Конвенция туралы
Кіріспе
1. Конвенцияға сипаттама
2. Конвенцияда басшылыққа алынған Принциптер
3. Конвенцияда көрініс тапқан органдар
4.Конвенция қосымшалары
Қорытынды
1. Конвенцияға сипаттама
2. Конвенцияда басшылыққа алынған Принциптер
3. Конвенцияда көрініс тапқан органдар
4.Конвенция қосымшалары
Қорытынды
Қазақстандағы тәуелсiздiк жылдары экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз етудiң мүлде жаңа мемлекеттiк жүйесiнiң құрылуының және қалыптасуының, Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы атқарушы органдардың жақсы ұйымдастырылған және аумақтық таралған жүйесiн - қоршаған ортаны қорғау мен табиғат пайдалануды басқарудың жылдары болды. Бұл қоршаған ортаны қорғау оның ішінде жануарлар дүниесін де қорғау саласындағы мемлекеттiк саясатты қалыптастыруды және дәйектi iске асыруды қамтамасыз еттi.
Алайда, Қазақстанда көптеген онжылдықтар бойы қоршаған ортаға төтенше жоғары техногендiк салмақ түсiретiн, табиғат пайдаланудың көбiнесе шикiзат жүйесi қалыптасты. Сондықтан әзiрге экологиялық жағдайдың түбегейлi жақсаруы әзiр бола қойған жоқ әрi ол бұрынғысынша табиғат пайдалануда оның қоғамның тiршiлiк әрекетi үшiн қажеттi қоршаған ортаның сапасын оның қолдау қабiлетiн жоғалтуына апаратын табиғи жүйелердiң тозуымен сипатталады. Осыған байланысты 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы қабылданған болатын. Осы тұжырымдаманың негізгі міндеттерінің бірі ол жануарлар дүниесін қорғау мен пайдалану және өсімін молайтуға байланысты жаңа заң қалдау және халықаралық келсімдер арқылы қорғау болған еді. Қазақстан Республикасының Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерiн сақтау туралы конвенцияға қосылуы туралы.
Осы тұжырымдаманы іске асыру барысында 2004 жылы 9-шілдеде «Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы» заң қабылданды. Осы Заң жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейдi және қазiргi және келешек ұрпақтың мүдделерiн ескере отырып, адамның экологиялық, экономикалық, эстетикалық және өзге де қажеттерiн қанағаттандыру мақсатында жануарлар дүниесiн, оның биологиялық сан алуандығын сақтау, жануарлар дүниесi объектiлерiн орнықты пайдалану шарттарын қамтамасыз етуге бағытталған.
Алайда, Қазақстанда көптеген онжылдықтар бойы қоршаған ортаға төтенше жоғары техногендiк салмақ түсiретiн, табиғат пайдаланудың көбiнесе шикiзат жүйесi қалыптасты. Сондықтан әзiрге экологиялық жағдайдың түбегейлi жақсаруы әзiр бола қойған жоқ әрi ол бұрынғысынша табиғат пайдалануда оның қоғамның тiршiлiк әрекетi үшiн қажеттi қоршаған ортаның сапасын оның қолдау қабiлетiн жоғалтуына апаратын табиғи жүйелердiң тозуымен сипатталады. Осыған байланысты 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасы қабылданған болатын. Осы тұжырымдаманың негізгі міндеттерінің бірі ол жануарлар дүниесін қорғау мен пайдалану және өсімін молайтуға байланысты жаңа заң қалдау және халықаралық келсімдер арқылы қорғау болған еді. Қазақстан Республикасының Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерiн сақтау туралы конвенцияға қосылуы туралы.
Осы тұжырымдаманы іске асыру барысында 2004 жылы 9-шілдеде «Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы» заң қабылданды. Осы Заң жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейдi және қазiргi және келешек ұрпақтың мүдделерiн ескере отырып, адамның экологиялық, экономикалық, эстетикалық және өзге де қажеттерiн қанағаттандыру мақсатында жануарлар дүниесiн, оның биологиялық сан алуандығын сақтау, жануарлар дүниесi объектiлерiн орнықты пайдалану шарттарын қамтамасыз етуге бағытталған.
1. Қазақстан Республикасының 2004-2015 жылдарға арналған
экологиялық қауiпсiздiгi тұжырымдамасы
2. Қазақстан Республикасының Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерiн сақтау туралы конвенцияға қосылуы туралы
Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 13 желтоқсандағы N 96 Заңы
3. Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерін сақтау
жөніндегі Конвенция
(Бонн қ., 1979 жылғы 23 маусым)
4. 2004 жылы 9-шілдеде «Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы» заң
экологиялық қауiпсiздiгi тұжырымдамасы
2. Қазақстан Республикасының Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерiн сақтау туралы конвенцияға қосылуы туралы
Қазақстан Республикасының 2005 жылғы 13 желтоқсандағы N 96 Заңы
3. Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерін сақтау
жөніндегі Конвенция
(Бонн қ., 1979 жылғы 23 маусым)
4. 2004 жылы 9-шілдеде «Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы» заң
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:
Кіріспе
Қазақстандағы тәуелсiздiк жылдары экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз
етудiң мүлде жаңа мемлекеттiк жүйесiнiң құрылуының және қалыптасуының,
Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы атқарушы
органдардың жақсы ұйымдастырылған және аумақтық таралған жүйесiн - қоршаған
ортаны қорғау мен табиғат пайдалануды басқарудың жылдары болды. Бұл
қоршаған ортаны қорғау оның ішінде жануарлар дүниесін де қорғау саласындағы
мемлекеттiк саясатты қалыптастыруды және дәйектi iске асыруды қамтамасыз
еттi.
Алайда, Қазақстанда көптеген онжылдықтар бойы қоршаған ортаға төтенше
жоғары техногендiк салмақ түсiретiн, табиғат пайдаланудың көбiнесе шикiзат
жүйесi қалыптасты. Сондықтан әзiрге экологиялық жағдайдың түбегейлi
жақсаруы әзiр бола қойған жоқ әрi ол бұрынғысынша табиғат пайдалануда оның
қоғамның тiршiлiк әрекетi үшiн қажеттi қоршаған ортаның сапасын оның қолдау
қабiлетiн жоғалтуына апаратын табиғи жүйелердiң тозуымен сипатталады.
Осыған байланысты 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздік
тұжырымдамасы қабылданған болатын. Осы тұжырымдаманың негізгі міндеттерінің
бірі ол жануарлар дүниесін қорғау мен пайдалану және өсімін молайтуға
байланысты жаңа заң қалдау және халықаралық келсімдер арқылы қорғау болған
еді. Қазақстан Республикасының Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерiн
сақтау туралы конвенцияға қосылуы туралы.
Осы тұжырымдаманы іске асыру барысында 2004 жылы 9-шілдеде Жануарлар
дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы заң қабылданды. Осы
Заң жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы
қоғамдық қатынастарды реттейдi және қазiргi және келешек ұрпақтың
мүдделерiн ескере отырып, адамның экологиялық, экономикалық, эстетикалық
және өзге де қажеттерiн қанағаттандыру мақсатында жануарлар дүниесiн, оның
биологиялық сан алуандығын сақтау, жануарлар дүниесi объектiлерiн орнықты
пайдалану шарттарын қамтамасыз етуге бағытталған.
Конвенцияға сипаттама
Адамдардың табиғаттқа барған сайын тигізер әсері соншалық, қоршаған
ортаны қорғау мәселесі адмадардың өмірін де сақтаумен байланысты болып
отыр. Осыған байланысты саяси, экономикалық, идеологиялық және құқықтық
тәсілдерді пайдалана отырып экологиялық мәселені шешу басты сауал болып
отыр.
Экологиялық мәселелерді шешу тек бір ғана мемлекеттің немесе елдің
қарастыруымен шектелмейді, олар бүкіл әлемдік сипатқа ие. Әлемдік
экологиялық проблемаларды шешу қажеттігі халықаралық ұйымдарға бірігу,
халықаралық қарым-қатынсты дамытумен тығыз байланысты.
Қоршаған ортаны қоғауға байланысты әлемдік тұрғыдан табиғатты қорғау
барынша көп мемлекеттердің өзара тығыз қатынас орнатпайынша мүмкін емес.
Табиғат баршаға ортақ, оның заңы жалпыға тән. Ол мемлекеттік немесе
әкімшілік территориялық шектеуді білмейді. Ұлттық тұрғыдан табиғатты
қорғауға байланысты іс әректтер жасау сонымен қатар басқа да ұлттар мен
халықтардың іс-әрекеттерімен үндес болуы керек.
Әлемдік қоғамдастық табиғатты қорғауға байланысты үлкен үлес қосады,
өз үлесін сонымен бірге Қазақстан Республикасы да қосуда. Қазақстан
Республикасының Конституциясында былай делінген: жалпыға тән халықаралық
нормалар мен қағидалардың, халықаралық шарттардың Республика заңдарынан
басымдығы болады делінген.
Қазақстан Республикасы халықаралық қоғамдастықтың толыққанды мүшесі
болып табылады. Қазақстан қоршаған ортаны қорғау аясында табиғатты қорғау
мәселелері бойынша басқа мемлекеттермен белсенді өзара әрекеттер жасауда.
Біріккен Ұлттар Ұйымының толыққанды мүшесі ретінде Қазақстан табиғатты
қорғауға байланысты басқа да мемлекеттермен бірігіп нәтижелі әрекеттер
жасауда. Қазақстан 1992 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымының “Дүниежүзілік
конференцияларды тұрақты дамыту” жөніндегі Рио-де – Жанейро декларациясына
қол қойды. Ол декларацияда қоршаған ортаны қорғау және дамыту мәселесі,
оның ішінде табиғаты тез бұзылуға тән мемлекеттер қарастырылған. Бұл
мемлекеттер әлемдік тұрғыдан экологиялық проблемаларды шешу жөніндегі
қорғауды қажет етеді.
2004-2015 экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасында белгіленгендей,
Қазақстанның табиғаты шөлді, шөлейтті болып келеді. Қалыптасқан жағдай
бойынша экономикаға көңіл бөлу бір жағынан табиғатқа өзінің жағымсыз әсерін
тигізетіні сөзсіз.Тұжырымдамада ұлттық және локальдік проблемалардан басқа
да глобальді мәселелер қарастырылған. Міне осы мәселелерді шешу үшін
халықаралық қатнасты дамыту қажеттігі өз-өзінен түсінікті.
Қазақстан Республикасы Yкiметінің 2002 жылғы 10 сәуiрдегi N
408 қаулысымен сүт қоректілердiң 40 түрі, құстардың 57 түрі, бауырымен
жорғалаушылардың 10 түрi, қос мекенділердiң 3 түрі, су жануарларының 19
түрі - сирек кездесетiн және жойылу қаупі төнген жануарлардың тiзбесi
бекітілген. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 19 маусымдағы N
573 қаулысымен Қызыл кiтапқа енгiзу үшін омыртқасыз жануарлар түрлерінің
тiзбесi бекiтiлген. Барлығы 96 түр.
Ормандарды жою, топырақтардың эрозиясы, iшкі және теңiз су
қоймаларының ластануы, биологиялық ресурстардың шамадан тыс алу өсiмдiктер
мен жануарлар түрлерiнің жойылуына, генетикалық деңгейде жоғалтуға және
экожүйелерді тиiсті өзгерiстерге алып келедi.
Соңғы уақытта Қазақстан экологиялық факторлары үшін нақты сыртқы
қатердi әлемде кең таралған генетикалық өзгерiске ұшыраған
организмдер мен өнiмдердi әкелу болып табылады.
Өсімдіктер мен жануарлардың жат тектi түрлерiн интродукциялау
биоәртүрліліктi жоғалту есептерінің бiрi және ғылыми
зерттеулер жүргізуді талап етедi.
Көріп отырғанымыздай экологиялық проблемалар тек бір ғана
мемлекеттің алдында тұрған мәселе емес, ол сонымен қатар барша әлем
елдерінің проблемасы болып табылады. Сол себепті Қазақстан Республикасы
2005 жылы 13-желтоқсанда Қазақстан Республикасының Жабайы жануарлардың
қоныс аударатын түрлерiн сақтау туралы конвенцияға қосылуы туралы заңын
қабылдады. Енді осы конвенцияға тоқталып кетсем. Конвенция 1979 жылы 23-
маусымда жасалған болатын. Ол 20 баптан және де екі қосымшадан құралады.
Негізгі реттелетін қатынастары болып жабайы жануарлардың қоныс аударатын
түрлерін қорғау, сақтау және ең бастысы осы жабайы жануарлардың қоныс
аударатын мемлекеттерінің арадағы келсімін жасау арқылы олардың қорғалуы
мен сақталуын олардың келешек ұрпақ үшін сақталуын қамтамасыз еті болып
табылады.
Құрып кету қаупi төнген қоныс аударатын түрлер:
I қосымша
I қосымшада құрып кету қаупi төнген қоныс аударатын түрлердiң тiзiмi
келтiрiлген.
Қоныс аударатын түрге құрып кету қаупi төнгенiн көрсететiн шынайы
дәлелдер, соның iшiнде қолда бар ғылыми айғақтардың ең таңдаулылары болған
жағдайда осы түр I қосымшаның тiзiмiне енгiзiлуi мүмкiн.
Қоныс аударатын түр, егер Тараптар Конференциясы:
а) осы түрге құрып кету қаупi ендi төнбейтiнiн көрсететiн шынайы
дәлелдер, соның iшiнде қолда бар ғылыми айғақтардың ең таңдаулылары бар
екенiн; және
b) осы түрдi I қосымшадан шығарып тастау нәтижесiнде оны қорғаудың
тоқтатылуына байланысты оған құрып кету қаупi, сiрә, қайтадан төнбейтiнiн
анықтаса, I қосымшадан шығарылып тасталуы мүмкiн.
I қосымшаның тiзiмiнде аталған қоныс аударатын түрлердiң таралу
аймағының мемлекеттерi болып табылатын Тараптар:
а) осы түрлердi құрып кету қаупiнен сақтау үшiн маңызды олар мекендейтiн
жерлердi сақтауға және, бұл мүмкiн және қажет болса, қалпына келтiруге;
b) осы түрлердiң қоныс аударуын елеулi түрде қиындататын немесе оған жол
бермейтiн iс-әрекеттер мен тосқауылдардың терiс зардаптарын болдырмауға,
жоюға, оларға өтем жасауға немесе, бұл қаншалықты қажет болса, оларды
барынша азайтуға;
с) мүмкiн болуына қарай және бұл қажет болатын жерлерде осы түрлерге
қауiп төндiретiн немесе, сiрә, әлi де қауiп төндiре беруi мүмкiн
факторлардың әсерiне жерсiндiрудi қатаң түрде реттеп отыруды немесе бұдан
бұрын жерсiндiрiлген экзотикалық түрлердi реттеудi немесе жойып жiберудi
қоса отырып, бұл әсердi болдырмауға, оны азайтуға немесе бақылап отыруға
күш салатын болады.
I қосымшаның тiзiмiнде аталған қоныс аударатын түрлердiң таралу
аймағының мемлекеттерi болып табылатын Тараптар жануарлардың бұл түрiн
олжалауға тыйым салады. Егер:
а) олжалау ғылыми мақсаттарға қызмет етсе;
b) олжалау құрып кету қаупi төнген түрдiң өсiмiн молайтуға немесе аман
сақталып қалуына жәрдемдесу мақсатында жүзеге асырылса;
с) олжалау осы түрдi дәстүрлi пайдаланушылардың көкейтестi қажеттерiн
қанағаттандыру мақсатында жүзеге асырылса; немесе
d) мұны төтенше жағдайлар талап етсе ғана ерекшелiкке жол берiледi,
бұл үшiн осындай ерекшелiк өзiнiң мазмұны жағынан дәлме-дәл, аумақтық
және уақыт жағынан шектеулi болуы шарт. Осылай олжалаудың бұл түр үшiн
жайсыз зардаптары болмауы тиiс.
Тараптар Конференциясы 1-қосымшаға енгізiлген қоныс аударатын түрдiң
таралу аймағының мемлекеттерi болып табылатын Тараптарға осы түр үшiн
қолайлы деп саналатын шараларды одан әрi қолдануды ұсына алады.
Тараптар барынша қысқа мерзiм iшiнде осы Баптың 5-тармағына сәйкес
жасалған кез келген артықшылықтар туралы Хатшылықты хабардар етедi.
КЕЛIСIМДЕР нысаны бола алатын қоныс аударатын түрлер:
II қосымша
ІІ қосымша сақталу мәртебесi қолайсыз болып табылатын, сақтау және
реттеу үшiн халықаралық КЕЛIСIМДЕР қажет болатын қоныс аударатын түрлердi,
сондай-ақ сақталу мәртебесi халықаралық КЕЛIСIМ негiзiнде жүзеге асырылуы
мүмкін Халықаралық ынтымақтастықтың нәтижесiнде айтарлықтай жақсартылған
түрлердi қамтиды.
Егер мұны жағдаят талап етсе, қоныс аударатын бiр ғана түрдiң өзi I
қосымшаға да, II қосымшаға да енгiзiлуi мүмкiн.
II қосымшаға енгізiлген қоныс аударатын түрлердiң таралу аймағының
мемлекеттерi болып табылатын Тараптар осы түрлер үшiн қолайлы КЕЛIСIМДЕР
жасасуға күш салатын болады және сақталу мәртебесi қолайсыз осындай
түрлерге басымдық беруге тиiс.
Тараптар өкiлдерi ұлттық юрисдикцияның бiр немесе бiрнеше шекарасынан
ауық-ауық өтiп тұратын жабайы жануарлардың кез келген түрiнiң немесе
неғұрлым төменгi таксонының кез келген таралымы туралы немесе таралымның
жағрапиялық жағынан оқшауланған кез келген бөлiгi туралы КЕЛIСIМДЕР жасасу
мақсатында шаралар қолдануға тиiс.
КЕЛIСIМДЕРДIҢ нысаналы шеңберлерi
Әрбiр келісімніңмақсаты осы қоныс аударатын түрдiң сақталуының қолайлы
мәртебесiн қалпына келтiру немесе қамтамасыз ету болып табылады. Әрбiр
келісім бұл мақсатқа қол жеткiзуге қызмет ететiн осы қоныс аударатын түрдi
сақтау мен реттеу аспектiлерiн қамтуға тиiс.
Әрбiр келісім осы қоныс аударатын түрдiң бүкiл таралу аймағын қамтуға
және олар осы Конвенцияның Тараптары болып табылатын-табылмайтынына
қарамастан, осы түрдiң таралу аймағының барлық мемлекеттерiнiң қосылуына
ашық болуға тиiс.
Келісіммүмкiндігінше бiрнеше қоныс аударатын түрдi қамтуға тиiс.
4. Әрбiр келісім:
а) Келісімнің мәнi болып табылатын қоныс аударатын түрдi анықтауға;
b) осы қоныс аударатын түрдiң таралу аймағының және қоныс аудару
жолдарының сипаттамасын қамтуға;
с) әрбiр Тараптың келісімдіжүзеге асыруға жауапты өздерiнiң ұлттық
органдарын тағайындауын көздеуге;
d) қажет болған жағдайда келісімнің мақсаттарына қол жеткiзуге
жәрдемдесу, оның тиiмдiлігін бақылау және Тараптар Конференциясы үшiн
баяндамалар әзiрлеу үшiн тиiстi тетiктi ескеруге;
e) КелісімТараптарының арасындағы дауларды реттеу үшiн рәсiмдер
көздеуге;
f) кит тәрiздi жануарлар отрядының қоныс аударатын түрi жөнiнде қандай
да бiр өзге көпжақты келісіммен жол берiлмейтiн осы қоныс аударатын түрдiң
дарақтарын аулауға тым болмаса тыйым салуға және ... жалғасы
Қазақстандағы тәуелсiздiк жылдары экологиялық қауiпсiздiктi қамтамасыз
етудiң мүлде жаңа мемлекеттiк жүйесiнiң құрылуының және қалыптасуының,
Қазақстан Республикасының қоршаған ортаны қорғау саласындағы атқарушы
органдардың жақсы ұйымдастырылған және аумақтық таралған жүйесiн - қоршаған
ортаны қорғау мен табиғат пайдалануды басқарудың жылдары болды. Бұл
қоршаған ортаны қорғау оның ішінде жануарлар дүниесін де қорғау саласындағы
мемлекеттiк саясатты қалыптастыруды және дәйектi iске асыруды қамтамасыз
еттi.
Алайда, Қазақстанда көптеген онжылдықтар бойы қоршаған ортаға төтенше
жоғары техногендiк салмақ түсiретiн, табиғат пайдаланудың көбiнесе шикiзат
жүйесi қалыптасты. Сондықтан әзiрге экологиялық жағдайдың түбегейлi
жақсаруы әзiр бола қойған жоқ әрi ол бұрынғысынша табиғат пайдалануда оның
қоғамның тiршiлiк әрекетi үшiн қажеттi қоршаған ортаның сапасын оның қолдау
қабiлетiн жоғалтуына апаратын табиғи жүйелердiң тозуымен сипатталады.
Осыған байланысты 2004-2015 жылдарға арналған экологиялық қауіпсіздік
тұжырымдамасы қабылданған болатын. Осы тұжырымдаманың негізгі міндеттерінің
бірі ол жануарлар дүниесін қорғау мен пайдалану және өсімін молайтуға
байланысты жаңа заң қалдау және халықаралық келсімдер арқылы қорғау болған
еді. Қазақстан Республикасының Жабайы жануарлардың қоныс аударатын түрлерiн
сақтау туралы конвенцияға қосылуы туралы.
