Спид дегеніміз не?

Пән: Валеология
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Қазақ мемлекеттік қыздар педагогика институты.

Тақырыбы: СПИД дегеніміз не?

Орындаған: Ж.Ә. Атаева

2006ж

СПИД дегеніміз не?
Бұрын белгісіз жаңа жұқпалы ауру жөнінде бірінші хабарлар АҚШ
басылымдарында1981-жылдың орта кезіндежарық көре бастады. Дәрігерлердің
дәлелдеуі бойынша жаңа ауру адамның иммундық жүйесіне зақым тигізіп,
қорғаныс қаблетінің кемдігіне әкеліп соқтырады. Сондықтан жаңа ауру тауып
алынған иммунитет кемдігінің белгілері деп аталады. Орысша СПИД(синдром
приобреттенного иммунодефицита). СПИДпен ауырған кезде адам денесінде Т-
лимфоцит деп аталатын қан клеткаларының айрықша бір түрінің саны күрт
төмендейді. Адамды көптеген жұқпалы аурулардан сақтауда Т-лимфоциттің
маңызы зор. Сондықтан көп ауру қоздырғыштары- микробтар мен вирустар, өкпе
қабыну, миға зақымдық, қанға тарау, ісік ауруының пайда болуына мүмкіндік
жасайды.

Дүние жүзінде, ССРО-да және Қазақ ССР-інде қанша аурулар табылды?
Қазіргі кезде СПИД-вирусын жұқтырғандар және ауырғандар дүние жүзінің
бүкіл елдерінде табылып отыр. Сондай аурумен ауырған адамдардың саны күн
сайын өсуде. Егер 1981-жылы бүкіл дүние жүзі бойынша тек 300-ге жуық
аурулар болса, ал 1991-жылдың ақпан айында СПИД-пен науқастанған адамдардың
саны 160 елде 323379-ға жетті. Аурулардың көпшілігі Америка-191137, Африка-
83010 және Еуропада-45737 құрлықтарында кездесті. Еуропа елдерінің ішінде
әсіресе Францияда-1345, Италияда-7576, Испанияда-7047 аурулар бар.
ССРО-да 1991-жылдың қаңтар айында есеп бойынша 1257 СПИД вирусын
жұқтырған адам табылды. Соның ішінде 593 шет ел адамдары, қалған 664 біздің
елдің адамдары. Ал аурулардың саны58 болды. Бәрі де Совет адамдары, олардың
ішінде 34-бала бар. Осы 58 аурулардан 37 адам қайтыс болды. Қазақ КСР-інде
СПИД вирусын жұқтырғандардың саны-16ға жетті. Шетел азаматтары-9, Совет
азаматтары-7, олардың ішінде екеуі бала.

СПИД ауруы неліктен қорқынышты?

СПИД-ауруы пайда болғаннан ( кейін)бері адам баласының өмірі өте
қорқынышты жағдайда өтуде. Өйткені, СПИД - өте қауіпті қатер, оны XX -
ғасырдың обасы деп бекер атамаған. Қорқынышты жағдайдың себебі –
ауруларды және вирусты жұқтырған адамдарды емдейтін дәрі – дәрмек жоқ.
Тіпті жақын арада СПИД-ке қарсы қолданылғандай вакцина мен дәрілерді шығару
мүмкіндігі белгісіз. Сонымен қатар, СПИД – вирусының жұғу жолдарының
жасырындылығы да қорқынышты күшейтуде. Ол вирус иммунитет жүйесін зақымдап,
көптеген басқа жұқпалы аурулардың басруіне жағдай жасайды. Сондықтан СПИД-
пен ауырған адамдар ерте болсын, түбінде мерт болатыны анық. Міне, қазір
СПИД пайда болғаннан бері қаншама жыл өтті, бірақ бірде бір аурудың
түгелдей емделіп, жазалып шыққаны әлі де кездескен жоқ.

Спид - ауруының қоздырғышы не?
СПИД ауруының қоздырғышы - вирус. Оны иммунитет кемдігінің
вирусы(ИКВ) деп атайды. Вирус қан тарау жүйесіне түсіп, бүкіл тұла бойға
жайылып, лимфосит – қан клеткаларына енеді де, олардың генетикалық
құрылысын өзгертеді. Осы лимфосит клеткаларында көбейіп, клетканы жарып
шығып, басқа сау клеткаларға қайта енеді. Сөйтіп, лимфосит клеткаларының
саны әбден азайғанша көбейе береді. Лимфоситтардың азаюы иммунитет
жүйесінің дене бойды қорғау жұмысын бұзады.

Вирустың сыртқы орта жайларына төзімділігі қандай?
Сыртқы ортаның физикалық және химиялық әсеріне вирус өте төзімсіз.
Мысалы, СПИД – вирусы бар нәрсені 4 – 5 минут қайнатса, немесе 56 – 60 (С
төңірегінде 30 – 40 минут қыздырса болғаны - вирустар тез өліп қалады.
Спирт (70(), 3( хлоромин ертіндісі, 4( сутегі асқын тотығы және басқа да
медицина саласында күнделікті қолданып жүрген дезинфекциялық дәрігер СПИД
вирусын тез құртып жібереді.

Вирустың жұғу жолдары қандай?
Қазіргі СПИД - вирусының жуғы жолдарының үш түрі белгілі:
1. Қорғану тәсілдерін қолданбай жыныстық қарым – қатынаста юолған кезде
(ерде әйелге, әйелден ерге, ерден ерге) жұғады.
2. СПИД – вирусын жұқтырған адамның қаны және сол қаннан жасалған
препараттар арқылы ( қан және қан препараттарын құю кезінде) қан
жұққан щпирц пен инені дұрыс тазаламай қайта пайдаланған кезде және
басқа да сондай дәрігерлік құрал – саймандарды қолданған кезде жұғады.
3. СПИД-вирусын жұқтырған анадан бойдағы балаға немесе дүниеге келген
нәрестеге жұғады

Жыныстық қарым – қатынас арқылы вирус қалай жұғады?
Әдетте СПИД-вирусы лимфоцит клеткаларында және адам денесінің қан
жасайтын мүшелерінде болады. Ал дене бойдан тысқа шығу жолдары екеу-ақ:
ерлердің ұрығы және әйелдердің жыныс мүшелері арқылы. Соған байланысты,
жыныстық қарым-қатынас кезінде бір адамның бойында вирус болса, екінші
адамға бірден жұғады. Әсіресе гомосексуалистер вирус жұқтыру қауіпі өте
зор. Оның себептері мынадай: біріншіден, гомосексуалистер өз серіктерін
жиі ауыстырып тұрса, екіншіден, ерлер арасындағы жақындасу кезінде вирус
ұрық арқылы екінші адамның тік ішегінің қан жолдарына тікелей түседі.
Өйткені, тік ішектің кілегей қабығында қан тамыры өте көп және әр уақытта
кішкене жарақат болып тұрады. Дәл осындай жағдайда вирусты жұқтыру қаупі
серіктестің екеуіне бірдей күшті әсерін тигізеді. СПИД-вирусы ер мен
әйелдер арасында табиғи жағдаймен болатын жақындасу кезінде де болады. Ер
адам немесе әйел жыныстық жақындасу жөнінде неғұрлым әдепсіз өмір сүрсе,
кез-келген танымайтын адамдармен жақындаса беретін болса, жыныстық
серіктері көп болса, соғұрлым оның вирусты жұқтыру мүмкіндігі аса түседі.
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.