Turbo Pasсal – программалау тілі

Жоспар
Кіріспе

Turbo Pasсal туралы тарихи анықтама.
Тілдің алфафиті
Паскаль тіліндегі тыныс белгілер
Қызметші сөздер
Идентификатор (атау)
Turbo Pasсal.дағы негізгі ұғымдар
Тұрақтылар
Айнымалылар
Стандартты функциялар
Арифметикалық өрнектер
Программа бөлімдері

Паскаль тілін 1968 – 1971 жылдары швейцариялық ғалым Никлаус Вирт оқып-үйренуге қолайлы программалау тілі ретінде ұсынған болатын. Бұл тілдің стандарты кейінірек бекітілді, ол сол кездерде кең таралған Алгал, Фортсан, Бейсик тілдеріне қарағанда жетілдірілген, жұмыс істеуге ыңғайлы тіл болды. Паскаль тілі өзінің қарапайымдылығының арқасында дүние жүзіне тез тараған. Қазіргі кезде барлық дербес компьютерлер осы тілмен жұмыс істей алады. Поскаль тілінде жазылған программаның дұрыстығын компьютерде тексеру арқылы және жіберілген қатені түзетуге оңай.
Бұл тілде жазылған программа компьютерде орындалу барысында алдымен транцляцияланады (машина тіліне аударылады), объектік программаға түрлендіріледі де, содан кейін ғана орындалады. Осы сәтте компьютерде программаның екі нұсқасы болады, оның біріншісі – алгоритмдік тілдегі алғашқы түпнұсқасы, ал екіншісі – объектік кодтағы жазылған программа. Есеп нәтижесін машиналық кодта жазылған программа арқылы аламыз, ал программаны түзету қажет болған жағдайда оның алгоритмдік тілде жазылған алғашқы нұсқасы өңделеді.
Қазіргі кезде Паскаль тілі кез-келген күрделі есептерді шығара алатын, кең тараған стандартты оқу тіліне айналды. Ол кеңінен қолданылған әлемде Американың Borland корпорациясының бұл өнімі сол корпарацияның қызметкері Андерсон Хелсбергтің жетекшілігімен құрастырылған.
Turbo Pasсal-дің түп нұсқасын швейцариялық ғалым Никлаус Вирт жасаған Паскаль программалау тілінен тарайды. Бастапқыда Паскаль тілі программалауды алғаш үйренушілер үшін өте тиімді құрал болып табылады.
Қарапайым Паскальды өңдеуде А.Хейлсбергтің үлкен еңбегінің нәтижесінде Turbo Pasсal қазіргі заман талабына сай, қуатты программалау жүйесі. Оның логикалық құрылымы әр түрлі есептерді дәл шешуге көмегін тигізеді. Сондықтан оқушылар мен студенттерге программалаудың негізін Turbo Pasсal тілін оқытып-үйретуден бастап, программалаудың қыр-сырын меңгерудің маңызы зор.
Бұл оқу құралында қамтылған материалдар программалауды алғаш бастап үйренушіге ыңғайлы, әрі түсінікті баяндалған.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Turbo Pasсal – программалау тілі

Паскаль тілін 1968 – 1971 жылдары швейцариялық ғалым Никлаус Вирт
оқып-үйренуге қолайлы программалау тілі ретінде ұсынған болатын. Бұл тілдің
стандарты кейінірек бекітілді, ол сол кездерде кең таралған Алгал, Фортсан,
Бейсик тілдеріне қарағанда жетілдірілген, жұмыс істеуге ыңғайлы тіл болды.
Паскаль тілі өзінің қарапайымдылығының арқасында дүние жүзіне тез тараған.
Қазіргі кезде барлық дербес компьютерлер осы тілмен жұмыс істей алады.
Поскаль тілінде жазылған программаның дұрыстығын компьютерде тексеру арқылы
және жіберілген қатені түзетуге оңай.
Бұл тілде жазылған программа компьютерде орындалу барысында алдымен
транцляцияланады (машина тіліне аударылады), объектік программаға
түрлендіріледі де, содан кейін ғана орындалады. Осы сәтте компьютерде
программаның екі нұсқасы болады, оның біріншісі – алгоритмдік тілдегі
алғашқы түпнұсқасы, ал екіншісі – объектік кодтағы жазылған программа. Есеп
нәтижесін машиналық кодта жазылған программа арқылы аламыз, ал программаны
түзету қажет болған жағдайда оның алгоритмдік тілде жазылған алғашқы
нұсқасы өңделеді.
Қазіргі кезде Паскаль тілі кез-келген күрделі есептерді шығара
алатын, кең тараған стандартты оқу тіліне айналды. Ол кеңінен қолданылған
әлемде Американың Borland корпорациясының бұл өнімі сол корпарацияның
қызметкері Андерсон Хелсбергтің жетекшілігімен құрастырылған.
Turbo Pasсal-дің түп нұсқасын швейцариялық ғалым Никлаус Вирт
жасаған Паскаль программалау тілінен тарайды. Бастапқыда Паскаль тілі
программалауды алғаш үйренушілер үшін өте тиімді құрал болып табылады.
Қарапайым Паскальды өңдеуде А.Хейлсбергтің үлкен еңбегінің
нәтижесінде Turbo Pasсal қазіргі заман талабына сай, қуатты программалау
жүйесі. Оның логикалық құрылымы әр түрлі есептерді дәл шешуге көмегін
тигізеді. Сондықтан оқушылар мен студенттерге программалаудың негізін Turbo
Pasсal тілін оқытып-үйретуден бастап, программалаудың қыр-сырын меңгерудің
маңызы зор.
Бұл оқу құралында қамтылған материалдар программалауды алғаш бастап
үйренушіге ыңғайлы, әрі түсінікті баяндалған.

Turbo Pasсal туралы тарихи анықтама.

Turbo Pasсal – жоғары деңгейлі программалау жүйесі. Швейцариялық
физик Никлаус Вирт тілді алғашқы арифметикалық есептеу машинасын жасаған
француз ұлы ғалымы Блез Поскальдің құрметіне Паскаль деп атап, тіл атауын
үнемі бас әріппен жазылуын сұраған. Кейіннен тілдің көптеген нұсқалары
жарық көреді. Солардың ішінде 1983 жылы Borland корпарациясының талантты
қызметкері А.Хейлсбергтің жасаған жаңа үлгісі - Turbo Pasсal
программалаушылар арасында үлкен сұранысқа ие болды. Оның бұл нұсқасы CPIM
операциялық жүйесіне негізделген. 1984 жылдың басында MS DOS жүйесіне
ауыстырылғалы бері пайдалану қарқыны бұрынғыдан да арта түсті.
Turbo Pasсal жүйесінде қарапайым есептерді шешудің программасынан
бастап, күрделі мәліметтер қорын құрудың сан қырлы жұмыстары жүргізіледі.

Тілдің алфафиті

Кез-келген тілді үйрену оның алфавитімен басталады. Turbo Pasсal
программалау тілінің де басқа тілдер сияқты өзіне тән алфавиттері бар.
Программаның элементтерін жазуда қолдануға болатын символдар жиынтығын
тілдің алфавиті дейміз.
Turbo Pasсal тілінің алфавиті мына символдардан тұрады:
1.Латын алфавитінің 26 әріптері. А, В, С, Д ... W, X, Y, Z, a, b, c,
d... w, x, y, z;
2.Орыс алфавитінің 32 әріптері программада түсіндірме мәтіндерді жазуда
қолданылады.
3.Араб цифрлары: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 0;
4.Арнайы символдар. Олардың белгілі бір функцияларды атқаруына сәйкес
төмендегі топтарға жіктеуге болады.
а)Айыру (тыныс) белгілері: ― (бос орын), • (нүкте), ,(үтір), ;
(нүктелі үтір), : (қос нүкте), () (ашылған, жабылған жақша), # (тор);
ә)Арифметикалық амалдар таңбалары: + (қосу), - (азайту), * (көбейту),
(бөлу), div (бүтін бөлу), mod(бүтін қалдығы);
б)Қатынас таңбалары: (кіші), (үлкен), = (тең), (тең емес), =
(кіші не тең), = (үлкен не тең).
Әрбір символдың өзінің реттік нөміріне сәйкес белгіленген коды болады.
Жоғарыдағы символдар ASCII (American standard Code Information Interchange)
коды бойынша 0-ден 255-ке сандармен кодталады.

Паскаль тіліндегі тыныс белгілер

Белгі Қолданылуы

{ } Программаға түсініктеме беру

(**) Программаға түсініктеме беру

[ ] Массив өлшемін белгілеу

(..) Массив индексін, жолдың өлшемін белгілеу

' Символдар мен жолдық тұрақтыларды белгілеу

:= Айнымалы мәнін меншіктеу

; Программаның жолдарын, операторларды айқындайды.

: Айнымалылар типтерін айқындайды

= Тұрақты мен оның мәнінің арасын бөлу

, Тізім элементтерінің арасын айыру

.. Диапазон типін беру

.
Программа соңы
@
Айнымалылар адресін, қосалқы программаны белгілеу
#
Символды оның коды бойынша белгілеу
$
Компиляр мәліметін белгілеу

Қызметші сөздер

Turbo Pasсal тілінде алдын-ала қызметі тағайындалған сөздер тобы
қолданылады. Оларды Turbo Pasсal-дің қызметші сөздері деп атайды. Бұл
сөздер ағылшын тілінде берілгенімен, мағынасы атқарылатын іс-әрекетті
баяндайды.

Қызметші сөз Мағынасы Қызметші сөз Мағынасы
Absolute Абсолюттік Constructor Конструктор
And Және Destructor Деструктор
Array Массив Div Бүтін бөлу
Asm Ассемблер Do Орында
Label Белгі Downto Кеміту
Library Библиотека Else Әйтпесе
Mod Бүтін қалдық End Соңы
Nil Бос ссылка Export Экспорт
Begin Басы External Сыртқы
Case ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.