Осы тұжырымдаманы іске асыру барысында 2004 жылы 9-шілдеде Жануарлар
дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану туралы заң қабылданды. Осы
Заң жануарлар дүниесiн қорғау, өсiмiн молайту және пайдалану саласындағы
қоғамдық қатынастарды реттейдi және қазiргi және келешек ұрпақтың
мүдделерiн ескере отырып, адамның экологиялық, экономикалық, эстетикалық
және өзге де қажеттерiн қанағаттандыру мақсатында жануарлар дүниесiн, оның
биологиялық сан алуандығын сақтау, жануарлар дүниесi объектiлерiн орнықты
пайдалану шарттарын қамтамасыз етуге бағытталған.
Конвенцияға сипаттама
Адамдардың табиғаттқа барған сайын тигізер әсері соншалық, қоршаған
ортаны қорғау мәселесі адмадардың өмірін де сақтаумен байланысты болып
отыр. Осыған байланысты саяси, экономикалық, идеологиялық және құқықтық
тәсілдерді пайдалана отырып экологиялық мәселені шешу басты сауал болып
отыр.
Экологиялық мәселелерді шешу тек бір ғана мемлекеттің немесе елдің
қарастыруымен шектелмейді, олар бүкіл әлемдік сипатқа ие. Әлемдік
экологиялық проблемаларды шешу қажеттігі халықаралық ұйымдарға бірігу,
халықаралық қарым-қатынсты дамытумен тығыз байланысты.
Қоршаған ортаны қоғауға байланысты әлемдік тұрғыдан табиғатты қорғау
барынша көп мемлекеттердің өзара тығыз қатынас орнатпайынша мүмкін емес.
Табиғат баршаға ортақ, оның заңы жалпыға тән. Ол мемлекеттік немесе
әкімшілік территориялық шектеуді білмейді. Ұлттық тұрғыдан табиғатты
қорғауға байланысты іс әректтер жасау сонымен қатар басқа да ұлттар мен
халықтардың іс-әрекеттерімен үндес болуы керек.
Әлемдік қоғамдастық табиғатты қорғауға байланысты үлкен үлес қосады,
өз үлесін сонымен бірге Қазақстан Республикасы да қосуда. Қазақстан
Республикасының Конституциясында былай делінген: жалпыға тән халықаралық
нормалар мен қағидалардың, халықаралық шарттардың Республика заңдарынан
басымдығы болады делінген.
Қазақстан Республикасы халықаралық қоғамдастықтың толыққанды мүшесі
болып табылады. Қазақстан қоршаған ортаны қорғау аясында табиғатты қорғау
мәселелері бойынша басқа мемлекеттермен белсенді өзара әрекеттер жасауда.
Біріккен Ұлттар Ұйымының толыққанды мүшесі ретінде Қазақстан табиғатты
қорғауға байланысты басқа да мемлекеттермен бірігіп нәтижелі әрекеттер
жасауда. Қазақстан 1992 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымының “Дүниежүзілік
конференцияларды тұрақты дамыту” жөніндегі Рио-де – Жанейро декларациясына
қол қойды. Ол декларацияда қоршаған ортаны қорғау және дамыту мәселесі,
оның ішінде табиғаты тез бұзылуға тән мемлекеттер қарастырылған. Бұл
мемлекеттер әлемдік тұрғыдан экологиялық проблемаларды шешу жөніндегі
қорғауды қажет етеді.
2004-2015 экологиялық қауіпсіздік тұжырымдамасында белгіленгендей,
Қазақстанның табиғаты шөлді, шөлейтті болып келеді. Қалыптасқан жағдай
бойынша экономикаға көңіл бөлу бір жағынан табиғатқа өзінің жағымсыз әсерін
тигізетіні сөзсіз.Тұжырымдамада ұлттық және локальдік проблемалардан басқа
да глобальді мәселелер қарастырылған. Міне осы мәселелерді шешу үшін
халықаралық қатнасты дамыту қажеттігі өз-өзінен түсінікті.
Қазақстан Республикасы Yкiметінің 2002 жылғы 10 сәуiрдегi N
408 қаулысымен сүт қоректілердiң 40 түрі, құстардың 57 түрі, бауырымен
жорғалаушылардың 10 түрi, қос мекенділердiң 3 түрі, су жануарларының 19
түрі - сирек кездесетiн және жойылу қаупі төнген жануарлардың тiзбесi
бекітілген. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 19 маусымдағы N
573 қаулысымен Қызыл кiтапқа енгiзу үшін омыртқасыз жануарлар түрлерінің
тiзбесi бекiтiлген. Барлығы 96 түр.
