Молекула- кинетикалық теория негіздері

1. Кіріспе
2. Теориялық бөлім
3. Практикалық бөлім
4. Қортынды
5. Қолданылған әдебиеттер

Молекулалар тым кішкентай, алайда олардын өлшемі мсн массасын бағалаудың каншалықты қарапайым екенін көріңдер. Бір ғана бақылаудың және аса күрделі емес есептеулердің өзі жеткілікті. Әрине, мұны калай жасау керектігін ойластыру да қажет.
Зат күрылысынын молекула-кинетикалық теориясы негізіне үш тұжырым алынады: зат бөлшектерден турады; бүл бөлшектер бейбе-рекет козгалады; бөлшектер бір-бірімен өзара әсерлеседі. Мұндағы әр тұжырым тәжірибеде қатаң дәлелденілген. Қандай болса да дене атаулынын, инфузорийден бастап жұлдыздарға дейін, барлығының қасиеті мен әрекеті сол денені құрайтын бөлшектердін — молекулалар, атомдар немесе тіпті бұлардан ұсақ түзілістер — элементар бөлшек-тердін бір-біріне әсер еткендегі қозғалысына байланысты.
Молекулалардың өлшемдерін бағалау. Молекулалардың бар болуынын шындығына толык көз жеткізу үшін олардың өлшемдерін анықтау кажет.
Мұны май, мысалы, зәйтүн майы тамшысының су бетіне жайылуын бақылап, онай байқауға болады. Егер ыдыс тым үлкен болса, май бүкіл бетке тұтас жайылмайды. Көлемі 1 мм3 тамшыны 0,6 м2-тан артық аудан алатындай етіп су бетіне жаюға келмейді. Май барынша үлкен ауданға жайылғанда, ол бар-жоғы бір молекуланың қалыңдығындай қабат тузеді деп жорамалдауға болады. Бұл қабаттың калындығын анықтау және сол арқылы зәйтүн майының молекуласының өдшемдерін бағалау қиын емес. Май қабатының көлемі V оның S ауданың қалыңдығы d-ға көбейткенге тен, яғни V = Sd. Демек, зәйтүн майы молекуласының өлшемі мынаған тең:
D= 0,001 cм3/ 6000 см2≈ 1,7 * 10-7 см.