмеге аса ептілікті талап ететін тек ересек
адамдардың ғана қолынан келетін сәндік өсімдіктерді де орналастыру
ұсынылады.
Табиғат мүйісіне арналған өсімдіктерді жастайынан, көктемде немесе жаздың
бас кезінде алған жақсы. Бөлмеде қалемшеден өсірген өсімдіктер теплицадан
алынған өсімдіктерге қарағанда жақсы өмір сүреді. Жануарлардан тек
қауіпсізін, еркінсіздікті басынан жақсы өткізетін, оңай үйретілетін және
күрделі күтімді талап етпейтін, бақылауға қызықтысын ұстауға болады.
Балалар табиғи жағдайларда бақылай алатын, жергілікті жерде көп тараған
жануарларды алған жақсы. Мұндай жануарларда олардың сыртқы түрі мен
қылықтарының байланыстылығын және оларға қажетті өмір сүру жағдайларын
көрсету оңайырақ болады.
Табиғат мүйісінде бір мезгілде бірнеше объектіні ұстауға болмайды, кейбір
жануарларды тек көру үшін ғана алып келеді.
Тірі табиғат мүйісінде балалар ондағы болатын өзгерістерді және оларға
қамқорлық жасай алатын тұрақты мекендеушілерді сақтау қажет.
Табиғат мүйісін, балалар әкелген объектілерді қарай және олардың
кейбіреулерін бақылай алатындай етіп бірте-бірте толықтырып отыру қажет.
Табиғат мүйісін толықтыру кезінде барлық баланың назарын жаңа өсімдіктер
мен жануарларға аударып, олардың атын атап, бірге қарау керек,
өсімдіктердің қайда өсетінін я болмаса жануардың үнемі қайда өмір сүретінін
әңгімелеп беру, оған табиғат мүйісінен орын белгілеп және оны қалай күтіп-
баптау керектігін айту керек. Егер бұл жануар болса онда оған бірлесіп ат
қою керек.
Балалар бақшасының әр тобында бар аквариум мен өсетін өсімдіктер болуы
қажет.
Естиярлар мен ересектер топтарының табиғат мүйісіне балалардың учаскеден,
орманнан, шабындықтан, су қоймасынан тауып әкелген және оны өздері асырай
алатын дән қоректі құстар мен басқа да ұсақ жануарларды орналастыруға
болады. Сондай-ақ теңіз шошқасы, тиін, кірпі сияқты ұсақ аңдарды да қолда
ұстауға болады.
Б) Балалар бақшаларында табиғат мүйісі әрбір топқа бөлек-бөлек
ұйымдастырылады. Оның объектілерін бөлемнің жарық жеріне (аласа орындықтар
мен терезе алдына), жарық жақсы түсетіндей, бірақ
терезеден түсетін жарықты көлегейлемейтін етіп орналастырады.
Өсімдіктерді желдеткіш пен пешке жақын қоймау керек, өйткені
температураның шұғыл өзгеруі оларға зиян әкеледі. өсімдіктерді
орналастырғанда олардың жарыққа, жылылыққа, дымқылдыққа қатысын ескеру
қажет. Сөйтіп, тропикалық ормандар мен шалшықтарда өсетін,
традесканция ( көп жылдық шөптесін өсімдік ), аспидистра, шырмауық
күннің аса ыстығын көтере алмайды. Оларды солтүстік жақтағы жанына
немесе терезелер арасының қабырғаларына қойған жақсы.
Терезе алдына қойылатын өсімдіктердің бәрінің астына ағаш тіреушітер
қажет. Өсімдіктер бір қалыпты өсуі жарық олардың әр жағына бірдей
түсетіндей етіп әлсін - әлі айналдырып қою керек.
Аквариумды терезелердің алдына орналастырады, бірақ жазда жарық оларға
қатты түспеген жөн. Террариумдарды жарық та жылы орынға қояды.
Құстарды желдеткіштерден алысырақ ұстайды: олар жел өтіне шыдай алмайды.
Жыл мезгілдерінің ауысып отыруына орай табиғат мүйісін мекендеушілердің
құрамы да өзгертіліп отырады.
Күзде мүйіске гүлбақшадан горшокқа (қыш құмыраға) қайта отырғызылған
өсімдіктерді (астра, хризантема, темекі, левкойлар және т.б.) апарып қояды.
Қысқы ұйқыға кететін жануарларды (көлбақа, кесіртке, тасбақа) керісінше
,от жағылмайтын, салқын орынға шығарады.
Қыста мүйіске балалардың жәшікке еккен және отырғызған өсімдіктері
( шашақты көк пияз, сұлы, сәбіз бен қызылша өсімдіктері ) апарылып
қойылады. Салқын бөлмелерден мұнда жазда орманнан, жайылымнан алып
отырғызылған жабайы өсімдіктер баргоршоктар әкеліп қойылады. Қыстың
аяғына таман табиғат бұрышына бұтақтар кесілген ағаштар мен түптер
салынған сауыттар қойылады. Бұл уақытта осы жерге құстарды да
(боз торғайды, пайыз торғайды ) ұстаған жақсы; көктемде
оларды міндетті түрде босатып жіберу керек.
Көктемде мүйіске көшет отырғызылып, тамырланған қалемшелер мен
террариумдері бар жәшіктер қойылады.
Жазда табиғат мүйісін верандаға немесе беседкаға орналастырып, балалардың
экскурсиялар мен серуендерден ала қайтқан өсімдіктерімен және жануарларымен
толықтырады.
В) Торпиктік ормандар мен шалшықтарда өсетін бегония, бальзамин, фикус,
традесканция, шөл даланың төзімді өсімдіктері: амараллис, кливия, кринум,
алоэ, филлокактус, хлорофитиум; кейбір субторпиктік өсімдіктер: герань,
аспидистра - тірі табиғат мүйісіне жақсы бейімделіп кетеді. Бөлме
өсімдіктері арқылы балалар өсімдіктермен жалпы танысады, бағып -
күту, оларды түптеп және қайта отырғызу арқылы еңбекке дағдыланады.
Сәбилер мен естиярлар топтарының табиғат мүйісі үшін күрделі
күтімді керек ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.