Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі маманының автоматтандырылған жұмыс орнын құру
Аннотация ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Кiрiспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 Аналитикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Ақпараттық жүйелер құрудың теориялық негіздері
1.2 «Шымкент қаласының экономика және қаржы» бөлімінің
қысқаша сипаттамасы
1.3Ақпараттық жүйе құрудың тағайындамасы және мақсаты
1.4 Есептер кешенінің қойылуы
1.5 Есеп кешенін автоматтандыру бойынша жобалық шешімдерді негіздеу және техникалық базасы
2 Жобалық бөлім
2.1 Экономикалық басқарудың ақпараттық жүйесін құру
2.2 Ақпараттық жүйенің техникалық қамтамасыз етілуі
2.3 Ақпаратты беру, өңдеу, хабарлау, және жинақтау технологиясын ұйымдастыру
2.4 Есеп кешенінің математикалық жабдықтау
2.5 Есеп кешенінің бағдарламалық жабдықтау
2.5.1 Жалпы жүйелік бағдарламалық жабдықтаудың сипаттамасы
2.5.2 Арнайы бағдарламалық жабдықтаудың сипаттамасы
3 Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі
3.1 Кәсіби қауіпсіздікті және денсаулықты бағалау мен басқару
3.2 Өндірістің зиянды және қауіпті факторларын талдау
3.3 Санитарлық техникалық іс . шаралар
3.4 Жабдықтарды құру, жөндеу кезінде техникалық қауіпсіздік
3.5 Электр қауіпсіздігі
3.6 Өртке қарсы іс . шаралар
3.7 Эргономика
3.8 Төтенше жағдай кезіндегі тіршілік қауіпсіздігі
3.9 Желдету жүйесін есептеу
4 Экономика және бизнес . жоспар бөлімі
4.1 Ақпараттандырудың экономикалық тиімділігін есептеу
4.2 Ақпараттандыруды өңдеу мен енгізудің күтілетін экономикалық
эфектісін есептеу
4.3 Ақпараттандыруға кететін күрделі шығындарды есептеу
4.4 Жылдық эксплуатациялық шығындарды үнемдеуді есептеу
4.5 Бағдарламаның өтелу мерзімі
4.6 Аннотация
4.7 Түйін
4.8 Кәсіпорынның сипаттамасы
4.9 Менеджмент
4.10 Өнімнің сипаттамасы
4.11 Маркетингтік жоспар
4.12 Өндірістік жоспар
4.13 Ұйымдастырушылық жоспар
4.14 Қаржылық жоспар
4.15 Жұмыстардың орныдалу тізбесі
4.16 Жобаның тәуекелділігін талдау
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Қосымша
Кiрiспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1 Аналитикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Ақпараттық жүйелер құрудың теориялық негіздері
1.2 «Шымкент қаласының экономика және қаржы» бөлімінің
қысқаша сипаттамасы
1.3Ақпараттық жүйе құрудың тағайындамасы және мақсаты
1.4 Есептер кешенінің қойылуы
1.5 Есеп кешенін автоматтандыру бойынша жобалық шешімдерді негіздеу және техникалық базасы
2 Жобалық бөлім
2.1 Экономикалық басқарудың ақпараттық жүйесін құру
2.2 Ақпараттық жүйенің техникалық қамтамасыз етілуі
2.3 Ақпаратты беру, өңдеу, хабарлау, және жинақтау технологиясын ұйымдастыру
2.4 Есеп кешенінің математикалық жабдықтау
2.5 Есеп кешенінің бағдарламалық жабдықтау
2.5.1 Жалпы жүйелік бағдарламалық жабдықтаудың сипаттамасы
2.5.2 Арнайы бағдарламалық жабдықтаудың сипаттамасы
3 Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі
3.1 Кәсіби қауіпсіздікті және денсаулықты бағалау мен басқару
3.2 Өндірістің зиянды және қауіпті факторларын талдау
3.3 Санитарлық техникалық іс . шаралар
3.4 Жабдықтарды құру, жөндеу кезінде техникалық қауіпсіздік
3.5 Электр қауіпсіздігі
3.6 Өртке қарсы іс . шаралар
3.7 Эргономика
3.8 Төтенше жағдай кезіндегі тіршілік қауіпсіздігі
3.9 Желдету жүйесін есептеу
4 Экономика және бизнес . жоспар бөлімі
4.1 Ақпараттандырудың экономикалық тиімділігін есептеу
4.2 Ақпараттандыруды өңдеу мен енгізудің күтілетін экономикалық
эфектісін есептеу
4.3 Ақпараттандыруға кететін күрделі шығындарды есептеу
4.4 Жылдық эксплуатациялық шығындарды үнемдеуді есептеу
4.5 Бағдарламаның өтелу мерзімі
4.6 Аннотация
4.7 Түйін
4.8 Кәсіпорынның сипаттамасы
4.9 Менеджмент
4.10 Өнімнің сипаттамасы
4.11 Маркетингтік жоспар
4.12 Өндірістік жоспар
4.13 Ұйымдастырушылық жоспар
4.14 Қаржылық жоспар
4.15 Жұмыстардың орныдалу тізбесі
4.16 Жобаның тәуекелділігін талдау
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Қосымша
Заманауи маман - экономист негізделген шешімдерді қабылдай білуі қажет. Ол үшін менеджмент негіздері, ішкі экономикалық қызмет негіздері, банк ісі, әкімшілік басқару, салық салу дәстүрлі білімдермен қатар ол ақпараттық жүйелерді құру бойынша ақпаратпен жұмыс істеуді меңгеруі қажет. Бүгінгі таңда экономикалық ақпартты өңдеу әртүрлі үлкен идеялар мен әдістерден тұратын өз алдына ғылыми – техникалық бағыт болып табылады. Мәліметтерді өңду үрдісінің жеке комоненттері, нақты экономикалық обьект «экономикалық ақпараттық жүйе» (ЭАЖ) түсінігімен, жоғарыдеңгейдегі ұйымдастыруға және өзара байланыстыққа жетті, ақпаратты өңдеудің барлық құрылғыларын біріктіруге мүмкіндік береді.
Ақпараттық жүйе - қандай да бір обьектіні басқаруға қажетті ақпаратты жинау, сақтау, жаңарту, өңдеу, іздеу және шығарып беру жүйесі деп қарастырылады. Әрбір ақпарат жүйесі ақпараттық обьектілердің бірігуін қамтитын қандай да бір ақпараттық кеңістікті бейнелейтін пәндік саланы иемденеді. Ақпараттық жүйе нақты экономикалық обьект үшін құрылады. ЭАЖ мәліметтерді өңдеу есептерін шешу, конторалық жұмыстарды автоматттандыру үшін, жасанды интеллект әдісіне негізделген, ақпаратты іздеу және басқа есептерді орындауға арналған.
Берілген дипломдық жұмыс өзінің мақсаты ретінде ұйымның қаржылық бөлімін басқару ақпараттық жүйесін құруды алады. Барлық өндірістерде АЖ құруға жоғары ықыластың болуы есептің өзектілігімен түсіндіріледі, яғни ақпараттық жүйе кәсіпорын шығындарын минимализациялау көзі және бизнесті жүргізудегі тиімді әдістері болып табылады, ағымдық нарықтық жағдайға байланысты.
Дипломдық жұмыстың жобалық бөлімі ұйымның қаржылық бөлімін басқару ақпараттық жүйесін құруға арналады. Осы мақсатта өндірістік орта ретінде «Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі» мемлекеттік таңдап алынды. Аталған бөлімнің негізгі міндеттері төмендегідей:
• Шымкент қаласында экономика және бюджеттік жоспарлау саласында мемлекеттік саясатты жүзеге асыру;
• Шымкент қаласы бюджетінің атқарылуын ұйымдастыру және қамтамасыз ету;
• Шымкент қаласы бюджетінің атқарылуы туралы есептерін дайындау және құрастыру;
• Заң актілері негізінде өкілеттілік шегінде қалалық коммуналдық меншік бойынша мониторинг жүргізуді жүзеге асыру, оны қорғау туралы шаралар қолдану жөнінде ұсыныстар енгізеді;
• Қазақстан Республикасының заңдылықтарымен жүктелген басқа да міндеттер.
Ақпараттық жүйе - қандай да бір обьектіні басқаруға қажетті ақпаратты жинау, сақтау, жаңарту, өңдеу, іздеу және шығарып беру жүйесі деп қарастырылады. Әрбір ақпарат жүйесі ақпараттық обьектілердің бірігуін қамтитын қандай да бір ақпараттық кеңістікті бейнелейтін пәндік саланы иемденеді. Ақпараттық жүйе нақты экономикалық обьект үшін құрылады. ЭАЖ мәліметтерді өңдеу есептерін шешу, конторалық жұмыстарды автоматттандыру үшін, жасанды интеллект әдісіне негізделген, ақпаратты іздеу және басқа есептерді орындауға арналған.
Берілген дипломдық жұмыс өзінің мақсаты ретінде ұйымның қаржылық бөлімін басқару ақпараттық жүйесін құруды алады. Барлық өндірістерде АЖ құруға жоғары ықыластың болуы есептің өзектілігімен түсіндіріледі, яғни ақпараттық жүйе кәсіпорын шығындарын минимализациялау көзі және бизнесті жүргізудегі тиімді әдістері болып табылады, ағымдық нарықтық жағдайға байланысты.
Дипломдық жұмыстың жобалық бөлімі ұйымның қаржылық бөлімін басқару ақпараттық жүйесін құруға арналады. Осы мақсатта өндірістік орта ретінде «Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі» мемлекеттік таңдап алынды. Аталған бөлімнің негізгі міндеттері төмендегідей:
• Шымкент қаласында экономика және бюджеттік жоспарлау саласында мемлекеттік саясатты жүзеге асыру;
• Шымкент қаласы бюджетінің атқарылуын ұйымдастыру және қамтамасыз ету;
• Шымкент қаласы бюджетінің атқарылуы туралы есептерін дайындау және құрастыру;
• Заң актілері негізінде өкілеттілік шегінде қалалық коммуналдық меншік бойынша мониторинг жүргізуді жүзеге асыру, оны қорғау туралы шаралар қолдану жөнінде ұсыныстар енгізеді;
• Қазақстан Республикасының заңдылықтарымен жүктелген басқа да міндеттер.
Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 64 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 64 бет
Таңдаулыға:
Мазмұны
Аннотация
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... .. ...
Кiрiспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 Аналитикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Ақпараттық жүйелер құрудың теориялық негіздері
1.2 Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімінің
қысқаша сипаттамасы
1.3Ақпараттық жүйе құрудың тағайындамасы және мақсаты
1.4 Есептер кешенінің қойылуы
1.5 Есеп кешенін автоматтандыру бойынша жобалық шешімдерді негіздеу және
техникалық базасы
2 Жобалық бөлім
2.1 Экономикалық басқарудың ақпараттық жүйесін құру
2.2 Ақпараттық жүйенің техникалық қамтамасыз етілуі
2.3 Ақпаратты беру, өңдеу, хабарлау, және жинақтау технологиясын
ұйымдастыру
2.4 Есеп кешенінің математикалық жабдықтау
2.5 Есеп кешенінің бағдарламалық жабдықтау
2.5.1 Жалпы жүйелік бағдарламалық жабдықтаудың сипаттамасы
2.5.2 Арнайы бағдарламалық жабдықтаудың сипаттамасы
3 Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі
3.1 Кәсіби қауіпсіздікті және денсаулықты бағалау мен басқару
3.2 Өндірістің зиянды және қауіпті факторларын талдау
3.3 Санитарлық техникалық іс – шаралар
3.4 Жабдықтарды құру, жөндеу кезінде техникалық қауіпсіздік
3.5 Электр қауіпсіздігі
3.6 Өртке қарсы іс – шаралар
3.7 Эргономика
3.8 Төтенше жағдай кезіндегі тіршілік қауіпсіздігі
3.9 Желдету жүйесін есептеу
4 Экономика және бизнес – жоспар бөлімі
4.1 Ақпараттандырудың экономикалық тиімділігін есептеу
4.2 Ақпараттандыруды өңдеу мен енгізудің күтілетін экономикалық
эфектісін есептеу
4.3 Ақпараттандыруға кететін күрделі шығындарды есептеу
4.4 Жылдық эксплуатациялық шығындарды үнемдеуді есептеу
4.5 Бағдарламаның өтелу мерзімі
4.6 Аннотация
4.7 Түйін
4.8 Кәсіпорынның сипаттамасы
4.9 Менеджмент
4.10 Өнімнің сипаттамасы
4.11 Маркетингтік жоспар
4.12 Өндірістік жоспар
4.13 Ұйымдастырушылық жоспар
4.14 Қаржылық жоспар
4.15 Жұмыстардың орныдалу тізбесі
4.16 Жобаның тәуекелділігін талдау
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Қосымша
Аннотация
Диплом жұмысын дайындаушы: Әлімбетова Ш.М.
Дипломдық жұмыс атауы: Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі
маманының автоматтандырылған жұмыс орнын құру
Диплом жұмысы дайындаолған орын: М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан
мемлекеттік университеті.
Диплом жұмысының жетекшісі: Ботаева С.Б.
Сандық мәліметтер:
• беттер
• кесте және иллюстрациялар
• пайдалынылған көздер
• қосымша
Бұл дипломдық жұмыста Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі
мемлекеттік мекемесі маманының автоматтандырылған жұмыс орнын құруға
байланысты ақпараттық интерфейс жасалынған.
Дайындалған жүйенің негізгі мүмкіндіктері:
• ақпараттық жүйелер мен мәліметтер қоймасы бойынша ақпарат жинау;
• жүйені пайдаланушыға арналған арнайы тапсырмалар мен теориялық
мәліметтер ұсыну;
• қажетті ақпаратты әртүрлі ақпарат жинағыштарға тасымалдау;
• бақылау қорытындыларын арнайы есеп түрінде экранда көрсету.
Бағдарламалық жабдықты дайындау мәселесінде Borland Delphi 6.0, 7.0
және офистік программалар қолданылған.
Аннотация
Разработчик дипломной работы: Алимбетова Ш.М.
Название дипломной работы:орысшасын сурап жаз
Место подготовление дипломной работы: Южно – Казахстанский
государственный университет им.М.Ауезова
Числовые данные
• страницы;
• таблицы и иллюстрации;
• использованные источники;
• приложения. В этой дипломной работе разработан информационный
интерфейс для создания информационной системы государственного
учреждения Отдел экономики и финансов города Шымкента.
Основные возможности разработанной системы:
• сбор информации по информационным системам и базам данных;
• предоставление для пользователя системы специальных заданий и
теоритический данных;
• необходимую информацию записывать на различные информационные
носители;
• результаты контроля показать в специальной отчетной форме на экране.
При подготовки програмного обеспечения использованы программы Borland
Delphi 7.0 и офисные приложения
Разработка автоматизированного рабочего места специалиста Шымкентского
городского финансового отдела
Development of the automated expert workplace of Shymkent city finance
division
Кіріспе
Заманауи маман - экономист негізделген шешімдерді қабылдай білуі
қажет. Ол үшін менеджмент негіздері, ішкі экономикалық қызмет негіздері,
банк ісі, әкімшілік басқару, салық салу дәстүрлі білімдермен қатар ол
ақпараттық жүйелерді құру бойынша ақпаратпен жұмыс істеуді меңгеруі қажет.
Бүгінгі таңда экономикалық ақпартты өңдеу әртүрлі үлкен идеялар мен
әдістерден тұратын өз алдына ғылыми – техникалық бағыт болып табылады.
Мәліметтерді өңду үрдісінің жеке комоненттері, нақты экономикалық обьект
экономикалық ақпараттық жүйе (ЭАЖ) түсінігімен, жоғарыдеңгейдегі
ұйымдастыруға және өзара байланыстыққа жетті, ақпаратты өңдеудің барлық
құрылғыларын біріктіруге мүмкіндік береді.
Ақпараттық жүйе - қандай да бір обьектіні басқаруға қажетті ақпаратты
жинау, сақтау, жаңарту, өңдеу, іздеу және шығарып беру жүйесі деп
қарастырылады. Әрбір ақпарат жүйесі ақпараттық обьектілердің бірігуін
қамтитын қандай да бір ақпараттық кеңістікті бейнелейтін пәндік саланы
иемденеді. Ақпараттық жүйе нақты экономикалық обьект үшін құрылады. ЭАЖ
мәліметтерді өңдеу есептерін шешу, конторалық жұмыстарды автоматттандыру
үшін, жасанды интеллект әдісіне негізделген, ақпаратты іздеу және басқа
есептерді орындауға арналған.
Берілген дипломдық жұмыс өзінің мақсаты ретінде ұйымның қаржылық
бөлімін басқару ақпараттық жүйесін құруды алады. Барлық өндірістерде АЖ
құруға жоғары ықыластың болуы есептің өзектілігімен түсіндіріледі, яғни
ақпараттық жүйе кәсіпорын шығындарын минимализациялау көзі және бизнесті
жүргізудегі тиімді әдістері болып табылады, ағымдық нарықтық жағдайға
байланысты.
Дипломдық жұмыстың жобалық бөлімі ұйымның қаржылық бөлімін басқару
ақпараттық жүйесін құруға арналады. Осы мақсатта өндірістік орта ретінде
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік таңдап алынды.
Аталған бөлімнің негізгі міндеттері төмендегідей:
• Шымкент қаласында экономика және бюджеттік жоспарлау саласында
мемлекеттік саясатты жүзеге асыру;
• Шымкент қаласы бюджетінің атқарылуын ұйымдастыру және қамтамасыз ету;
• Шымкент қаласы бюджетінің атқарылуы туралы есептерін дайындау және
құрастыру;
• Заң актілері негізінде өкілеттілік шегінде қалалық коммуналдық
меншік бойынша мониторинг жүргізуді жүзеге асыру, оны қорғау туралы
шаралар қолдану жөнінде ұсыныстар енгізеді;
• Қазақстан Республикасының заңдылықтарымен жүктелген басқа да
міндеттер.
АЖ құру мақсаты мемлекетті органдарға мәліметтерді өңдеу және
есептерді дайындау, құрылымдық үрдістерін жеделдету. Берілген ақпараттық
жүйе экономика және қаржы бөліміне мемлекеттік органдардың және акционерлер
сұранысы бойынша аналитикалық материалдарды тез және әсерлі дайындауға
көмектеседі.
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі алғашында Microsoft
Office құралдарын қолданған. Бөлімнің функцияларын орындау барысында
Microsoft Office онша эффектілі емес еді.
Ақпараттық жүйе келесі функцияларды орындауы қажет:
✓ Мәліметтерді ендірудің құрылымы;
✓ Мәліметтерді көру;
✓ Сұраныстарды орындау;
✓ Есептерді дайындау;
✓ Сұраныс бойынша есептер беру.
1 Аналитикалық бөлім
Бұл бөлімде Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекетті
мекемесі коғамы туралы жалпы мәлімет, оның қызметтерінің қысқаша
сипаттамасы, қазіргі заманғы автоматтандырылған ақпараттық жүйелер (АЖ)
жайлы, бұл жүйелерді ақпараттық, программалық қамтамасыз ету, техникалық
жабдықталуы, Delphi визуальды программалау ортасы және басқа да мәселелер
қарастырылған.
1.1 Ақпараттық жүйелер құрудың теориялық негіздері
Кәсіпорынның шығыны мен шығысының ең негізгі минималды көздерінің бірі
және нарықтық экономикалық жағдайға байланысты бизнесті жүргізудің тиімді
әдістері болып табылатын ақпараттық жүйелер (АЖ) екеніндігі дәлелдеуді
қажет етпейтін факт. Эффектілі ақпараттық жүйе құру үшін келесілерді
зерттеу және анықтау керек:
❖ Кәсіпорынның экономикалық, техникалық және шаруашылық көрсеткіштері
сапалы түрде есептеуге қажетті есептер, ақпарат көздерін және ақпарттық
базаны;
❖ Ақпараттық жүйенің жұмыс істеуінің стратегиясы;
❖ АЖ құрудағы қажетті негізгі жалпы жүйелік принциптер;
❖ АЖ құру және дамыту стратегияларынң үлгілері;
❖ АЖ тарату үшін қолданылатын топологиялық және желілік операциялық
жүйелер.
Заманауи АЖ ерекше белгісі иерархиялық ұйымдастыру болып табылады, онда
АЖ ресурстарымен жалпы басқару және орталықтандырылған өңдеудің жоғары
деңгейдегісі мен төмеңгі деңгейдегі өңдеумен сәйкес келеді.
Заманауи АЖ ерекшеліктері:
1. Компьютерлер және орталар потенциялдарының бөлінген өңдеуде толық
қолданылуы;
2. Біріңғай кешен ретінде сәулеттік шешімдердің әртүрлі типтік жиынының
бар болуын білдіретін жүйенің үлгілік тұрғызылуы;
3. Жоғары деңгейлерде мәліметтерді өңдеудің және орталықтандырылған
сақтаудың есебінен жүйенің ресурстарын кономдау;
4. Иерархиялықның барлық деңгейлеріндегі желінің жұмыс істеуін және
басқаруын орындауға мүмкіндік беретін желілік жіне жүйелік
әкімшіліктің эффектілі орталықтандырылған құрылғылары саны, сонымен
қатар жүйенің конфигурациясының динамикалық өзгеруі және икемділігі
қажеттігін қамтамасыз етеді.
Жаңа ақпараттық технологиларға – инегрирленген мәліметтер қоры
негізінде ақпараттардың өтуінің барлық кезеңдерінде жанама ақпараттық
демеу, біріңғай унифицирленген ұсыным формассын қарастыратын, бейнелеу,
қалпына келтіру және мәліметтерді қорғау жатады.
Кәсіпорынды басқаруды автоматтандырудың заманауи кезеңі мәліметтерді
өңдеп таратуда жүйенің даму шапшаңдылығымен сипатталады:
- Мәліметтерді өңдеу құрылғыларын олардың пайда болу және қолдану
орындарына максималды жақындата отырып ақпаратты өңдеуді тездету;
- Басқарушы қызметкерлер құрамының әртүрлі және жиі өзгеретін ақпараттық
қажеттіліктерін эффективті қанағаттандыру;
- Шапшаң басқару обьектілеріне шешім қабылдауды қамтамасыз ету, барлық
есептеу жүйесіне кететін шығындарды азайту;
- Жүйенің ыңғайлылығын және өміршеңдігін арттыру;
- Басқару үрдісінде орындаушылардың тікелей қатысуы, шешім қабылдаудың
сенімділігін және сапалылығын арттыруға мүмкіндік береді.
1.1.2 Шымкент қаласынының экономика және қаржы бөлімінің қысқаша
сипаттамасы
Оңтүстік Қазақстан облысының 1992 жылғы 2 наурыздағы №24 шешімімен
Облыстық қаржы басқармасы құрылды. Облыстық қаржы басқармасының 20
қыркүйектегі №52 бұйрығымен халықты әлеуметтік қорғауды қаржыландыру
бөлімі, Ашық акционерлік қоғамды тіркеу бюросы құрылды. Облыстық қаржы
басқармасының 1995 жылғы 21 тамыздағы №56 бұйрығымен Ашық акционерлік
қоғамды тіркеу бюросы қысқартылып, кірістерді талдау бөліміне құнды қағаз
ақшаны несие саясат секторын енгізді. Облыстық қаржы басқармасының 1996
жылғы 9 сәуірдегі №23 бұйрығымен құнды қағаз ақшаны несиелеу саясат бөлімі
құрылды.
Оңтүстік Қазақстан облысы 2000 жылғы 20 желтоқсанындағы №448 шешімімен
Облыс әкімшілігінің қаржы басқармасы мемлекеттік мекемесі болып
өзгертілді. Оңтүстік Қазақстан облысының 2001 жылғы 8 қаңтардағы №9
шешімімен Облыс әкімшілігінің Қаржы басқармасының Ережесі бекітілді.
Оңтүстік Қазақстан облысы әкімінің 2001 жылғы 20 сәуірдегі №150 шешімімен
Облыс әкімшілігінің қаржы басқармасы мемлекеттік мекемесі Оңтүстік
Қазақстан облыстық қаржы департаменті мемлекеттік мекемесі болып
өзгертілді.
Шымкент қаласының әкімдігінің 2010 жылғы 4 ақпандағы № 142 қаулысы
бойынша Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік
мекеме туралы Ережесі бекітілді.
Қазақстан Республикасы Шымкент қаласының экономика және қаржы
бөлімі мемлекеттік мекемесінің орналасқан жері – Оңтүстік Қазақстан
облысы, Шымкент қаласы, Әл – Фараби ауданы, Қазбек би көшесі 33. Шымкент
қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік мекеме (әрі қарай -
Бөлім) қалалық бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы орган ретинде, қала
әкімдігінің экономика, бюджеттік жоспарлау және бюджеттін атқарылуы,
қалалық коммуналдық меншік жөніндегі мәселелерге мониторинг жүргізу және
оны қорғау бойынша уәкілетті орган болып табылады. Шымкент қаласының
экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі мен Шымкент қаласының қаржы
бөлімі қосу жолымен Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі
болып қайта құрылды. Бөлім өз құзыретінің мәселері бойынша бекітілген заң
тәртібіне сәйкес қала аумағында міндетті күші бар бұйрықтар ретінде актілер
шығарады. Бөлім заңды тұлға болып табылады, оның өзіндік балансы, банк
мекемелерінің есеп – шоты, штампы, белгілінеген үлгідегі бланкілері,
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Елтаңбасы бейнеленген мөрі және
мемелекттік тілдегі атауы бар. Бөлім тиісті қаржыны жылына Бөлімді ұстауға
қаржыландыруға бөлінген бюджет қаражаты шегінде өз атынан азаматтық –
құқықтық қатынасқа тусе алады. Бөлім өзіннің қызметін ҚР Конституциясына
және заңдарына, ҚР Президентінің, Үкіметінің актілерине, өзге де
нормативтік құқтық актілеріне, сонымен қатар осы ережеге сәйкес үзеге
асырылады. Осы Ережеге өзгерістер мен толықтырулар енгізу құрылтайшының
шешімінің негізінде қабылданады. Қолданыстағы заңдылықтарға сәйкес осы
Ережеге өзгерістер мен толықтырулар мемлекеттік тіркеуден өткізілуі тиіс.
Бөлім уәкілеттік шегінде азаматтық – құқықтық қатынастардың бір жағы болуға
құқылы. Егер бөлімге әкелетін қызмет түрін жүзеге асыру құқығы пайдалануға
берілсе, онда қызметтен алынған кіріс, бюджеттін кірісіне бағытталады.
Бөлімнің қызметін қаржыландыру тек қала бюджетінің есебінен қамтамасыз
етіледі, егерде басқа да заңдылықтарда қарастырылмаса. Бөлім құрылымын
және штат бірлігі санын қала әкімдігі бекітеді. Бөлімнің құрылтайшысы оны
құру туралы шешім қабылдайтын қала әкімдігі болып табылады.
Бөлімнің негізгі функциялары мыналар болып табылады:
• мемлекеттің бірыңғай әлеуметтік-экономикалық даму саясатын жузеге
асыру;
• қаланың аумақтық экономикалық және әлеуметтік даму бағдарламасын
әзірлеу және жүзеге асыру;
• қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзімді жоспарды
орындау бойынша мониторинг жүргізу және әзірлеу;
• кезекті жоспарлы жылға қаланың орта мерзімді әлеуметтік-экономикалық
даму жоспары негізінде, жергілікті бюджеттің басымды инвестициялық
жобалар (бағдарламалар) тізімін әзірлеу, инвестициялық ұсыныстарды
бағалау, оларға басымды бюджеттік инвестициялық жобалардың
(бағдарламалардың) тиісті жоспарлы жылға тізіміне қосу үшін іріктеу
арқылы тізімді келісу;
• экономикалық дәйектеме негізінде және қаланың орта мерзімді әлеуметтік-
экономикалық даму жоспарына сәйкес тиісті жылға бюджетке түсімдерді
болжамдау, жергілікті бюджеттің жобасын және орта мерзімді кезеңге
жергілікті бюджеттің болжамды көрсеткіштерін жоспарлау;
• барлық тұлғалы меншіктегі ұйымдардың, мекемелердің және
кәсіпорындардың қаржылық-экономикалық сауықтыру бойынша іс-шаралар
әзірлеу;
• қала бюджетінің атқарылуы жөнінде жұмыстарды ұйымдастыру;
• қала бюджетінің түсімдер және төлемдер бойынша жалпы қаржыландыру
жоспарларын, міндеттемелер бойынша жалпы қаржыландыру жоспарын
құрастыру және бекіту;
• болжамды түсім көлемі негізінде төлемдер мен міндеттелемелер бойынша
қалалық бюджеттік бағдарлама әкімшілерінің бағдарламаларының (кіші
бағдарламаларының) қаржыландыру жоспарларын және мемлекеттік
мекемелердің жеке қаржыландыру жоспарларына талдау жасау;
• бюджет қаражаттарын басқаруды жүзеге асыру, алдағы мерзімде бюджетке
үсетін түсімнің көлемін анықтау;
• шеттен қаражаттар алу процесін ұйымдастыру;
• түсімдердің бюджетке түсуіне және бюджет қаражаттарының игерілуіне
талдау жасау арқылы мониторинг жүргізуді жүзеге асыру және жылдық
соманың айларға бөлінуіне баға беру, қаржыландыру жоспарларына
енгізілетін өзгерістер негіздемелерін қарау, түсімдер және
қаржыландыру жоспарларының орындалмау себебін анықтау, қала бюджетінің
атқарылуы туралы есебін құрастыру;
• Қазақстан Республикасының бюджет заңдылықтарының сәйкес, айлық
есептерді құрастыру және ұсыну, қала бюджетінің жылдық есебін, сонымен
қатар, мемлекеттік басқару органдарына басқа да есептерді ұсыну;
• қалалық жергілікті атқарушы органдардың резервін пайдалану жөнінде
мәліметтерді жинақтау;
• Қазақстан Республикасы заң актілері негізінде қала, облыс әкімінің,
Қазақстан Республикасы қаржы Министрлігің, Қазақстан Республикасы
экономика және бюджеттік жоспарлау Министрлігінің және басқаларының
тапсырмаларын орындау;
• бюджет заңдылықтары негізінде қала бюджетінің айлық, тоқсандық және
жылдық есептеріне талдау жасау және бақылау жүргізу;
• Қазақстан Республикасының бюджет заңдылықтарымен белгіленген
дебиторлық және кредиторлық қарыздар туралы есептерді құрастырып оны
тиісті органдарға ұсыну;
• қала бюджетінің атқарылуы туралы жедел мәліметтерді жинау, құрастыру
және тиісті органдарға ұсыну;
• даму, инвестициялық жобалар бюджетінің игерілуі барысына мониторинг
жүргізу;
• қала бюджетінің атқарылуы жөнінде әдістемелік қолдану;
• қалалық мемлекеттік мекемелердің бюджетінің атқарылуы жөніндегі
есебіне және есеп беруіне бақылау жасау;
• бухгалтерлік есеп және есеп беру жөнінде мемлекеттік мекемелер мен
бюджеттік бағдарлама әкімшілеріне тәжірибелік көмек көрсету;
• қала бюджетінің түсімдер және қаржыландырудың жалпы жоспарларын
әзірлеу, бекіту және өзгерістер енгізу;
• жергілікті бюджет қаражаты есебінен берілген несиелерге қызмет
көрсетуді жүзеге асыру, есебін жүргізу, мониторинг жүргізу;
• қала бюджетінің атқарылуына мониторинг жүргізу;
• қала бюджетінің атқарылуы жөнінде ұсыныстар енгізу;
• бюджеттік бағдарлама әкімшілері бойынша бюджеттің атқарылуы жөнінде
жалпы қорытындылар дайындау;
• белгіленген уәкілеттілік шегінде қалалық коммуналдық меншіктерді
тиімді пайдалану және оны қорғау жөнінде шаралар қолдану;
• қолданыстағы заңдылықтар шегінде қалалық коммуналдық (қазыналық)
кәсіпорындардың және мемлекеттік мекемелердің жылжымайтын нысандарын
баланстан балансқа беруді жүзеге асыру;
• қалалық коммуналдық меншіктегі мүлікті тиімді және ұтымды пайдалану
жөніндегі мәселелер бойынша жұмыстарды жүргізу;
• қалалық коммуналдық меншіктегі нысандарды жекешелендіру жөніндегі
жұмыстарды үйлестіру;
• коммуналдық меншікті және мүлікті жалға алу жөніндегі келісім
шарттарды ресімдеу (қалалық коммуналдық мүлікті), жалға берілген
мүліктер бойынша төлем ақысын есептер көлемінің есебін құрастыру;
• иесіз нысандарды анықтау жұмыстарын ұйымдастыру және оларды
коммуналдық мешікке қабылдау үшін есепке алу;
• қалалық коммуналдық меншікті сақтау және пайдалану жөніндегі мәселелер
бойынша жұмыстарды жүргізу;
• Қазақстан Республикасының заң актілерімен белгіленген тәртіппен,
коммуналдық меншікке түскен (меншікке айналған) мүлікті есепке алу,
сақтау, бағалау және әрі қарай пайдалану бойынша жұмыстарды үйлестіру;
• мемлекеттік мекемелердің, мемлекеттік коммуналдық (қазыналық)
кәсіпорындардың, акционерлік қоғамдардың және мемлекттік үлесі бар
шаруашылық серіктестіктер тізбесін жүргізу;
• мемлекеттік мекемелер мен кәсіпорындардың коммуналдық меншіктегі
нысандарын түгендеу және есепке алу бойынша балансұстағыштармен
жұмыстарды үйлестіру;
• нормативтік-құқықтық актілерге сәйкес мемлекеттік мүлікті бір
мемлекеттік (коммуналдық) меншік түрінен басқа да меншік түріне
өткізу;
• мемлекеттің қатысумен акционерлік қоғамдардың, жауапкершілігі шектеулі
серіктестіктердің қаржылық-шаруашылық қызметтерінің қорытындысы
бойынша талдау жүргізу;
• мемлекеттің қатысуымен акционерлік қоғамдардың, жауапкершілігі
шектеулі серіктестіктердің байқаушы кеңесіне және директорлар кеңесіне
қатысу;
• мемлекеттің қатысуымен мемлекеттік кәсіпорындардың және акционерлік
қоғамдардың, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің қаржылық есеп
берудің халықаралық стандартына өтуіне талдау жасау және мониторинг
жүргізу;
• мемлекеттік үлесі бар жұмыс істемейтін мемлекеттік мекемелер мен
кәсіпорындарды заңды тұлғаларды мемлекеттік тізілімінен алу бойынша
мемлекеттік басқару органдармен (қатысушылармен) бірлесе жұмыс
жүргізу;
• мемлекеттік сатып алу бойынша жиынтық есеп пен есептер ұсыну;
• Бөлімнің қызметін қамтамасыз ету үшін мемлекеттік сатып алуды
ұйымдастыру;
• осы ережемен қатар заңдылықтармен және облыстық жергілікті атқарушы
органдармен белгіленген өзге де міндеттер.
Заңдылықтарға сәйкес бөлімнің өз құқықтары бар:
➢ Бөлімге міндеттелген функцияларды атқару үшін, мемлекеттік
органдардан, басқа да ұйымдардан тиісті мәліметтерді сұрауға және
алуға;
➢ Белгілі құзыреті шегинде жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын
атқарушы органға тапсырмалар береді;
➢ Өз құзыреті шегінде бұйрықтар шығарады;
➢ Бюджет заңдылықтары нгізінде бюджет қаражаттарын қайтарады және
қаржыландыруды тоқтатады;
➢ Қазақстан Республикасы бюджет заңдылықтарымен белгленген мерзімде,
қала бюджетінен қажыландырылатын мемлекеттік мекемелерден , сонымен
қатар, бюджеттік бағдарлама әкімшілерінен бюджеттің атқарылу
туралы есептерді алады;
➢ Салық қызметімен бірлесе салық төлеу мерзімін ұзартылы
мәселелерін қарайды;
➢ Өз құзыреті шегінде коммуналдық меншік нысандарын жалға беруде
жеке және заңды тұлғалармен келісім – шартқа тұрады, өзара
міндеттемелерінің кепілдікке беруде сипаты мен шарттарын
анықтайды;
➢ Өз құзырына жататын мәселелер бойынша әкімнің шешімнің, өкімнің,
қала әкімдігінің қаулысының, сонымен қатар, мәслихаттың
шешімджобаларын дайындайды;
➢ Салық және басқа да органдармен жүргізетін хроноетраждарына
тексерулеріне және рейдтеріне қатысады;
➢ Сараптама жасау және кеңес жүргізу үшін жергілікті атқарушы
органдардың мамандарын, сарапшыларды қатыстыру;
➢ Барлық меншік тұлғалардағы кәсіпорындар мен мекемелерге шетелдік
инвестицияларды, несиені пайдалану және тарту туралы мәселелерді
ұсынады;
➢ Осы ережемен және заңдылықтармен, облыстық және қалалық
жергілікті атқарушы органдармен бекітілген өзге де уәкілеттіктерді
жүзеге асырады.
Бөлім өз міндеттері бойынша Бөлім аппаратын ұстауға қаралған өз
иелігіндегі қаржыға жауапты. Бөлім мүлкі мемлекеттен берілген мүліктен ,
негізгі қордан және айналым қаражаттарынан, сонымен қатар өзге де мүліктер,
олар бөлім балансында көрсетілген мүлік құндылығынан құралады. Бөлім мүлкі
оған шұғыл басқару құқығы арқылы берілген және ол қаланың коммуналдық
меншігі болып табылады. Бөлім өз балансындағы бекітілген мүлікті дербес
түрде оқшаулауға немесе басқа мақсаттарға қолдануға құқығы жоқ.
Бөлімнің қызметін ұйымдастыру
Бөлімді мемлекеттік қызмет туралы заңдылықтар негізінде, қала әкімімен
лауазымға тағайындалатын және қызметінен босатылатын бастық басқарады.
Бөлім бастығының орынбасарлары болады, мемлекеттік қызмет туралы
заңдылықтар негізінде Бөлім бастығылауазымға тағайындайды және қызметтен
босатады. Осы мақсатта бөлім бастығы:
- өз орынбасарларының және Бөлімнің құрылымдық бөлімшелерінің
басшыларының міндеттері мен өкілеттігін анықтайды;
- қолданыстағы заңдылықтарға сәйкес мемлекеттік органдарда және
басқа да ұйымдарда Бөлімнің мүдделерін білдіреді;
- заңдылықтарға сәйкес Бөлімнің қызметкерлерін қызметке тағайындайды
және босатады;
- заңдылықтарға сәйкес акционерлік қоғамдардың, жауапкершілігі
шектеулі серіктестіктердің қатысушылардың, жалпы жиналыстарында өз
құзыреті шеңберінде мәселелерді шешеді;
- өз құзыреті шеңберінде құрылымдылық бөлімшелердің Ережесін
бекітеді;
- Бөлім бұйрықтарына қол қояды; сонымен қатар бөлім қызметкерлерін
заңдылыққа сәйкес марапаттауға, материалдық көмек көрсетуге,
тәртіптік жаза қолдану туралы мәселелерді шешеді;
- Ол заңдылықтар негізінде басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады;
- Бастық болмаған жағдайда, Бөлім бастығының бұйрағына сәйкес немесе
міндеттерін бөлу арқылы айқындалған орынбасарлардың біреуі
бастықтың міндетін атқарады;
Бөлімнің қайта ұйымдастырылуы және жойылуы Қазақстан Республикасының
заңдылығына сәйкес іске асырылады. Бөлім жойылғаннан кейін Бөлімнің мүлкі
құрылтайшы иелігіне өткізіледі.
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі бастығы:
❖ Бөлім бастығы қала әкімінен, оның орынбасарынан және қала әкімі
аппаратының басшысынан жұмыс бабында тапсырма, бұйрықтар алады және
бағынады.
❖ Бөлім бастығы заңдылықтарға сәйкес тағайындалады және атқарып отырған
лауазымынан босатылады.
❖ Бөлім бастығы ҚР Конституциясын, Мемлекеттік қызмет туралы,
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы, Әкімшілік рәсімдер
туралы, ҚР тіл туралы заңдарын, ҚР Президентінің 2005 жылғы 3
мамырдағы №1567 Жарлығымен бекітілген ҚР мемлекеттік қызметшілердің ар
– намыс кодексін осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес
облыстардағы реттейтін ҚР нормативтік құқықтық актілрін, Қазақстанның
2030 жылға даму стратегиясын білуі.
Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы
үшін қажетті басқа да білімдер.
Негізгі мақсаты: өз құзырлығы шегінде ҚР Президенті Жарлықтарын, ҚР
Заңдарын, ҚР Үкіметінің қаулыларын,облыс және қала әкімдіктерінң
қаулылыларын, экономика және қаржы саласындағы облыс және қала әкімдері
шешімдрін, өкімдерін және тапсырмаларын орындалуын қамтамасыз етеді.
1кесте
Қызметкерден талап етілетін біліктілік
Талаптар Міндетті(қажетті)
Білімі Жоғары кәсіптік білім.
Мамандығы Экономист немесе қаржыгер.
Мамандығы Мемлекеттік органдарда басшылық немесе өзгеде
бойынша еңбек лауазымдарда бір жылдан кем емес жұмыс өтілі, не
өтілі осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық
бағыттарына сәйкес облыстарда төрт жылдан кем емес,
оның ішінде бір жылдан кем емес басшылық
лауазымдарда жұмыс өтілінің бар болуы, не
мемлекеттік тапсырыс негізінде мемлекеттік
қызметшілерді даярлау және қайта даярлаудың
мемлекеттік бағдарламассы бойынша немесе шетелдің
жоғарғы оқу орындарында Шетелде кадрлар даярлау
жөніндегі республикалық коммисия бекітетін басым
мамандықтар бойынша оқуды (магистратура) аяқтау.
Мемлекеттік Мемелекеттік қызмет өтілі үш жылдан кем емес, не
қызмет өтілі мемлекеттік тапсырыс негізінде мемлекеттік
қызметшілерді даярлау және қайта даярлаудан
мемлекеттік бағдарламалары бойынша немсе шетелдің
жоғары оқу орындарында Шетелде кадрлар даярлау
жөніндегі республикалық коммисия бекітетін басым
мамандықтар бойынша оқуды аяқтаған жағдайда
(бакалавриат) бір жылдан кем емес мемлекеттік қызмет
өтілі.
Негізгі міндеттері:
- Бөлімнің жұмыстарын ұйымдастырады және басшылық жасайды.
- Қаланың ұзақ мерзімді әлеуметтік – экономикалық даму стратегиялық
бағдарламаларын жасауды және жүзеге асыруды қадағалайды.
- Экономиканың қаржылай сауықтыру шараларын ұйымдастырады.
- Басқа елдердің экономикалық жетістіктеріне талдау жасайды, зерттейді
және енгізеді, инвестициядық тартуға қолқабым жасайды, потенциялды
инвестициялық жобаларды ұсынады.
- Қала бюджетін қалыптастырады және орындау жөніндегі жұмыстарды және
жергілікті бюджеттің нұсқасын бекітеді.
- Қалалық экономикалық бағдарламаларын, әлеуметтік – экономикалық дамудың
стратегиялық және индикативтік жоспарларын, қаланың қаржы басқару
саласында жұмыстарын ұйымдастырады.
Осы лауазымды қызметкерге мынандай жауапкершілік жүктеледі:
• Функционалдық міндеттерді бұлжытпай орындау.
• Лауазымдық міндеттерді сапалы және уақытылы орындау.
• Бөлімнің мамандарымен бірлесе жұмыс жасау.
• Қаржы және материалдық – техникалық ресурстарды тиімді пайдалану.
Шымкент қалалық экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік органында
бірнеше секторы қызмет жасайды. Қызметтік лауазымға Шымкент қалалық
экономика және қаржы бөлімінің бастығы бекітеді. Мынадай қызметтік
нұсқаулар бар:
1. Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі бастығы
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі бастығының орынбасары
2.Нәтижелерді бюджеттік талдау және бағалау секторының меңгерушісі
Нәтижелерді бюджеттік талдау және бағалау секторының бас маманы
3.Бухгалтерлік есеп және есеп беру секторының меңгерушісі
Бухгалтерлік есеп және есеп беру секторының бас маманы
4.Ұйымдастыру және кадрлық жұмысы секторының жетекші маманы
Ұйымдастыру және кадрлық жұмысы секторының бас маманы
5.Коммуналдық меншік секторының меңгерушісі
Коммуналдық меншік секторының бас маманы
Коммуналдық меншік секторының жетекші маманы
6.Әлеуметік – экономикалық жоспарлау және инвестициялық
саясатсекторының жетекші маманы
Әлеуметік – экономикалық жоспарлау және инвестициялық саясат секторының
меңгерушісі
Әлеуметік – экономикалық жоспарлау және инвестициялық саясат секторының
бас маманы
7.Бюджетке тусетін түсімдер секторының меңгерушісі
Бюджетке тусетін түсімдер секторының бас маманы
1.3 Ақпараттық жүйе құрудың тағайындамасы және мақсаты
Қазіргі кезде мекемелер өз ұйымының қызметін жетілдіру мақсатында
қандай да бір жүйесіз жұмыс істемейді. Ақпараттық жүйе – өзара байланысқан
құралдар, әдістер және персоналдар жиынтығы. Ол - өзара нақты және қонымды
әсер ету арқылы қойылған мақсаттарға жету үшін қолданылатын ақпараттарды
өңдепдеп беруге және сақтауға арналған. Заманауи бәсекелес экономиканың
шартымен дамыған ұйымдарға ақпараттық жүйелерді қолдану бизнесте үздік
болуға көмектеседі. Бүгінгі таңда ақпараттық жүйелердің жобалауы мен
құруна байланысты есептерге қызығушылық артуда. Осындай есептерді шешудің
көптеген тәсілдері бар. Тәсілдердің көпшілігі құрал – саймандық
құрылғыларға сүйенеді, сонымен қатар жүйенің құрылуын автоматтандыруға
мүмкіндік береді. Ақпараттық жүйелер құру есептері бірнеше ішкі есептерге
бөлінеді. Бұл бөліну қолданылатын тәсілге байланысты, бірақ олардың
әрқайсысында әрқашан екі амал қатысады. Біріншісі – автоматтандырудың
объектісін үлгілеу және ақпаратты жинау, екіншісі – болашақ жүйенің
сәулетін құру. Үлгілеуде обьектінің үш аспектісін қарастырады: объектілер,
олар пайдаланатын үрдістер, олар орындайтын оқиғалар. Осыған сәйкес
үлгілеудің 3 түрін анықтауға болады: ақпараттық, функционалдық және
оқиғалық. Ақпараттық жүйе нақты объект үшін қолданылады және объектінің
элементтер байланысын белгіленген шамада көшірілмеуі керек.
АЖ үшін келесі принциптер оны құруға қолданылады:
1.Үйлесімділік. Берілген эффективтілікке байланысты АЖ объектінің
жұмыс істеуін қамтамасыз етуі қажет. Эффективтілік критерийі сандық болуы
керек.
2.Экономикалық. АЖ ақпаратты өңдеуге кететін шығын объектідегі осы
ақпаратты қолдануға экономикалық ұтыстан аз болуы керек.
3.Регламенттік. АЖ – гі ақпараттың үлкен бөлігі кесте бойынша түседі
және өңделеді.
4.Өзін-өзі бақылау. АЖ мәліметтерде қатерлерді дұрыстау және табу және
оларды өңдеу үрдістері бойынша үздіксіз жұмысы.
5.Интегралдық. АЖ – де ақпараттың бір рет ендірілуі және оның көп ретте
көпмақсатта қолданылуы.
6.Адаптивтілік. АЖ өзінің құрылымын өзгертуге бейімділігі және ішкі
шарттарды өзгерту салдарынан тиімді нәтижеге жету үшін тәртіп заңы.
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімінің АЖ үшін келесі
талаптар тобын белгілеуге болады:
o Жүйенің қауіпсіздігіне;
o Жүйелік бағдарламалық қамтамасыз ету және аппараттық бөліміне;
o Қолданушымен интерфейске;
o МҚБЖ және мәліметтерді сақтау орнына.
АЖ талаптар жалпы алғанда декларативті түрге ие және жүйені құру
бойынша жұмыстардың генералдық бағыттарына шектеулер жүктейді. Ұйым үшін ол
келесі талаптар:
➢ АЖ эволюционерлеудің мүмкіндіктері, жүйенің модификациясы және
жүйенің кемеліне келтірлуі;
➢ АЖ өңдеуде халықаралық және өнеркәсіптік стандарттарға арқа сүйеу;
➢ Жүйенің кеңейтілуін қамтамасыз ету, яғни бар АЖ-ге жаңа компонеттер
қосу.
Ақпараттандыру сферасында фактілік және өнеркәсіптік чтандарттарды
есепке алу бастапқы кезеңде мейлінше кеңінен тараған техникалық және
бағдарламалық шешімдерге бейімделуге мүмкіндік береді. Бұл белгілі шамада
мәліметтерді өңдеу жүйесінің дамуын және алып жүру шығындарын азайтады.
Халықаралық стандарттар тек қалыптасып қалған үрдістерді және типтік
объектілерді регламенттейді және қолдайды. Сондықтан қаржылық –
экономикалық бөлім ерекше түйінді мәселелерді автоматизациялауы үшін өзінің
корпоративті стандарттарын белсенді түрде өңдеуі және қолдануы қажет.
Корпоративтік стандарттар келесідей болуы мүмкін:
• Мәліметтер қорын және кестелерді таңдау ережесі;
• Бөлімшелер арассында мәліметтермен алмасудағы форматтар және белгілі
бір тәртіп;
• Мәліметтерге кіруге рұқсат;
• Мәліметтердің бүтінгін қамтамасыз ету;
• Мәліметтерді қорғау тәртібі;
• Қолданатын құжаттарды әрлеу.
Айнымалылардың атауын таңдауда біріғай ереженің қолданылуы және
біріңғай кодтау стандарттарының қолданылуы жүйе тіркелуінің ыңғайлылығын
қамтамасыз ету үшін маңызды талаптар қойылады. Оның орындалуы бағдарламаның
ішкі логикасын түсінуді барынша жеңілдетеді.
1.4 Экономикалық есептер кешенінің қойылуы
Өзінің қызмет көрсету саласында қаржылық – экономикалық құрылым келесі
есептерді шешуі қажет:
1. Қаржылық – экономикалық бөлім қызметінің жоспарлауын, талдауын және
бақылауын қамтамасыз ету:
2. Қаржылық құрылымның ағымдық және ұзақ мерзімді қызметін жоспарлау;
3. Қаржылық құрылымның жеке бағыттары бойынша қаржылық – шаруашылық
қызметінің талдауы және бақылауы;
4. Статистикалық оргндарға, акционерлерге есептерді дайындау;
5. Келісім шарттарды тіркеу, қаржылық құрылымдармен қызмет үрдісінде
жасалынған, сонымен қатар мемлекеттік органдармен бюджеттік
бағдарламалар бойынша Мемлекеттік бағдарламалар ретінде Қазақстан
Республикасының ақпараттық инфраструктурасының құрылуы және дамуы,
ақпараттық жүйелердің техникалық қызмет көрсетуі.
Негізгі есептерден келесілерді бөліп көрсетуге болады:
- Бизнес жоспарлардың, бюджеттердің, есептердің өңдеу және дайындау
жобалардың жүзеге асырылуы;
- Қазақстан Республикасының қаржылық құрылымдар бойынша мемлекеттік
саясатпен келісілген үрдістердің әсер ету бағасымен ақпараттық
инфраструктурасының дамуының мемлекеттік және мемлекет аралық
бағдарламаларды өңдеуге қатысуы;
- Қаржылық құрылым қызметінің өндірістік және қаржылық шаруашылық
қызметінің экономикалық талдауының орындалуы;
- Қаржылық құрылым қызметі және оның мүліктік жағдайы туралы ақпараттың
құрылуы, ішкі қолданушы – жетекшілерге, құрылтайшыларға, қатысушыларға
және қаржылық құрылымның мүлік иелеріне, сонымен қатар сыртқы
инвесторларға, кредиторларға және т.б. қажет.
- Техникалық – экономикалық тұрақтау үшін ұсынылған жобалардың
пайдалылығын анықтау бойынша экономикалық көрсеткіштердің салыстырмалы
талдауын жүргізу;
- Негізгі фондтарды және айналым құралдарын қолдану бойынша эффектілігін
көтеру бойынша ұсыныстар ендіру, қаржылық жағдайды нығайту және
пайдалылығын өсіру, зияндылықты жою, ысырапшылықты және иесіздікті
жою;
- Бюджетпен бекітілген сәйкес Қаржылық құрылым жұмысының максималды
эффектілігіне жету финанстық ағындарды басқаруды ұйымдастыру;
- Өзіне меншікті құралдарды қолдану мақсатында қаржылық және кредиттік
көрсеткіштердің орындалуын бақылаудың жүзеге асырылыуы.
1.5 Есеп кешенінің автоматтандыру бойынша жобалық шешімдерді негіздеу
және техникалық базасы
Техникалық қамтамасыз ету – бұл АЖ функциялау үшін қолданылатын
техникалық құрылғылар кешені.
Функционалдық мүмкіндіктеріне қарай техникалық құрылғылар келесі
типтегі есептердің шешілуін қамтамасыз етуі қажет:
✓ Салыстырмалы күрделі емес алгоритмдері бойынша үлкен көлемді
ақпараттарды өңдеу.
✓ Күрделі логикалық тармақталған алгоритмдері бойынша кішкентай
көлемді ақпаратты өңдеу.
✓ Нақты уақыт масштабында есептер қатарын шешу.
✓ Алфавиттік – сандық ақпараттардың, сызбалардың, сұлбалардың,
графиктердің және кестелердің ендіру және шығару мүмкіндіктері.
✓ Машиналық тасымалдаушыларға жазылған бағдарламалар бойынша автономды
жұмыс істеу мүмкіндігі.
✓ Бейнелеу бейімділігі және масштабдың өзгеру мүмкіндігі.
Техникалық құрылғылар кешені ақпараттың ішкі жүйесінің техникалық
құрылғылар кешенінің максималды эффектілігі шартына жұмыс істеу үрдісінің
негізгі талаптарына мейлінше толығымен жауап берууі қажет. Басқарудың
ақпараттық үрдісі, олардың кешендерінің, жеке операциялардың орындалу
жолымен іске асырылады. Барлық амалдарды 3 саты бойынша топтауға болады:
ақпаратты алу, түрлендіру және қолдану. Бірінші саты - алғашқы ақпараттың,
экономикалық оъектілірдің қызметінің үрдісі кезінде пайда болатын,
тіркелуін және жинақталуын орындайтын амалдар тобын қамтиды. Екінші саты -
ақпаратты түрлендірудің амалдар тобы кеңістіктегі және уақыттағы
белгілерлің, формалардың, құрылымдардың өзгеруін орындайды. Үшінші саты –
басқару шешімдерін қабылдау үшін ақпаратты қолдану және басқарудың
ақпараттық үрдісінің жалғасуына арналған амалдар тобынан тұрады.
Басқарудың ақпараттық үрдісінің негізі сатыларына сәйкес келесі
техникалық құрылғылар қолданылады:
- Ақпаратты тіркеу және жинау, ақпаратты хабарлау;
- Машиналық тасымалдауды дайындау;
- Ақпаратты өңдеу;
- Ұйымдастыру техникасы:
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік
мекемесінде АЖ жұмыс істеуі үшін келесі техникалық құрылғыларды қолдану
қажет:
• Процессор – Pentium Pro 300 МГц (Pentium 400 ұсынылады);
• ОЗУ – 80 Мб жүйелі түрде сканирлеу үшін, 128 Мб – ірі желілерді жүйелі
түрде сканирлеу үшін (256 Мб ұсынылады);
• Монитор – 800х600, 256 түстен кем емес.
Бағдарламалық жабдықтауға қойылатын талаптар:
Операциялық жүйе:
➢ Windows NT 4.0 WS c SP6 және жоғары;
➢ Windows 2000 Professional;
➢ Unix (VMWare көмегімен);
Компьютердің бұл типін таңдау сбой болған жағдайда ақпараттың қалпына
келтірілуі және сақтау сенімділігінің талаптарына, процессорға кіру
рұқсатына талаптар, үлкен көлемдегі апробирленген бағдарламалық
құрылғылардың санына негізделген.
Есептер кешенінің техникалық қамтамасыз етуі мәліметтер өңдеудің
технологиялық үдерісін тарату үшін жеткілікті болуы қажет.
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік мекемесі
барлық есеп беру құжаттарының компьютерлік баспасын орындайды, ақпаратты
өңдеу және сақтау бойынша персонал жұмысының жылдамдығын арттыратын және
мейлінше жеңілдететін техникалық құрылғылар қорымен иемденеді. Бұл кешенге
компьютерлер, принтерлер, сканерлер, модемдер кіреді.
2 Жобалық бөлім
2.1 Экономикалық басқарудың ақпараттық жүйесін құру
Машинадан тыс ақпаратпен камтамасыз ету – хабарламалардың, сигналдардың
және құжаттардың жиынтығынан тұратын ақпараттық база бөлігі. Кодтау
класификациясын сипаттау жүйесі берілгендерд сипаттаудың бірегейлігі үшін,
ақпараттық – есептеу жүйелеріндегі жадыны эффективті іздеу және
идентификациялау үшін қолданылады.
Нормативтік-анықтамалық құжаттар шартты-тұрақты ақпарат категориясына
жатады және әртүрлі регламенттік нормативтерді қамтиды. Нормалар және басқа
да берілгендер, ұзақ уақыт есептеулерде өзгеріссіз қолданылатын.
Оперативті ақпарат берілген уақыттағы объектінің жағдайын бейнелейді, яғни
алғашқы өңделмеген ақпарат.
Экономикалық ақпараттың классификаторларын және кодын жобалау –
ақпараттық жүйелерді ақпараттық қамтамасыз етудің негеізгі сұрақтарынының
бірі. Ақпаратпен қамтамасыз ету – ақпараттық жүйелердің негізгі элементі –
басқарылатын объектінің жағдайын білдіретін және басқару шешмдерін
қабылдайтын ақпаратты бейнелеуге арналған.
Экономикалық ақпартты өңдеуде автоматтандырылған жүйелер теориясында
ақпараттық бөлімді өмендегілер бойынша жіктейді:
• Берілген пәндік облыстың көрсеткіштер жүйесіне;
• Класификациялау және кодтау жүйесіне;
• Ақпарат ағынында құжат айналымын ұйымдастыру нұсқаларына.
Ақпараттық бөлімді жобалау барысында келесе жұмыстар орындалады:
- Көрсеткіштердің құрамы - экономикалық есептерге қажетті сипаттамалар
және ақпараттық байланыстар анықталады;
- Түрлі класификаторлар және кодтар жасалынады. Жалпы мемлекеттік
классификаторлар қолдану мүмкіндігі зерттеледі;
- Көрсеткіштерді бейнелеу үшін құжаттаудыңң унифицирленген жүйесін
қолдану мүмкіндігі айқындалады. Машиналық өңдеудің талаптарын үйренген
жаңа алғашқы құжаттардың формасы жобаланады;
- Ақпараттық қорды ұйымдастыру жүргізіледі. Сонымен қатар мәліметтер
қорының құрамы анықталады және оны ұйымдастырылады.
Ақпараттық қамтамасыз етудің құрылуы автоматтандырылған өңдеу
технологиясымен және бағдарламалық жабдықтаумен тығыз байланыста іске
асырылады. Дербес компьютерлер ақпараттар мен үрдістерді өңдеудің
стереотиптерін қарастыруға мәжбүрлейді. Есептеу желілерінің құрылуы
қолданушылардың арасында ақпартты кеңінен алмасуға мүмкіндік береді.
Электрондық пошта ұйымдастыруды, қолданушының әртүрлі ақпараттық
ресурстарға кіруін қамтамасыз етеді.
2.2 Ақпараттық жүйенінің технологиялық қамтамасыз етілуі
2.2.1 Ақпаратты беру, өңдеу, хабарлау, және жинақтау технологиясын
ұйымдастыру
Қарастырылып отырған есепті шешу үшін кәсіпорынның қаржылық қызметі
және қаржылық құжаттары жайлы қолма-қол есептік ақпарат жинақтауды және
ендіруді орындау қажет.
Кірістер және шығыстар жайлы анықтамалық ақпарат мәліметтер қорына
ертерек қойылуы қажет.
Сурет 2.1. Ақпаратты беру, өңдеу, хабарлау және жинақтау технологиясы
2.2.2 Есеп кешенінің математикалық жабдықталуы
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік мекемесі
өзінің қызметінде келесі формулаларды қолданады:
1. S = K + M + F + N;
Мұндағы: S – жылдық қорытынды, квартал бойынша сәйкес мәндерді қосу
жолымен алынады;
K – бірінші квартал;
M – екінші квартал;
F – үшінші квартал;
N – төртінші квартал;
2. D = + + + ... + ;
Мұндағы: D – кварталдар бойынша қорытынды;
- кестедегі қатар; i = 1..m
2.2.3 Есеп кешенінің бағдарламалық жабдықталуы
Бағдарламалық жабдықтау құрамында екі негізгі қамтамасыз етуді мынадай
функциялары бойынша бөліп көрсетуге болады: жалпы (жүйелік) және арнайы
(қолданбалы). Компьютерде жұмыс істейтін бағдарламаларды үш категорияға
бөлуге болады:
- Қолданбалы бағдарламалар - қойылған есептер шешімінің бағдарламалар
жиыныынан тұрады. Бұл жұмысты қолданушыларға тікелей жеңілдікті
орындайтын бағдарламалар және қолданбалы пакеттер (ақпараттық
массивтерді өңдеу, текстерді редакторлау және т.б.);
- Жүйелік бағдарламалар – бұл бағдарламалар комплексі, бағдарламаны
өңдеудің автоматтандырылуын қамтамасыз ететін және ЖЭЕМ – да шешілетін
есептерге қатыссыз экономикалық есептеу үрдісін ұйымдастыру;
- Инструменталдық жүйелер (бағдарламалау жүйелері) – компьютер үшін жаңа
бағдарламаларды құруды қамтамасыз ету.
Бағдарламаның орындау ортасын таңдауда бірнеше факторларды есепке алу
қажет:
- Нақты орта үшін бағдарламалық жабдықтаудың жобалау үрдісінің
күрделілігі және еңбек өнімділігі.
- Бағдарламалық жабдықтауды өңдеудің инструменталдық құрылғылар саны.
- Эксплуатациялауүдерісінде бағдарламалауға корректив ендіру мүмкіндігі.
- Қолданбалы интерфейсті жобалау құрылғыларының саны
- Бағдарламаның орныдалу жылдамдығы
- Бағдарлама жұмысының сенімділігі және сбойладран қорғалуы
Бағдарламаның орындалуы үшін мен Windows ортасын таңдадым. АЖ есептер
кешенін шешу үшін мен Delphi 6 бағдарламасын қолдандым.
2.2.3.1 Жалпы жүйелік бағдарламалық қамтамасыз етудің сипаттамасы
Windows NT жүйесі бұрынғы бар өнімдердің келешектегі дамуы бола
алмайды. Оның сәулеті заманауи опреациялық жүйелерге талаптар қою есебінен
жоқтан құралды. Осы талаптар негізінде өңделген жаңа жүйенің ерекшеліктері
төменде келтірілген:
- Жаңа операциялық жүйенің үйлесімділігін (compatible) қамтамасыз ету
мақсатында Windows NT өңдеушілер Windows-тың үйреншікті интерфейсін
сақтады және бар файлдық жүйелері (FAT сияқты) және әртүрлі
қосымшаларды (MS – DOS, OS2 1.x, Windows 3.x және POSIX үшін
жазылған) қолдауды іске асырады. Өңдеушілер сонымен қатар Windows NT
құрамына әртүрлі желілік құрылғылармен жұмыс жасау құрылғыларын
кіргізді.
- Жүйенің тасымалдануына (portability) қол жеткізіліді, енді CISС
процессорында жұмыс жасағандай RISC - процессорында да жұмыс істей
алады. CISС процессорына Intel – үйлесімді процессорлар 80386 және
жоғары; RISC MIPS R400, Digital Alpha AXP және Pentium P54
сериясымен және жоғары процессорлар жүйелерімен ұсынылған.
- Масштабталу (scalabiliti), Windows NT бір процессорлы комьютерлер
сәулетіне тәуелді еместігін білдіреді және симметриялық
мультипроцессорлық жүйелермен берілетін мүмкіндіктерді толығымен
қолдануға қабілетті. Қазіргі уақытта Windows NT 1-ден 32-ге дейін
процессорлар санымен компьютерлерде жұмыс істейді. Бұдан бөлек
қолданушының алдына қойылған есептер қиындаған және компьютерлік
ортаға талаптарды ұсыну кеңейтілген жағдайда Windows NT корпоративтік
желіге үлкен қуатты және өндіруші серверлер мен жұмыс станцияларын
жеңіл қосуға мүмкіндік береді. Қосымша артықшылығы серверлер үшін және
жұмыс станциялары үшін өңдеудің біріңғай ортасын қолдануды ұсынады.
- Windows NT біріңғай қауіпсіздік жүйесін иемденеді (security) АҚШ
үкіметінің спецификацияларын қанағаттандырады және В2 қауіпсіздік
стандартына сәйкес келеді. Корпоративтік ортада бөлектенген қоршау
толығымен күдікті қосымшамен қамтамасыз етіледі.
- Үлестірілген өңдеу (distributed processing) Windows NT жүйеге құрылған
желілік мүмкіндіктерге ие екендігін білдіреді. Windows NT сонымен
қатар әртүрлі типтегі хост-компьютерлермен байланысты қамтамасыз
етеді, әртүрлі көліктік хаттамалар қолдауымен және жоғарғы деңгейлі
“клиент-сервер” құрылғысын қолдану арасында аты бар каналдарды қосы
алыстағы процедураларды шақыру (RPC – remote procedure call) және
Windows – сокеттер.
- Локализациялау мүмкіндіктері (allocation) ұлттық тілде барлық елдерде
жұмыс жасауға арналған құрылымды білдіреді,ISO ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Аннотация
... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... ... ... ... ... ... ... ... .. ...
Кiрiспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
1 Аналитикалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1 Ақпараттық жүйелер құрудың теориялық негіздері
1.2 Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімінің
қысқаша сипаттамасы
1.3Ақпараттық жүйе құрудың тағайындамасы және мақсаты
1.4 Есептер кешенінің қойылуы
1.5 Есеп кешенін автоматтандыру бойынша жобалық шешімдерді негіздеу және
техникалық базасы
2 Жобалық бөлім
2.1 Экономикалық басқарудың ақпараттық жүйесін құру
2.2 Ақпараттық жүйенің техникалық қамтамасыз етілуі
2.3 Ақпаратты беру, өңдеу, хабарлау, және жинақтау технологиясын
ұйымдастыру
2.4 Есеп кешенінің математикалық жабдықтау
2.5 Есеп кешенінің бағдарламалық жабдықтау
2.5.1 Жалпы жүйелік бағдарламалық жабдықтаудың сипаттамасы
2.5.2 Арнайы бағдарламалық жабдықтаудың сипаттамасы
3 Еңбекті қорғау және тіршілік қауіпсіздігі
3.1 Кәсіби қауіпсіздікті және денсаулықты бағалау мен басқару
3.2 Өндірістің зиянды және қауіпті факторларын талдау
3.3 Санитарлық техникалық іс – шаралар
3.4 Жабдықтарды құру, жөндеу кезінде техникалық қауіпсіздік
3.5 Электр қауіпсіздігі
3.6 Өртке қарсы іс – шаралар
3.7 Эргономика
3.8 Төтенше жағдай кезіндегі тіршілік қауіпсіздігі
3.9 Желдету жүйесін есептеу
4 Экономика және бизнес – жоспар бөлімі
4.1 Ақпараттандырудың экономикалық тиімділігін есептеу
4.2 Ақпараттандыруды өңдеу мен енгізудің күтілетін экономикалық
эфектісін есептеу
4.3 Ақпараттандыруға кететін күрделі шығындарды есептеу
4.4 Жылдық эксплуатациялық шығындарды үнемдеуді есептеу
4.5 Бағдарламаның өтелу мерзімі
4.6 Аннотация
4.7 Түйін
4.8 Кәсіпорынның сипаттамасы
4.9 Менеджмент
4.10 Өнімнің сипаттамасы
4.11 Маркетингтік жоспар
4.12 Өндірістік жоспар
4.13 Ұйымдастырушылық жоспар
4.14 Қаржылық жоспар
4.15 Жұмыстардың орныдалу тізбесі
4.16 Жобаның тәуекелділігін талдау
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Қосымша
Аннотация
Диплом жұмысын дайындаушы: Әлімбетова Ш.М.
Дипломдық жұмыс атауы: Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі
маманының автоматтандырылған жұмыс орнын құру
Диплом жұмысы дайындаолған орын: М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан
мемлекеттік университеті.
Диплом жұмысының жетекшісі: Ботаева С.Б.
Сандық мәліметтер:
• беттер
• кесте және иллюстрациялар
• пайдалынылған көздер
• қосымша
Бұл дипломдық жұмыста Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі
мемлекеттік мекемесі маманының автоматтандырылған жұмыс орнын құруға
байланысты ақпараттық интерфейс жасалынған.
Дайындалған жүйенің негізгі мүмкіндіктері:
• ақпараттық жүйелер мен мәліметтер қоймасы бойынша ақпарат жинау;
• жүйені пайдаланушыға арналған арнайы тапсырмалар мен теориялық
мәліметтер ұсыну;
• қажетті ақпаратты әртүрлі ақпарат жинағыштарға тасымалдау;
• бақылау қорытындыларын арнайы есеп түрінде экранда көрсету.
Бағдарламалық жабдықты дайындау мәселесінде Borland Delphi 6.0, 7.0
және офистік программалар қолданылған.
Аннотация
Разработчик дипломной работы: Алимбетова Ш.М.
Название дипломной работы:орысшасын сурап жаз
Место подготовление дипломной работы: Южно – Казахстанский
государственный университет им.М.Ауезова
Числовые данные
• страницы;
• таблицы и иллюстрации;
• использованные источники;
• приложения. В этой дипломной работе разработан информационный
интерфейс для создания информационной системы государственного
учреждения Отдел экономики и финансов города Шымкента.
Основные возможности разработанной системы:
• сбор информации по информационным системам и базам данных;
• предоставление для пользователя системы специальных заданий и
теоритический данных;
• необходимую информацию записывать на различные информационные
носители;
• результаты контроля показать в специальной отчетной форме на экране.
При подготовки програмного обеспечения использованы программы Borland
Delphi 7.0 и офисные приложения
Разработка автоматизированного рабочего места специалиста Шымкентского
городского финансового отдела
Development of the automated expert workplace of Shymkent city finance
division
Кіріспе
Заманауи маман - экономист негізделген шешімдерді қабылдай білуі
қажет. Ол үшін менеджмент негіздері, ішкі экономикалық қызмет негіздері,
банк ісі, әкімшілік басқару, салық салу дәстүрлі білімдермен қатар ол
ақпараттық жүйелерді құру бойынша ақпаратпен жұмыс істеуді меңгеруі қажет.
Бүгінгі таңда экономикалық ақпартты өңдеу әртүрлі үлкен идеялар мен
әдістерден тұратын өз алдына ғылыми – техникалық бағыт болып табылады.
Мәліметтерді өңду үрдісінің жеке комоненттері, нақты экономикалық обьект
экономикалық ақпараттық жүйе (ЭАЖ) түсінігімен, жоғарыдеңгейдегі
ұйымдастыруға және өзара байланыстыққа жетті, ақпаратты өңдеудің барлық
құрылғыларын біріктіруге мүмкіндік береді.
Ақпараттық жүйе - қандай да бір обьектіні басқаруға қажетті ақпаратты
жинау, сақтау, жаңарту, өңдеу, іздеу және шығарып беру жүйесі деп
қарастырылады. Әрбір ақпарат жүйесі ақпараттық обьектілердің бірігуін
қамтитын қандай да бір ақпараттық кеңістікті бейнелейтін пәндік саланы
иемденеді. Ақпараттық жүйе нақты экономикалық обьект үшін құрылады. ЭАЖ
мәліметтерді өңдеу есептерін шешу, конторалық жұмыстарды автоматттандыру
үшін, жасанды интеллект әдісіне негізделген, ақпаратты іздеу және басқа
есептерді орындауға арналған.
Берілген дипломдық жұмыс өзінің мақсаты ретінде ұйымның қаржылық
бөлімін басқару ақпараттық жүйесін құруды алады. Барлық өндірістерде АЖ
құруға жоғары ықыластың болуы есептің өзектілігімен түсіндіріледі, яғни
ақпараттық жүйе кәсіпорын шығындарын минимализациялау көзі және бизнесті
жүргізудегі тиімді әдістері болып табылады, ағымдық нарықтық жағдайға
байланысты.
Дипломдық жұмыстың жобалық бөлімі ұйымның қаржылық бөлімін басқару
ақпараттық жүйесін құруға арналады. Осы мақсатта өндірістік орта ретінде
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік таңдап алынды.
Аталған бөлімнің негізгі міндеттері төмендегідей:
• Шымкент қаласында экономика және бюджеттік жоспарлау саласында
мемлекеттік саясатты жүзеге асыру;
• Шымкент қаласы бюджетінің атқарылуын ұйымдастыру және қамтамасыз ету;
• Шымкент қаласы бюджетінің атқарылуы туралы есептерін дайындау және
құрастыру;
• Заң актілері негізінде өкілеттілік шегінде қалалық коммуналдық
меншік бойынша мониторинг жүргізуді жүзеге асыру, оны қорғау туралы
шаралар қолдану жөнінде ұсыныстар енгізеді;
• Қазақстан Республикасының заңдылықтарымен жүктелген басқа да
міндеттер.
АЖ құру мақсаты мемлекетті органдарға мәліметтерді өңдеу және
есептерді дайындау, құрылымдық үрдістерін жеделдету. Берілген ақпараттық
жүйе экономика және қаржы бөліміне мемлекеттік органдардың және акционерлер
сұранысы бойынша аналитикалық материалдарды тез және әсерлі дайындауға
көмектеседі.
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі алғашында Microsoft
Office құралдарын қолданған. Бөлімнің функцияларын орындау барысында
Microsoft Office онша эффектілі емес еді.
Ақпараттық жүйе келесі функцияларды орындауы қажет:
✓ Мәліметтерді ендірудің құрылымы;
✓ Мәліметтерді көру;
✓ Сұраныстарды орындау;
✓ Есептерді дайындау;
✓ Сұраныс бойынша есептер беру.
1 Аналитикалық бөлім
Бұл бөлімде Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекетті
мекемесі коғамы туралы жалпы мәлімет, оның қызметтерінің қысқаша
сипаттамасы, қазіргі заманғы автоматтандырылған ақпараттық жүйелер (АЖ)
жайлы, бұл жүйелерді ақпараттық, программалық қамтамасыз ету, техникалық
жабдықталуы, Delphi визуальды программалау ортасы және басқа да мәселелер
қарастырылған.
1.1 Ақпараттық жүйелер құрудың теориялық негіздері
Кәсіпорынның шығыны мен шығысының ең негізгі минималды көздерінің бірі
және нарықтық экономикалық жағдайға байланысты бизнесті жүргізудің тиімді
әдістері болып табылатын ақпараттық жүйелер (АЖ) екеніндігі дәлелдеуді
қажет етпейтін факт. Эффектілі ақпараттық жүйе құру үшін келесілерді
зерттеу және анықтау керек:
❖ Кәсіпорынның экономикалық, техникалық және шаруашылық көрсеткіштері
сапалы түрде есептеуге қажетті есептер, ақпарат көздерін және ақпарттық
базаны;
❖ Ақпараттық жүйенің жұмыс істеуінің стратегиясы;
❖ АЖ құрудағы қажетті негізгі жалпы жүйелік принциптер;
❖ АЖ құру және дамыту стратегияларынң үлгілері;
❖ АЖ тарату үшін қолданылатын топологиялық және желілік операциялық
жүйелер.
Заманауи АЖ ерекше белгісі иерархиялық ұйымдастыру болып табылады, онда
АЖ ресурстарымен жалпы басқару және орталықтандырылған өңдеудің жоғары
деңгейдегісі мен төмеңгі деңгейдегі өңдеумен сәйкес келеді.
Заманауи АЖ ерекшеліктері:
1. Компьютерлер және орталар потенциялдарының бөлінген өңдеуде толық
қолданылуы;
2. Біріңғай кешен ретінде сәулеттік шешімдердің әртүрлі типтік жиынының
бар болуын білдіретін жүйенің үлгілік тұрғызылуы;
3. Жоғары деңгейлерде мәліметтерді өңдеудің және орталықтандырылған
сақтаудың есебінен жүйенің ресурстарын кономдау;
4. Иерархиялықның барлық деңгейлеріндегі желінің жұмыс істеуін және
басқаруын орындауға мүмкіндік беретін желілік жіне жүйелік
әкімшіліктің эффектілі орталықтандырылған құрылғылары саны, сонымен
қатар жүйенің конфигурациясының динамикалық өзгеруі және икемділігі
қажеттігін қамтамасыз етеді.
Жаңа ақпараттық технологиларға – инегрирленген мәліметтер қоры
негізінде ақпараттардың өтуінің барлық кезеңдерінде жанама ақпараттық
демеу, біріңғай унифицирленген ұсыным формассын қарастыратын, бейнелеу,
қалпына келтіру және мәліметтерді қорғау жатады.
Кәсіпорынды басқаруды автоматтандырудың заманауи кезеңі мәліметтерді
өңдеп таратуда жүйенің даму шапшаңдылығымен сипатталады:
- Мәліметтерді өңдеу құрылғыларын олардың пайда болу және қолдану
орындарына максималды жақындата отырып ақпаратты өңдеуді тездету;
- Басқарушы қызметкерлер құрамының әртүрлі және жиі өзгеретін ақпараттық
қажеттіліктерін эффективті қанағаттандыру;
- Шапшаң басқару обьектілеріне шешім қабылдауды қамтамасыз ету, барлық
есептеу жүйесіне кететін шығындарды азайту;
- Жүйенің ыңғайлылығын және өміршеңдігін арттыру;
- Басқару үрдісінде орындаушылардың тікелей қатысуы, шешім қабылдаудың
сенімділігін және сапалылығын арттыруға мүмкіндік береді.
1.1.2 Шымкент қаласынының экономика және қаржы бөлімінің қысқаша
сипаттамасы
Оңтүстік Қазақстан облысының 1992 жылғы 2 наурыздағы №24 шешімімен
Облыстық қаржы басқармасы құрылды. Облыстық қаржы басқармасының 20
қыркүйектегі №52 бұйрығымен халықты әлеуметтік қорғауды қаржыландыру
бөлімі, Ашық акционерлік қоғамды тіркеу бюросы құрылды. Облыстық қаржы
басқармасының 1995 жылғы 21 тамыздағы №56 бұйрығымен Ашық акционерлік
қоғамды тіркеу бюросы қысқартылып, кірістерді талдау бөліміне құнды қағаз
ақшаны несие саясат секторын енгізді. Облыстық қаржы басқармасының 1996
жылғы 9 сәуірдегі №23 бұйрығымен құнды қағаз ақшаны несиелеу саясат бөлімі
құрылды.
Оңтүстік Қазақстан облысы 2000 жылғы 20 желтоқсанындағы №448 шешімімен
Облыс әкімшілігінің қаржы басқармасы мемлекеттік мекемесі болып
өзгертілді. Оңтүстік Қазақстан облысының 2001 жылғы 8 қаңтардағы №9
шешімімен Облыс әкімшілігінің Қаржы басқармасының Ережесі бекітілді.
Оңтүстік Қазақстан облысы әкімінің 2001 жылғы 20 сәуірдегі №150 шешімімен
Облыс әкімшілігінің қаржы басқармасы мемлекеттік мекемесі Оңтүстік
Қазақстан облыстық қаржы департаменті мемлекеттік мекемесі болып
өзгертілді.
Шымкент қаласының әкімдігінің 2010 жылғы 4 ақпандағы № 142 қаулысы
бойынша Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік
мекеме туралы Ережесі бекітілді.
Қазақстан Республикасы Шымкент қаласының экономика және қаржы
бөлімі мемлекеттік мекемесінің орналасқан жері – Оңтүстік Қазақстан
облысы, Шымкент қаласы, Әл – Фараби ауданы, Қазбек би көшесі 33. Шымкент
қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік мекеме (әрі қарай -
Бөлім) қалалық бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы орган ретинде, қала
әкімдігінің экономика, бюджеттік жоспарлау және бюджеттін атқарылуы,
қалалық коммуналдық меншік жөніндегі мәселелерге мониторинг жүргізу және
оны қорғау бойынша уәкілетті орган болып табылады. Шымкент қаласының
экономика және бюджеттік жоспарлау бөлімі мен Шымкент қаласының қаржы
бөлімі қосу жолымен Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі
болып қайта құрылды. Бөлім өз құзыретінің мәселері бойынша бекітілген заң
тәртібіне сәйкес қала аумағында міндетті күші бар бұйрықтар ретінде актілер
шығарады. Бөлім заңды тұлға болып табылады, оның өзіндік балансы, банк
мекемелерінің есеп – шоты, штампы, белгілінеген үлгідегі бланкілері,
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Елтаңбасы бейнеленген мөрі және
мемелекттік тілдегі атауы бар. Бөлім тиісті қаржыны жылына Бөлімді ұстауға
қаржыландыруға бөлінген бюджет қаражаты шегінде өз атынан азаматтық –
құқықтық қатынасқа тусе алады. Бөлім өзіннің қызметін ҚР Конституциясына
және заңдарына, ҚР Президентінің, Үкіметінің актілерине, өзге де
нормативтік құқтық актілеріне, сонымен қатар осы ережеге сәйкес үзеге
асырылады. Осы Ережеге өзгерістер мен толықтырулар енгізу құрылтайшының
шешімінің негізінде қабылданады. Қолданыстағы заңдылықтарға сәйкес осы
Ережеге өзгерістер мен толықтырулар мемлекеттік тіркеуден өткізілуі тиіс.
Бөлім уәкілеттік шегінде азаматтық – құқықтық қатынастардың бір жағы болуға
құқылы. Егер бөлімге әкелетін қызмет түрін жүзеге асыру құқығы пайдалануға
берілсе, онда қызметтен алынған кіріс, бюджеттін кірісіне бағытталады.
Бөлімнің қызметін қаржыландыру тек қала бюджетінің есебінен қамтамасыз
етіледі, егерде басқа да заңдылықтарда қарастырылмаса. Бөлім құрылымын
және штат бірлігі санын қала әкімдігі бекітеді. Бөлімнің құрылтайшысы оны
құру туралы шешім қабылдайтын қала әкімдігі болып табылады.
Бөлімнің негізгі функциялары мыналар болып табылады:
• мемлекеттің бірыңғай әлеуметтік-экономикалық даму саясатын жузеге
асыру;
• қаланың аумақтық экономикалық және әлеуметтік даму бағдарламасын
әзірлеу және жүзеге асыру;
• қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзімді жоспарды
орындау бойынша мониторинг жүргізу және әзірлеу;
• кезекті жоспарлы жылға қаланың орта мерзімді әлеуметтік-экономикалық
даму жоспары негізінде, жергілікті бюджеттің басымды инвестициялық
жобалар (бағдарламалар) тізімін әзірлеу, инвестициялық ұсыныстарды
бағалау, оларға басымды бюджеттік инвестициялық жобалардың
(бағдарламалардың) тиісті жоспарлы жылға тізіміне қосу үшін іріктеу
арқылы тізімді келісу;
• экономикалық дәйектеме негізінде және қаланың орта мерзімді әлеуметтік-
экономикалық даму жоспарына сәйкес тиісті жылға бюджетке түсімдерді
болжамдау, жергілікті бюджеттің жобасын және орта мерзімді кезеңге
жергілікті бюджеттің болжамды көрсеткіштерін жоспарлау;
• барлық тұлғалы меншіктегі ұйымдардың, мекемелердің және
кәсіпорындардың қаржылық-экономикалық сауықтыру бойынша іс-шаралар
әзірлеу;
• қала бюджетінің атқарылуы жөнінде жұмыстарды ұйымдастыру;
• қала бюджетінің түсімдер және төлемдер бойынша жалпы қаржыландыру
жоспарларын, міндеттемелер бойынша жалпы қаржыландыру жоспарын
құрастыру және бекіту;
• болжамды түсім көлемі негізінде төлемдер мен міндеттелемелер бойынша
қалалық бюджеттік бағдарлама әкімшілерінің бағдарламаларының (кіші
бағдарламаларының) қаржыландыру жоспарларын және мемлекеттік
мекемелердің жеке қаржыландыру жоспарларына талдау жасау;
• бюджет қаражаттарын басқаруды жүзеге асыру, алдағы мерзімде бюджетке
үсетін түсімнің көлемін анықтау;
• шеттен қаражаттар алу процесін ұйымдастыру;
• түсімдердің бюджетке түсуіне және бюджет қаражаттарының игерілуіне
талдау жасау арқылы мониторинг жүргізуді жүзеге асыру және жылдық
соманың айларға бөлінуіне баға беру, қаржыландыру жоспарларына
енгізілетін өзгерістер негіздемелерін қарау, түсімдер және
қаржыландыру жоспарларының орындалмау себебін анықтау, қала бюджетінің
атқарылуы туралы есебін құрастыру;
• Қазақстан Республикасының бюджет заңдылықтарының сәйкес, айлық
есептерді құрастыру және ұсыну, қала бюджетінің жылдық есебін, сонымен
қатар, мемлекеттік басқару органдарына басқа да есептерді ұсыну;
• қалалық жергілікті атқарушы органдардың резервін пайдалану жөнінде
мәліметтерді жинақтау;
• Қазақстан Республикасы заң актілері негізінде қала, облыс әкімінің,
Қазақстан Республикасы қаржы Министрлігің, Қазақстан Республикасы
экономика және бюджеттік жоспарлау Министрлігінің және басқаларының
тапсырмаларын орындау;
• бюджет заңдылықтары негізінде қала бюджетінің айлық, тоқсандық және
жылдық есептеріне талдау жасау және бақылау жүргізу;
• Қазақстан Республикасының бюджет заңдылықтарымен белгіленген
дебиторлық және кредиторлық қарыздар туралы есептерді құрастырып оны
тиісті органдарға ұсыну;
• қала бюджетінің атқарылуы туралы жедел мәліметтерді жинау, құрастыру
және тиісті органдарға ұсыну;
• даму, инвестициялық жобалар бюджетінің игерілуі барысына мониторинг
жүргізу;
• қала бюджетінің атқарылуы жөнінде әдістемелік қолдану;
• қалалық мемлекеттік мекемелердің бюджетінің атқарылуы жөніндегі
есебіне және есеп беруіне бақылау жасау;
• бухгалтерлік есеп және есеп беру жөнінде мемлекеттік мекемелер мен
бюджеттік бағдарлама әкімшілеріне тәжірибелік көмек көрсету;
• қала бюджетінің түсімдер және қаржыландырудың жалпы жоспарларын
әзірлеу, бекіту және өзгерістер енгізу;
• жергілікті бюджет қаражаты есебінен берілген несиелерге қызмет
көрсетуді жүзеге асыру, есебін жүргізу, мониторинг жүргізу;
• қала бюджетінің атқарылуына мониторинг жүргізу;
• қала бюджетінің атқарылуы жөнінде ұсыныстар енгізу;
• бюджеттік бағдарлама әкімшілері бойынша бюджеттің атқарылуы жөнінде
жалпы қорытындылар дайындау;
• белгіленген уәкілеттілік шегінде қалалық коммуналдық меншіктерді
тиімді пайдалану және оны қорғау жөнінде шаралар қолдану;
• қолданыстағы заңдылықтар шегінде қалалық коммуналдық (қазыналық)
кәсіпорындардың және мемлекеттік мекемелердің жылжымайтын нысандарын
баланстан балансқа беруді жүзеге асыру;
• қалалық коммуналдық меншіктегі мүлікті тиімді және ұтымды пайдалану
жөніндегі мәселелер бойынша жұмыстарды жүргізу;
• қалалық коммуналдық меншіктегі нысандарды жекешелендіру жөніндегі
жұмыстарды үйлестіру;
• коммуналдық меншікті және мүлікті жалға алу жөніндегі келісім
шарттарды ресімдеу (қалалық коммуналдық мүлікті), жалға берілген
мүліктер бойынша төлем ақысын есептер көлемінің есебін құрастыру;
• иесіз нысандарды анықтау жұмыстарын ұйымдастыру және оларды
коммуналдық мешікке қабылдау үшін есепке алу;
• қалалық коммуналдық меншікті сақтау және пайдалану жөніндегі мәселелер
бойынша жұмыстарды жүргізу;
• Қазақстан Республикасының заң актілерімен белгіленген тәртіппен,
коммуналдық меншікке түскен (меншікке айналған) мүлікті есепке алу,
сақтау, бағалау және әрі қарай пайдалану бойынша жұмыстарды үйлестіру;
• мемлекеттік мекемелердің, мемлекеттік коммуналдық (қазыналық)
кәсіпорындардың, акционерлік қоғамдардың және мемлекттік үлесі бар
шаруашылық серіктестіктер тізбесін жүргізу;
• мемлекеттік мекемелер мен кәсіпорындардың коммуналдық меншіктегі
нысандарын түгендеу және есепке алу бойынша балансұстағыштармен
жұмыстарды үйлестіру;
• нормативтік-құқықтық актілерге сәйкес мемлекеттік мүлікті бір
мемлекеттік (коммуналдық) меншік түрінен басқа да меншік түріне
өткізу;
• мемлекеттің қатысумен акционерлік қоғамдардың, жауапкершілігі шектеулі
серіктестіктердің қаржылық-шаруашылық қызметтерінің қорытындысы
бойынша талдау жүргізу;
• мемлекеттің қатысуымен акционерлік қоғамдардың, жауапкершілігі
шектеулі серіктестіктердің байқаушы кеңесіне және директорлар кеңесіне
қатысу;
• мемлекеттің қатысуымен мемлекеттік кәсіпорындардың және акционерлік
қоғамдардың, жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің қаржылық есеп
берудің халықаралық стандартына өтуіне талдау жасау және мониторинг
жүргізу;
• мемлекеттік үлесі бар жұмыс істемейтін мемлекеттік мекемелер мен
кәсіпорындарды заңды тұлғаларды мемлекеттік тізілімінен алу бойынша
мемлекеттік басқару органдармен (қатысушылармен) бірлесе жұмыс
жүргізу;
• мемлекеттік сатып алу бойынша жиынтық есеп пен есептер ұсыну;
• Бөлімнің қызметін қамтамасыз ету үшін мемлекеттік сатып алуды
ұйымдастыру;
• осы ережемен қатар заңдылықтармен және облыстық жергілікті атқарушы
органдармен белгіленген өзге де міндеттер.
Заңдылықтарға сәйкес бөлімнің өз құқықтары бар:
➢ Бөлімге міндеттелген функцияларды атқару үшін, мемлекеттік
органдардан, басқа да ұйымдардан тиісті мәліметтерді сұрауға және
алуға;
➢ Белгілі құзыреті шегинде жергілікті бюджеттен қаржыландырылатын
атқарушы органға тапсырмалар береді;
➢ Өз құзыреті шегінде бұйрықтар шығарады;
➢ Бюджет заңдылықтары нгізінде бюджет қаражаттарын қайтарады және
қаржыландыруды тоқтатады;
➢ Қазақстан Республикасы бюджет заңдылықтарымен белгленген мерзімде,
қала бюджетінен қажыландырылатын мемлекеттік мекемелерден , сонымен
қатар, бюджеттік бағдарлама әкімшілерінен бюджеттің атқарылу
туралы есептерді алады;
➢ Салық қызметімен бірлесе салық төлеу мерзімін ұзартылы
мәселелерін қарайды;
➢ Өз құзыреті шегінде коммуналдық меншік нысандарын жалға беруде
жеке және заңды тұлғалармен келісім – шартқа тұрады, өзара
міндеттемелерінің кепілдікке беруде сипаты мен шарттарын
анықтайды;
➢ Өз құзырына жататын мәселелер бойынша әкімнің шешімнің, өкімнің,
қала әкімдігінің қаулысының, сонымен қатар, мәслихаттың
шешімджобаларын дайындайды;
➢ Салық және басқа да органдармен жүргізетін хроноетраждарына
тексерулеріне және рейдтеріне қатысады;
➢ Сараптама жасау және кеңес жүргізу үшін жергілікті атқарушы
органдардың мамандарын, сарапшыларды қатыстыру;
➢ Барлық меншік тұлғалардағы кәсіпорындар мен мекемелерге шетелдік
инвестицияларды, несиені пайдалану және тарту туралы мәселелерді
ұсынады;
➢ Осы ережемен және заңдылықтармен, облыстық және қалалық
жергілікті атқарушы органдармен бекітілген өзге де уәкілеттіктерді
жүзеге асырады.
Бөлім өз міндеттері бойынша Бөлім аппаратын ұстауға қаралған өз
иелігіндегі қаржыға жауапты. Бөлім мүлкі мемлекеттен берілген мүліктен ,
негізгі қордан және айналым қаражаттарынан, сонымен қатар өзге де мүліктер,
олар бөлім балансында көрсетілген мүлік құндылығынан құралады. Бөлім мүлкі
оған шұғыл басқару құқығы арқылы берілген және ол қаланың коммуналдық
меншігі болып табылады. Бөлім өз балансындағы бекітілген мүлікті дербес
түрде оқшаулауға немесе басқа мақсаттарға қолдануға құқығы жоқ.
Бөлімнің қызметін ұйымдастыру
Бөлімді мемлекеттік қызмет туралы заңдылықтар негізінде, қала әкімімен
лауазымға тағайындалатын және қызметінен босатылатын бастық басқарады.
Бөлім бастығының орынбасарлары болады, мемлекеттік қызмет туралы
заңдылықтар негізінде Бөлім бастығылауазымға тағайындайды және қызметтен
босатады. Осы мақсатта бөлім бастығы:
- өз орынбасарларының және Бөлімнің құрылымдық бөлімшелерінің
басшыларының міндеттері мен өкілеттігін анықтайды;
- қолданыстағы заңдылықтарға сәйкес мемлекеттік органдарда және
басқа да ұйымдарда Бөлімнің мүдделерін білдіреді;
- заңдылықтарға сәйкес Бөлімнің қызметкерлерін қызметке тағайындайды
және босатады;
- заңдылықтарға сәйкес акционерлік қоғамдардың, жауапкершілігі
шектеулі серіктестіктердің қатысушылардың, жалпы жиналыстарында өз
құзыреті шеңберінде мәселелерді шешеді;
- өз құзыреті шеңберінде құрылымдылық бөлімшелердің Ережесін
бекітеді;
- Бөлім бұйрықтарына қол қояды; сонымен қатар бөлім қызметкерлерін
заңдылыққа сәйкес марапаттауға, материалдық көмек көрсетуге,
тәртіптік жаза қолдану туралы мәселелерді шешеді;
- Ол заңдылықтар негізінде басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады;
- Бастық болмаған жағдайда, Бөлім бастығының бұйрағына сәйкес немесе
міндеттерін бөлу арқылы айқындалған орынбасарлардың біреуі
бастықтың міндетін атқарады;
Бөлімнің қайта ұйымдастырылуы және жойылуы Қазақстан Республикасының
заңдылығына сәйкес іске асырылады. Бөлім жойылғаннан кейін Бөлімнің мүлкі
құрылтайшы иелігіне өткізіледі.
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі бастығы:
❖ Бөлім бастығы қала әкімінен, оның орынбасарынан және қала әкімі
аппаратының басшысынан жұмыс бабында тапсырма, бұйрықтар алады және
бағынады.
❖ Бөлім бастығы заңдылықтарға сәйкес тағайындалады және атқарып отырған
лауазымынан босатылады.
❖ Бөлім бастығы ҚР Конституциясын, Мемлекеттік қызмет туралы,
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы, Әкімшілік рәсімдер
туралы, ҚР тіл туралы заңдарын, ҚР Президентінің 2005 жылғы 3
мамырдағы №1567 Жарлығымен бекітілген ҚР мемлекеттік қызметшілердің ар
– намыс кодексін осы санаттағы нақты лауазымның мамандануына сәйкес
облыстардағы реттейтін ҚР нормативтік құқықтық актілрін, Қазақстанның
2030 жылға даму стратегиясын білуі.
Осы санаттағы лауазымдар бойынша функционалдық міндеттерінің орындалуы
үшін қажетті басқа да білімдер.
Негізгі мақсаты: өз құзырлығы шегінде ҚР Президенті Жарлықтарын, ҚР
Заңдарын, ҚР Үкіметінің қаулыларын,облыс және қала әкімдіктерінң
қаулылыларын, экономика және қаржы саласындағы облыс және қала әкімдері
шешімдрін, өкімдерін және тапсырмаларын орындалуын қамтамасыз етеді.
1кесте
Қызметкерден талап етілетін біліктілік
Талаптар Міндетті(қажетті)
Білімі Жоғары кәсіптік білім.
Мамандығы Экономист немесе қаржыгер.
Мамандығы Мемлекеттік органдарда басшылық немесе өзгеде
бойынша еңбек лауазымдарда бір жылдан кем емес жұмыс өтілі, не
өтілі осы санаттағы нақты лауазымның функционалдық
бағыттарына сәйкес облыстарда төрт жылдан кем емес,
оның ішінде бір жылдан кем емес басшылық
лауазымдарда жұмыс өтілінің бар болуы, не
мемлекеттік тапсырыс негізінде мемлекеттік
қызметшілерді даярлау және қайта даярлаудың
мемлекеттік бағдарламассы бойынша немесе шетелдің
жоғарғы оқу орындарында Шетелде кадрлар даярлау
жөніндегі республикалық коммисия бекітетін басым
мамандықтар бойынша оқуды (магистратура) аяқтау.
Мемлекеттік Мемелекеттік қызмет өтілі үш жылдан кем емес, не
қызмет өтілі мемлекеттік тапсырыс негізінде мемлекеттік
қызметшілерді даярлау және қайта даярлаудан
мемлекеттік бағдарламалары бойынша немсе шетелдің
жоғары оқу орындарында Шетелде кадрлар даярлау
жөніндегі республикалық коммисия бекітетін басым
мамандықтар бойынша оқуды аяқтаған жағдайда
(бакалавриат) бір жылдан кем емес мемлекеттік қызмет
өтілі.
Негізгі міндеттері:
- Бөлімнің жұмыстарын ұйымдастырады және басшылық жасайды.
- Қаланың ұзақ мерзімді әлеуметтік – экономикалық даму стратегиялық
бағдарламаларын жасауды және жүзеге асыруды қадағалайды.
- Экономиканың қаржылай сауықтыру шараларын ұйымдастырады.
- Басқа елдердің экономикалық жетістіктеріне талдау жасайды, зерттейді
және енгізеді, инвестициядық тартуға қолқабым жасайды, потенциялды
инвестициялық жобаларды ұсынады.
- Қала бюджетін қалыптастырады және орындау жөніндегі жұмыстарды және
жергілікті бюджеттің нұсқасын бекітеді.
- Қалалық экономикалық бағдарламаларын, әлеуметтік – экономикалық дамудың
стратегиялық және индикативтік жоспарларын, қаланың қаржы басқару
саласында жұмыстарын ұйымдастырады.
Осы лауазымды қызметкерге мынандай жауапкершілік жүктеледі:
• Функционалдық міндеттерді бұлжытпай орындау.
• Лауазымдық міндеттерді сапалы және уақытылы орындау.
• Бөлімнің мамандарымен бірлесе жұмыс жасау.
• Қаржы және материалдық – техникалық ресурстарды тиімді пайдалану.
Шымкент қалалық экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік органында
бірнеше секторы қызмет жасайды. Қызметтік лауазымға Шымкент қалалық
экономика және қаржы бөлімінің бастығы бекітеді. Мынадай қызметтік
нұсқаулар бар:
1. Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі бастығы
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі бастығының орынбасары
2.Нәтижелерді бюджеттік талдау және бағалау секторының меңгерушісі
Нәтижелерді бюджеттік талдау және бағалау секторының бас маманы
3.Бухгалтерлік есеп және есеп беру секторының меңгерушісі
Бухгалтерлік есеп және есеп беру секторының бас маманы
4.Ұйымдастыру және кадрлық жұмысы секторының жетекші маманы
Ұйымдастыру және кадрлық жұмысы секторының бас маманы
5.Коммуналдық меншік секторының меңгерушісі
Коммуналдық меншік секторының бас маманы
Коммуналдық меншік секторының жетекші маманы
6.Әлеуметік – экономикалық жоспарлау және инвестициялық
саясатсекторының жетекші маманы
Әлеуметік – экономикалық жоспарлау және инвестициялық саясат секторының
меңгерушісі
Әлеуметік – экономикалық жоспарлау және инвестициялық саясат секторының
бас маманы
7.Бюджетке тусетін түсімдер секторының меңгерушісі
Бюджетке тусетін түсімдер секторының бас маманы
1.3 Ақпараттық жүйе құрудың тағайындамасы және мақсаты
Қазіргі кезде мекемелер өз ұйымының қызметін жетілдіру мақсатында
қандай да бір жүйесіз жұмыс істемейді. Ақпараттық жүйе – өзара байланысқан
құралдар, әдістер және персоналдар жиынтығы. Ол - өзара нақты және қонымды
әсер ету арқылы қойылған мақсаттарға жету үшін қолданылатын ақпараттарды
өңдепдеп беруге және сақтауға арналған. Заманауи бәсекелес экономиканың
шартымен дамыған ұйымдарға ақпараттық жүйелерді қолдану бизнесте үздік
болуға көмектеседі. Бүгінгі таңда ақпараттық жүйелердің жобалауы мен
құруна байланысты есептерге қызығушылық артуда. Осындай есептерді шешудің
көптеген тәсілдері бар. Тәсілдердің көпшілігі құрал – саймандық
құрылғыларға сүйенеді, сонымен қатар жүйенің құрылуын автоматтандыруға
мүмкіндік береді. Ақпараттық жүйелер құру есептері бірнеше ішкі есептерге
бөлінеді. Бұл бөліну қолданылатын тәсілге байланысты, бірақ олардың
әрқайсысында әрқашан екі амал қатысады. Біріншісі – автоматтандырудың
объектісін үлгілеу және ақпаратты жинау, екіншісі – болашақ жүйенің
сәулетін құру. Үлгілеуде обьектінің үш аспектісін қарастырады: объектілер,
олар пайдаланатын үрдістер, олар орындайтын оқиғалар. Осыған сәйкес
үлгілеудің 3 түрін анықтауға болады: ақпараттық, функционалдық және
оқиғалық. Ақпараттық жүйе нақты объект үшін қолданылады және объектінің
элементтер байланысын белгіленген шамада көшірілмеуі керек.
АЖ үшін келесі принциптер оны құруға қолданылады:
1.Үйлесімділік. Берілген эффективтілікке байланысты АЖ объектінің
жұмыс істеуін қамтамасыз етуі қажет. Эффективтілік критерийі сандық болуы
керек.
2.Экономикалық. АЖ ақпаратты өңдеуге кететін шығын объектідегі осы
ақпаратты қолдануға экономикалық ұтыстан аз болуы керек.
3.Регламенттік. АЖ – гі ақпараттың үлкен бөлігі кесте бойынша түседі
және өңделеді.
4.Өзін-өзі бақылау. АЖ мәліметтерде қатерлерді дұрыстау және табу және
оларды өңдеу үрдістері бойынша үздіксіз жұмысы.
5.Интегралдық. АЖ – де ақпараттың бір рет ендірілуі және оның көп ретте
көпмақсатта қолданылуы.
6.Адаптивтілік. АЖ өзінің құрылымын өзгертуге бейімділігі және ішкі
шарттарды өзгерту салдарынан тиімді нәтижеге жету үшін тәртіп заңы.
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімінің АЖ үшін келесі
талаптар тобын белгілеуге болады:
o Жүйенің қауіпсіздігіне;
o Жүйелік бағдарламалық қамтамасыз ету және аппараттық бөліміне;
o Қолданушымен интерфейске;
o МҚБЖ және мәліметтерді сақтау орнына.
АЖ талаптар жалпы алғанда декларативті түрге ие және жүйені құру
бойынша жұмыстардың генералдық бағыттарына шектеулер жүктейді. Ұйым үшін ол
келесі талаптар:
➢ АЖ эволюционерлеудің мүмкіндіктері, жүйенің модификациясы және
жүйенің кемеліне келтірлуі;
➢ АЖ өңдеуде халықаралық және өнеркәсіптік стандарттарға арқа сүйеу;
➢ Жүйенің кеңейтілуін қамтамасыз ету, яғни бар АЖ-ге жаңа компонеттер
қосу.
Ақпараттандыру сферасында фактілік және өнеркәсіптік чтандарттарды
есепке алу бастапқы кезеңде мейлінше кеңінен тараған техникалық және
бағдарламалық шешімдерге бейімделуге мүмкіндік береді. Бұл белгілі шамада
мәліметтерді өңдеу жүйесінің дамуын және алып жүру шығындарын азайтады.
Халықаралық стандарттар тек қалыптасып қалған үрдістерді және типтік
объектілерді регламенттейді және қолдайды. Сондықтан қаржылық –
экономикалық бөлім ерекше түйінді мәселелерді автоматизациялауы үшін өзінің
корпоративті стандарттарын белсенді түрде өңдеуі және қолдануы қажет.
Корпоративтік стандарттар келесідей болуы мүмкін:
• Мәліметтер қорын және кестелерді таңдау ережесі;
• Бөлімшелер арассында мәліметтермен алмасудағы форматтар және белгілі
бір тәртіп;
• Мәліметтерге кіруге рұқсат;
• Мәліметтердің бүтінгін қамтамасыз ету;
• Мәліметтерді қорғау тәртібі;
• Қолданатын құжаттарды әрлеу.
Айнымалылардың атауын таңдауда біріғай ереженің қолданылуы және
біріңғай кодтау стандарттарының қолданылуы жүйе тіркелуінің ыңғайлылығын
қамтамасыз ету үшін маңызды талаптар қойылады. Оның орындалуы бағдарламаның
ішкі логикасын түсінуді барынша жеңілдетеді.
1.4 Экономикалық есептер кешенінің қойылуы
Өзінің қызмет көрсету саласында қаржылық – экономикалық құрылым келесі
есептерді шешуі қажет:
1. Қаржылық – экономикалық бөлім қызметінің жоспарлауын, талдауын және
бақылауын қамтамасыз ету:
2. Қаржылық құрылымның ағымдық және ұзақ мерзімді қызметін жоспарлау;
3. Қаржылық құрылымның жеке бағыттары бойынша қаржылық – шаруашылық
қызметінің талдауы және бақылауы;
4. Статистикалық оргндарға, акционерлерге есептерді дайындау;
5. Келісім шарттарды тіркеу, қаржылық құрылымдармен қызмет үрдісінде
жасалынған, сонымен қатар мемлекеттік органдармен бюджеттік
бағдарламалар бойынша Мемлекеттік бағдарламалар ретінде Қазақстан
Республикасының ақпараттық инфраструктурасының құрылуы және дамуы,
ақпараттық жүйелердің техникалық қызмет көрсетуі.
Негізгі есептерден келесілерді бөліп көрсетуге болады:
- Бизнес жоспарлардың, бюджеттердің, есептердің өңдеу және дайындау
жобалардың жүзеге асырылуы;
- Қазақстан Республикасының қаржылық құрылымдар бойынша мемлекеттік
саясатпен келісілген үрдістердің әсер ету бағасымен ақпараттық
инфраструктурасының дамуының мемлекеттік және мемлекет аралық
бағдарламаларды өңдеуге қатысуы;
- Қаржылық құрылым қызметінің өндірістік және қаржылық шаруашылық
қызметінің экономикалық талдауының орындалуы;
- Қаржылық құрылым қызметі және оның мүліктік жағдайы туралы ақпараттың
құрылуы, ішкі қолданушы – жетекшілерге, құрылтайшыларға, қатысушыларға
және қаржылық құрылымның мүлік иелеріне, сонымен қатар сыртқы
инвесторларға, кредиторларға және т.б. қажет.
- Техникалық – экономикалық тұрақтау үшін ұсынылған жобалардың
пайдалылығын анықтау бойынша экономикалық көрсеткіштердің салыстырмалы
талдауын жүргізу;
- Негізгі фондтарды және айналым құралдарын қолдану бойынша эффектілігін
көтеру бойынша ұсыныстар ендіру, қаржылық жағдайды нығайту және
пайдалылығын өсіру, зияндылықты жою, ысырапшылықты және иесіздікті
жою;
- Бюджетпен бекітілген сәйкес Қаржылық құрылым жұмысының максималды
эффектілігіне жету финанстық ағындарды басқаруды ұйымдастыру;
- Өзіне меншікті құралдарды қолдану мақсатында қаржылық және кредиттік
көрсеткіштердің орындалуын бақылаудың жүзеге асырылыуы.
1.5 Есеп кешенінің автоматтандыру бойынша жобалық шешімдерді негіздеу
және техникалық базасы
Техникалық қамтамасыз ету – бұл АЖ функциялау үшін қолданылатын
техникалық құрылғылар кешені.
Функционалдық мүмкіндіктеріне қарай техникалық құрылғылар келесі
типтегі есептердің шешілуін қамтамасыз етуі қажет:
✓ Салыстырмалы күрделі емес алгоритмдері бойынша үлкен көлемді
ақпараттарды өңдеу.
✓ Күрделі логикалық тармақталған алгоритмдері бойынша кішкентай
көлемді ақпаратты өңдеу.
✓ Нақты уақыт масштабында есептер қатарын шешу.
✓ Алфавиттік – сандық ақпараттардың, сызбалардың, сұлбалардың,
графиктердің және кестелердің ендіру және шығару мүмкіндіктері.
✓ Машиналық тасымалдаушыларға жазылған бағдарламалар бойынша автономды
жұмыс істеу мүмкіндігі.
✓ Бейнелеу бейімділігі және масштабдың өзгеру мүмкіндігі.
Техникалық құрылғылар кешені ақпараттың ішкі жүйесінің техникалық
құрылғылар кешенінің максималды эффектілігі шартына жұмыс істеу үрдісінің
негізгі талаптарына мейлінше толығымен жауап берууі қажет. Басқарудың
ақпараттық үрдісі, олардың кешендерінің, жеке операциялардың орындалу
жолымен іске асырылады. Барлық амалдарды 3 саты бойынша топтауға болады:
ақпаратты алу, түрлендіру және қолдану. Бірінші саты - алғашқы ақпараттың,
экономикалық оъектілірдің қызметінің үрдісі кезінде пайда болатын,
тіркелуін және жинақталуын орындайтын амалдар тобын қамтиды. Екінші саты -
ақпаратты түрлендірудің амалдар тобы кеңістіктегі және уақыттағы
белгілерлің, формалардың, құрылымдардың өзгеруін орындайды. Үшінші саты –
басқару шешімдерін қабылдау үшін ақпаратты қолдану және басқарудың
ақпараттық үрдісінің жалғасуына арналған амалдар тобынан тұрады.
Басқарудың ақпараттық үрдісінің негізі сатыларына сәйкес келесі
техникалық құрылғылар қолданылады:
- Ақпаратты тіркеу және жинау, ақпаратты хабарлау;
- Машиналық тасымалдауды дайындау;
- Ақпаратты өңдеу;
- Ұйымдастыру техникасы:
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік
мекемесінде АЖ жұмыс істеуі үшін келесі техникалық құрылғыларды қолдану
қажет:
• Процессор – Pentium Pro 300 МГц (Pentium 400 ұсынылады);
• ОЗУ – 80 Мб жүйелі түрде сканирлеу үшін, 128 Мб – ірі желілерді жүйелі
түрде сканирлеу үшін (256 Мб ұсынылады);
• Монитор – 800х600, 256 түстен кем емес.
Бағдарламалық жабдықтауға қойылатын талаптар:
Операциялық жүйе:
➢ Windows NT 4.0 WS c SP6 және жоғары;
➢ Windows 2000 Professional;
➢ Unix (VMWare көмегімен);
Компьютердің бұл типін таңдау сбой болған жағдайда ақпараттың қалпына
келтірілуі және сақтау сенімділігінің талаптарына, процессорға кіру
рұқсатына талаптар, үлкен көлемдегі апробирленген бағдарламалық
құрылғылардың санына негізделген.
Есептер кешенінің техникалық қамтамасыз етуі мәліметтер өңдеудің
технологиялық үдерісін тарату үшін жеткілікті болуы қажет.
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік мекемесі
барлық есеп беру құжаттарының компьютерлік баспасын орындайды, ақпаратты
өңдеу және сақтау бойынша персонал жұмысының жылдамдығын арттыратын және
мейлінше жеңілдететін техникалық құрылғылар қорымен иемденеді. Бұл кешенге
компьютерлер, принтерлер, сканерлер, модемдер кіреді.
2 Жобалық бөлім
2.1 Экономикалық басқарудың ақпараттық жүйесін құру
Машинадан тыс ақпаратпен камтамасыз ету – хабарламалардың, сигналдардың
және құжаттардың жиынтығынан тұратын ақпараттық база бөлігі. Кодтау
класификациясын сипаттау жүйесі берілгендерд сипаттаудың бірегейлігі үшін,
ақпараттық – есептеу жүйелеріндегі жадыны эффективті іздеу және
идентификациялау үшін қолданылады.
Нормативтік-анықтамалық құжаттар шартты-тұрақты ақпарат категориясына
жатады және әртүрлі регламенттік нормативтерді қамтиды. Нормалар және басқа
да берілгендер, ұзақ уақыт есептеулерде өзгеріссіз қолданылатын.
Оперативті ақпарат берілген уақыттағы объектінің жағдайын бейнелейді, яғни
алғашқы өңделмеген ақпарат.
Экономикалық ақпараттың классификаторларын және кодын жобалау –
ақпараттық жүйелерді ақпараттық қамтамасыз етудің негеізгі сұрақтарынының
бірі. Ақпаратпен қамтамасыз ету – ақпараттық жүйелердің негізгі элементі –
басқарылатын объектінің жағдайын білдіретін және басқару шешмдерін
қабылдайтын ақпаратты бейнелеуге арналған.
Экономикалық ақпартты өңдеуде автоматтандырылған жүйелер теориясында
ақпараттық бөлімді өмендегілер бойынша жіктейді:
• Берілген пәндік облыстың көрсеткіштер жүйесіне;
• Класификациялау және кодтау жүйесіне;
• Ақпарат ағынында құжат айналымын ұйымдастыру нұсқаларына.
Ақпараттық бөлімді жобалау барысында келесе жұмыстар орындалады:
- Көрсеткіштердің құрамы - экономикалық есептерге қажетті сипаттамалар
және ақпараттық байланыстар анықталады;
- Түрлі класификаторлар және кодтар жасалынады. Жалпы мемлекеттік
классификаторлар қолдану мүмкіндігі зерттеледі;
- Көрсеткіштерді бейнелеу үшін құжаттаудыңң унифицирленген жүйесін
қолдану мүмкіндігі айқындалады. Машиналық өңдеудің талаптарын үйренген
жаңа алғашқы құжаттардың формасы жобаланады;
- Ақпараттық қорды ұйымдастыру жүргізіледі. Сонымен қатар мәліметтер
қорының құрамы анықталады және оны ұйымдастырылады.
Ақпараттық қамтамасыз етудің құрылуы автоматтандырылған өңдеу
технологиясымен және бағдарламалық жабдықтаумен тығыз байланыста іске
асырылады. Дербес компьютерлер ақпараттар мен үрдістерді өңдеудің
стереотиптерін қарастыруға мәжбүрлейді. Есептеу желілерінің құрылуы
қолданушылардың арасында ақпартты кеңінен алмасуға мүмкіндік береді.
Электрондық пошта ұйымдастыруды, қолданушының әртүрлі ақпараттық
ресурстарға кіруін қамтамасыз етеді.
2.2 Ақпараттық жүйенінің технологиялық қамтамасыз етілуі
2.2.1 Ақпаратты беру, өңдеу, хабарлау, және жинақтау технологиясын
ұйымдастыру
Қарастырылып отырған есепті шешу үшін кәсіпорынның қаржылық қызметі
және қаржылық құжаттары жайлы қолма-қол есептік ақпарат жинақтауды және
ендіруді орындау қажет.
Кірістер және шығыстар жайлы анықтамалық ақпарат мәліметтер қорына
ертерек қойылуы қажет.
Сурет 2.1. Ақпаратты беру, өңдеу, хабарлау және жинақтау технологиясы
2.2.2 Есеп кешенінің математикалық жабдықталуы
Шымкент қаласының экономика және қаржы бөлімі мемлекеттік мекемесі
өзінің қызметінде келесі формулаларды қолданады:
1. S = K + M + F + N;
Мұндағы: S – жылдық қорытынды, квартал бойынша сәйкес мәндерді қосу
жолымен алынады;
K – бірінші квартал;
M – екінші квартал;
F – үшінші квартал;
N – төртінші квартал;
2. D = + + + ... + ;
Мұндағы: D – кварталдар бойынша қорытынды;
- кестедегі қатар; i = 1..m
2.2.3 Есеп кешенінің бағдарламалық жабдықталуы
Бағдарламалық жабдықтау құрамында екі негізгі қамтамасыз етуді мынадай
функциялары бойынша бөліп көрсетуге болады: жалпы (жүйелік) және арнайы
(қолданбалы). Компьютерде жұмыс істейтін бағдарламаларды үш категорияға
бөлуге болады:
- Қолданбалы бағдарламалар - қойылған есептер шешімінің бағдарламалар
жиыныынан тұрады. Бұл жұмысты қолданушыларға тікелей жеңілдікті
орындайтын бағдарламалар және қолданбалы пакеттер (ақпараттық
массивтерді өңдеу, текстерді редакторлау және т.б.);
- Жүйелік бағдарламалар – бұл бағдарламалар комплексі, бағдарламаны
өңдеудің автоматтандырылуын қамтамасыз ететін және ЖЭЕМ – да шешілетін
есептерге қатыссыз экономикалық есептеу үрдісін ұйымдастыру;
- Инструменталдық жүйелер (бағдарламалау жүйелері) – компьютер үшін жаңа
бағдарламаларды құруды қамтамасыз ету.
Бағдарламаның орындау ортасын таңдауда бірнеше факторларды есепке алу
қажет:
- Нақты орта үшін бағдарламалық жабдықтаудың жобалау үрдісінің
күрделілігі және еңбек өнімділігі.
- Бағдарламалық жабдықтауды өңдеудің инструменталдық құрылғылар саны.
- Эксплуатациялауүдерісінде бағдарламалауға корректив ендіру мүмкіндігі.
- Қолданбалы интерфейсті жобалау құрылғыларының саны
- Бағдарламаның орныдалу жылдамдығы
- Бағдарлама жұмысының сенімділігі және сбойладран қорғалуы
Бағдарламаның орындалуы үшін мен Windows ортасын таңдадым. АЖ есептер
кешенін шешу үшін мен Delphi 6 бағдарламасын қолдандым.
2.2.3.1 Жалпы жүйелік бағдарламалық қамтамасыз етудің сипаттамасы
Windows NT жүйесі бұрынғы бар өнімдердің келешектегі дамуы бола
алмайды. Оның сәулеті заманауи опреациялық жүйелерге талаптар қою есебінен
жоқтан құралды. Осы талаптар негізінде өңделген жаңа жүйенің ерекшеліктері
төменде келтірілген:
- Жаңа операциялық жүйенің үйлесімділігін (compatible) қамтамасыз ету
мақсатында Windows NT өңдеушілер Windows-тың үйреншікті интерфейсін
сақтады және бар файлдық жүйелері (FAT сияқты) және әртүрлі
қосымшаларды (MS – DOS, OS2 1.x, Windows 3.x және POSIX үшін
жазылған) қолдауды іске асырады. Өңдеушілер сонымен қатар Windows NT
құрамына әртүрлі желілік құрылғылармен жұмыс жасау құрылғыларын
кіргізді.
- Жүйенің тасымалдануына (portability) қол жеткізіліді, енді CISС
процессорында жұмыс жасағандай RISC - процессорында да жұмыс істей
алады. CISС процессорына Intel – үйлесімді процессорлар 80386 және
жоғары; RISC MIPS R400, Digital Alpha AXP және Pentium P54
сериясымен және жоғары процессорлар жүйелерімен ұсынылған.
- Масштабталу (scalabiliti), Windows NT бір процессорлы комьютерлер
сәулетіне тәуелді еместігін білдіреді және симметриялық
мультипроцессорлық жүйелермен берілетін мүмкіндіктерді толығымен
қолдануға қабілетті. Қазіргі уақытта Windows NT 1-ден 32-ге дейін
процессорлар санымен компьютерлерде жұмыс істейді. Бұдан бөлек
қолданушының алдына қойылған есептер қиындаған және компьютерлік
ортаға талаптарды ұсыну кеңейтілген жағдайда Windows NT корпоративтік
желіге үлкен қуатты және өндіруші серверлер мен жұмыс станцияларын
жеңіл қосуға мүмкіндік береді. Қосымша артықшылығы серверлер үшін және
жұмыс станциялары үшін өңдеудің біріңғай ортасын қолдануды ұсынады.
- Windows NT біріңғай қауіпсіздік жүйесін иемденеді (security) АҚШ
үкіметінің спецификацияларын қанағаттандырады және В2 қауіпсіздік
стандартына сәйкес келеді. Корпоративтік ортада бөлектенген қоршау
толығымен күдікті қосымшамен қамтамасыз етіледі.
- Үлестірілген өңдеу (distributed processing) Windows NT жүйеге құрылған
желілік мүмкіндіктерге ие екендігін білдіреді. Windows NT сонымен
қатар әртүрлі типтегі хост-компьютерлермен байланысты қамтамасыз
етеді, әртүрлі көліктік хаттамалар қолдауымен және жоғарғы деңгейлі
“клиент-сервер” құрылғысын қолдану арасында аты бар каналдарды қосы
алыстағы процедураларды шақыру (RPC – remote procedure call) және
Windows – сокеттер.
- Локализациялау мүмкіндіктері (allocation) ұлттық тілде барлық елдерде
жұмыс жасауға арналған құрылымды білдіреді,ISO ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz