Органикалық байланыстырғыш заттар мен олардың негізінде өндірілген материалдар

Жоспар
Кіріспе

1 Битумның түрлері, құрамы, құрылымы, қасиеттері
2 Қарамайдың түрлері, құрамы, құрылым қасиеттері
3 Асфальт бетондар, ерітінділер, қарамай бетондар

Органикалық байланыстырғыш заттар битум және қарамай болып бөлін еді. Бұл тарауда битум және қарамайдың түрлері, олардың құрамы, құрылымы, қасиеттері, осы байланыстырғыш заттар, негізінде жасалған асфальт бетон, асфальт ерітінді қарамай бетон, рулонды жабындық материалдар (руберомд, пергамин, т.б.) гидроиволяциялық материалдар) (битумды гидрозол, битум резеңкелі – бризол, изол т.б. фольгоизол), әр түрлі эмульсиялар пасталар, мастикалар қаралды.

1 Битумның түрлері, құрамы, құрылымы, қасиеттері

Битумның түрлері. Бұл органикалық байланыстырғыш затқа табиғи түрінде кездесетін немесе асфальтты жыныстардан өндірілетін битумдар және мұнайдың өндірілетін жасанды битум жатады.
Табиғи битум – жабысқақ емес сұйық, я қатайған көмірсутектер және олардың металл емес туындылары, атап айтқанда көмірсутектер мен күкірттің (а), оттегінің (О) және азоттың (Н) қосылыстарынан құралған зат. Табиғи битумдар кәдімгі жаратылыс жағдайда мұнай өзінің ұшқыш фракцияларының өте баяу айырылады, бірте-бірте қатты немесе тұтқыр битумға айналады. Табиғи битум мұнай кені орнына жақын жерде құралады. Бірақ табиғи битум таза түрінде сирек кездеседі. Ол шөгінді тау жыныстарында жиірек орын алады.
Асфальтты жыныстар дегеніміз – битум сіңген шөгінді кеуекті тау жыныстары: әктас, доломит, саз, құм. Бұл жыныстардан битум шығарылып алынады немесе олар майдаланып асфальт ұнтағы ретінде пайдаланылады.
Жасанды немесе, мұнайлы битум мұнайдан жеңіл фракцияларыфн кейінгі қалдықтардан, яғни мұнайды қайнатып одан бензин мен

Битумның құрамы элементтік және химиялық бөлінелді. Элементтің құрамы битумның қандай элементтерден тұратынын, ол химиялық құрам элементтердің қандай қосылыстар түзейтінін анықтайды. Битумның элементтік құрылымы С70-80; Н10-15; S=2-9%; O=1-5%; N=0-2%. Бұл элементтер битумды көмірсутектер және олардың S, О, N-пен қосылыстары ретінде кездесуі.

Пән: Химия
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ОРГАНИКАЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫРҒЫШ ЗАТТАР МЕН ОЛАРДЫҢ НЕГІЗІНДЕ ӨНДІРІЛГЕН
МАТЕРИАЛДАР

Органикалық байланыстырғыш заттар битум және қарамай болып бөлін
еді. Бұл тарауда битум және қарамайдың түрлері, олардың құрамы,
құрылымы, қасиеттері, осы байланыстырғыш заттар, негізінде
жасалған асфальт бетон, асфальт ерітінді қарамай бетон, рулонды
жабындық материалдар (руберомд, пергамин, т.б.) гидроиволяциялық
материалдар) (битумды гидрозол, битум резеңкелі – бризол, изол т.б.
фольгоизол), әр түрлі эмульсиялар пасталар, мастикалар қаралды.

1 Битумның түрлері, құрамы, құрылымы, қасиеттері

Битумның түрлері. Бұл органикалық байланыстырғыш затқа табиғи
түрінде кездесетін немесе асфальтты жыныстардан өндірілетін битумдар
және мұнайдың өндірілетін жасанды битум жатады.
Табиғи битум – жабысқақ емес сұйық, я қатайған көмірсутектер және
олардың металл емес туындылары, атап айтқанда көмірсутектер мен
күкірттің (а), оттегінің (О) және азоттың (Н) қосылыстарынан
құралған зат. Табиғи битумдар кәдімгі жаратылыс жағдайда мұнай
өзінің ұшқыш фракцияларының өте баяу айырылады, бірте-бірте қатты
немесе тұтқыр битумға айналады. Табиғи битум мұнай кені орнына
жақын жерде құралады. Бірақ табиғи битум таза түрінде сирек
кездеседі. Ол шөгінді тау жыныстарында жиірек орын алады.
Асфальтты жыныстар дегеніміз – битум сіңген шөгінді кеуекті тау
жыныстары: әктас, доломит, саз, құм. Бұл жыныстардан битум шығарылып
алынады немесе олар майдаланып асфальт ұнтағы ретінде пайдаланылады.
Жасанды немесе, мұнайлы битум мұнайдан жеңіл фракцияларыфн
кейінгі қалдықтардан, яғни мұнайды қайнатып одан бензин мен

Битумның құрамы элементтік және химиялық бөлінелді. Элементтің
құрамы битумның қандай элементтерден тұратынын, ол химиялық
құрам элементтердің қандай қосылыстар түзейтінін анықтайды. Битумның
элементтік құрылымы С(70-80(; Н(10-15(; S=2-9%; O=1-5%; N=0-2%. Бұл
элементтер битумды көмірсутектер және олардың S, О, N-пен қосылыстары
ретінде кездесуі.
Битумның химиялық құрылымы өте күрделі. Онда C9H20-дан C30H60
дейін қаныққан көмірсутектері болуы мүмкін.
Битумның құрамы. Битум дегеніміз – дисперсияланған (ыдыратылған)
фазасы асфальтендерден, ол ыдырату ортасы шайырлардан тұратын
коллоидты система. Асфальттендердің түйіршік терінің мөлшері 18-
20 мкм макромолекулалардың ядросы (ортасы). Бұл түйіршіктердің
әрқайсысы алдымен тығыз (ауыр) шайырлар онан соң тығыздығы төмен
жеңіл майлар қабаттарымен қоршалған.
Битум қасиеттері оны құрайтын компоненттердің яғни асфальттендердің
шайырлардың және майлардың битумдағы мөлшерінпе байланысты. Егер
битумның құрамында асфальтендер мен шайырлар көп болса, битумның
қаттылығы және жұмсару t-сы жоғарлануы бірақ морттығы өседі.
Керісінше шайырларды жарым-жартылай ерітетін майлар битумдағы
жұмсағырақ тез балқығыш және оңай созылғыш етеді. Порофин битумды
төмен t-да мортты етеді, сондықтан оның мөлшері битум құрамында 5(-
тен артық болмауы керек.
Мұнайлы битумдар қолданылатын орнына байланысты құрылыстың,
жабдықтың және жылдық болып бөлінеді. Құрылыстың және жабындық
(БНК битум нефтяной кровельный) битумдар екі қасиеттері – жұмсару t-сы
(әріптерден кейінгі бөлшектің үстіндегі сандар) және қаттылығы (бөлшектің
астындағы сандар) арқылы маркаланады (1 кесте). Мысалы, БНК-9040
деп белгіленген марка ол жабындық мұнайлы битумның жұмсару t-сы 85-950С
аралығында, ал қаттылығы 35-45 пенетрометр аралығында болуы тиіс.

Мұнайлы битумның Ф-М қасиеттері
Битум маркасы 250С-те екеуінің250С-та созылғыш-тығы Жұмсару t-сы
тереңдігі 0,1 ммсм кем емес кем емес
Құрылым битумдары
БН – 5650 4160 40 50
БН – 7030 2140 3 70
БН – 90100 520 1 90

Жылдық мұнайлы битумдар (БНК – битум нефтяной дорожный) тек бірақ
қасиеті – қаттылығына арқылы маркаланады, яғни бұл битумдардың
маркасында көрсетілген сандар оның тек қаттылығын сипаттайды. Мысалы,
БНД – 200300 деп таңбаланған марка – ол қаттылығы 201...300 пенетрометр
градусы аралығында жолдық мұнайлы битум.
1 2 3 4
Жабындық (төбелік битумдар)
БНК – 45180 100 200 нормаланбайды 40 50
БНК- 9040 35 45 нормаланбайды 85 95
БНК – 9030 25 35 нормаланбайды 85 95
Жолдық битумдар
БНД – 200300 201...300 - 35
БНД – 130200 131...200 65 39
БНД – 90130 91...130 60 43
БНД – 8090 81...90 50 47
БНД – 8090 40...80 40 51

Қатты битум жылытқанда термопластикалық шайыр сияқты бірте-бірте
жұмсарады. Оның жұмсару температурасы Сақина және шар деп аталатын
аспапта анықталады. Ол үшін сақинаның ішін (ортасын) битуммен толтырады,
үстіне болаттан жасалған кішкентай шар қояды, аспаптың ішінде суы бар шыны
ыдысқа орнатады да қыздырады (жылытады). Шар өз салмағының әсерінен қай
температурада жұмсарған битумды соза (ілестіре) сақинадан өтсе, сол
температураны битумның жұмсару температурасы дейді. Мысалы, картонға
(негізге) сіңдірілетін оңай балқығыш жабындық битумдардың жұмсару
температурасы 450С-тан кем болмауы керек, ал рубероидтың беттік қабатына
сіңдірілетін қиын балқитын битумдардың жұмсару температурасы 900С- тан кем
болмауы керек.
Битумның қаттылығы (тұтқырлығы) пенетрометр деген аспап инесінің
(салмағы 100 г) 250С –да битумға 5 секундта қандай тереңдікке енумен
сипатталады. Жоғарыда көрсетілген мысалда қаралған битумдар үшін бұл
көрсеткіш сәйкесінше 140...220 және 25...35 пенетрометр градусы
(пенетрометрдің 10 = 0,1 мм) аралығында болуы қажет.
Битумның созылғыштығын анықтау үшін одан сегіз санына ұқсас болып
істелінген үлгіні 250С-та дуктомилетр аспабында жіңішке жіпке созып, үзеді.
Жоғарыдағы мысалда көрсетілген жабындық жұмыстарында қолданылатын битумдер
үшін олардың созылғыштық қасиетіне шарт қойылмайды, яғни олар бұл қасиеті
бойынша нормаланбайды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.