Скандинавия елдерінің құқықтық жүйелерінің ерекшеліктері
Әлем елдерінің құқықтық жүйелерін зерделеей отырып оларды әртүрлі құқықтық семьяларға бөлу кезінде Еуропа континентінің солтүстік болігінде орналасқан скандинавия елдерінің құқықтық жүйесін қандай құқықтық жүйеге жатқызуға болады деген сұрақ туындайды. Скандинавия елдеріне Еуропаның 5 мемлекеті Швеция, Норвегия, Дания, Исландия, Финляндия мемлекеттері жатады. Швеция, Норвегия, Дания, Исландия, Финляндия географиялық тұрғыда романогермандық құқықтық семьяға, Латын Амеракасы мен Жапонияға қарағанда жақын болғанына қарамастан, олардың құқығын осы семьяға жатқызған кезде көп қиыншылықтар туады, ал кейбір европалық авторлар олардың осы семьяға қатыстылығын тіпті жоққа шығарады. Көптеген заңгер ғалымдар скандинавтық құқықты романо-германдық құқықтық семьяның ерекше түрі немесе континенталдық құқықтық жүйенің бөлек саласы ретінде бөліп көрсетеді.
Оның себебі, солтүстік Европа елдерінің құқығы романо-германдық құқықтық семьяның заңи конструкцияларын және түсініктерін кеңінен қолданады. Скандинавтық құқық заңның жоғары тұру қағидасын ұстанады. Скандинавтық елдердегі құқықтық норма, англо-американдық құқықтағы нормаға қарағанда, абстрактілі сипатқа ие. Скандинавтық елдердің құқықтық жүйелерінің осындай ерекшеліктері, Солтүстік Европа елдерінің құқығын романо-германдық құқықтық жүйесіне жатқызғанда, шешуші аргумент ретінде қолданылады. Солтүстік мемлекеттерде Францияның азаматтық кодексіне немесе Германияның азаматтық кодексіне ұқсас кодекстер болмаған және жоқ.
Оның себебі, солтүстік Европа елдерінің құқығы романо-германдық құқықтық семьяның заңи конструкцияларын және түсініктерін кеңінен қолданады. Скандинавтық құқық заңның жоғары тұру қағидасын ұстанады. Скандинавтық елдердегі құқықтық норма, англо-американдық құқықтағы нормаға қарағанда, абстрактілі сипатқа ие. Скандинавтық елдердің құқықтық жүйелерінің осындай ерекшеліктері, Солтүстік Европа елдерінің құқығын романо-германдық құқықтық жүйесіне жатқызғанда, шешуші аргумент ретінде қолданылады. Солтүстік мемлекеттерде Францияның азаматтық кодексіне немесе Германияның азаматтық кодексіне ұқсас кодекстер болмаған және жоқ.
Скандинавия елдерінің құқықтық жүйелерінің ерекшеліктері
Әлем елдерінің құқықтық жүйелерін зерделеей отырып оларды әртүрлі
құқықтық семьяларға бөлу кезінде Еуропа континентінің солтүстік
болігінде орналасқан скандинавия елдерінің құқықтық жүйесін қандай
құқықтық жүйеге жатқызуға болады деген сұрақ туындайды. Скандинавия
елдеріне Еуропаның 5 мемлекеті Швеция, Норвегия, Дания, Исландия, Финляндия
мемлекеттері жатады. Швеция, Норвегия, Дания, Исландия, Финляндия
географиялық тұрғыда романогермандық құқықтық семьяға, Латын Амеракасы мен
Жапонияға қарағанда жақын болғанына қарамастан, олардың құқығын осы
семьяға жатқызған кезде көп қиыншылықтар туады, ал кейбір европалық
авторлар олардың осы семьяға қатыстылығын тіпті жоққа шығарады. Көптеген
заңгер ғалымдар скандинавтық құқықты романо-германдық құқықтық семьяның
ерекше түрі немесе континенталдық құқықтық жүйенің бөлек саласы ретінде
бөліп көрсетеді.
Оның себебі, солтүстік Европа елдерінің құқығы романо-германдық
құқықтық семьяның заңи конструкцияларын және түсініктерін кеңінен
қолданады. Скандинавтық құқық заңның жоғары тұру қағидасын ұстанады.
Скандинавтық елдердегі құқықтық норма, англо-американдық құқықтағы нормаға
қарағанда, абстрактілі сипатқа ие. Скандинавтық елдердің құқықтық
жүйелерінің осындай ерекшеліктері, Солтүстік Европа елдерінің құқығын
романо-германдық құқықтық жүйесіне жатқызғанда, шешуші аргумент ретінде
қолданылады. Солтүстік мемлекеттерде Францияның азаматтық кодексіне немесе
Германияның азаматтық кодексіне ұқсас кодекстер болмаған және жоқ. Сот
практикасы мұнда, континенталды Европаға қарағанда, маңызды рөл атқарады.
Скандинавтық құқықты англо-американдық жалпы құқық жүйесіне жатқызуға
болмайды. Солтүстік елдерінің құқықтық жүйелерінің дамуы ағылшын құқығынан
тәуелсіз өтіп жатты.
Скандинавтық елдердің құқығы континенталды Европада әсер етіп жатқан
факторларға қарамастан, өз жолымен құрылып жатты. Солтүстік елдердің тарихи
дамуына: басқару иерархиясының қатысты дамымағандығы, бос крестьяндардың
болуы, шіркеу шегінде әртүрлі халық топтарының мүдделерін тіркеудің
демократиялық нысандары, патриархалды қоғамның жағдайына экономикалық
дамудың бейімделуі тән болды. Скандинавтық елдерде орталық билік және
мемлекет масштабында унификацияланған құқық ерте пайда болды. ХІІІ ғасырдан
бастап Швецияда заңнама консолидациясы жүзеге асырылады. ХІV ғасырдың
ортасында екі заң шығарылады, біреуі – ауылдық аймақтардағы , екіншісі –
қалалардығы қатынастарды реттеген. Бұл актілер Швецияда 400 жыл бойы әрекет
етіп жатты. Бұл уақыт арлығында олар көп рет өзгертілген.
Аталған заңдардың қоғамдық өмірдің жаңа жағдайларына бейімделу
процесінде маңызды рөлді соттар атқарды. ХVІІ ғасырда шведтік сот
практикасы рим құқығының көптеген конструкциялары мен қағидаларын
сіңірді,бұл рим элементтері швед құқығының,шведтік заңи мәдениеттің
ажырамас элементтері болып қалды. Бірақ мынаны ескеру қажет, рим құқығының
әсері маңызды болған жоқ. Және оның басты салдары болған, континенталды
Европаның заңи мәдениетімен тығыз байланыстардың белгіленуі. Солтүстік
елдердің тығыз ара қатынасы мынамен түсіндіріледі, Скандинавия елдерінің
арасында қашанда берік және тығыз саяси, экономикалық және мәдени
қатынастар болған. Бірақ, үш корольдіктің(Дания,Норвегия және Швеция) толық
бірігуі уақытша сипатқа ғана ие болған. Ол "Кальмарская уния" ретінде
рәсімделіп, 1397-ден 1523 жылға дейін өмір сүрді. ХІІ-ХІІІ ғасырларда
Финляндияны Швеция жаулап алып, ол Швеция империясының құрамында 1809 жылға
дейін болды. Фин соғысының барысында Швеция Финляндияны Ресей империясына
қалдыруға мәжбүр болды. Ресей империясы Финляндияға айтарлықтай автономияны
беріп, патшалық әкімшілік оның құқықтық жүйесіне араласқан жоқ. Осылайша
Финляндия 1917 жылғы Қазан революциясынан кейін Ресейден бөлініп шығып,
1918 жылы өз егемендігін жариялап, оның Швециямен құқықтық бірлестігі
әлсіреген жоқ.
Дания, Норвегия және Исландия XIV ғасырдың аяғынан, төрт ғасырдан
астам уақыт аралығында дат корольдігінің орталықтандырылған басқаруында
болды, сондықтан да, дат құқығы Норвегияда және Исландияда әрекет етті.
1814 жылы Дания Норвегия территориясын Швецияға қалдыруға мәжбүр болды,
бірақ, норвегиялықтар бейбітшілік жолмен 1906 жылы толық автономияға ие
бола алды. 1918 жылы Исландия өз егемендігін жариялады, бірақ екінші
дүниежүзілік соғыстың аяғына дейін дат монархының билігі астында қалып
жатты. Скандинавтық құқықтың жалпы тарихи негізі болған ескігермандық
құқық.
Бірақ әрбір солтүстік елде, әрине, өз ерекшеліктері дамып отырды. ХІІ
ғасырдан бастап ескігермандық құқық нормалары көптеген земелдік, ал
кейінрек қалалық заңдарға енгізіледі. Орталықтандырылған биліктің алғашқы
актілерінен бастап, құқықтың унификациясы және бірігуі жүзеге асырылады.
XIV ғасырда Швеция бөлек жерлердің құқығын земелдік құқыққа, ал халықтар
құқығын қалалық құқыққа біріктірді.
XVII-XVIII ғасырларда Скандинавия елдерінің құқықтық жүйелерінің
қалыптасуының басты қайнар көзі болған екі заңнамалық акт болды: біріншісі
– 1683 жылы Данияда қабылданған(ал 1687 жылы оның күші Норвегияға Norske
Lov атымен таралған) Христиан V королінің кодексі(Danske Lov), және
екіншісі – Швед мемлекетінің 1734 жылғы заңдар жинағы(Sveriges rikes
lag).
Данияның кодексі келесі тараулардан тұрған:
a) сот өндірісі туралы;
b) шіркеу туралы;
c) ақсүйек сословиелері, сауда–саттық және отбасы құқығы туралы;
d) теңіз құқығы туралы;
e) заттай және мұрагерлік құқық туралы;
f) қылмыстық құқық туралы;
1734 жылғы Швед кодексінде тоғыз тарау:
1) неке туралы;
2) ата–аналар мен балалар туралы;
3) мұрагерлік туралы;
4) жылжымайтын мүлік туралы;
5) құрылыс туралы;
6) сауда–саттық туралы;
7) қылмыстар туралы(Қылмыстық кодекс);
8) сот шешімдерін орындау туралы;
9) сот құрылымы және сот өндірісі туралы;
Жинақта 1300 параграф бар. Дат кодексіне ұқсас ол қарапайым, халық
тілімен жазылған. Мынаны ескере кету қажет, Швед кодексіне Рим құқығының
әсері шамалы болған. Кодекс авторлары ескі шведтік земелдік және қалалық
құқықтары дәстүріне бас бұрды. Оны құрылымынан, стилінен, тілінен және
жалпылайтын нормаларының жоғынан байқауға болады. Осы екі жинақ кейінгі
скандинавтық құқықтың екі тармақшасының – дат және швед құқықтарының
негізін құрды.
Бүгінгі күнге дейін әрекет етіп жатқан 1734 жылғы заң қабылданған
кездегі тарауларды мүлдем қоспайды. Бірқатар тарау толық қайта өңдеуден
өткен: 1920 жылы неке туралы жаңа тарау қабылданды; 1948 жылы – сот
талқылауы туралы; 1959 жылы ескі мұрагерлік туралы тарауды қайта өңдеуден
кейін, заңға сол атпен тарау енгізілді, ал одан бұрын, 1949 жылы осы
тараудан, алғашқыда жоқ болған ата–аналар туралы тарауы бөліп шығарылды;
1970 жылы жылжымайтын мүлік туралы тарауы толығымен жаңартылды.
Басқа тарауларда ескі нормалардың шамалы ғана саны қалды. Алдыңғы
уақытта әрекет етіп жүрген ережелердің көбі бөлек заңдармен ауыстырылды.
1734 жылғы заң систематикасына келіспейтін, қазіргі кездегі заңнама швед
құқығының салаларының көбісін қамтиды: еңбек және акционерлік құқық,
өнеркәсіптік меншікті қорғау туралы және әлеуметтік қамсыздандыру туралы
заңнама, қоршаған ортаны қорғау туралы, әкімшілік құқықтың көп тараулары.
1734 жылғы заңның шеңберінен шығатын заңнамалық актілердің санының
көптігіне қарамастан, швед елінің заңының тәжірибелік мәні әлі де зор. Оны,
негізінен тарихи ескерткіш ретінде сақталып қалған Дат заңы туралы айтуға
болмайды.
Осы жерде және Норвегияда, құқықтың қайнар көзі ретінде сот
практикасына маңызды мән беретін анық позиция байқалады. Швецияда да сот
практикасының рөлі соңғы емес, және осы скандинавтық құқықты
романо–германдық құқықтық семьядан айырып, жалпы құқыққа жақындатады.
Скандинавтық еледердің тарихи және мәдени біркелкілігі, сауда–саттықтың
және көлік қатынастарының дамуы, скандинавтық тілдердің ұқсастығы осы
елдердің заңнамалық саладағы тығыз байланыстарына әкелді.
ХІХ ғасырдың соңында басталған Скандинавтық елдердің заңнамалық
саладағы тығыз байланыстары унификацияланған актілердің пайда болуына
әкелді. Солтүстік елдердің заңды қатынастары 1872 жылы басталды, сол ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Әлем елдерінің құқықтық жүйелерін зерделеей отырып оларды әртүрлі
құқықтық семьяларға бөлу кезінде Еуропа континентінің солтүстік
болігінде орналасқан скандинавия елдерінің құқықтық жүйесін қандай
құқықтық жүйеге жатқызуға болады деген сұрақ туындайды. Скандинавия
елдеріне Еуропаның 5 мемлекеті Швеция, Норвегия, Дания, Исландия, Финляндия
мемлекеттері жатады. Швеция, Норвегия, Дания, Исландия, Финляндия
географиялық тұрғыда романогермандық құқықтық семьяға, Латын Амеракасы мен
Жапонияға қарағанда жақын болғанына қарамастан, олардың құқығын осы
семьяға жатқызған кезде көп қиыншылықтар туады, ал кейбір европалық
авторлар олардың осы семьяға қатыстылығын тіпті жоққа шығарады. Көптеген
заңгер ғалымдар скандинавтық құқықты романо-германдық құқықтық семьяның
ерекше түрі немесе континенталдық құқықтық жүйенің бөлек саласы ретінде
бөліп көрсетеді.
Оның себебі, солтүстік Европа елдерінің құқығы романо-германдық
құқықтық семьяның заңи конструкцияларын және түсініктерін кеңінен
қолданады. Скандинавтық құқық заңның жоғары тұру қағидасын ұстанады.
Скандинавтық елдердегі құқықтық норма, англо-американдық құқықтағы нормаға
қарағанда, абстрактілі сипатқа ие. Скандинавтық елдердің құқықтық
жүйелерінің осындай ерекшеліктері, Солтүстік Европа елдерінің құқығын
романо-германдық құқықтық жүйесіне жатқызғанда, шешуші аргумент ретінде
қолданылады. Солтүстік мемлекеттерде Францияның азаматтық кодексіне немесе
Германияның азаматтық кодексіне ұқсас кодекстер болмаған және жоқ. Сот
практикасы мұнда, континенталды Европаға қарағанда, маңызды рөл атқарады.
Скандинавтық құқықты англо-американдық жалпы құқық жүйесіне жатқызуға
болмайды. Солтүстік елдерінің құқықтық жүйелерінің дамуы ағылшын құқығынан
тәуелсіз өтіп жатты.
Скандинавтық елдердің құқығы континенталды Европада әсер етіп жатқан
факторларға қарамастан, өз жолымен құрылып жатты. Солтүстік елдердің тарихи
дамуына: басқару иерархиясының қатысты дамымағандығы, бос крестьяндардың
болуы, шіркеу шегінде әртүрлі халық топтарының мүдделерін тіркеудің
демократиялық нысандары, патриархалды қоғамның жағдайына экономикалық
дамудың бейімделуі тән болды. Скандинавтық елдерде орталық билік және
мемлекет масштабында унификацияланған құқық ерте пайда болды. ХІІІ ғасырдан
бастап Швецияда заңнама консолидациясы жүзеге асырылады. ХІV ғасырдың
ортасында екі заң шығарылады, біреуі – ауылдық аймақтардағы , екіншісі –
қалалардығы қатынастарды реттеген. Бұл актілер Швецияда 400 жыл бойы әрекет
етіп жатты. Бұл уақыт арлығында олар көп рет өзгертілген.
Аталған заңдардың қоғамдық өмірдің жаңа жағдайларына бейімделу
процесінде маңызды рөлді соттар атқарды. ХVІІ ғасырда шведтік сот
практикасы рим құқығының көптеген конструкциялары мен қағидаларын
сіңірді,бұл рим элементтері швед құқығының,шведтік заңи мәдениеттің
ажырамас элементтері болып қалды. Бірақ мынаны ескеру қажет, рим құқығының
әсері маңызды болған жоқ. Және оның басты салдары болған, континенталды
Европаның заңи мәдениетімен тығыз байланыстардың белгіленуі. Солтүстік
елдердің тығыз ара қатынасы мынамен түсіндіріледі, Скандинавия елдерінің
арасында қашанда берік және тығыз саяси, экономикалық және мәдени
қатынастар болған. Бірақ, үш корольдіктің(Дания,Норвегия және Швеция) толық
бірігуі уақытша сипатқа ғана ие болған. Ол "Кальмарская уния" ретінде
рәсімделіп, 1397-ден 1523 жылға дейін өмір сүрді. ХІІ-ХІІІ ғасырларда
Финляндияны Швеция жаулап алып, ол Швеция империясының құрамында 1809 жылға
дейін болды. Фин соғысының барысында Швеция Финляндияны Ресей империясына
қалдыруға мәжбүр болды. Ресей империясы Финляндияға айтарлықтай автономияны
беріп, патшалық әкімшілік оның құқықтық жүйесіне араласқан жоқ. Осылайша
Финляндия 1917 жылғы Қазан революциясынан кейін Ресейден бөлініп шығып,
1918 жылы өз егемендігін жариялап, оның Швециямен құқықтық бірлестігі
әлсіреген жоқ.
Дания, Норвегия және Исландия XIV ғасырдың аяғынан, төрт ғасырдан
астам уақыт аралығында дат корольдігінің орталықтандырылған басқаруында
болды, сондықтан да, дат құқығы Норвегияда және Исландияда әрекет етті.
1814 жылы Дания Норвегия территориясын Швецияға қалдыруға мәжбүр болды,
бірақ, норвегиялықтар бейбітшілік жолмен 1906 жылы толық автономияға ие
бола алды. 1918 жылы Исландия өз егемендігін жариялады, бірақ екінші
дүниежүзілік соғыстың аяғына дейін дат монархының билігі астында қалып
жатты. Скандинавтық құқықтың жалпы тарихи негізі болған ескігермандық
құқық.
Бірақ әрбір солтүстік елде, әрине, өз ерекшеліктері дамып отырды. ХІІ
ғасырдан бастап ескігермандық құқық нормалары көптеген земелдік, ал
кейінрек қалалық заңдарға енгізіледі. Орталықтандырылған биліктің алғашқы
актілерінен бастап, құқықтың унификациясы және бірігуі жүзеге асырылады.
XIV ғасырда Швеция бөлек жерлердің құқығын земелдік құқыққа, ал халықтар
құқығын қалалық құқыққа біріктірді.
XVII-XVIII ғасырларда Скандинавия елдерінің құқықтық жүйелерінің
қалыптасуының басты қайнар көзі болған екі заңнамалық акт болды: біріншісі
– 1683 жылы Данияда қабылданған(ал 1687 жылы оның күші Норвегияға Norske
Lov атымен таралған) Христиан V королінің кодексі(Danske Lov), және
екіншісі – Швед мемлекетінің 1734 жылғы заңдар жинағы(Sveriges rikes
lag).
Данияның кодексі келесі тараулардан тұрған:
a) сот өндірісі туралы;
b) шіркеу туралы;
c) ақсүйек сословиелері, сауда–саттық және отбасы құқығы туралы;
d) теңіз құқығы туралы;
e) заттай және мұрагерлік құқық туралы;
f) қылмыстық құқық туралы;
1734 жылғы Швед кодексінде тоғыз тарау:
1) неке туралы;
2) ата–аналар мен балалар туралы;
3) мұрагерлік туралы;
4) жылжымайтын мүлік туралы;
5) құрылыс туралы;
6) сауда–саттық туралы;
7) қылмыстар туралы(Қылмыстық кодекс);
8) сот шешімдерін орындау туралы;
9) сот құрылымы және сот өндірісі туралы;
Жинақта 1300 параграф бар. Дат кодексіне ұқсас ол қарапайым, халық
тілімен жазылған. Мынаны ескере кету қажет, Швед кодексіне Рим құқығының
әсері шамалы болған. Кодекс авторлары ескі шведтік земелдік және қалалық
құқықтары дәстүріне бас бұрды. Оны құрылымынан, стилінен, тілінен және
жалпылайтын нормаларының жоғынан байқауға болады. Осы екі жинақ кейінгі
скандинавтық құқықтың екі тармақшасының – дат және швед құқықтарының
негізін құрды.
Бүгінгі күнге дейін әрекет етіп жатқан 1734 жылғы заң қабылданған
кездегі тарауларды мүлдем қоспайды. Бірқатар тарау толық қайта өңдеуден
өткен: 1920 жылы неке туралы жаңа тарау қабылданды; 1948 жылы – сот
талқылауы туралы; 1959 жылы ескі мұрагерлік туралы тарауды қайта өңдеуден
кейін, заңға сол атпен тарау енгізілді, ал одан бұрын, 1949 жылы осы
тараудан, алғашқыда жоқ болған ата–аналар туралы тарауы бөліп шығарылды;
1970 жылы жылжымайтын мүлік туралы тарауы толығымен жаңартылды.
Басқа тарауларда ескі нормалардың шамалы ғана саны қалды. Алдыңғы
уақытта әрекет етіп жүрген ережелердің көбі бөлек заңдармен ауыстырылды.
1734 жылғы заң систематикасына келіспейтін, қазіргі кездегі заңнама швед
құқығының салаларының көбісін қамтиды: еңбек және акционерлік құқық,
өнеркәсіптік меншікті қорғау туралы және әлеуметтік қамсыздандыру туралы
заңнама, қоршаған ортаны қорғау туралы, әкімшілік құқықтың көп тараулары.
1734 жылғы заңның шеңберінен шығатын заңнамалық актілердің санының
көптігіне қарамастан, швед елінің заңының тәжірибелік мәні әлі де зор. Оны,
негізінен тарихи ескерткіш ретінде сақталып қалған Дат заңы туралы айтуға
болмайды.
Осы жерде және Норвегияда, құқықтың қайнар көзі ретінде сот
практикасына маңызды мән беретін анық позиция байқалады. Швецияда да сот
практикасының рөлі соңғы емес, және осы скандинавтық құқықты
романо–германдық құқықтық семьядан айырып, жалпы құқыққа жақындатады.
Скандинавтық еледердің тарихи және мәдени біркелкілігі, сауда–саттықтың
және көлік қатынастарының дамуы, скандинавтық тілдердің ұқсастығы осы
елдердің заңнамалық саладағы тығыз байланыстарына әкелді.
ХІХ ғасырдың соңында басталған Скандинавтық елдердің заңнамалық
саладағы тығыз байланыстары унификацияланған актілердің пайда болуына
әкелді. Солтүстік елдердің заңды қатынастары 1872 жылы басталды, сол ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz