Металл деформациясы туралы
1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2. Негізгі бөлім: Рефераттың мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.1. Металл қасиеттерінің олардың құрылысына байланыстылығы
2.2. Суықтай деформациялау кезінде металл мен қорытпалардың қасиеттерінің өзгеруі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.3 Деформация түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.4 Металдың физикалық және химиялық қасиеттері. Олардың анықталу тәсілдері.
Қысқаша қорытындылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2. Негізгі бөлім: Рефераттың мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.1. Металл қасиеттерінің олардың құрылысына байланыстылығы
2.2. Суықтай деформациялау кезінде металл мен қорытпалардың қасиеттерінің өзгеруі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
2.3 Деформация түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
2.4 Металдың физикалық және химиялық қасиеттері. Олардың анықталу тәсілдері.
Қысқаша қорытындылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Қолдануына байланысты металдарға түрлі талаптар қойылады. Мысалы, кесу аспаптарын жасау үшін металдың жоғары беріктілігі, қаттылығы, тозуға төзімділігі қажет болса, ұшу аппараттарын жасау үшін металдың беріктілігімен қоса ол жеңіл болуы қажет.
Металдардың механикалық қасиеттеріне беріктік, қаттылық, созылғыштық және серпімділік жатады.
Металдардың механикалық қасиеттеріне беріктік, қаттылық, созылғыштық және серпімділік жатады.
1. Металлография . Смағұлов Д.Ұ.---------------------------------------------118бет
Мазмұны
1. Кіріспе ----------------------------------- -----------------------------
---------
2. Негізгі бөлім: Рефераттың мазмұны---------------------------- ---------
2.1. Металл қасиеттерінің олардың құрылысына байланыстылығы
2.2. Суықтай деформациялау кезінде металл мен қорытпалардың
қасиеттерінің өзгеруі---------------------------- -------------
------------------------
2.3 Деформация түрлері---------------------------- ----------------------
----
2.4 Металдың физикалық және химиялық қасиеттері. Олардың анықталу
тәсілдері.
Қысқаша қорытындылар----------------------- -----------------------------
Пайдаланған әдебиеттер тізімі----------------------------- ------------------
---
Кіріспе
Қолдануына байланысты металдарға түрлі талаптар қойылады. Мысалы, кесу
аспаптарын жасау үшін металдың жоғары беріктілігі, қаттылығы, тозуға
төзімділігі қажет болса, ұшу аппараттарын жасау үшін металдың
беріктілігімен қоса ол жеңіл болуы қажет.
Металдардың механикалық қасиеттеріне беріктік, қаттылық, созылғыштық және
серпімділік жатады.
Негізгі бөлім
Қатты денеге сырттан түсірілген күш онда кернеу мен деформация тудырады.
Кернеу – түскен күштің бұйымының көлденең қимасының ауданына қатынасы. МПА:
σ=PF.
Мұндағы Р-түсетін күш, МН, F-көлденең қимасының ауданы.
Олардағы пайда болған кернеу нәтижесінде деформация пайда болады.
Деформация – күш түскендегі дененің формасы мен мөлшерінің өзгеруі.
Деформация серпімді күш алынғаннан кейін өзгеруі болып бөлінеді. Күш
мөлшері асқан сайын деформация созылғыш деформацияға айналып, күш әсері тым
өскенде металл немесе қорытпа сынып кетеді.
Беріктік – қатты дененің статистикалық немесе динамикалық күштер
түскендегі қирамай қарсылық көрсеті қабілеті. Беріктікті созу, сығу, ию
және бұрау сияқты сатистикалық күштер түсіру арқылы анықтайды. Динамикалық
күш түскендегі беріктік соғу тұтқырлығымен анықталады.
КС=AF
А –үлгіні қиратуға жұмсалған жұмыс; F-үлгінің тілінген ауданы.
Қаттылық – металдың ішінде басқа қаттырақ дененің кіруіне қарсылық жасау
қабілеті. Қаттылық саны престің салмақ мөлшерін оның дақ түсірген айдынына
қатынасы арқылы анықталады. Демек,
HB=PF
F-дақ айдыны.Қаттылықты өлшеудің бірнеше әдістері бар. Солардың ішінде
Бринелль, Роквелл, Виккерс әдістері және микроқаттылықты өлшеу біршама
белгілі.
Созылғыштық – материалдың қирамай формасы мен мөлшерінің өзгеру қабілеті.
Ол материалдың үзілгендегі салыстырмалы ұзаруын процентпен көрсетеді.
σ=(l-l0)х100е
l- үлгінің үзілгеннен кейінгі ұзындығы, l0-үлгінің бастапқы ұзындығы.
Серпімділік – материалдың күш түскенде өз пішінін өзгертіп, күш қайтқанда
бұрынғы қалпына келу қабілеті.
Металл қасиеттерінің олардың құрылысына байланыстылығы
Металдар мен қорытпалардың қасиеттері олардың құрылысына байланысты өте
кең аралықта өзгереді. Фазалық құрамы тұрақты болғанның өзінде, құрылысының
аз ғана өзгерісі –олардың қасиеттерін айтарлықтай өзгертуі мүмкін. Мысалы,
бір фазалы қорытпаның кристалдарын ұсақтап өңдеу арқылы оның коэрцитивтік
күшін немесе ағу шегін 10 еседей арттыруға болады. Вакансиялардың
концентрациясы пронценттің 110 бөлігіндей ғана өзгергенде, металдардың
кедергісі ондаған пронцентке артады.
Металдың атомдық кристалдық торының ақаулары жалпы олардың беріктігін
арттырып, пластикалық қасиеттерін азайтады. Ақаулардың шамасы артқан сайын
металдың қаттылығы, ағу шегі, беріктік шегі артады, ал салыстырмалы ұзаруы
және көлденең қимасының салыстырмалы қысылуы, соққыға қарсылығы азаяды.
Нүктелік ақаулардың, дислокациялардың және көлемдік ақаулардың
төңірегіндегі кристалдық тордың бұзылуы, серпімді кернеулер өрісінің пайда
болуы, дислокациялардың қозғалуын қиындатып, металдың пластикалық
деформацияға қарсыласу қабілетін арттырады. Демек, оның беріктік
қасиеттерін арттырады да, пластикалық қасиеттерін арттырады.
Поликристалдық металда кристалдардың өлшемдері азайған сайын, олардың
жалпы шекаралық ауданы үлкейе түседі. Сондықтан мұндай шекараның деформация
кезінде дислокациялардың қозғалысына кедергісі үлкен. Демек, ұсақ кристалды
металдың беріктігі жоғары болады. Металдың микроқұрылысы ұсақталған сайын
оның ағу шектері, беріктік шегі және қаттылығы артады.
Металдың микроқұрылысында кездесетін артық фазалардың, метал емес
заттардың және басқа да қалдықтардың ұсақ түйіршіктері металдар мен
қорытпалардың беріктігін арттырып, басқа қасиеттеріне де әсер етеді. Егер
деформация кезінде жылжып келе жатқан дислокация ұсақ түйіршіктерді қиып
өте алмаған жағдайда, ол бөлшектің төңірегінде дислокациялық тұзақ
қалдырып, оны айналып өтеді. Сөйтіп метал ішінде қосымша ақаулар мен
серпімді кернеулер пайда болып, оның деформацияға қарсылығы арта түседі.
Суықтай деформациялау кезінде металл мен қорытпалардың қасиеттерінің
өзгеруі
Металдардың ағу шегі онша жоғары емес. Сыртқы күш кернеуі ағу шегінен
асқанда металдың пластикалық деформациясы басталады. Бірақ пластикалық
деформацияның дәрежесі артқан сайын, металдың сыртқы күш әсеріне немесе
деформацияға қарсылығы да арта түседі. Пластикалық деформация кезінде
металдың беріктігі мен қаттылығы артады. Металдық деформация кезінде
беріктігінің артуын, оның қаттылығын деформация дәрежесіне байланысты
анықтау арқылы білуге болады. Металдың қаттылығы – оған өзінен қатты болат
шарды немесе алмас конусты батырғанда көрсететін қарсылығымен анықтайды.
Металдың деформация кезінде беріктігінің артуын – оның қатаюы деп атайды. 1-
суретте мырыш (а)және алюминий (ә) монокристалдары (1) мен поликристалдары
үлгілерінің (2) созу кезінде беріктігінің артуы көрсетілген. Деформацияға
байланысты мырыш үлгілерінің беріктік шегінің айырмасы алюминий
үлгілерінікіне қарағанда, әлдеқайда үлкен. Жалпы кез-келген металдың
деформациялану механизмі мен олардың деформация кезінде беріктігінің артуы
– дислокациялық теорияның көмегімен түсіндіріледі. Бұл теорияға сай металл
кристалдарының әртүрлі бөліктерінің бір-біріне қарағанда салыстырмалы
сырғуы, дислокациялардың сырғу системаларының бойымен жылжуы нәтижесінде
жүреді. Ал деформация кезінде металл беріктігінің артуы – дислокациялардың
жылжуына көрсетілетін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
1. Кіріспе ----------------------------------- -----------------------------
---------
2. Негізгі бөлім: Рефераттың мазмұны---------------------------- ---------
2.1. Металл қасиеттерінің олардың құрылысына байланыстылығы
2.2. Суықтай деформациялау кезінде металл мен қорытпалардың
қасиеттерінің өзгеруі---------------------------- -------------
------------------------
2.3 Деформация түрлері---------------------------- ----------------------
----
2.4 Металдың физикалық және химиялық қасиеттері. Олардың анықталу
тәсілдері.
Қысқаша қорытындылар----------------------- -----------------------------
Пайдаланған әдебиеттер тізімі----------------------------- ------------------
---
Кіріспе
Қолдануына байланысты металдарға түрлі талаптар қойылады. Мысалы, кесу
аспаптарын жасау үшін металдың жоғары беріктілігі, қаттылығы, тозуға
төзімділігі қажет болса, ұшу аппараттарын жасау үшін металдың
беріктілігімен қоса ол жеңіл болуы қажет.
Металдардың механикалық қасиеттеріне беріктік, қаттылық, созылғыштық және
серпімділік жатады.
Негізгі бөлім
Қатты денеге сырттан түсірілген күш онда кернеу мен деформация тудырады.
Кернеу – түскен күштің бұйымының көлденең қимасының ауданына қатынасы. МПА:
σ=PF.
Мұндағы Р-түсетін күш, МН, F-көлденең қимасының ауданы.
Олардағы пайда болған кернеу нәтижесінде деформация пайда болады.
Деформация – күш түскендегі дененің формасы мен мөлшерінің өзгеруі.
Деформация серпімді күш алынғаннан кейін өзгеруі болып бөлінеді. Күш
мөлшері асқан сайын деформация созылғыш деформацияға айналып, күш әсері тым
өскенде металл немесе қорытпа сынып кетеді.
Беріктік – қатты дененің статистикалық немесе динамикалық күштер
түскендегі қирамай қарсылық көрсеті қабілеті. Беріктікті созу, сығу, ию
және бұрау сияқты сатистикалық күштер түсіру арқылы анықтайды. Динамикалық
күш түскендегі беріктік соғу тұтқырлығымен анықталады.
КС=AF
А –үлгіні қиратуға жұмсалған жұмыс; F-үлгінің тілінген ауданы.
Қаттылық – металдың ішінде басқа қаттырақ дененің кіруіне қарсылық жасау
қабілеті. Қаттылық саны престің салмақ мөлшерін оның дақ түсірген айдынына
қатынасы арқылы анықталады. Демек,
HB=PF
F-дақ айдыны.Қаттылықты өлшеудің бірнеше әдістері бар. Солардың ішінде
Бринелль, Роквелл, Виккерс әдістері және микроқаттылықты өлшеу біршама
белгілі.
Созылғыштық – материалдың қирамай формасы мен мөлшерінің өзгеру қабілеті.
Ол материалдың үзілгендегі салыстырмалы ұзаруын процентпен көрсетеді.
σ=(l-l0)х100е
l- үлгінің үзілгеннен кейінгі ұзындығы, l0-үлгінің бастапқы ұзындығы.
Серпімділік – материалдың күш түскенде өз пішінін өзгертіп, күш қайтқанда
бұрынғы қалпына келу қабілеті.
Металл қасиеттерінің олардың құрылысына байланыстылығы
Металдар мен қорытпалардың қасиеттері олардың құрылысына байланысты өте
кең аралықта өзгереді. Фазалық құрамы тұрақты болғанның өзінде, құрылысының
аз ғана өзгерісі –олардың қасиеттерін айтарлықтай өзгертуі мүмкін. Мысалы,
бір фазалы қорытпаның кристалдарын ұсақтап өңдеу арқылы оның коэрцитивтік
күшін немесе ағу шегін 10 еседей арттыруға болады. Вакансиялардың
концентрациясы пронценттің 110 бөлігіндей ғана өзгергенде, металдардың
кедергісі ондаған пронцентке артады.
Металдың атомдық кристалдық торының ақаулары жалпы олардың беріктігін
арттырып, пластикалық қасиеттерін азайтады. Ақаулардың шамасы артқан сайын
металдың қаттылығы, ағу шегі, беріктік шегі артады, ал салыстырмалы ұзаруы
және көлденең қимасының салыстырмалы қысылуы, соққыға қарсылығы азаяды.
Нүктелік ақаулардың, дислокациялардың және көлемдік ақаулардың
төңірегіндегі кристалдық тордың бұзылуы, серпімді кернеулер өрісінің пайда
болуы, дислокациялардың қозғалуын қиындатып, металдың пластикалық
деформацияға қарсыласу қабілетін арттырады. Демек, оның беріктік
қасиеттерін арттырады да, пластикалық қасиеттерін арттырады.
Поликристалдық металда кристалдардың өлшемдері азайған сайын, олардың
жалпы шекаралық ауданы үлкейе түседі. Сондықтан мұндай шекараның деформация
кезінде дислокациялардың қозғалысына кедергісі үлкен. Демек, ұсақ кристалды
металдың беріктігі жоғары болады. Металдың микроқұрылысы ұсақталған сайын
оның ағу шектері, беріктік шегі және қаттылығы артады.
Металдың микроқұрылысында кездесетін артық фазалардың, метал емес
заттардың және басқа да қалдықтардың ұсақ түйіршіктері металдар мен
қорытпалардың беріктігін арттырып, басқа қасиеттеріне де әсер етеді. Егер
деформация кезінде жылжып келе жатқан дислокация ұсақ түйіршіктерді қиып
өте алмаған жағдайда, ол бөлшектің төңірегінде дислокациялық тұзақ
қалдырып, оны айналып өтеді. Сөйтіп метал ішінде қосымша ақаулар мен
серпімді кернеулер пайда болып, оның деформацияға қарсылығы арта түседі.
Суықтай деформациялау кезінде металл мен қорытпалардың қасиеттерінің
өзгеруі
Металдардың ағу шегі онша жоғары емес. Сыртқы күш кернеуі ағу шегінен
асқанда металдың пластикалық деформациясы басталады. Бірақ пластикалық
деформацияның дәрежесі артқан сайын, металдың сыртқы күш әсеріне немесе
деформацияға қарсылығы да арта түседі. Пластикалық деформация кезінде
металдың беріктігі мен қаттылығы артады. Металдық деформация кезінде
беріктігінің артуын, оның қаттылығын деформация дәрежесіне байланысты
анықтау арқылы білуге болады. Металдың қаттылығы – оған өзінен қатты болат
шарды немесе алмас конусты батырғанда көрсететін қарсылығымен анықтайды.
Металдың деформация кезінде беріктігінің артуын – оның қатаюы деп атайды. 1-
суретте мырыш (а)және алюминий (ә) монокристалдары (1) мен поликристалдары
үлгілерінің (2) созу кезінде беріктігінің артуы көрсетілген. Деформацияға
байланысты мырыш үлгілерінің беріктік шегінің айырмасы алюминий
үлгілерінікіне қарағанда, әлдеқайда үлкен. Жалпы кез-келген металдың
деформациялану механизмі мен олардың деформация кезінде беріктігінің артуы
– дислокациялық теорияның көмегімен түсіндіріледі. Бұл теорияға сай металл
кристалдарының әртүрлі бөліктерінің бір-біріне қарағанда салыстырмалы
сырғуы, дислокациялардың сырғу системаларының бойымен жылжуы нәтижесінде
жүреді. Ал деформация кезінде металл беріктігінің артуы – дислокациялардың
жылжуына көрсетілетін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz