Сораптар туралы

КІРІСПЕ
1.Ортадан тепкіш сораптар
1.2. Көпсатылы сораптар.
1.2. Көпсатылы сораптар.
1.3. Ортадан тепкіш сораптардың қолданылуы.
3. Батырылатын ортадан тепкіш сораптар
3.1. Электрсораптың тағайындалуы мен техникалық берілгені.
3.2. Электрсораптың құрамы мен жинақталуы
3.3. ЭҚЖ.тің техникалық сипаттамасы
3.4.Кабельдің негізгі техникалық көрсеткіштері.
4. Ресей Федерациясының патенті
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Сораптар, гидравликалық машиналар ретінде, ұзақ уақыт бойы тек су айдау үшін қолданылатын. Қазіргі таңда сораптар адамзат қызметінің көптеген салаларында (коммуналды және өндірістік сумен қамтамасыздандыру, гидроаккумуляция, тасымалдау). Сораптар жылу электр станцияларында қолданылады, сонымен қоса мұнай, мұнай химиясы, химия, қағаз, торфты, металлургия және басқа да өнеркәсіп салаларында қоданылатын сораптар белгілі. Көмекші құрылғы ретінде (үйкеліс түйіндерін майлау мен отын беру үшін) сораптар көптеген машиналар құрамына кіреді: іштен жану қозғалтқыштары, сұйықты-ракеталы қозғалтқыштарда және т.б. плазманы игеру жолында плазмалық сораптар пайда болып жатыр.
Сораптардың құрылымдық түрлері өте көп, сондықтан оларды тағайындалуы бойынша топтастыру қиын. Сорапты қазіргі таңда қозғалтқыштың механикалық энергияны айдалатын сұйықтың энергиясына түрлендіретін машина ретінде анықтаған жөн.
Сораптардың гидроқозғалтқышпен көптеген ұқсастықтары бар, өйткені оларда сұйықтың энергиясын механикалық энергияға түрлендіру процессіне кері процесс жүреді. Сондықтан сораптар мен гидроқозғалтқыштардың теориясы және құрылымдық құрылуы ұқсас болады.
Сұйытықтар мен газдардың физикалық қасиеттері (газдың дыбыс жылдамдығына дейін) өте ұқсас, бұл сораптарды газ машиналарының энергетикалық тобымен – желдеткіштер, газүрлегіштер, компрессорлар және кері процесті машиналармен – бу және газ турбиналарымен аз мөлшерде салыстыруға мүмкіндік береді.
Сораптардың басқа энергетикалық машиналарымен ұқсастығын анықтау машина жасаудың аралас салалары тәжірибесін пайдалануға мүмкіндік береді. Сонымен қатар сорап жасау тәжірибесі гидротурбиналарды, компрессорлық машиналарды және желдеткіштерді жобалағанда пайдалануға болады.

1) Абдурашитов С.А. Насосы и компрессоры. М., «Недра», 1974;
2) Черкасский И.М. Насосы,вентиляторы, компрессоры. М., «Энергия», 1977;
3) Малюшенко В.В., Михайлов А.К. Насосное оборудование. ТЭС. М., «Энергия», 1975;
4) Шерстюк А.Н. Насосы, вентиляторы, компрессоры. М., «Высшая школа», 1972;

Пән: Электротехника
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 26 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ
Сораптар, гидравликалық машиналар ретінде, ұзақ уақыт бойы тек су
айдау үшін қолданылатын. Қазіргі таңда сораптар адамзат қызметінің көптеген
салаларында (коммуналды және өндірістік сумен қамтамасыздандыру,
гидроаккумуляция, тасымалдау). Сораптар жылу электр станцияларында
қолданылады, сонымен қоса мұнай, мұнай химиясы, химия, қағаз, торфты,
металлургия және басқа да өнеркәсіп салаларында қоданылатын сораптар
белгілі. Көмекші құрылғы ретінде (үйкеліс түйіндерін майлау мен отын беру
үшін) сораптар көптеген машиналар құрамына кіреді: іштен жану
қозғалтқыштары, сұйықты-ракеталы қозғалтқыштарда және т.б. плазманы игеру
жолында плазмалық сораптар пайда болып жатыр.
Сораптардың құрылымдық түрлері өте көп, сондықтан оларды тағайындалуы
бойынша топтастыру қиын. Сорапты қазіргі таңда қозғалтқыштың механикалық
энергияны айдалатын сұйықтың энергиясына түрлендіретін машина ретінде
анықтаған жөн.
Сораптардың гидроқозғалтқышпен көптеген ұқсастықтары бар, өйткені
оларда сұйықтың энергиясын механикалық энергияға түрлендіру процессіне кері
процесс жүреді. Сондықтан сораптар мен гидроқозғалтқыштардың теориясы және
құрылымдық құрылуы ұқсас болады.
Сұйытықтар мен газдардың физикалық қасиеттері (газдың дыбыс
жылдамдығына дейін) өте ұқсас, бұл сораптарды газ машиналарының
энергетикалық тобымен – желдеткіштер, газүрлегіштер, компрессорлар және
кері процесті машиналармен – бу және газ турбиналарымен аз мөлшерде
салыстыруға мүмкіндік береді.
Сораптардың басқа энергетикалық машиналарымен ұқсастығын анықтау
машина жасаудың аралас салалары тәжірибесін пайдалануға мүмкіндік береді.
Сонымен қатар сорап жасау тәжірибесі гидротурбиналарды, компрессорлық
машиналарды және желдеткіштерді жобалағанда пайдалануға болады.

1.Ортадан тепкіш сораптар

Ортадан тепкіш сораптарда сұйықтықты айдау немесе қысым тудыру бір немесе
бірнеше жұмыс дөңгелектері арқылы жүзеге асырылады. Әр түрлі мақсатта
дайындалатын, ортадан тепкіш сораптар алуан типтерінің көп санын олардың бірнеше
негізгі типтеріне топтауға, олардың құрылымдық жобалары арасындағы айырмашылығы
негізінен сораптарды пайдалану ерекшкліктері салдарынан болады. Жұмыс
дөңгелегінің әсерінен сұйықтық одан кірердегілен жоғары қысыммен және үлкен
жылдамдықпен шығады. Кірердегі жылдамдық ортадан тепкіш сораптың тұрығында,
сұйықтың сораптан шығар алдында қысымға айналады. Жылдамдықтық арынның бір
бөлігінің пьезометрлікке айналуы спиральды отводта 1 (1-суретті қара) немесе
бағыттаушы аппаратта 2 жүзеге асырылады. Сұйықтықтың дөңгелектен 2 қимасы ұлғайып
отыратын спиральды отводқа келіп түсетіндігіне қарамастан, жылдамдықтық арынның
пьезометрлікке айналуы негізінен конусты келтеқұбырында 4 айналады. Егер сұйықтық
дөңгелектен бағыттаушы аппараттың каналдарына келіп түссе, онда айтылған
айналудың көп бөлігі осы каналдарда болады.

1-сурет. Ортадан тепкіш сораптың схемасы: а - спиральды отводы бар бағыттаушы
аппаратсыз; б — бағыттаушы аппаратпен.

Сораптар құрылысына бағыттаушы аппарат гидравликалық турбиналардың тәжірибесі
негізінде енгізілді, гидравликалық турбиналарда бағыттаушы аппараттың болуы
міндетті.
Ортадан тепкіш сораптардың көп тараған түрі - бір сатылы, горизонтальды
орналасқан білігі бар, біржақты кірісті жұмыс дөңгелегі бар ортадан тепкіш
сораптар. 2-суретте сорапты қондырғы орналасқан, оның құрамына НЦС типті ортадан
тепкіш сорап 3, оған жетек қызметін атқаратын және онымен бір рамаға 6 бекітілген
электрқозғалтқыш 5 кіреді.

2-сурет. Ортадан тепкіш өзісорғыш сорап НЦС-1

Бұл сорап негізінен іргетас пен ұра астынан қазаншұңқырларды игергенде таза суды
айдап шығаруда және өнеркәсіп пен құрылыстың басқа да салаларында қолданылады.
Сорап сорғыш жеңмен 2 , сүзгішпен 1 , арынды келтеқұбырмен 4 жабдықталған. Осы
типті сораптың жетек қызметін электроқозғалтқышпен қатар іштен жанатын бензинді
қозғалтқыш атқаруы мүмкін. НЦС-1 сорабының сипаттамасы 3-суретте көрсетілген.

3-сурет. НЦС-1сорабының сипаттамасы.

1.1. Бірсатылы сораптар.
Бір сатылы сораптық қондырғылар, жетегі біріктіруші муфта арқылы қосылған
электрқозғалтқышы бар, консольды типті – К типті (4-сурет) сораптармен жабдықталуы
мүмкін, олар таза су және тағы басқа төменагрессивті сұйықтықтарды беру үшін
арналған. К типті сораптың корпусы 2, корпустың қақпағы 1, жұмыс дөңгелегі 4,
біліктің және сүйемелді тіреуіштің нығыздау түйіні болады. Корпус қақпағы сораптың
сору келтеқұбырымен бірге құйылған. Жабық типті жұмыс дөңгелегі сораптың білігінде
9 кілтектің және сомынның 5 көмегімен бекітілген. Қуаты 10 кВт-қа дейінгі
сораптарда жұмыс дөңгелектері өстік күшпен жүктелген, ал қуаты 10 кВт және одан
жоғары сораптарда жүктелмеген. Жүктен босату жұмыс дөңгелегінің артқы дискіндегі
жүкбосату тесіктері және жұмыс дөңгелегінің нығыздау жағындағы нығыздаушы белдеу
арқылы іске асырылады. жүктен босатудың арқасында сорап білігінің нығыздау
түйінінің алдында қысым төмендейді.

4-сурет. К типті біржақты соратын консольды ортадан тепкіш сораптың схемасы.
Сораптың жұмыс қорын ұлғайту үшін корпусы (тек қана қуаты 10 кВт және одан жоғары)
және алмасушы корпустары (барлық сраптарда) алмасушы нығыздау сақиналарымен
қарғалған. Нығыздаушы сақинасы мен жұмыс дөңгелегінің нығыздаушы белдеу
арасындағы үлкен емес саңылау (0,3 – 0,5 мм) срап арқылы айдалатын сұйықтықтың
қысымы жоғары облыстан қысымы төмен облысқа ағып кетуіне тосқауыл болады, осының
арқасында сораптың жоғары ПӘК-і қамтамасыз етіледі. Сорап білігін нығыздау үшін
жұмсақ тығыз сальник қолданылады. Жұмыс қорын ұлғайту үшін және біліктің нығыздау
түйіні облысында тозуду тоқтату үшін білікке алмасушы қорғаушы төлке 7 кигізілген.
Сальниктің 6 тығыздалуы сальник 8 қақпағымен қыспаланады. Сүйемелді тіреуіш
шарикті мойынтіректерінде 11 сорап білігі орнатылған сүйемелді кронштейн 10 болып
табылады. Шарикті мойынтіректер қақпақтармен жабылған. Шарикті мойынтіректердің
майлауы консистентті. Біржақты соратын жұмыс дөңгелектері сұйықтықтың жұмыс
дөңгелегіне кіру жағына бағытталған өстік күштің әсерінде болады.
Өстік күш, дөңгелектің кіру қимасына қарсы орналасқан артқы дисктің алдыңғы бет
ауданы A1 = π D12 4 р1 қысымның әсерінде болады, сонымен қоса осындай аудунды
осы дисктің артқы беті р2 айдау қысымының әсерінде болады. Өстік күш келесі
теңдеуден табылады.
T = π 4 (D12 - Ds2)(p2 - p1).
мұндағы D1 — жұмыс дөңгелегіне кірудің диаметрі; Ds — білік диаметрі .
Шындығында өстік күш осы формуладан есептелгеннен біршама кіші болады. Бұл келесі
жәйттермен түсіндіріледі: біріншіден, р1-р2 қысым айырмашылығы сраптың толық
арынынан кем болады, өйткені дөңгелектің артындағы сұйықтық айналыста болады,
екіншіден, жұмыс дөңгелегінде сұйықтықтың қозғалысы өстік бағыттан радиалдыға
ауысуына байланысты бағыты қарама-қарсы өстік күш пайда болады. Алайда жүктен
босататаын өстік күш жұмыс дөңгелегінің артқы дискідегі қысым айырмашылығынан
пайда болатын өстік күшпен салыстырғанда едәуір кіші болады. Егер бірсатылы
біржақты соратын сораптарда өстік күш таянышты мойынтірекпен берік қабылданса, бұл
ең тиімді шешім болады. Болмаған жағдайда таяныш мойынтірегіне әсер ететін өстік
күшті азайту керек. Бұл азайту тек қана ПӘК-тің төмендеу арқасында жүзеге асуы
мүмкін. Әдетте өстік күшті азайтудың екі әдісінің біреуін қолданады. Бірінші әдіс
бойынша, жұмыс дөңгелегінің артына, арынды қуыстан кішкентай радиалды саңылауы бар
нығыздаушы сақиналармен бөлінген камераны 4 (5-суретті қара) орналастырады.
Камера жұмыс дөңгелегінің 2 кіру қуысымен 1 артқы дискте 3 бұрғыланған тесіктер 5
арқылы жалғанады. Кейбір жағдайларда жүктен босату камерасын 4 канал 6 арқылы кіру
келтеқұбырымен жалғастыралы. Жүктен босату камерасын кіру келтеқұбырымен қосатын
каналды жасау - дөңгелектің дискінде тесік бұрғылаудан гөрі дұрыс шешім. Өйткені
осы тесіктер арқылы шығатын сұйықтық ағыншалары жұмыс дөңгелегіне кіретін ағынға
қарсы бағытталған және сол ағынды бұзып отырады.

5-сурет. Жұмыс дөңгелегін өстік күштен босату мүмкіндіктерінің схемасы.
Өстік күшті теңестірудің екінші әдісінде, артқы дисктің сыртқы жағында орналасқан,
қырларды қолданады. Жұмыс дөңгелегінің айналуы кезінде қырлардың болуы салдарынан
дөңгелек пен корпус арасындағы қуыстағы қысым төмендейді. 6-суретте
теңестірілмеген дөңгелегі үшін өстік күштің (қисық 1), артқы дисктегі жүктен
босату камерасы бар және күпшекте диаметрі 10 мм тоғыз тесіктері бар дөңгелек үшін
(қисық 2), артқы дискінде қырлары бар дөңгелек үшін (қисық 3) сипаттушы қмсықтары
көрсетілген. Графиктен көрініп тұрғандай, екінші әдіс біріншіге қарағанда арзандау
және өнімдірек, сонымен қатар қуат ұлғаюы әдеттегі жағдайларда жылыстаудан
шығындалатын қуатқа сәйкес келеді.

6-сурет. Өстік күштің өзгеру графигі.
Алайда бірсатылы сораптың роторын өстік күштен босатудың ең тиімді әдісі -
симметрияның арқасында өстік күш пайда болмайтын, екіжақты соратын дөңгелектері
бар - Д-типті (7-суретті қара) сораптарды қолдану болып табылады. Бұл сораптарда
екіге бөлінетін жартылай спиральды подводы 3 болады. Жұмыс дөңгелегінде 1 бұл
ағындар қосылып жалпы спиральды отводқа шығады. Сорап корпусының ажырамасы
горизонтальды, осының арқасында ашу, қарау, жөндеу, құбырларды бөлектемей (арынды
және сору келтеқұбырлары корпустың төменгі бөлігіне жалғанаған), дербес тетіктерді
немесе бүкіл роторды ауыстыру мүмкіндігі қамтамасыз етіледі. Сораптың білігі
тозудан білікке бекітілген ауыстырмалы төлкелермен қорғанады. Жұмыс дөңгелегін
өстік бағытта бекітетін де осы төлкелер. Сораптың подводын нығыздайтын
сальниктерде гидравликалық бекітпесінің 2 сақиналары болады. Сұйықтық оларға
қысыммен құбырлар арқылы отводтан жіберіледі. Ротордың радиалды жүгі сырғанау
мойынтіректерімен қабылданады. Білікті өстік бағытта бекіту үшін және жұмыс
дөңгелегі нығыздауларының біреуі бірдей дайындалмаған немесе тозған жағдайда пайда
болатын өстік күшті қабылдау үшін сол мойынтіректе радиал-таянышты мойынтіректері
4 бар. Екіжақты соратын сораптарда беріліс пен біліктің айналу жиілігі бірдей
жағдайда, біржақты соратын сораптардан гөрі, үлкен сору биіктігі болады.

7-сурет. Бірсатылы екіжақты соратын сорап.

1.2. Көпсатылы сораптар.
Бірсатылы сораптардың шектеулі арыны болады. Сондықтан сораптың қажетті арынын
жете тиімді бір жұмыс дөңгелегі бере алмаса, көпсатылы сораптың құрылысына бірізді
орналасқан дөңгелектер қолданылады. Көпсатылы секциялы ортадан тепкіш сораптың
схемасы 8-суретте көрсетілген. Осындай сораптың әрбір сатысы жұмыс дөңгелегінен 2
және ағынды келесі жұмыс дөңгелегіне бағыттайтын бағыттаушы аппараттан 2 тұрады.
Мұндай сорапта арын дөңгелектер санына пропорционал өсіп отырады..

8-сурет. Көп сатылы секцияла ортадан тепкіш сораптың схемасы
9-суретте көпсатылы секциялы типті қоректендіруші турбосораптың қимасы
көрсетілген. Сұйықтық ағыны сору секциясынан 1, төрт аралық секциялардан 2 өтіп,
арынды секцияға 3 келіп түседі. Өстік күш гидравликалық жүк босату құрылғысымен
қабылданады.
Көпсатылы сораптардың үлкен арындары болғандықтан және өстік күштердің қосындысы
жеке сатыларға әсер ететіндіктен, бұл сораптар үшін өстік күшті теңестіру мәселесі
өте маңызды болып табылады. Көпсатылы сораптардың (10-суретті қара) өстік
күшті теңестіру әдістерінің бірі өзі

9-сурет. Қоректендіруші турбосорап.
орнатылатын гидравликалық табан қолдану болып табылады. Бұл табанның жұмыс істеу
принципі келесідей. Барлық жұмыс дөңгелектері, оларға ағын кіргенде бірдей
бағытталатындай етіп, орналастырылады. Соңғы сатының дөңгелегі артында, келтеқұбыр
арқылы бірінші дөңгелек алдында орналасқан сору қуысымен жалғанған жүктен босату
камерасы орналасқан. Өстік күш роторды, яғни гидравликалық табанды да сору
келтеқұбырына ығыстыруға тырысады. Сол кезде гидравликалық табан мен төлке
бүйірінің арасындағы өстік саңылау кеміп, нәтижесінде жүктен босату камерысында
қысым азаяды. Сонда толық қысым әсерінен табан қарама-қарсы бағытта, гидравликалық
табанға әсер ететін күштер теңеспейінше, қозғалады.

10-сурет. Жүктен босату табаны бар секциялы сорап 1 — сору секциясы; 2 — тартушы
бұранда; 3 — аралық секциялар; 4 — арынды секция; 5 — біріктіру келтеқұбыры; 6 —
гидравликалық табан; 7 — төлке; 8 — бірінші сатыдан суды беру үшін бұрғылаулар.
Кейбір жағдайларда сораптарды өстік күштен босату үшін дөңгелектері қарсы
орналасқан көпсатылы сораптар қолданылады. 11-суретте екі сатылы спиральды сорап
көрсетілген. Сұйықтық бірінші сатыдан екінші сатыға ішкі канал арқылы келеді.
Корпустың ажырамасы бойлық. Арынды және сору құбырлар корпустың төменгі бөлігіне
жалғанған, бұл оның қарауын және жөндеуін жеңілдетеді. Жұмыс дөңгелектерінің
нығыздаушы саңылаулары корпус пен жұмыс дөңгелектерін тозудан қорғайтын
ауыстырмалы сақиналар арасында жасалған. Ротордың өстік жағдайда орналасуын
бекітіп отыруын оң мойынтіректе орналасқан радиал-таянышты мойынтіректері
орындайды. Сору жағында орналасқан сальниктің гидравликалық бекітпесінің сақинасы
бар. Оған сұйықтық, бірінші сатының отводынан келетін, түтік арқылы беріледі. Оң
жақта орналасқан сальник екінші сатыныңподводын нығыздайды. Сұйықтық бірінші
сатының отводы тудырған арынмен беріледі.

11-сурет. Жұмыс дөңгелектері қарсы орналасқан екі сатылы сорап.
1.3. Ортадан тепкіш сораптардың қолданылуы.
Жылу энергетикасында энергетикалық циклды қамтамасыз ету үшін сораптардың 20 аса
түрлері қолданылады. Сораптық жабдықтар жылу электр станцияларында көмекші жабдық
арасында бірінші орын алады. Егер негізгі қасиет деп сорап тағайындалуын
қабылдасақ, онда сораптарды екі топқа бөлуге болады:
1. ЖЭС негізгі пайдаланушы жабдықтарының жұмысымен тығыз байланыстылары;
2. техникалық мақсаттарға арналған, әр түрлі тағайындалуы бар.
Сораптардың бірінші тобына жұмыстың келесі негізгі циклдарында істейтіндер: су
айналымы (айналымды және кері айналымды сораптар), қорек суды дайындау
(конденсатты сораптар), жылу берілістер (желілік және бойлерлы сораптар), реттеу
(бу турбиналарының сервоқозғалтқыштарын қректендіретін айдау сораптары).
Сораптардың екінші тобына дренажды, өрт сөндіруші, шаруашылық және т.б. Электр
станция жұмысының сенімділігі мен тиімділігіне тікелей әсер ететін, ең жауапты
сораптарға қоректендіруші, конденсатты, айналымдық, желілік және багерлі сораптар
жатады. Конденсатты сораптардың (12-сурет) барлық типтері принципиалды құрылымдық
орындалуы бар. Бұл ортадан тепкіш екі корпусты спираль типті сораптар.

12-сурет. Конденсатты сорап 1 — сыртқы корпус; 2 — ішкі корпус; 3 — ротор; 4 и 5 —
сәйкесінше үстіңгі және астыңғы мойынтіректер; 6 — серпімді саусақты муфта
Жабдықтарды суыту үшін және басқа техникалық мақсаттар үшін, резервуардан суды
беретін, айналымдық сораптар (7-суретті қара) қолданылады. Сумен жылыту
жүйелерінің автоматтандырылған линияларын жобалағанда жетерліктей жиі тікелей
құбырға орналастырылатын ЦВЦ типті электрлі сораптары (13-суретті қара)
қолданылады. Ортадан тепкіш айналымдық сораптар шуды аз тудырады және сумен
жылытуды қамтамасыз ету үшін қолданылады. Сораптар, ішіне ендірілген асинхронды
қысқы тұйықталған қозғалтқышы бар, аз өлшемді моноблокты құрылым болып табылады.
Сальниксіз сораптың жұмыс дөңгелегі электрқозғалтқыштың білігінде консольды
орналасады. Қозғалтқыштың роторы тура айдалатын судың ішінде радиал-таянышты
сырғанау мойынтіректерімен бірге айналады, бұл су оларға майлау және суыту
ортасының рөлін атқарады.

13-сурет. ЦВЦ типті электр сораптың схемасы.
Сорап тікелей құбырда орналасады, бұл оның жинақтауы мен пайдалануын едәуір
жеңілдетеді және арнайы іргетасты қажетсінбейді. Сораптың типтік өлшеміне
байланысты сораптар құбырмен еміктік немесе ернемектік біріктірулер арқылы
жалғанады. ЦВЦ сораптары жылу желісіне температурасы 1000С суды беру үшін
пайдаланылады. ЦВЦ сораптарының тоғыспа сипаттамасы 14-суретте келтірілген.

14-сурет. ЦВЦ сораптарының арынды сипаттамасы: 1 - ЦВЦ 2,5-2 үшін; 2 - ЦВЦ 4-2,8
үшін; 3 - ЦВЦ 6,3-3,5 үшін; 4 - ЦВЦ 10-4,7 үшін; 5 - ЦВЦ 16-6,7 үшін; 6 - ЦВЦ
25-9,2 үшін.
Желілік сораптар жылулық желілер үшін арналған. Олар әлде электр станцияларының
өзінде, әлде аралық айдау сораптық станцияларында орнатылады. Жылулық тәртіпке
байланысты сораптар айдалатын су берілісінің кең диапозонында температура едәуір
тербелістерінде жұмыс істеуі керек. Дұрысы – сорапты және қозғалтқышты әр түрлі
іргетастарға орнату керек. Бустерлі сораптар суды деаэратордан, қоректендіруші
сораптарда кавитация болдырмас үшін, керекті қысыммен турбоагрегаттың
қоректендіруші сораптарына беру арналған. сораптарды таңдау каталогтардың
көмегімен жүзеге асырылады. Бұл каталогтарда сораптардың тағайындалуы мен
сораптарды пайдалану облыстары, құрылымның қысқа сипаттамасы, техникалық және
графикадық сипаттамасы, сораптардың, сораптық агрегаттарының, жалпы және қосылыс
өлшемдерінің көрсетілуімен, жалпы көрініс сызбалары келтіріледі. Жобалаушы
мекемелерге каталогтарды техникалық жобалау кезінде пайдаланғаны жөн. Сораптар
ортадан тепкіш консольды су үшін өстік кірумен атты жаңа МЕСТ енгізіледі.
Жұмыстық жобалау кезінде дәлірек мәліметтерді дайындаушы-зауыттан алған жөн.
Сорапты таңдағанда қажетті жұмыс тәртіптері (беріліс пен арын) оның сипаттамасының
жұмыс ауданында болу керектігін ескеру керек. Үлгі үшін К-типті сорабын таңдау
әдісін қарастырвйық. Сораптың типтік өлшемін максимал қажетті берілісі мен сорапты
осы беріліспен енгізілетін жүйенің кедергісі бойынша таңдайды. Q—H тоғыспа
графигінде (15-суретті қара) арын мен беріліс бойынша алдын-ала керекті типтік
өлшемді сорапты таңдайды. Содан соң граяикалық сипаттама бойынша таңдаудың
дұрыстығын тексереді.

15-сурет. Консольды сораптар үшін H—Q тоғыспа графигі.
Графикалық сипаттама бойынша және Техникалық сипаттама кестесі бойынша арын
қисығы арын мен беріліс бойынша берілген шамалардың нүктесі арқылы немесе сәл
жоғары өтетін, сораптың жұмыс дөңгелегінің қажетті диаметрін анықтаймыз. Сорапты
таңдағанда оның кавитациясыз жұмыс істеуін қамтамасыз ету керек. Бұл үшін
таңдаоған сораптың навигациялық қасиеттері оны орнататын жүйесіне сәйкес келуі
керек. Жүйенің Кавитацилық қоры:
Δ h = (( p a - p t ) γ ) - [ ± H 0 ] - Σ h b w
Мұндағы:
ра — абсолютті қысым, Па, айдап шығаратын резервуардағы сұйықтықтың еркін бетіне;
pt — қысым, Па, жұмыс температурасы кезіндегі айдалатын сұйықтықтың қаныққан
буларынікі;
γ —айдалатын сұйықтықтың меншікті салмағы, Нм3;
hbw — арынның қосылған шығындары м, максимал қажетті беріліс кезіндегі сору
құбырында;
H 0 — геометрикалық сору биіктігі (геометрикалық тіреуіш), м.
        H0 шамасы сорап білігінің өсінен айдалатын резервуардағы сұйықтық
деңгейіне дейінгі вертикаль бойынша арақашықтыққа тең. Сорап сұйықтық деңгейінен
(сору биіктігі) жоғары орналасқанда плюс таңбасы, сұйықтық деңгейінен (подпор)
төмен орналасқанда минус таңбасы болады.        Допускаемый кавитационный запас
насоса Δ hд и мощность насоса определяют по графической характеристике насоса
выбранного типоразмера при максимально необходимой подаче.
        К типті сораптарды жұмыс дөңгелегінің диаметріне тәуелді әр түрлі қуатты
электрқозғалтқыштармен жабдықтайды. в зависимости от диаметра рабочегс колеса
комплектуют различными по мощности электродвигателями. Қажетті қозғалтқыштың қуаты
келесі теңдеуден анықталады:
Nэ = R N γ1OOO,
мұндағы:
R — қор коэффициенті;
N—номиналды тәртіптегі сораптың қуаты (есептік нүктеде), кВт.
Қор коэффициенті келесідей қабылдау керек:
R . . . . . . . . . . . .
1,3
1,25
1,2
1,15

Nэ, кВт . . . . . . . .
до 4
4—20
20—40
40

Nэ мәні арқылы қуат бойынша ең жақын үлкен жабдықтаушы электрқозғалтқышын
таңдайды.

2.ТАПСЫРМА
Берілгені: Температурасы Т=293 К бар судың берілісі Q=180 м3сағ үшін сораптың
жұмыс дөңгелегін есептеу. Артық қысымы р2=0,2 МПа және кіру кезіндегі қысымы р1=10
кПа. Айдалатын сұйықтық – бензин. Дөңгелек диаметрі d=162 мм.

Шешуі: Сораптың арыны

Қозғалтқыш білігімен муфта арқылы біріктірілген сорап білігінің айналу жиілігін
таңдаймы: n=1430 айнмин
Жүргіштік коэффициентін анықтаймыз:

Келесі формула бойынша келтірілген диаметр:

Гидравликалық ПӘК:

Механикалық ПӘК-ті ηм=0.93 деп қабылдаймыз.
Сораптың толық ПӘК-і:

Біліктегі қуат:

Айналдырушы момент:

Білік диаметрін анықтаймыз:

Дөңгелек күпшегінің диаметрін қабылдаймыз:

Жұмыс қалақшасына кіру диаметрі:

Күпшектің құрылымдық ұзындығы:

Жұмыс дөңгелегіне кіру каналындағы шеңберлік жылдамдығы:

Жұмыс дөңгелегіне D0=D1 кезіндегі кіру жылдамдығы:

с1=c1Г деп, кіру параллелограмынан аламыз:

i=4 деп қабылдасақ, кірудегі қалақшаның бұрышын аламыз:

Қалақшааралық каналдарының кру қималарының ығысу коэффициенті μ=0,9 кезінде
кірудегі қалақшаның енін анықтаймыз:

β2=320 деп қабылдап, дөңгелектен шыққан кездегі шеңберлік жылдамдықты анықтаймыз:

D2 анықтаймыз:

Кіру мен шығу диаметрлерінің қатынасы:

с1Г= с2Г шарты бойыеша шығудағы қалақшаның ені:

Жұмыс дөңгелегінің қалақшалар саны:

z⋲6 деп қабылдаймыз. Алынған мәліметтер бойынша жұмыс дөңгелегінің және қалақшаның
бойлық қимасы профильденеді.

3. Батырылатын ортадан тепкіш сораптар
Соңғы кезде батырылатын сораптардың қолдануы кеңейіп барады. Сораптың роторы
электрқозғалтқышпен бір білікке орналастырып, біртұтас агрегат ретінде ұңғымаға
түсіріледі. Артезианды сорапқа қарағанда мұндай агрегаттың артықшылығы, оның ұзын
жетекші біліктің және аралық мойынтіректері мен олардың майлау жүйесі болмайды.
Бұл жағдай артезиан сорапбын қолдану мүмкін емес, қисайған ұңғымаларда сорап
орнатуға мүмкіндік береді. Батырылған сораптың кемшілігі артезиан сораптарында
пайдаланылатын стандартты электрқозғалтқыштарына қарағанда қозғалтқыштарының
арнайы құрылымы (және оның төмен ПӘК-і) болып табылады. Батырылған сораптың
электрқозғалтқышы сенімді оқшау қабатымен жабылады, ол келесі әдіспен орындалады:
электрқозғалтқыш қаптамасын қысым арқылы маймен толтыру арқылы майлы нығыздауды
қолдану арқылы; электрқозғалтқыш қаптамасына компрессормен сығылған ауаны толтыру,
компрессор сораптың ішіне құрастырылады немесе сыртта орналастырылады;
электрқозғалтқыштың роторы мен статоры (экрандалған электрқозғалтқыштар) арасына
тоттанбайтын болаттан жасалған стакан қойылады. Ең көп тарағаны экрандалған
электрқозғалтқышы бар батырылатын сораптар. Батырылатын сораптар салыстырмалы кіші
диаметрлі (0,25 м дейін) ұңғымаларда қолданылады.
ПМНЛ-100 х 100 типті батырылатын үшсатылы сораптың статоры оқшауланады, бұл оның
электрқозғалтқышының жұмысын суда мұмыс істеуіне мүмкіндік береді және келесі
параметрлері болады: Q= 100 м3ч, Н=100 м, n=2950 обмин, қондырғының жалпы ПӘК-і
0,53-ке тең, электрқозғалтқыштың қуаты 45 кВт, агрегаттың жалпы салмағы (кабелсіз)
396 кг. Корпус электрқозғалтқышы әрқашан сумен толып тұрады, су мойынтіректі
майлап, ораманы суытып отырады. Ораманың қалыңдығы 1,1-1,2 мм полихлорвинилді
кабелді пластиктан жасалған оқшаулауы бар.
Ред типті ұңғымадан мұнайды беруге арналған батырылған сораптар мұнайды 3600
биіктікке бере алады, ал секциялар немесе сатылар саны 300-ге жетеді. Сораптық
агрегаттың ұзындығы 317 секция кезінде 7,6 м болады. Жұмыс дөңгелектері
призматикалық кілтек бойымен өстік бағытта саты саңылауының 1-2 мм шеңберінде
қозғала алады. Электрқозғалтқыш сораптық агрегаттың төменгі бөлігінде орналасады
және суыту және майлау қызметін атқаратын төмен тұтқырлықты ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.