Ормандарды жою, топырақтардың эрозиясы, iшкі және теңiз су
қоймаларының ластануы, биологиялық ресурстардың шамадан тыс алу өсiмдiктер
мен жануарлар түрлерiнің жойылуына, генетикалық деңгейде жоғалтуға және
экожүйелерді тиiсті өзгерiстерге алып келедi.
Соңғы уақытта Қазақстан экологиялық факторлары үшін нақты сыртқы
қатердi әлемде кең таралған генетикалық өзгерiске ұшыраған
организмдер мен өнiмдердi әкелу болып табылады.
Өсімдіктер мен жануарлардың жат тектi түрлерiн интродукциялау
биоәртүрліліктi жоғалту есептерінің бiрi және ғылыми
зерттеулер жүргізуді талап етедi.
Көріп отырғанымыздай экологиялық проблемалар тек бір ғана
мемлекеттің алдында тұрған мәселе емес, ол сонымен қатар барша әлем
елдерінің проблемасы болып табылады. Сол себепті Қазақстан Республикасы
2005 жылы 13-желтоқсанда Қазақстан Республикасының Жабайы жануарлардың
қоныс аударатын түрлерiн сақтау туралы конвенцияға қосылуы туралы заңын
қабылдады. Енді осы конвенцияға тоқталып кетсем. Конвенция 1979 жылы 23-
маусымда жасалған болатын. Ол 20 баптан және де екі қосымшадан құралады.
Негізгі реттелетін қатынастары болып жабайы жануарлардың қоныс аударатын
түрлерін қорғау, сақтау және ең бастысы осы жабайы жануарлардың қоныс
аударатын мемлекеттерінің арадағы келсімін жасау арқылы олардың қорғалуы
мен сақталуын олардың келешек ұрпақ үшін сақталуын қамтамасыз еті болып
табылады.
Құрып кету қаупi төнген қоныс аударатын түрлер:
I қосымша
I қосымшада құрып кету қаупi төнген қоныс аударатын түрлердiң тiзiмi
келтiрiлген.
Қоныс аударатын түрге құрып кету қаупi төнгенiн көрсететiн шынайы
дәлелдер, соның iшiнде қолда бар ғылыми айғақтардың ең таңдаулылары болған
жағдайда осы түр I қосымшаның тiзiмiне енгiзiлуi мүмкiн.
Қоныс аударатын түр, егер Тараптар Конференциясы:
а) осы түрге құрып кету қаупi ендi төнбейтiнiн көрсететiн шынайы
дәлелдер, соның iшiнде қолда бар ғылыми айғақтардың ең таңдаулылары бар
екенiн; және
b) осы түрдi I қосымшадан шығарып тастау нәтижесiнде оны қорғаудың
тоқтатылуына байланысты оған құрып кету қаупi, сiрә, қайтадан төнбейтiнiн
анықтаса, I қосымшадан шығарылып тасталуы мүмкiн.
I қосымшаның тiзiмiнде аталған қоныс аударатын түрлердiң таралу
аймағының мемлекеттерi болып табылатын Тараптар:
а) осы түрлердi құрып кету қаупiнен сақтау үшiн маңызды олар мекендейтiн
жерлердi сақтауға және, бұл мүмкiн және қажет болса, қалпына келтiруге;
b) осы түрлердiң қоныс аударуын елеулi түрде қиындататын немесе оған жол
бермейтiн iс-әрекеттер мен тосқауылдардың терiс зардаптарын болдырмауға,
жоюға, оларға өтем жасауға немесе, бұл қаншалықты қажет болса, оларды
барынша азайтуға;
с) мүмкiн болуына қарай және бұл қажет болатын жерлерде осы түрлерге
қауiп төндiретiн немесе, сiрә, әлi де қауiп төндiре беруi мүмкiн
факторлардың әсерiне жерсiндiрудi қатаң түрде реттеп отыруды немесе бұдан
бұрын жерсiндiрiлген экзотикалық түрлердi реттеудi немесе жойып жiберудi
қоса отырып, бұл әсердi болдырмауға, оны азайтуға немесе бақылап отыруға
күш салатын болады.
I қосымшаның тiзiмiнде аталған қоныс аударатын түрлердiң таралу
аймағының мемлекеттерi болып табылатын Тараптар жануарлардың бұл түрiн
олжалауға тыйым салады. Егер:
а) олжалау ғылыми мақсаттарға қызмет етсе;
b) олжалау құрып кету қаупi төнген түрдiң өсiмiн молайтуға немесе аман
сақталып қалуына жәрдемдесу мақсатында жүзеге асырылса;
с) олжалау осы түрдi дәстүрлi пайдаланушылардың көкейтестi қажеттерiн
қанағаттандыру мақсатында жүзеге асырылса; немесе
d) мұны төтенше жағдайлар талап етсе ғана ерекшелiкке жол берiледi,
бұл үшiн осындай ерекшелiк өзiнiң мазмұны жағынан дәлме-дәл, аумақтық
және уақыт жағынан шектеулi болуы шарт. Осылай олжалаудың бұл түр үшiн
жайсыз зардаптары болмауы тиiс.
Тараптар Конференциясы 1-қосымшаға енгізiлген қоныс аударатын түрдiң
таралу аймағының мемлекеттерi болып табылатын Тараптарға осы түр үшiн
қолайлы деп саналатын шараларды одан әрi қолдануды ұсына алады.
Тараптар барынша қысқа мерзiм iшiнде осы Баптың 5-тармағына сәйкес
жасалған кез келген артықшылықтар туралы Хатшылықты хабардар етедi.
КЕЛIСIМДЕР нысаны бола алатын қоныс аударатын түрлер:
II қосымша
ІІ қосымша сақталу мәртебесi қолайсыз болып табылатын, сақтау және
реттеу үшiн халықаралық КЕЛIСIМДЕР қажет болатын қоныс аударатын түрлердi,
сондай-ақ сақталу мәртебесi халықаралық КЕЛIСIМ негiзiнде жүзеге асырылуы
мүмкін Халықаралық ынтымақтастықтың нәтижесiнде айтарлықтай жақсартылған
түрлердi қамтиды.
Егер мұны жағдаят талап етсе, қоныс аударатын бiр ғана түрдiң өзi I
қосымшаға да, II қосымшаға да енгiзiлуi мүмкiн.
II қосымшаға енгізiлген қоныс аударатын түрлердiң таралу аймағының
мемлекеттерi болып табылатын Тараптар осы түрлер үшiн қолайлы КЕЛIСIМДЕР
жасасуға күш салатын болады және сақталу мәртебесi қолайсыз осындай
түрлерге басымдық беруге тиiс.
Тараптар өкiлдерi ұлттық юрисдикцияның бiр немесе бiрнеше шекарасынан
ауық-ауық өтiп тұратын жабайы жануарлардың кез келген түрiнiң немесе
неғұрлым төменгi таксонының кез келген таралымы туралы немесе таралымның
жағрапиялық жағынан оқшауланған кез келген бөлiгi туралы КЕЛIСIМДЕР жасасу
мақсатында шаралар қолдануға тиiс.
КЕЛIСIМДЕРДIҢ нысаналы шеңберлерi
Әрбiр келісімніңмақсаты осы қоныс аударатын түрдiң сақталуының қолайлы
мәртебесiн қалпына келтiру немесе қамтамасыз ету болып табылады. Әрбiр
келісім бұл мақсатқа қол жеткiзуге қызмет ететiн осы қоныс аударатын түрдi
сақтау мен реттеу аспектiлерiн қамтуға тиiс.
Әрбiр келісім осы қоныс аударатын түрдiң бүкiл таралу аймағын қамтуға
және олар осы Конвенцияның Тараптары болып табылатын-табылмайтынына
қарамастан, осы түрдiң таралу аймағының барлық мемлекеттерiнiң қосылуына
ашық болуға тиiс.
Келісіммүмкiндігінше бiрнеше қоныс аударатын түрдi қамтуға тиiс.
4. Әрбiр келісім:
а) Келісімнің мәнi болып табылатын қоныс аударатын түрдi анықтауға;
b) осы қоныс аударатын түрдiң таралу аймағының және қоныс аудару
жолдарының сипаттамасын қамтуға;
с) әрбiр Тараптың келісімдіжүзеге асыруға жауапты өздерiнiң ұлттық
органдарын тағайындауын көздеуге;
d) қажет болған жағдайда келісімнің мақсаттарына қол жеткiзуге
жәрдемдесу, оның тиiмдiлігін бақылау және Тараптар Конференциясы үшiн
баяндамалар әзiрлеу үшiн тиiстi тетiктi ескеруге;
e) КелісімТараптарының арасындағы дауларды реттеу үшiн рәсiмдер
көздеуге;
f) кит тәрiздi жануарлар отрядының қоныс аударатын түрi жөнiнде қандай
да бiр өзге көпжақты келісіммен жол берiлмейтiн осы қоныс аударатын түрдiң
дарақтарын аулауға тым болмаса тыйым салуға және ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz