Фазалар ережесі



1. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3 бет

2. Негізгі бөлім: Рефераттың мазмұны ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4.8 бет

2.1. Фазалық ауысу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4 бет
2.2. Аралық фазалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 5 бет
2.2.1.Электрондық қосылыстар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 5 бет
2.2.2.Никель.арсенид типтес фазалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 7 бет
2.2.3. Құрылысы β.W ұқсас аралық фазалар ... ... ... ... ... ... ... ..8 бет

3. Қысқаша қорытындылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9 бет

4. Пайдаланған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...9 бет

5. Қосымшалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10 бет

6. Глоссарий ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. 11 бет
Фазалар ережесі, фазалар заңы – тепе-теңдік күйдегі кез келген жүйе үшінфазалар саны (φ) мен варианттылық санының (v) қосындысы, компоненттер (құраушылар) саны (k) мен сол жүйенің тепе-теңдік күйін анықтайтын параметрлер санының (n) қосындысына тең болатын термодинамикалық қатыс:

φ + v = k + n

Бұл кезде күй параметрлері: температура (T), қысым (P), электр және магнит өрістерінің кернеуліктері т.б. барлық фазада бірдей болуы керек. Егер жүйе күйі тек температура (T) мен қысымның (P) әсерінен ғана өзгеретін болса, онда фазалар ережесі төмендегіше жазылады.

v = k + 2+ φ

Конденсацияланған жүйе үшін (мысалы, металдар қоспасы қысымының шамасы не тұрақты, не өзгеріп ( бірақ ол өзгерістің шамасы өте аз болғандықтан, жүйенің тепе-теғдік күйіне әсер) болмайды) отырады.Мұндай жағдайда фазалар ережесін v = k + 1- φ түрінде жазуға болады; жүйе қысымы айнымалы, ал температурасы тұрақты болған кезде фазалар ережесінің соңғы түрі анықталады. Фазалар ережесін Дж.Гиббс тұжырымдаған (1876). Бұл ережені 19-ғ-ң соңғы кезі мен 20-ғ-ң бас кезінде голландия ғалымы Я. Вант-Гофф, нидерланды ғалымы Х. Розебом, сондай-ақ совет ғалымы Н.С. Курнаков т.б. өздерінің зерттеу жұмыстарында кеңінен пайдаланды. Фазалар ережесінің гетерогенді (әр текті) жүйелерін зерттеу үшін зор маңызы бар.
1. Металлография .Смағұлов Д.Ұ. --------------------------------------------150 бет
2. Қазақ Совет Энциклопедиясы

Пән: Химия
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:   
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

Қ.И.СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ЭЛЕКТРОНИКА, МЕХАТРОНИКА ЖӘНЕ РОБОТОТЕХНИКА КАФЕДРАСЫ

РЕФЕРАТ

ТАҚЫРЫБЫ: ФАЗАЛАР ЕРЕЖЕСІ

Орындаған:
050716 мамандығының,
III тобының I курс студенті

Абдульманова Гаухар
Қабылдаған:
оқытушы Жумашева Ж.Т

Алматы 2005

Мазмұны

1. Кіріспе ----------------------------------- ----------------------------
---------- 3 бет

2. Негізгі бөлім: Рефераттың мазмұны---------------------------- ---------
4-8 бет

2.1. Фазалық ауысу------------------------------ ------------------
------------ 4 бет
2.2. Аралық фазалар---------------------------- ------------------
------------ 5 бет
2.2.1.Электрондық қосылыстар------------------------- -------------
------- 5 бет
2.2.2.Никель-арсенид типтес фазалар---------------------------- ---
------- 7 бет
2.2.3. Құрылысы β-W ұқсас аралық фазалар--------------------------
----8 бет

3. Қысқаша қорытындылар----------------------- ----------------------------
---9 бет

4. Пайдаланған әдебиеттер тізімі----------------------------- -------------
-----9 бет

5. Қосымшалар------------------------- ----------------------------------- -
------ 10 бет

6. Глоссарий-------------------------- ----------------------------------- -
-------- 11 бет

Кіріспе.

Фазалар ережесі, фазалар заңы – тепе-теңдік күйдегі кез келген жүйе
үшінфазалар саны (φ) мен варианттылық санының (v) қосындысы, компоненттер
(құраушылар) саны (k) мен сол жүйенің тепе-теңдік күйін анықтайтын
параметрлер санының (n) қосындысына тең болатын термодинамикалық қатыс:

φ + v = k + n

Бұл кезде күй параметрлері: температура (T), қысым (P), электр және
магнит өрістерінің кернеуліктері т.б. барлық фазада бірдей болуы керек.
Егер жүйе күйі тек температура (T) мен қысымның (P) әсерінен ғана өзгеретін
болса, онда фазалар ережесі төмендегіше жазылады.

v = k + 2+ φ

Конденсацияланған жүйе үшін (мысалы, металдар қоспасы қысымының шамасы не
тұрақты, не өзгеріп ( бірақ ол өзгерістің шамасы өте аз болғандықтан,
жүйенің тепе-теғдік күйіне әсер) болмайды) отырады.Мұндай жағдайда фазалар
ережесін v = k + 1- φ түрінде жазуға болады; жүйе қысымы айнымалы, ал
температурасы тұрақты болған кезде фазалар ережесінің соңғы түрі
анықталады. Фазалар ережесін Дж.Гиббс тұжырымдаған (1876). Бұл ережені 19-ғ-
ң соңғы кезі мен 20-ғ-ң бас кезінде голландия ғалымы Я. Вант-Гофф,
нидерланды ғалымы Х. Розебом, сондай-ақ совет ғалымы Н.С. Курнаков т.б.
өздерінің зерттеу жұмыстарында кеңінен пайдаланды. Фазалар ережесінің
гетерогенді (әр текті) жүйелерін зерттеу үшін зор маңызы бар.

Негізгі бөлім

Фазалық ауысу.

Фазалық ауысу,-фазалық түрлену – кең мағынасында заттың сыртқы
жағдайлардың өзгеруі кезінде бір фазадан екінші бір фазаға ауысуы; тар
мағынасында сыртқы параметрлердің үздіксіз өзгеруі кезінде физ.
қасиеттердің секірмелі түрде өзгеруі. Температураның, қысымның не т.б. кез
келген физ. шаманың фазалық ауысуы болатын мәні ауысу нүктесі деп аталады.
Фазалық ауысудың негізгі заңдылықтары мен классификациясы термодинамкалық
теорияда қарастырылады. Заттың термодинамикалық функцияларының өзгеруіне
сәйкес фазалық ауысудың 1-ші текті және 2-ші текті фазалық ауысу деп
аталатын түрлері болады.
1-ші текті фазалық ауысу кезінде заттың тығыздығы мен термодинамикалық
функциялары ауысу нүктесінде секірмелі түрде өзгереді. Мұндай ауысу кезінде
фазалық ауысу жылуы деп аталатын жылу бөлінеді. 1-ші текті фазалық ауысуға
барлық агрегаттық түрленулер, кристалдық тордың 1 модификациядан 2-ші
модификацияға ауысуы т.б. жатады.
2-ші текті фазалық ауысу кезінде заттардың тығыздығы мен термодинамикалық
функциялары үздіксіз өзгереді де, ал бұл функцияның физ. параметрлері
бойынша алынған туындылары ауысу нүктесінде күрт өзгереді. Мұндай түрлену
кезінде жылу бөлінбейді. 2-ші текті фазалық ауысу ферромагнетиктің магнит
өрісінсіз парамагнетикке түрленуі, гелийдің асқын аққыштық күйге ауысуы,
атомдардың реттеле орналасуы әсерінен кристалл симметриясының өзгеруі т.б.
жатады. Барлық 2-ші текті фазалық ауысуды симметрияның өзгеру нүктесі
ретінде қарастыруды А.Д.Ландау ұсынған.
Фазалық жылдамдық – гармоникалық толқын фазасының таралу жылдамдығы
фазалық жылдамдық толқын жиілігі мен ұзындығы бойынша не дөңгелектік жиілік
аралығы өрнектеледі: c=ƒλ=ω'k.. Фазалық жылдамдық ұғымын өзінің формасын
өзгертпей таралатын гармоникалық толқындарға пайдалануға болады. Бұл шарт
тек сызықты ортада ғана орындалады. Дисперсиясы жоқ толық өзінің формасын
өзгертпей, фазалық жылдамдыққа жуық жылдамдықпен таралады. Ал дисперсиясы
бар гармоникалық емес толқындар өзінің формасын өзгертеді. Сондықтан мұндай
толқындар үшін фазалық жылдамдық ұғымын пайдалануға болмайды. Мұндай
жағдайда топтық жылдамдық және толқын фронтының жылдамдығы деген ұғымдар
пайдаланылады. Берілген жиіліктнгі фазалық жылдамдықты интерференцияның
тәжірибелердің көмегімен табуға ьолады.

Аралық фазалар

Аралық фазаларда атомаралық хим. байланыс қатты ерітінділерге қарағанда
әлде қайда күшті. Олардың атомдық құрылысы мен қасиеттері таза
компоненттердікіне ұқсамайды. Хим. құрамдары кең концентрациялық аралықтар
өзгергенімен, олар шекаралық қатты ерітінділерге де ұқсамайды.
Аралық фазалардың ғылыми классификациясы осы уақытқа дейін жасалып болған
жоқ. Қазіргі кезде, көп компонентті системаларды еске алмағанның өзінде,
екі компонентті қорытпалардың өзінде өте көп фазалар табылып отыр. Оларда
классификациялаудың негізгі жолдарының бірі – атомаралық байланыс
күштерінің түріне қарай: металдық, иондықжәне коваленттік аралық фазарға
бөлу. Жалпы аралық фазалардың құрылысында қатты ерітінділердің құрылысын
анықтайтын шарттардың көмегімен – атомдардың диаметрлерінің қатынасымен,
компоненттердің валенттілігімен және олардың Менделеев кестесіндегі
орналасуымен түсіндіруге болады.
Төменде аралық фазалардың тек бірнеше түрлері ғана қарастырылады.

Электрондық қосылыстар

Электрондық қосылыстар – атомдық диаметрлері бір-біріне жақын екі металл
арасындағы фазалар. Екі компоненттің бірі – бір валентті немесе өтпелі, ал
екіншісі – валенттілігі 2-ден 5-ке дейін болатын қарапайым металл. Өтпелі
металдардың валенттілігі әр түрлі жағдайда 0-ден 2-ге дейін болады деп
есептеледі. Юм-Розеридің зерттеулері көрсеткендей, бұл фазаларда барлық
валенттік электрондардың жалпы атомдар санына қатынасы тұрақты болады. Егер
en қатынасы бірдей болса, онда әр түрлі фазалардың кристалдық торлары
ұқсас болады. Мысалы, хим. құрамы шамамен және сияқты
стехометриялық формулаларға сай келетін фазалардың кристалдық торлары
бірдей – гексагональді болып келеді. Көрсетілген фазаларда компоненттердің
атомдық концентрациялары әр рүрлі болса да, en қатынасы бірдей болатынын 1-
кестеден көруге болады.
Электрондық концентрацияның көп системаларда қайталанатын ең жоғарғы,
мүмкін болатын үш мәні белгілі: 32, 2113 және 74.
en =32 болса , үш түрлі кристалдың торы бар – көлемдік центрленген куб,
элементар ұясында 20 атомы бар β-Mn торындай күрделі куб және атомдары
тығыз орналасқан гексагональдық торы бар β-фаза пайда болады.
en =2112 болса, элементар ұясында 52 атомы бар, α-Mn торына ұқсас
кристалдық торы бар γ фаза пайда болады. en=74 болса, тығыз гексагональді
торы бар ε-фаза пайда болады. 2-кестеде кейбір электрондық қосылыстардың
классификациясы келтерілген. Кестедегі теориялық формулаларда жоғары
валентті екінші компоненттің ең үлкен конценрациясы алынған.
Cu-Zn, Cu-Al, Cu-Sn системаларының фазалық күй диаграммаларында β¸ γ және
ε фазалық аймақтары бірінен кейін бірі орналасады. Cu-Al және Cu-Sn
системаларында β-фаза эвтектоидтық өзгеріске ұшырайды.
Электрондық концентрациялар (32, 2113, 74 ) ең жоғарғы мүмкін болатын
шамалар болғандықтан, екінші компоненттің концентрациясы белгілі бір шектен
асқанда системаның, еркін энергиясының өсуіне байланысты келесі фаза пайда
болуы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Фазалық тепе−теңдік және ерітінді
Металдардың Фазалық өзгерістер
Абсорбция және масса үрдісі
Қорытпалар күйі диаграммасы. Темір көміртекті қорытпалардың фазалары мен компоненттері. Темір – цементит жүйесі күй диаграммасы
Гиббс заңы немесе фазалар ережесі мен кесінділер ережесін қолдану
Физикалық материалтануға кіріспе
Термодинамика заңдары сұрақ-жауап түрінде (20 сұрақ)
Автогенераторлар
Өндірістегі масса алмасу
Аустенит цементит феррит
Пәндер