Қаржы менеджменті жайлы
Кіріспе
1
1.1 Компаниядағы қаржы ресурстарын басқару жүйесінің қызмет ету процесі және құрылымы.
1.2 Нарықтық экономика жағдайындағы қаржы менеджменттің мәні, мақсаты және міндеттері.
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
1
1.1 Компаниядағы қаржы ресурстарын басқару жүйесінің қызмет ету процесі және құрылымы.
1.2 Нарықтық экономика жағдайындағы қаржы менеджменттің мәні, мақсаты және міндеттері.
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Қазақстанда нарықтық экономика барған сайын үлкен қарқын алуда. Онымен бірге шаруашылық процесті реттеудің негізгі маханизімі ретінде бғсекелестік те күш алуда. Бғсеке қабілеттелік кәсіпорынға, акционерлік қоғамәа, кез-келген шаруашылық субъектісіне капиталдың қозғалысын дұрыс басқарумен ондағы қаржы ресурстарының басқарылуының қамтамасыз етеді.
Қазақстан Республикасының аумағында кәсіпорындардың келесі түрдері құрылып жұмыс істеуі мүмкін:
• Адамдардың бірігуі ретінде серіктестік, олардың қызметіне құрылтайшылар тікелей қатысуы міндетті;
• Капиталды біріктіру ретіндегі қоғам;
• Қарапайым азаматтардң өндіріске қатысу нысанындағы өндірістік коперативтердің нысаны;
• Мемлекеттік кәсіпорындар.
Шарушылық қоғам үш түрде болуы мүмкін:
1 Акционерлік қоғам
2 Жаупкершілігі шектеулі шаруашылық қоғам
3 Қосымша жауапкершілігі шектеулі шарушылық қоғам
Меншік нысанының әр-түрлілігі Қазақстандағы қаржы рыногының пайда болуы рынок қатысушыларының арасындағы қаржылық қатынастардың пайда болуын көздейді.
Қаржылық қатынастар келесі негіздерден пайда болады:
• ¦йымдармен кәсіпорындар арасында жиынтық табысты қалыптастыру мен бөлу процесінде, жеткізілімді төлеу кезінде, дайын өнімді сату кезінде;
• кәсіпорынның акцияларын шығару мен тарату кезінде;
• Валюталық қорды пайдалану кезінде кәсіпорындармен және шетелдік әріптестер арасында.
Қаржылық менеджмент немесе қаржылық ресурстарды және қатынастарды басқару шаруашылық субъектінің бғсекелестік қабілетінің көтерілуі мақсатында қаржы саласында нарықтық механизмді реттеудің нысандары мен тәсілдерін, қағидаларын, әдістерін қамтиды.
Шағын бизнесте қаржыларды басқару үшін бүхгалтермен экономистің біліктілігі жетіп жатыр, өйткені қаржылық операциялар негізі ақша айналымы болып табылған жай қолма-қолсыз есептесудің шегінен шықпайды. Ірі бизнестегі көрініс тіптен басқаша. Ірі бизнесте санының сапаға өтуінің заңдылығы жұмыс істейді. Ірі бизнеске ірі капитал қажет және өнімді тұтынушылар қажет. Орташа немесе үлкен бизнестегі қызметінің көлемімен мөлшерін инвестициямен, капиталды көбейтумен байланысты қаржылық операциялар иеленеді.
Қазақстан Республикасының аумағында кәсіпорындардың келесі түрдері құрылып жұмыс істеуі мүмкін:
• Адамдардың бірігуі ретінде серіктестік, олардың қызметіне құрылтайшылар тікелей қатысуы міндетті;
• Капиталды біріктіру ретіндегі қоғам;
• Қарапайым азаматтардң өндіріске қатысу нысанындағы өндірістік коперативтердің нысаны;
• Мемлекеттік кәсіпорындар.
Шарушылық қоғам үш түрде болуы мүмкін:
1 Акционерлік қоғам
2 Жаупкершілігі шектеулі шаруашылық қоғам
3 Қосымша жауапкершілігі шектеулі шарушылық қоғам
Меншік нысанының әр-түрлілігі Қазақстандағы қаржы рыногының пайда болуы рынок қатысушыларының арасындағы қаржылық қатынастардың пайда болуын көздейді.
