Мұнай және газ

Мұнай және газ. Мұнай мен газ қоры негізінен республикамыздың батыс аймағында шоғырланған. Алғаш рет мұнай 1911 жылы Доссор кен орнында өндірілді. 60-жылдардан бастап Маңғыстау түбегінде, Каспий маңы ойпатында Өзен, Жетібай, Қаражамбас, Қаламқас мұнай кен орындары ашылды. Өзен мен Жетібай кен орнынан мұнай 1250-2500 метр тереңдіктен өндіріледі. Бұл еңбағалы мұнай өндіретін кен орнына жатады. Юра мен бор дәуірінде пайда болған Құлсары мұнайы негізінен 50-2400 метр тереңдіктен өндіріледі.
Дүние жүзінде шамамен жылына 3,4 млрд т шикі мұнай өндіріледі. Мұнайдың өндірістік қоры 140 млрд т шамасында. Оның 2/3 ОПЕК елдерінде, одан басқа 70 млрд т қор ашылуы мүмкін деп болжанады.
Қазақстанның мұнай қоры 3 млрд т, болжамдық қоры 7 млрд т-ға, жетеді, газ қоры 2 трлн м3, көмірдің дәлелденген қоры 35,8 млрд т. Елімізде мұнай мен газ өндіру жылдан жылға артып келеді, көмір өндіру де бұрынғы шамасына жақындай бастады.
Қалыпты отын-энергетика ресурстарын өндіру және пайда-лану қоршаған ортаға орасан зиян келтіреді. Отын энергетика кешенінің үлесі атмосфераға тұрақты көздерден шығарылатын зиянды заттардың жартысынан астамын және ластанған ақаба сулардың 20%-ын құрайды. Мұнай өнімдерін жататын автокөліктер қалалардағы ластаулардың басым бөлігін бөліп шығарады. Мұнай, газ, көмір өндіру едәуір жерді алып бүлдіреді, жер бе-тіндегі және жер асты суларын ластайды. Сондықтан экологиялық тұрғыдан алып қарағанда дәстүрлі емес балама энергия көздерін пайдалану мәселесінің оңтайлы шешімі болып табылады.Отын-энергия ресурстарын үнемдеу ОЭК ең тиімді жолы және оның мүмкіндіктері өндіру мен пайдаланудын барлық кезеңдерінде бар.