Мұнай және газ өндірісіндегі экологиялық проблемалар

Жоспар
Кіріспе

1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
• Мұнай . газ өндірудегі еліміздің қазіргі жағдайы.
• Қоршаған ортаға экологиялық баға беру және табиғатты пайдалануды басқарудың әдістемелік негіздері.
• Жаңажол кен орнында жүргізілген экологиялық мониторингтен алынғын қорытындылар.
3. Қорытынды

Қазақстан өнеркәсібі дамуының басты бағыты – кен байлықтарымызды игеру, оның ішінде айрықша басымдылық мұнай мен газға берілген. Пайдасы мен бірге мұнай және газ өндірудің қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсерлері де аз емес. Мұнай өндіру, тасымалдау және өңдеу көлемдерінің үздіксіз дамуынан Жаңажол кен орыны және тағы басқа мұнай газ кен орындарын игеретін Ақтөбе облысының экологиялық жағдайының нашарлауы белең алуда. Жерге төгілген мұнай қалдықтары мен алаулы оттықтар төңірегіндегі топырақты барынша ластауда, ол өз кезегінде өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне ғана емес, адамдардың денсаулығына да үлкен қауіп төндіруде.
Мұнай-газ өдіруде баю мен пайда табу көзі ретінде қарамай, шамалы табысқа бола оларды жыртқыштықпен жұмсап, табиғи ортаны адамдар мен барлық тіршілік үшін зиянды қалдықтармен ластауға болмайтынына бүгінде көз жетті. Осыған орай, соңғы жылдары Республикамызда, жақын және алыс шетелдерде қоршаған ортаны қорғау мәселесіне көп көңіл бөлінуде. Казіргі кезде шектен тыс ластанған аймақтардың жағдайын бақылау, қоршаған орта сапасына баға беру, келешегіне болжам жасау және табиғатты қорғау шараларын жүзеге асыру маңызды мәселелердің бірі болып отыр.
Сонымен қатар, қазір күн тәртібінде Қазақстанның әлемдегі бәсекеге
қабілетті 50 елдің қатарына кіру мәселесі тұр. «Ол үшін Қазақстанның энергия ресурстарын әлемдік рынокқа жеткізу, мұнай-газ кешендерін осы заманғы инженерлік және бағдарламалық қамтамасыз етумен қатар, халықаралық стандарттарға сай қоршаған ортаны қорғау қажет» - делінген Қазақстан Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2006 жылғы халыққа Жолдауында. Демек, мұнай-газ өндірудің табиғи ортаға тигізетін зиянды әсерлерін азайту, бүгінгі күннің өзекті мәселесі.

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

1. Кіріспе

2. Негізгі бөлім

• Мұнай – газ өндірудегі еліміздің қазіргі жағдайы.

• Қоршаған ортаға экологиялық баға беру және табиғатты пайдалануды
басқарудың әдістемелік негіздері.

• Жаңажол кен орнында жүргізілген экологиялық мониторингтен алынғын
қорытындылар.

3. Қорытынды

Кіріспе

Қазақстан өнеркәсібі дамуының басты бағыты – кен байлықтарымызды
игеру, оның ішінде айрықша басымдылық мұнай мен газға берілген. Пайдасы мен
бірге мұнай және газ өндірудің қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсерлері де
аз емес. Мұнай өндіру, тасымалдау және өңдеу көлемдерінің үздіксіз дамуынан
Жаңажол кен орыны және тағы басқа мұнай газ кен орындарын игеретін Ақтөбе
облысының экологиялық жағдайының нашарлауы белең алуда. Жерге төгілген
мұнай қалдықтары мен алаулы оттықтар төңірегіндегі топырақты барынша
ластауда, ол өз кезегінде өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне ғана емес,
адамдардың денсаулығына да үлкен қауіп төндіруде.
Мұнай-газ өдіруде баю мен пайда табу көзі ретінде қарамай, шамалы табысқа
бола оларды жыртқыштықпен жұмсап, табиғи ортаны адамдар мен барлық тіршілік
үшін зиянды қалдықтармен ластауға болмайтынына бүгінде көз жетті. Осыған
орай, соңғы жылдары Республикамызда, жақын және алыс шетелдерде қоршаған
ортаны қорғау мәселесіне көп көңіл бөлінуде. Казіргі кезде шектен тыс
ластанған аймақтардың жағдайын бақылау, қоршаған орта сапасына баға беру,
келешегіне болжам жасау және табиғатты қорғау шараларын жүзеге асыру
маңызды мәселелердің бірі болып отыр.
Сонымен қатар, қазір күн тәртібінде Қазақстанның әлемдегі бәсекеге
қабілетті 50 елдің қатарына кіру мәселесі тұр. Ол үшін Қазақстанның
энергия ресурстарын әлемдік рынокқа жеткізу, мұнай-газ кешендерін осы
заманғы инженерлік және бағдарламалық қамтамасыз етумен қатар, халықаралық
стандарттарға сай қоршаған ортаны қорғау қажет - делінген Қазақстан
Республикасы Президенті Н.Ә.Назарбаевтың 2006 жылғы халыққа Жолдауында.
Демек, мұнай-газ өндірудің табиғи ортаға тигізетін зиянды әсерлерін азайту,
бүгінгі күннің өзекті мәселесі.

Мұнай – газ өндірудегі еліміздің қазіргі жағдайы.

Мұнай-газ өндіретін аймақтардың осы күнгі экологиялық жағдайы саладағы
әдебиеттерге, мұнай-газ өнеркәсібінің табиғатқа тигізіп жатқан кері
әсерлері және оны азайтудың жолдары жайлы орындаған ғылыми зерттеу
жұмыстарына және де қоршаған ортаны қорғаудың нормалық құжаттарына талдау
жасалынды.
Қазіргі кезде, экологиялық қауіпсіздік жалғыз біздің Республикамыз үшін
емес дүние жүзі жұртшылығының назарын аударып отырған ең маңызды
мәселелердің бірі болып отыр. Табиғи ортада экологиялық дағдарыстың
неғұрлым қауіпті көріністері белең алған: кейбір аймақтарда топырақтың
тозуы, су ресурстарының тартылуы, ластануы, техногендік шөлейттену, тірі
табиғаттың генетикалық қорының бүлінуі, тіршілікке қатер төндіретін қауіпті
улы қалдықтардың қордалануы. Еліміздегі осындай экологиялық дағдарысқа
химия, мұнай, металлургия, отын өнеркәсіптерінің жедел және мөлшерден тыс
дамуы үлкен әсерін тигізуде.
Жалпы кен орындарын игеру, оның ішінде мұнай - газ өндіру Қазақстан
Республикасы экономикасы дамуының қайнар көзі. Соңғы 40 жыл ішінде
адамзаттың энергия пайдалануы 2,5 есе өсіп отыр. 2025 – 2050 жылдары
аралығында халық санының өсуі болжамына қарасақ, энергия пайдалану ең кем
дегенде екі есе өсуі мүмкін.
Мұнай-газ өндірудің 130 жылғы тарихында дүние жүзілік қордың 13 бөлігі
игерілген, ол оның 13 бөлігі тек соңғы 10 жыл ішінде өндірілген. Егер
энергия пайдалану жақын арада 2 есе артады десек, онда мұнай өндіру 2010-
2020 жж аралығында, ал газ өндіру 2030-2040 жж аралығында биік шыңдарына
жетпек.
Қазақстан мұнай қоры жағынан әлемдегі ең ірі мемлекеттердің алғашқы
ондығына кіріп отыр. Мемлекетіміздің Республикалық балансында 212
көмірсутекті кен орындары бар. Мұнайдың қоры жағынан қарасақ,
территориямыздың 62% жерінде мұнай кен орындары орналасқан. Тек қана Каспий
теңізі қайраңындағы мұнай қоры 13 млрд.т. Ал, Ақтөбе облысында жылына 4,5
млн.т.мұнай өндіріледі.
Қазір Қазақстан Республикасы жылына 60 млн.т. мұнай өндіреді. Қазақстан
дамуының стратегиялық жоспарына сәйкес мұнай өндіру дәрежесі 2010 жылы 100
млн.тоннадан аспақ.
Мұнай - газ кен орындарын өндіру, өңдеу және тасымалдауда жер қойнауынан
алынатын шикізаттың көбі әртүрлі қалдықтар түрінде жоғалады және қоршаған
ортаны ластайды. Табиғатты ластау өнеркәсіптің барлық сатыларында, яғни
геологиялық барлаудан бастап ең соңғы пайдалануға дейінгі кезеңдерде жүріп
жатады.
Мұнай-газ, жылу-энергетика, тау-кен металлургия өндіріс орталықтарындағы
экологиялық мәселелерді зерттеуде Қазақстандық ғалымдар, мысалы Адырышов
А.Қ., Бішімбаев В.Қ., Дюсебаев М.Қ., Естемесов З.А., Жалғасұлы Н.,
Махамбетова Ұ.Қ., Нұркеев С.С., Нұрпейісова М.Б., Өмірбек ұлы Т., Тілебаев
М.Б., Уманец В.Н., және т.б. елеулі үлес қосты. Сонымен қатар елімізде
геоэкология ғылымының бағыты нығайып, ауқымды ғылыми – зерттеу жұмыстары
жүргізіліп, қомақты монографиялар мен тақырыптық ғылыми жинақтардың жарық
көріп жатқаны, халықаралық конференциялар өткізіліп, онда экология
мәселелері көтеріліп жатырғаны мәлім.
Осындай атқарылып жатқан жұмыстарға қарамастан мұнай – газ кешендерінде,
оның ішінде Ақтөбе облысындағы Жаңажол кен орны аймағында табиғи ортаның
жай-күйі сын көтермейді, әсіресе экологиялық мониторинг жүргізу, оның
нәтижелерін жылдам өңдеу және дер кезінде табиғатты қорғау шаралары осы
күнгі талаптарға сай жүргізілмей отыр. Осыған орай, мұнай - газ
кәсіпшіліктерінің қоршаған ортаға тигізіп отырған техногендік әсерлерін
азайту үшін зерттеулер жүргізу қажеттігі айқындалды және Жаңажол кен
орнында автоматтандырылған геоақпараттық жүйе (АГАЖ) құрылып, ол кен орны
территориясында оңтайландырылып орналастырылды.

Қоршаған ортаға экологиялық баға беру және табиғатты пайдалануды басқарудың
әдістемелік негіздері.

Қазақстан Республикасында экологиялық бақылаудың мониторинг жүргізу
мен қоршаған орта сапасын басқарудың жетілдірген жүйесі қалыптасып келеді.
Десекте, автоматтандырылған экологиялық мониторинг жүргізу өте күрделі.
Оның күрделілігі – аспаптық базаның өте қымбаттылығы. Көптеген өндіріс
орындарында бақылау, сынақ алу аспаптары мен жабдықтары жоқтың қасы. Сол
себептен қоршаған ортаның экологиялық жағдайын бағалау, алынған нәтижелерді
талдау және болжау жасауды кешеуілдетеді де, табиғатты қорғау шаралары дер
кезінде жүзеге аспайды, яғни, ол мониторинг жүргізу техникасының осы күнгі
талаптарға сай еместігі.
Сондықтан да,қазіргі кездегі ең бір басты міндет – ластанудың қоршаған
ортаға таралуын модельдеу. Көптеген зерттеушілердің еңбектерінде
экологиялық мониторинг жүргізуде әртүрлі бағдарламалар пакеті
қолданылатындығы көрсетілген және қолданыс табуда.
Мәселен, шығарындының, қоспалардың тұну мөлшерлерін бейнелейтін көптеген
шағын модельдер баршылық. Олар ластағыш заттардың сол модельдеу кезіндегі
шоғырлануын бір рет ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.