Қаржылық қатынастар келесі негіздерден пайда болады:
• ¦йымдармен кәсіпорындар арасында жиынтық табысты қалыптастыру мен бөлу процесінде, жеткізілімді төлеу кезінде, дайын өнімді сату кезінде;
• кәсіпорынның акцияларын шығару мен тарату кезінде;
• Валюталық қорды пайдалану кезінде кәсіпорындармен және шетелдік әріптестер арасында.
Қаржылық менеджмент немесе қаржылық ресурстарды және қатынастарды басқару шаруашылық субъектінің бғсекелестік қабілетінің көтерілуі мақсатында қаржы саласында нарықтық механизмді реттеудің нысандары мен тәсілдерін, қағидаларын, әдістерін қамтиды.
Шағын бизнесте қаржыларды басқару үшін бүхгалтермен экономистің біліктілігі жетіп жатыр, өйткені қаржылық операциялар негізі ақша айналымы болып табылған жай қолма-қолсыз есептесудің шегінен шықпайды. Ірі бизнестегі көрініс тіптен басқаша. Ірі бизнесте санының сапаға өтуінің заңдылығы жұмыс істейді. Ірі бизнеске ірі капитал қажет және өнімді тұтынушылар қажет. Орташа немесе үлкен бизнестегі қызметінің көлемімен мөлшерін инвестициямен, капиталды көбейтумен байланысты қаржылық операциялар иеленеді.
Мазмұны
Кіріспе
1
1. Компаниядағы қаржы ресурстарын басқару жүйесінің қызмет ету процесі
және құрылымы.
2. Нарықтық экономика жағдайындағы қаржы менеджменттің мәні, мақсаты және
міндеттері.
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазақстанда нарықтық экономика барған сайын үлкен қарқын алуда. Онымен
бірге шаруашылық процесті реттеудің негізгі маханизімі ретінде бғсекелестік
те күш алуда. Бғсеке қабілеттелік кәсіпорынға, акционерлік қоғамәа, кез-
келген шаруашылық субъектісіне капиталдың қозғалысын дұрыс басқарумен
ондағы қаржы ресурстарының басқарылуының қамтамасыз етеді.
Қазақстан Республикасының аумағында кәсіпорындардың келесі түрдері
құрылып жұмыс істеуі мүмкін:
• Адамдардың бірігуі ретінде серіктестік, олардың қызметіне
құрылтайшылар тікелей қатысуы міндетті;
• Капиталды біріктіру ретіндегі қоғам;
• Қарапайым азаматтардң өндіріске қатысу нысанындағы өндірістік
коперативтердің нысаны;
• Мемлекеттік кәсіпорындар.
Шарушылық қоғам үш түрде болуы мүмкін:
Акционерлік қоғам
1. Жаупкершілігі шектеулі шаруашылық қоғам
2. Қосымша жауапкершілігі шектеулі шарушылық қоғам
Меншік нысанының әр-түрлілігі Қазақстандағы қаржы рыногының пайда болуы
рынок қатысушыларының арасындағы қаржылық қатынастардың пайда болуын
көздейді.
Қаржылық қатынастар келесі негіздерден пайда болады:
• ¦йымдармен кәсіпорындар арасында жиынтық табысты қалыптастыру мен
бөлу процесінде, жеткізілімді төлеу кезінде, дайын өнімді сату
кезінде;
• кәсіпорынның акцияларын шығару мен тарату кезінде;
• Валюталық қорды пайдалану кезінде кәсіпорындармен және шетелдік
әріптестер арасында.
Қаржылық менеджмент немесе қаржылық ресурстарды және қатынастарды
басқару шаруашылық субъектінің бғсекелестік қабілетінің көтерілуі
мақсатында қаржы саласында нарықтық механизмді реттеудің нысандары мен
тәсілдерін, қағидаларын, әдістерін қамтиды.
Шағын бизнесте қаржыларды басқару үшін бүхгалтермен экономистің
біліктілігі жетіп жатыр, өйткені қаржылық операциялар негізі ақша айналымы
болып табылған жай қолма-қолсыз есептесудің шегінен шықпайды. Ірі
бизнестегі көрініс тіптен басқаша. Ірі бизнесте санының сапаға өтуінің
заңдылығы жұмыс істейді. Ірі бизнеске ірі капитал қажет және өнімді
тұтынушылар қажет. Орташа немесе үлкен бизнестегі қызметінің көлемімен
мөлшерін инвестициямен, капиталды көбейтумен байланысты қаржылық
операциялар иеленеді.
1 КӘЗІРГІ НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАДАҒЫ КОМПАНИЯ ҚАРЖЫСЫНЫҢ МӘНІ МЕН МАҢЫЗЫ.
1. Компаниядағы қаржы ресурстарын басқару жүйесінің қызмет ету
проецесі және құрылымы.
Кез-келген бизнес келесі үш басты сұрақтарды қоюмен оған жауап іздеуден
басталады:
• Компания алдына қойылған мақсаттар мен міндеттерді орындауға
мүмкіндік беретін кәсіпорынның активтерінің тиімді құрамымен
көлемі қандай болуы қажет?
• Қаржыландырудың көздерін қайдан табу қажет және олардың тиімді
құрамы қандай болуы қажет?
• Кәсіпорынның төлем қабілеттілігімен қаржылық тұрақтылығыгн
қамтамасыз ететін қаржылық қызметі ағымдағы басқаруды қалай
ұйымдастыру қажет?
Бұл мәселелер кәсіпорынды басқарудың жалпы жүйесінің негізгі бірден-бір
жүйесі болып табылатын қаржылық ресурстарды тиімді басқарудың жүйесі
ретінде қаржылыж менеджменттің шегінде шешіледі. (1-сурет).
Ø
Шаруашылық субъектісін, сондай-ақ оның кадрлық құрамын басқару жүйесін
ұйымдастырушылық құрылымы, кәсіпорынның көлемімен оның қызмет түріне
байланысты түрлі тәсілдермен құрылған. Ірі компания үшін бухгалтерия мен
қаржылық бөлім кіретін қаржы бойынша вице- президентпен (қаржылық
директормен) басқарылатын арнайы қызметтің бөлінуі тән болып келеді
( Сурет-2)
Сурет-2
Сурет-2
2-суретте көрсетілген схема типтік болып табылмайды, оның
құрамы қандай да бір елде бизнесті, компания түрін, оның көлемі мен
басқа да фаторларын ұйымдастырудың ұлттық ерекшеліктеріне байланысты
өзгеріп отыруы мүмкін1.
Үлкен емес кәсіпорындарда қаржылық директордың рөлін әдетте бас
бухгалтер атқарады. Қаржылық менеджердің жұмысында басты, ол оның фирманы
басқарудағы жоғары буыны жұмысының бөлігі болып немесе оған қаржылық
сипаттағы басқару шешімдерінің қабылдану үшін қажетті сараптамалық
ақпаратты берумен байланыстылығы табылады. Фирма басқарудың
ұйымдастырушылық құрылымына байланыссыз қаржылық мәселелерді талдауына
жауап береді.
Кез – келген ірілеу компания белгілі бір дәрежеде қаржылық рынокпен
байланысты; бұл байланыс көп түрлі, өйткені компания әр түрлі жағдайда
болуы мүмкін; бағалы қағаздардың эмитенті, инвестор, қарыз алушы, лендер,
алып сатушы болуы мүмкін. Осыған байланысты қаржылық рыноктағы операциялар
қаржылық құралдардың көмегімен жүзеге асырылады. Осы ұғымның талдануына әр
түрлі көз қарастар бар. Сонын ішінде: қаржылық құралдар қаржылық рынокта
саудасы жүзеге асырылатын қысқа және ұзақ мерзімді инвестициялауды
көздейтін контрактыны білдіреді. Осылайша, қаржылық құралдарға акцияларды,
облигация, фьючерстарды жатқызуға болады.
Қаржылық менеджердің аясында әдістер мен тәсілдер көп түрлі. Оларды үш
топқа бөлуге болады: жалпы экономикалық, болжамды – сараптамалық және
арнайы.
Бірінші топқа несиелеу, саудалық – қарыздық операциялар, кассалық және
есептесу операцияларының жүйесі, сақтандыру жүйесі, есептесу жүйесі
қаржылық санкцияларының жүйесі, трансферттік опреациялар, амортизациялық
аударымдар өндірісінің жүйесі, салық салу жүйесі жатады. Мұндай тәсілдердің
жалпы логикасы олрадың негізгі параметрлері, орындаудың мүмкіндігі немесе
міндеттілігі экономиканы мемлекеттік басқарудың жүйесінің шеңберінде
орталықтандырылған. Бірақ оларды қолданудың вариабельдігі жеткілікті
дәрежеде шектеулі болғанымен, жекелеген тәсілдерді пайдаланудың варианттары
нақты кәсіпорынның деңгейінде жиі анықталады.
Екінші топқа қаржылық жоспарлау, салықтық жоспарлау, болжау әдістері,
үлгілеу әдістері жатады. Бұлардың көбісі табиғаты бойынша жасалған.
Осы екі топ арасындағы аралық жағдай орталықтандырылған реттеудің
дәрежесі бойынша жеке қолданудың міндеттілігі бойынша қаржыларды басқарудың
арнайы тәсілдері алады. Олардың көбісі өзінің таралуын енді бастап жатыр,
бұл дивиденттік саясат, қаржылық аренда, факторингтік операциялар,
франчайзинг, фьючерстер. Осы тәсілдердің негізінде туынды қаржылық
құралдар жатыр.
Қаржыларды басқарудың ақпараттық қамтамасыз ету жүйесінің негізі болып
қаржылық сипатты кез келген мәліметтер, соның ішінде бухгалтерлік есепті,
қаржылық органдардың хабарландырудың, банктік жүйенің мекемелерінің
ақпаратын, тауарлық, қорлық және волюталық биржалардың мәліметтерін, өзге
де ақпараттарды айтуға болады.
Қаржыларды басқарудың техникалық қамтамасыз ету жүйесі дербес болып
табылады және оның негізгі элементі болып табылады. Көптеген, қазіргі
таңдағы қағассыз технологияға негізделген (банкаралық есептесулер өзара
есептесулер несие карточкалар арқылы есептесулер, клирингтік есептесулер)
жүйелер ЭВМ желісін, персоналды компьютерлерді, қолданбалы бағдарламалардың
қызмет ету пакеттерін қолданусыз мүмкін емес. Ағымдағы сарапатамалық
есептерді орындау үшін қаржылық менеджер стандартты бағдарламалық
қамтамасыз етумен, соның ішінде Excel, Lotus типіндегі пакетпен қолдануы
мүмкін.
Қаржыларды басқарудың кез келген жүйесін қызмет етуі құқықтық және
нормативтік қамтамасыз етудің шеңберінде жүзеге асырылады. Оған
президенттің заңдары, бұйрықтары, үкіметтің қаулылары министрлер мен
ведомстволардың бұйрықтары мен нұсқаулары, лицензиялар, жарғылық құжаттар,
нормалар, инструкциялар, әдістемелік көрсеткіштер жатады.
2. Нарықтық экономика жағдайындағы қаржы менеджменттің мәні
мақсаты және міндеттері. Қаржылық менеджменттің эволюциясы.
Бухгалтерлік есепке қарағанда қаржылық менеджмент дербес ғылым ретінде
жақында ғана құрылды. Қаржы теориясы бойынша жекелеген жасақтауы екінші
бүкіл дүние жүзілік соғысқа дейін жүргізілген: соның ішінде, 1938 жылы Дж.
Уильямс ұсынған қаржылық активтің құнын бағалуды белгілі үлгісін атап
кеткен жөн. Ол фундаменталды көзқарастың негізі болып табылады. Соған
қарамастан, бұл процестің негізін қалаған Г. Марковица екіндігін санаған
жөн. Бұл жұмыстарда қаржылық активтердегі инвестициялау саласында
қабылданған шешімдердің әдістемесі беріліп, сәйкес ғылыми инструментари
ұсынған. ¦сынған идеялар математикалық апарат секілді елеулі дәрежеде
теориялық сипатқа ие болды, ол олардың тәжірибедегі қолданысына қиындатты.
Кейінінен Марковицаның шғкірті Ульям Шарп математикалық ақпартты “анағұрлым
тиімді және жеңілдетілген вариантын ұсынды”. Оған бір факторлы үлгі деген
атау берілді. Шартпен берілген техника жүздеген қаржылық активтер кіретін
ірі портфельдерді тиімді басқаруға мүмкіндік берді.
Бұл бөлім өзінің одан ары дамуын бағалы қағаздардың баға
қалыптастыруына, капитал рыногының тиімділік концепциясын жасауына
тәуекелмен кірістіліктің үлгісін құруға және олардың эмпирикалық
бекітілуіне, жаңа қаржылық құралдардың жасалуына арналған зерттеулерде
алады.
Соның ішінде 60 – жылдарында У. Шарп, Дж. Линтер, Дж. Моссина күшімен
портфельдің жүйелі тәуекелділігі мен кірістілігін білдіретін қаржылық
активтердің (Capital Assets Pricing Model, CAPM) кірістілігін бағалаудың
үлгісі жасалды. Бұл үлгі қаржылар теориясындағы ана ғұрлым маңызды ғылыми
жетістік ретінде қалып отыр. Соған қарамастан, ол белгілі бір сынауға
тұрақты ұшырап отырды. Сондықтанда САРМ үлгісіне ұқсас бірнеше тәсілдер
жасалынды. Соының ішінде бұл арбитражды баға қалыптастырудың теориясы,
опционалдық бағасының қалыптасы теориясы, және белгісіздік жағдайындағы
преференция теориясы. 2
Ана ғұрлым танымалдықты арбитражды баға қылыптасу теориясы алды.
(Arbitrage Pricing Theory, APT). APT концепциясы қаржы саласындағы белгілі
маман Стивен Росспен ұсынылды. ‡лгінің негізіне кез келген акцияның
фактілігің кірістілігі екі бөліктен тұрады деген пайымдау енгізген: қалыпты
немесе күтілетін кірістілік және тәуекелділік немесе белгісіздік
кірістілік. Соңғы момент бірнеше экономикалық факторлармен анықталды.
Мысалы, елдегі нарықтық жағдаймен, ішкі жиынтық өнімімен бағаланатын
ғлемдік экономиканың тұрақтылығымен, инфляциямен, пайыздық ставкалардың
динамиксымен анықталады.
САРМ басқа екі альтернативті үлгілері – опциондар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
1
1. Компаниядағы қаржы ресурстарын басқару жүйесінің қызмет ету процесі
және құрылымы.
2. Нарықтық экономика жағдайындағы қаржы менеджменттің мәні, мақсаты және
міндеттері.
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазақстанда нарықтық экономика барған сайын үлкен қарқын алуда. Онымен
бірге шаруашылық процесті реттеудің негізгі маханизімі ретінде бғсекелестік
те күш алуда. Бғсеке қабілеттелік кәсіпорынға, акционерлік қоғамәа, кез-
келген шаруашылық субъектісіне капиталдың қозғалысын дұрыс басқарумен
ондағы қаржы ресурстарының басқарылуының қамтамасыз етеді.
Қазақстан Республикасының аумағында кәсіпорындардың келесі түрдері
құрылып жұмыс істеуі мүмкін:
• Адамдардың бірігуі ретінде серіктестік, олардың қызметіне
құрылтайшылар тікелей қатысуы міндетті;
• Капиталды біріктіру ретіндегі қоғам;
• Қарапайым азаматтардң өндіріске қатысу нысанындағы өндірістік
коперативтердің нысаны;
• Мемлекеттік кәсіпорындар.
Шарушылық қоғам үш түрде болуы мүмкін:
Акционерлік қоғам
1. Жаупкершілігі шектеулі шаруашылық қоғам
2. Қосымша жауапкершілігі шектеулі шарушылық қоғам
Меншік нысанының әр-түрлілігі Қазақстандағы қаржы рыногының пайда болуы
рынок қатысушыларының арасындағы қаржылық қатынастардың пайда болуын
көздейді.
Қаржылық қатынастар келесі негіздерден пайда болады:
• ¦йымдармен кәсіпорындар арасында жиынтық табысты қалыптастыру мен
бөлу процесінде, жеткізілімді төлеу кезінде, дайын өнімді сату
кезінде;
• кәсіпорынның акцияларын шығару мен тарату кезінде;
• Валюталық қорды пайдалану кезінде кәсіпорындармен және шетелдік
әріптестер арасында.
Қаржылық менеджмент немесе қаржылық ресурстарды және қатынастарды
басқару шаруашылық субъектінің бғсекелестік қабілетінің көтерілуі
мақсатында қаржы саласында нарықтық механизмді реттеудің нысандары мен
тәсілдерін, қағидаларын, әдістерін қамтиды.
Шағын бизнесте қаржыларды басқару үшін бүхгалтермен экономистің
біліктілігі жетіп жатыр, өйткені қаржылық операциялар негізі ақша айналымы
болып табылған жай қолма-қолсыз есептесудің шегінен шықпайды. Ірі
бизнестегі көрініс тіптен басқаша. Ірі бизнесте санының сапаға өтуінің
заңдылығы жұмыс істейді. Ірі бизнеске ірі капитал қажет және өнімді
тұтынушылар қажет. Орташа немесе үлкен бизнестегі қызметінің көлемімен
мөлшерін инвестициямен, капиталды көбейтумен байланысты қаржылық
операциялар иеленеді.
1 КӘЗІРГІ НАРЫҚТЫҚ ЭКОНОМИКАДАҒЫ КОМПАНИЯ ҚАРЖЫСЫНЫҢ МӘНІ МЕН МАҢЫЗЫ.
1. Компаниядағы қаржы ресурстарын басқару жүйесінің қызмет ету
проецесі және құрылымы.
Кез-келген бизнес келесі үш басты сұрақтарды қоюмен оған жауап іздеуден
басталады:
• Компания алдына қойылған мақсаттар мен міндеттерді орындауға
мүмкіндік беретін кәсіпорынның активтерінің тиімді құрамымен
көлемі қандай болуы қажет?
• Қаржыландырудың көздерін қайдан табу қажет және олардың тиімді
құрамы қандай болуы қажет?
• Кәсіпорынның төлем қабілеттілігімен қаржылық тұрақтылығыгн
қамтамасыз ететін қаржылық қызметі ағымдағы басқаруды қалай
ұйымдастыру қажет?
Бұл мәселелер кәсіпорынды басқарудың жалпы жүйесінің негізгі бірден-бір
жүйесі болып табылатын қаржылық ресурстарды тиімді басқарудың жүйесі
ретінде қаржылыж менеджменттің шегінде шешіледі. (1-сурет).
Ø
Шаруашылық субъектісін, сондай-ақ оның кадрлық құрамын басқару жүйесін
ұйымдастырушылық құрылымы, кәсіпорынның көлемімен оның қызмет түріне
байланысты түрлі тәсілдермен құрылған. Ірі компания үшін бухгалтерия мен
қаржылық бөлім кіретін қаржы бойынша вице- президентпен (қаржылық
директормен) басқарылатын арнайы қызметтің бөлінуі тән болып келеді
( Сурет-2)
Сурет-2
Сурет-2
2-суретте көрсетілген схема типтік болып табылмайды, оның
құрамы қандай да бір елде бизнесті, компания түрін, оның көлемі мен
басқа да фаторларын ұйымдастырудың ұлттық ерекшеліктеріне байланысты
өзгеріп отыруы мүмкін1.
Үлкен емес кәсіпорындарда қаржылық директордың рөлін әдетте бас
бухгалтер атқарады. Қаржылық менеджердің жұмысында басты, ол оның фирманы
басқарудағы жоғары буыны жұмысының бөлігі болып немесе оған қаржылық
сипаттағы басқару шешімдерінің қабылдану үшін қажетті сараптамалық
ақпаратты берумен байланыстылығы табылады. Фирма басқарудың
ұйымдастырушылық құрылымына байланыссыз қаржылық мәселелерді талдауына
жауап береді.
Кез – келген ірілеу компания белгілі бір дәрежеде қаржылық рынокпен
байланысты; бұл байланыс көп түрлі, өйткені компания әр түрлі жағдайда
болуы мүмкін; бағалы қағаздардың эмитенті, инвестор, қарыз алушы, лендер,
алып сатушы болуы мүмкін. Осыған байланысты қаржылық рыноктағы операциялар
қаржылық құралдардың көмегімен жүзеге асырылады. Осы ұғымның талдануына әр
түрлі көз қарастар бар. Сонын ішінде: қаржылық құралдар қаржылық рынокта
саудасы жүзеге асырылатын қысқа және ұзақ мерзімді инвестициялауды
көздейтін контрактыны білдіреді. Осылайша, қаржылық құралдарға акцияларды,
облигация, фьючерстарды жатқызуға болады.
Қаржылық менеджердің аясында әдістер мен тәсілдер көп түрлі. Оларды үш
топқа бөлуге болады: жалпы экономикалық, болжамды – сараптамалық және
арнайы.
Бірінші топқа несиелеу, саудалық – қарыздық операциялар, кассалық және
есептесу операцияларының жүйесі, сақтандыру жүйесі, есептесу жүйесі
қаржылық санкцияларының жүйесі, трансферттік опреациялар, амортизациялық
аударымдар өндірісінің жүйесі, салық салу жүйесі жатады. Мұндай тәсілдердің
жалпы логикасы олрадың негізгі параметрлері, орындаудың мүмкіндігі немесе
міндеттілігі экономиканы мемлекеттік басқарудың жүйесінің шеңберінде
орталықтандырылған. Бірақ оларды қолданудың вариабельдігі жеткілікті
дәрежеде шектеулі болғанымен, жекелеген тәсілдерді пайдаланудың варианттары
нақты кәсіпорынның деңгейінде жиі анықталады.
Екінші топқа қаржылық жоспарлау, салықтық жоспарлау, болжау әдістері,
үлгілеу әдістері жатады. Бұлардың көбісі табиғаты бойынша жасалған.
Осы екі топ арасындағы аралық жағдай орталықтандырылған реттеудің
дәрежесі бойынша жеке қолданудың міндеттілігі бойынша қаржыларды басқарудың
арнайы тәсілдері алады. Олардың көбісі өзінің таралуын енді бастап жатыр,
бұл дивиденттік саясат, қаржылық аренда, факторингтік операциялар,
франчайзинг, фьючерстер. Осы тәсілдердің негізінде туынды қаржылық
құралдар жатыр.
Қаржыларды басқарудың ақпараттық қамтамасыз ету жүйесінің негізі болып
қаржылық сипатты кез келген мәліметтер, соның ішінде бухгалтерлік есепті,
қаржылық органдардың хабарландырудың, банктік жүйенің мекемелерінің
ақпаратын, тауарлық, қорлық және волюталық биржалардың мәліметтерін, өзге
де ақпараттарды айтуға болады.
Қаржыларды басқарудың техникалық қамтамасыз ету жүйесі дербес болып
табылады және оның негізгі элементі болып табылады. Көптеген, қазіргі
таңдағы қағассыз технологияға негізделген (банкаралық есептесулер өзара
есептесулер несие карточкалар арқылы есептесулер, клирингтік есептесулер)
жүйелер ЭВМ желісін, персоналды компьютерлерді, қолданбалы бағдарламалардың
қызмет ету пакеттерін қолданусыз мүмкін емес. Ағымдағы сарапатамалық
есептерді орындау үшін қаржылық менеджер стандартты бағдарламалық
қамтамасыз етумен, соның ішінде Excel, Lotus типіндегі пакетпен қолдануы
мүмкін.
Қаржыларды басқарудың кез келген жүйесін қызмет етуі құқықтық және
нормативтік қамтамасыз етудің шеңберінде жүзеге асырылады. Оған
президенттің заңдары, бұйрықтары, үкіметтің қаулылары министрлер мен
ведомстволардың бұйрықтары мен нұсқаулары, лицензиялар, жарғылық құжаттар,
нормалар, инструкциялар, әдістемелік көрсеткіштер жатады.
2. Нарықтық экономика жағдайындағы қаржы менеджменттің мәні
мақсаты және міндеттері. Қаржылық менеджменттің эволюциясы.
Бухгалтерлік есепке қарағанда қаржылық менеджмент дербес ғылым ретінде
жақында ғана құрылды. Қаржы теориясы бойынша жекелеген жасақтауы екінші
бүкіл дүние жүзілік соғысқа дейін жүргізілген: соның ішінде, 1938 жылы Дж.
Уильямс ұсынған қаржылық активтің құнын бағалуды белгілі үлгісін атап
кеткен жөн. Ол фундаменталды көзқарастың негізі болып табылады. Соған
қарамастан, бұл процестің негізін қалаған Г. Марковица екіндігін санаған
жөн. Бұл жұмыстарда қаржылық активтердегі инвестициялау саласында
қабылданған шешімдердің әдістемесі беріліп, сәйкес ғылыми инструментари
ұсынған. ¦сынған идеялар математикалық апарат секілді елеулі дәрежеде
теориялық сипатқа ие болды, ол олардың тәжірибедегі қолданысына қиындатты.
Кейінінен Марковицаның шғкірті Ульям Шарп математикалық ақпартты “анағұрлым
тиімді және жеңілдетілген вариантын ұсынды”. Оған бір факторлы үлгі деген
атау берілді. Шартпен берілген техника жүздеген қаржылық активтер кіретін
ірі портфельдерді тиімді басқаруға мүмкіндік берді.
Бұл бөлім өзінің одан ары дамуын бағалы қағаздардың баға
қалыптастыруына, капитал рыногының тиімділік концепциясын жасауына
тәуекелмен кірістіліктің үлгісін құруға және олардың эмпирикалық
бекітілуіне, жаңа қаржылық құралдардың жасалуына арналған зерттеулерде
алады.
Соның ішінде 60 – жылдарында У. Шарп, Дж. Линтер, Дж. Моссина күшімен
портфельдің жүйелі тәуекелділігі мен кірістілігін білдіретін қаржылық
активтердің (Capital Assets Pricing Model, CAPM) кірістілігін бағалаудың
үлгісі жасалды. Бұл үлгі қаржылар теориясындағы ана ғұрлым маңызды ғылыми
жетістік ретінде қалып отыр. Соған қарамастан, ол белгілі бір сынауға
тұрақты ұшырап отырды. Сондықтанда САРМ үлгісіне ұқсас бірнеше тәсілдер
жасалынды. Соының ішінде бұл арбитражды баға қалыптастырудың теориясы,
опционалдық бағасының қалыптасы теориясы, және белгісіздік жағдайындағы
преференция теориясы. 2
Ана ғұрлым танымалдықты арбитражды баға қылыптасу теориясы алды.
(Arbitrage Pricing Theory, APT). APT концепциясы қаржы саласындағы белгілі
маман Стивен Росспен ұсынылды. ‡лгінің негізіне кез келген акцияның
фактілігің кірістілігі екі бөліктен тұрады деген пайымдау енгізген: қалыпты
немесе күтілетін кірістілік және тәуекелділік немесе белгісіздік
кірістілік. Соңғы момент бірнеше экономикалық факторлармен анықталды.
Мысалы, елдегі нарықтық жағдаймен, ішкі жиынтық өнімімен бағаланатын
ғлемдік экономиканың тұрақтылығымен, инфляциямен, пайыздық ставкалардың
динамиксымен анықталады.
САРМ басқа екі альтернативті үлгілері – опциондар ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz