Мемлекет шығындары



Кіріспе

I. Мемлекет шығындарының жалпы түсінігі
1.1 Мемлекет шығындарының мәні
1.2 Мемлекет шығындарын ұйымдастырылуы және сынып. талуы


Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер
Нарық жағдайында ақша, несие және қаржы шаруашылығында көптеген құрлымдық өзгерістер болып жатыр. Осының бәрі өндіріс құрал-жабдықтарына әртүрлі меншіктің пайда болуы негізінде іске асырылып жатыр. Осының нәтижесінде мемлекеттік шығындардың өзара салмағы басқаша қалыптасты, әлеуметтік сфералардың жұмыс әрекеттері де өзгерді. Бұрын шаруашылық жүйесінде әр мемлекет әлсіз әлеуметтік сфераларды мүмкіндігінше қаржыландыруды қарастырған, ал қазір сол жүйелердің тиімсіз тармақтарына қаржыны азайтып, тиімді жақтарын қаржыландыру үстінде.
Қазір Қазақстан Республикасы дамыған 50-елдің қатарынан орын алу үшін әр түрлі жүйелерді орындауға тырысуда. Мемлекет шығындарын ұйымдастырып, орындалуында да біршама нәтижелерге жетті. Соның өзінде әртүрлі қаржыландыру үстіндегі сфералар ішінде жемқорлық жалғасуда. Бұл үшін күреске мемлекет әр түрлі іс-шаралар жүргізуде. Мемлекет өз экономикасын көтеру үшін әр түрлі ресурс (табиғи, ақшалай т.б.) көздерін тиімді пайдалану жақтарын дамытып және олардың бөліну,атқарылу процесінде қатты қадағалаушылық орнатуы қажет.
1. Қазақстан Республикасының Бюджет кодексі. – Алматы: Юрист 2004
2. Қазақстан: қазіргі заманғы аймағы және ғаламдық экономикалық талаптар. Әль-Фараби атындағы ҚазҰУ –дың Экономика және бизнес факультетінің жас ғалымдардың 6-шы ғылыми теоретикалық конференцияның материалдары: Банктік сектордың даму болашағы.
3. Сейітқасымова Ғ.С. «Ақша, Несие Банктер» Оқулық ; «Экономика» Алматы 2004.
4. «Егемен Қазақстан» Жалпыұлттық Республикалық газет, Сәуір 2005ж
5. Т. Рысқұлов атындағы ҚазЭУ. «ЖЕДЕЛ ЖАҢАРУ ЖОЛЫНДАҒЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ БАҒДАРЛАР» Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары \/-бөлім; Алматы 2005 ж.
6. Өтебаев Б.С. /Мемлекеттік бюджет /Оқулық /Алматы «Экономика» 2006ж.
7. М.Н. Нәдіров, Д.Б. Қалыбекова /Шет мемлекеттер қаржысы/ Алматы «Экономика» 2006ж.
8. Қ.Қ. Ілиясов, С. Құлпыбаев / Қаржы/оқулық – Алматы 2005ж.

Пән: Экономика
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар

Кіріспе

Мемлекет шығындарының жалпы түсінігі
1.1 Мемлекет шығындарының мәні
1.2 Мемлекет шығындарын ұйымдастырылуы және сынып- талуы

Қорытынды

Қолданылған әдебиеттер

Кіріспе
Нарық жағдайында ақша, несие және қаржы шаруашылығында көптеген құрлымдық
өзгерістер болып жатыр. Осының бәрі өндіріс құрал-жабдықтарына әртүрлі
меншіктің пайда болуы негізінде іске асырылып жатыр. Осының нәтижесінде
мемлекеттік шығындардың өзара салмағы басқаша қалыптасты, әлеуметтік
сфералардың жұмыс әрекеттері де өзгерді. Бұрын шаруашылық жүйесінде әр
мемлекет әлсіз әлеуметтік сфераларды мүмкіндігінше қаржыландыруды
қарастырған, ал қазір сол жүйелердің тиімсіз тармақтарына қаржыны азайтып,
тиімді жақтарын қаржыландыру үстінде.
Қазір Қазақстан Республикасы дамыған 50-елдің қатарынан орын алу үшін әр
түрлі жүйелерді орындауға тырысуда. Мемлекет шығындарын ұйымдастырып,
орындалуында да біршама нәтижелерге жетті. Соның өзінде әртүрлі
қаржыландыру үстіндегі сфералар ішінде жемқорлық жалғасуда. Бұл үшін
күреске мемлекет әр түрлі іс-шаралар жүргізуде. Мемлекет өз экономикасын
көтеру үшін әр түрлі ресурс (табиғи, ақшалай т.б.) көздерін тиімді
пайдалану жақтарын дамытып және олардың бөліну,атқарылу процесінде қатты
қадағалаушылық орнатуы қажет.

Мемлекет шығындарының жалпы түсінігі
1.1 Мемлекет шығындарының мәні

Мемлекеттік шығынның маңызы мен сипаты мемлекеттік мақсатпен тығыз
байланыста. Кейбір тарихи кезеңдерде капиталдың дамуы, мемлекеттің рөлі,
оның бағдарламасы өзгеріп, тиісті эволюциялық шығындарға тап болады.
Мемлекет жаулап алу және әскери қорғануда, оған дайындалғанда белгілі бір
экономикалық және әлеуметтік багыттарды атқара отырып, капиталистік қанауға
жағдай жасап, оны қамтамасыз етеді. Қазіргі кезде қоғамдық өмірдің барлық
салаларында мемлекеттің рөлі өсіп, оның ықпалы артып отыр.
Мемлекеттік-монополистік капиталдың өсуі жаңа тарихи жағдайда мемлекет
алдында жаңа мақсаттар қойып отыр. Мемлекет ірі жекеменшік иелікке,
инвесторға, өндіріске араласуына, тұтыну мен табысты бөлуге айналады. Кең
көлемде қоғамдық мемлекеттің рөлі артып, қаржы олигархтардың мүддесін
экономикаға араласуымен қорғап нығайтып келеді.
Соңғы кездерде мемлекеттің әскери бағыттары белгілі бір эволюцияға
ұшырап, қарусыздандыру процестері бағынышты рөл атқарып отыр.
Мемлекеттің шығындары — бұл мемлекеттің жұмыс істеуімен байланысты ақша
шығындары. Экономикалық категория ретінде олар қоғамдық өндірісті дамытып,
жетілдіру, қоғамның сан алуан қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсатында
жалпы ішкі өнімнің бір бөлігін бөлумен және тұтынумен байланысты
экономикалық қатынастарды біддіреді.
Мемлекеттің шығындары — мемлекеттің қаржы саясатының маңызды құралы, оның
орталықтандырылған және орталықтандырылмаған кірістерін пайдалануға
байланысты болатын қаржы қатынастарының бір бөлігі. Мемлекет шығындарының
өзгешелігі сол, ол қызметтің тек мемлекеттік сферасының қажеттіліктерін
қамтамасыз етеді. Сондықтан мемлекет шығындарының мазмұны мен сипаты
мемлекеттің экономикалық, әлеуметтік, басқару, қорғаныс және т.б.
функцияларымен тікелей байланысты.
"Шығындар" ұғымының қос мағынасы бар:
1. Ақша қаражаттарын олардың мақсатты арналымы бойынша пайдалану, яғни
ақша қаражаттарын айырбас процесінде тікелей рәсуалау. Бұл жағдайда
шығындардың құрамына түпкілікті табыстардың есебінен жүзеге асырылатын
өндірістік және өндірістік емес сфера кәсіпорындары мен ұйымдарының,
халықтың шығындары кіреді, ал жалпы қоғамдық өнім үш қорға: орын толтыру
қорына, қорлану қорына, тұтыну қорына ыдырайды.
2. Айырбас процесінде қаражаттарды нақтылы жұмсаудан бөлгіштік сипаттағы
шығындарды ажырата білген жөн, бүл шығындар қаржы арқылы қалыптасады:
жалпымемлекеттік қорларды пайдаланған және кәсіпорындардың қорларын
мақсатты арналым бойынша бөлген кезде; ақша шығындары барлық шаруашылық
жүргізуші субъектілердің түпкілікті табыстарын қалыптастырудың негізі болып
табылады.
Бұл екі аспект "шығындар" ұғымының оның "шығындар" ұғымына түрленген
кездегі қарама-қайшылық пен күрделілікті қамтып көрсетеді: егер "шығындар"
түпкілікті рәсуаны, тұтынуды ("табыстарға" қарама-қарсы) қажет ететін
болса, "шығындар" "есепке жатқызылатын" алдымен, келешектегі табысты немесе
пайданы күтудегі шығындарды білдіреді.
Шаруашылық жүргізудің әр түрлі жүйесінде (нарықтық және әкімшіл-әміршіл)
және тіпті экономика дамуының түрлі кезеңдерінде мемлекеттің рөлі, оның
функциялары мен қызмет саласы өзгеріп отыратындықтан, бұған сәйкес
мемлекеттің жасайтын шығындарының құрамы мен көлемі тиісінше өзгеріп
отырады.

1.2 Мемлекет шығындарын ұйымдастырылуы және сынып- талуы
Мемлекеттің шығындарын ұйымдастыруға оларды болжау, сондай-ақ оларды
қаржыландыру мен қаражатгарды пайдаланудың қатаң тәртібін белгілеу арқылы
қол жетеді. Сондықтан мемлекетгің шығындарын ұйымдастыру қағидаттарының
бірі жоспарлылық болып табылады. Ұлттық шаруашылықты баланстандырылмалы
дамыту және халықтың әлеуметтік тұрмыс деңгейін арттыру мақсатында мемлекет
жалпы қоғамдық өнім мен ұлтгық табысты өндірістік және өндірістік емес
сфералар, салалар, экономикалық аудандар арасында бөлуге және қайта бөлуге
қатысады. Мемлекеттің шығындарын жоспарлаудың басты әдісі баланстық әдіс
болып табылады.
Мемлекеттің шығындарын қаржыландырудың мақсатты сипаты мемлекеттің
қаражаттарын қатаң белгілі бір шараларға пайдалануды талап етеді. Мұның
негізінде ұлттық шаруашылықтың және аймақтың жекелеген салаларын дамытуда
үйлесімділіктерге жету, қаржылардың ең алдымен ғылыми-техникалық прогресті
айқындайтын неғұрлым перспективті және прогрессивті салаларға бөлу және аса
маңызды әлеуметтік проблемаларды шешу қамтамасыз етіледі.
Мемлекеттің шығындарын қаржыландырудың қайтарусыз сипаты берілген
ресурстарды (кредит механизмінен айырмашылығы) тікелей өтеуді талап
етпейді. Бұл қағидат бойынша қаржы ресурстарын беру соңғы уақытта
мемлекеттік бюджеттен қаржыландырудың кредиттік әдістерімен қатар
қолданылады (мысалы, Ауыл шаруашылығын қаржылық қолдаудың мемлекеттік
қоры); бұл пайдаланылатын қаржы ресурстарының тиімділігін арттырады.
Даму жоспарларының (болжамдарының) орындалуына қарай қаржыландыру қаржы
ресурстарын тек өндірістік көрсеткіштер орындалғанда және шараларды
экономикалық-әлеуметтік дамудың болжамдарына сәйкес жүзеге асырған кезде
бөлуді қажет етеді.
Ресурстарды пайдалануда үнем режімін сақтау — мемлекеттің шығындарын
ұйымдастырудың маңызды қағидаты, ол ішкі резервтерді жұмылдыруға,
өндірістік және өндірістік емес сфералардың барлық бөлімдерінде мемлекет
қаражаттарына бақылауды күшейтуге, оларды ұтымды әрі құнтты пайдалануға
бғытталған.
Мемлекеттің шығындарын ұйымдастырудың қажетті қағидаты оларды жабудың
бюджет, кредит және меншікті көздерінің оңтайлы үйлесуі болып табылады.
Мемлекет шығындарының жеке түрлері экономикалық маңызы мен мазмұны
жағынан бірыңғай (бір тексті) емес. Шығындарды қаржыландырудың
көздеріндегі, нысандарындағы және әдістеріндегі айырмашылықтар осыған
байланысты болады.
Мемлекеттің шығындарын шектеудің (айырудың) аса маңызды критерийі
материалдық өндіріс пен ұлттық табысты жасаудың процесінде олардың қатысы
болып табылады. Осыған сәйкес мемлекеттің шығындары экономикалық мазмұны
бойынша үш негізгі топқа бөлінеді:
1) материалдық өндіріспен тікелей байланысты және өндірістік сфераға
жататын шығындар;
2) қызметтің өндірістік емес сферасындағы шығындар;
3) мемлекеттік резервтерді жасау шығындары; Шығындардың бірінші тобы
мемлекеттің шаруашылық қызметімен шарттасылған және ұлттық табысты жасаумен
байланысты.
Мемлекет шығындарының екінші тобы қоғамдық қажеттілікгерді қанағаттандыру
үшін ұлттық табысты тұтынумен байланысты. Өндірістік емес сфераға
жұмсалынатын қаражаттар ең алдымен оқу-ағарту мен денсаулық сақтау
мекемелерін ұстауға, ғылым және мәдениетті дамытуға, түрғын үй және мәдени-
тұрмыстық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мемлекеттік мекемелердегі шығындар туралы жалпы түсінік
Мемлекет шығындарын қаржыландыру
Мемлекет шығыстар
Мемлекет шығыстарының экономикалық мазмұны және сыныптамасы
Экономиканы қаржыландыруға бюджет шығындары
Қазіргі кездегі экономикадағы шығындар
Сот шығындарын төлеуден босату
Экономиканы дамыту шығындары
Ирак бюджет жүйесі
Мемлекеттік бюджет шығыстарын талдау, оны жоспарлау мен қаржыландырудың дұрыстығын зерттеу
Пәндер