Кәсіпорынның айналым активтерін басқару


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
АЛМАТЫ ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ СТАТИСТИКА АКАДЕМИЯСЫ
“Қаржы” кафедрасы
Пәні: “Қаржы менеджменті”
Тақырыбы: “ Кәсіпорынның айналым активтерін басқару ”
Орындаған: 4-курс “Қаржы”
мамандығының
07-05 топ студенті
Ташметов Т.
Тексерген: Күзембаева Э.
Алматы-2010 жыл
- Корпорацияның айналым капиталы. Кәсіпорынның қысқа мерзімді стратегиясын жүзеге асыру үшін айналым активтерінің жеткілігі, оларды толтыру және жоспарлау механизмі, тиімді қолдануын талдау әрекеттері ерекше орын алады. Егер қысқа мерзімді операциялармен айналыспаса, ұзақ мерзімді операциялар жүзеге асыра алмайды. Кәсіпорын айналым активтерінде екі деңгейлі экономикалық категориясы бар Бір жағынан, бұл қаржы салымдар, ақша қаражаттарының қалдықтары, аяқталмаған есептеулер және материалдық өндірістік қорлар түріндегі мүлік. Екінші жағынан, бұл өнім өткізудегі және өндіріс процесін қызмет етуін қамтамасыз ететін және айналым активтеріне салынған капиталдың бір бөлігі (пассивтер) - кәсіпорын салынған капиталдың бөлігі ретінде айналым активтері үшін мынадай белгілері тән Олар табыс алудан бұрын салынуы қажет.
- Айналым қаражаттары өтімді ресурстар ретінде шығындалмауы және тұтылмауы қажет, бірақ шаруашылық айналымда жаңарып тұруы тиіс.
- Айналым қаражаттары абсолюттік қажеттілік шаруашылық қызмет көлеміне, жабдықтау және өткізу жағдайына байланысты реттеліп отырады.
Айналым қаражаттары минималды, бірақ жеткілікті деңгейде ұстау қажет. Бұл критерийді қолдану айналым активтері өтімді элементінің үлестерін азайту үшін маңызды. Таза айналым капиталы болуы - кәсіпорын қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ететін шарт. Кәсіпорынның жақсы қызмет етуі үшін айналым активтері барлық өндіріс циклында (материалдық қорлар сақтау мерзімі, өндіріс процесінің ұзақтылығы) және барлық нысандарында (ақшалай, өндірістік және өнімді) болуы қажет. Бір айналым активтерінің элементінің болмауы өндірістің тоқталуына әкеледі. Акционерлік капитал қайтарымының көрсеткішін пайдалануы жалпы қаржыгны пайдалану қарқынын сипаттайды. Корпорацияның таза пайдасын бөлу процесінде резервтік қор пайда болады. Оның мөлшері корпорация жарғысымен қаралады. Бірақ жалпы жарғылық капиталдан 15 пайызынан аз болмауы керек. Корпорацияның жалпы жиналысында резервтік қорға аударылатын пайданың мөлшері белгіленеді. Ол қоғамның таза пайдасының 5 пайызынан аз болмауы керек. Резервтік қордың пайда болуы және толық жылдық аударым арқылы жүзеге асырылады. Резервтік қор көзделмеген коммерциялық шығындарды жабуға жұмсалады. Оған акцияларды сатып алуға болады. Таза пайда аз болған жағдайда резервтік қор арқылы бағалы қағаздар дивидентер, пайыздар төленеді. Акционерлік қоғамның жарғылық қоры шығарылған акциялардың нақты жиынтық құнына тең.
Айналым капиталын ұйымдастыру принциптері. Кәсіпорын таза айналым капиталының болуы - оның балансының өтімділік дәрежесін және айналым активтерін тиімді қолдануын анықтайды. Сондықтан айналым активтері ішіндегі элементінің өзгеруі (айналым активтері және қысқа мерзімді міндеттемелер) таза айналым капитал мөлшеріне әсер етеді. Оның көлемінің өсуі кәсіпорынның қызметіндегі жағымды тенденциясы болып есептеледі. Бірақ ол ережелерге жатпайтындарды болмайды. Мысалы, таза айналым капиталдың өсімі үмітсіз дебиторлық қарыз есебінен қаржы бастығын қанағаттандырмайды.
Айналым активтерінің бір бөлігінің бірі - материалдық қорлар. Осыған байланысты шығындар тек сақтау шығындарына байланысты емес, сонымен қатар, өнімнің көнеруімен және бұзылуымен байланысты және де капиталдың альтернативті құнымен, яғни табыс мөлшерімен сондай тәуекелдік дәрежесіндегі қаражаттарға салынуы арқылы болады.
- Олар табыс алудан бұрын салынуы қажет.
- Айналым қаражаттары өтімді ресурстар ретінде шығындалмауы және тұтылмауы қажет, бірақ шаруашылық айналымда жаңарып тұруы тиіс.
- Айналым қаражаттары абсолюттік қажеттілік шаруашылық қызмет көлеміне, жабдықтау және өткізу жағдайына байланысты реттеліп отырады.
Айналым қаражаттары минималды, бірақ жеткілікті деңгейде ұстау қажет. Бұл критерийді қолдану айналым активтері өтімді элементінің үлестерін азайту үшін маңызды. Таза айналым капиталы болуы - кәсіпорын қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ететін шарт. Кәсіпорынның жақсы қызмет етуі үшін айналым активтері барлық өндіріс циклында (материалдық қорлар сақтау мерзімі, өндіріс процесінің ұзақтылығы) және барлық нысандарында (ақшалай, өндірістік және өнімді) болуы қажет. Бір айналым активтерінің элементінің болмауы өндірістің тоқталуына әкеледі. Акционерлік капитал қайтарымының көрсеткішін пайдалануы жалпы қаржыгны пайдалану қарқынын сипаттайды. Корпорацияның таза пайдасын бөлу процесінде резервтік қор пайда болады. Оның мөлшері корпорация жарғысымен қаралады. Бірақ жалпы жарғылық капиталдан 15 пайызынан аз болмауы керек. Корпорацияның жалпы жиналысында резервтік қорға аударылатын пайданың мөлшері белгіленеді. Ол қоғамның таза пайдасының 5 пайызынан аз болмауы керек. Резервтік қордың пайда болуы және толық жылдық аударым арқылы жүзеге асырылады. Резервтік қор көзделмеген коммерциялық шығындарды жабуға жұмсалады. Оған акцияларды сатып алуға болады. Таза пайда аз болған жағдайда резервтік қор арқылы бағалы қағаздар дивидентер, пайыздар төленеді. Акционерлік қоғамның жарғылық қоры шығарылған акциялардың нақты жиынтық құнына тең.
Айналым капиталын ұйымдастыру принциптері. Кәсіпорын таза айналым капиталының болуы - оның балансының өтімділік дәрежесін және айналым активтерін тиімді қолдануын анықтайды. Сондықтан айналым активтері ішіндегі элементінің өзгеруі (айналым активтері және қысқа мерзімді міндеттемелер) таза айналым капитал мөлшеріне әсер етеді. Оның көлемінің өсуі кәсіпорынның қызметіндегі жағымды тенденциясы болып есептеледі. Бірақ ол ережелерге жатпайтындарды болмайды. Мысалы, таза айналым капиталдың өсімі үмітсіз дебиторлық қарыз есебінен қаржы бастығын қанағаттандырмайды.
Айналым активтерінің бір бөлігінің бірі - материалдық қорлар. Осыған байланысты шығындар тек сақтау шығындарына байланысты емес, сонымен қатар, өнімнің көнеруімен және бұзылуымен байланысты және де капиталдың альтернативті құнымен, яғни табыс мөлшерімен сондай тәуекелдік дәрежесіндегі қаражаттарға салынуы арқылы болады.
Тағы бір айналым активтерінің маңызды элементі - дебиторлық қарыз. Бір кәсіпорын екінші кәсіпорынға өнім сатқанда, төлемақысы сол жерде төленеді деген сөз емес. Төленбеген шоттар - дебиторлық қарыздың үлкен бөлігін алады. Сондықтан, қаржы маманының бірден бір мақсаты - ол сатып алушының төлем қабілеттілігін анықтау, қарызды қайтару жұмыстарын жүзеге асыру және т. б. . Ақша қаражаттары және тез өтімді бағалы қағаздар - айналым активтерінің өтімді бөліктерінің бірі. әрқашанда ақша қаражаттарының үлкен қорының бар болу артықшылығы болады. Бұл кредиторлардың талаптарын қанағаттандыру үшін көмектеседі. Бір жағынан, мұндй саланы сақтау шығындары, қысқа мерзімді бағалы қағаздарды салуға қарағанда жоғары болады. Ағымдағы міндеттемелерге қысқа мерзімді дебиторлық қарыз және де банктік қарыздар және басқа кәсіпорындардың төленбеген қарыз шоттары. Бірақ, банктер қарыз беру үшін мүлкіне байланысты несие алуға құжаттық қамтамасыз етудегі талап етуі. Кәсiпорындардың iс-әрекеттерiн қамтамасыз етудегi мiндеттi шарт -қолда бар айналым қаражаттарының болуы . Айналым қаражаттары -бұл өндiрiстiк айналым қорларын құру, пайдалану және үздiксiз өндiрiстiк процестер мен өнiмдiи өткiзудi қамтамасыз ету үшiн авансуалдың ақшалай қаражаттарының жиынтығы . Айналым қаражаттарының мәнi -қдайы өндiрiстiк процестердiң қаеттiлiгiн қамтамасыз етудегi экономикалық рөлiмен анықталады. Айналым қаражаттарының құрылымы деп барлық жиынтығындағы олардың бөлек элементтерiнiң арақатнасын айтады. Кәсiорындағы айналым қаражаттарының құрлымына талдау жасау және оны жетiк бiлу маңызды мәселелерiнiң бiрi болып саналады.
Себебi, белгiлi бiр шамада қаржы жағдайы кәсiпорын қызметiнiң не ол, не бұл мезетiн сипаттайды. Мысалы, дебиторлық берешек үлесiнiң шамадан тыс артуы, қоймадағы дайын өнiмдер, аяқталмаған өндiрiс, кәсiпорынның қаржы жағдайының нашарлағанын бiлдiредi. Дебиторлық берешек осы кәсiпорындағы айналымнан оқшауландырылған қаражатты және
оларды дебиторлық пайдалануын, өзiнiң айналымдағы борышкерлердi сипаттайды. Ааяқталмаған өндiрiс үлесiнiң артуы, қоймадағы дайын өнiмдер айналымдағы айналым қаражатының оқшауланған, сату мөлшерiнiң, сонымен бiрге пайданың да азаюын көрсетедi. Сондықтан кәсiпорындарда айналым қаражаттарының құрылымын оңтайландыру және олардың айналымын арттыру басты мақсатқа айналғанны жөн.
Мемлекет қарамағынан алудың басты мақсаты - мемлекеттік кәсіпорындар қызметіне төрешілдік басшылықты жою арқылы экономиканың тиімділігіне жету, оған тәуелсіз басшылық орнату, қаржы жағынан бағынышты болмау, шұғыл дербестік беру. Өнім өндірушілердің бәсекелестігіне жол бермейтін, мемлекеттік үстемдікті сақтауға жағдай жасайтын шектеулерді жоятын, экономиканы қайта реттеу шаралары мемлекеттің қарамағынан алудың құрамды бөлігі болып табылады.
Жекешелендірудің Негізгі мақсаты - бір орталықтан жоспарланатын экономикадан нарықтық экономикаға көшуіне қажетті жағдайлар жасау болып табылады. Бұл мақсатқа қол жеткізу үшін төмендегі міндеттерді шешу қажет болады:
Бірінші топқа жататтын көрсеткіштер:
- Кәсіпорынның жалпы сату мөлшеріндегі жалпы немесе шартты таза пайда деңгейі;
- Сату көлеміндегі шартты таза өнім деңгейі;
- Шартты таза пайда мөлшерінің еңбекақыға кеткен шығындардың арақатынасы;
Екінші топқа жататындар:
- Жалпы сатудағы капиталдың авансыланған және шартты таза пайда деңгейі;
- Тұтытынылатын материалдардың және жартылай фабрикаттардың жалпы құнының қор деңгейі.
Кәсіпорын қызметін жүйелі және жан-жақты талдау мынадай мүмкіндік береді:
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz