Рахат Акционерлік Қоғамындағы маркетингті пайдалану

Кіріспе
Қолданылған әдебиеттер

Алматы кондитер фабрикасы ең алғашқы өнімін 1942 жылы шығарды [4]. Москва және Харьковте ескіден сақталған кондитер кәсіпорындарының Алматыға көшіп келген технолог-мамандары көп жылдық өндіріс мәдениетінің салт-дәстүрлерін, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып қалыптасқан дағдыларын, тәтті тағам дайындайтын мамандардың шеберлік құпияларын өздерімен бірге ала келді. Жарты ғасырлық уақыт ішінде осындай берік те, сенімді тұғырдың арқасында фабрика ұжымы кондитерлік өнімдер тұтынушыларының саналуан сұраныстарын қанағаттандыра алатын қазіргі заманға сай өндіріс орнын қалыптастырды.
,,Рахат” АҚ бұрынғы кондитер кәсіпорыны ретінде Алматыда құрылған. Қазақстан Республикасы өз алдына тәуелсіздік жариялауымен бірге 1991 жылы егемендік алып, нарықтық экономикаға көшіп, көптеген салаларға өзгеріс жасады. Ал 1992 жылы кәсіпорын меншік түрін өзгермеуімен айналысып, соңғы негізінде еңбек коллективімен кәсіпорын жекешелендіру жүргізіліп акционерлік қоғам құрылды.[5]
Ал 1994-1995 жылдары кәсіпорын жаңа және жаңартылған құралдар мен техникалық қайта жабдықтау жүргізілді. Кәсіпорын орналасқан өндіріс көлемі 5,3 гектардан тұрады. Ал 1996 жылы мемлекет экономикалық реттейтін заңдылық жүйеде көптеген алға жылжулар басталып, кәсіпорынның жұмысына жақсы әсерін тигізді. Сонымен қатар, кәсіпорын ішінде де антикризистік шаралар қабылдады. Соның нәтижесінде 1996 жылдың алғашқы айларында-ақ сату көлемі бұрынғы жылдармен салыстырғанда 2,5 есе өсті және бұл қарқын қазіргі уақатта да байқалуда. Кәсіпорынның қызметінің негізі- кондитерлік өнімдер өндіру және оларды сату болып табылады.
Кәсіпорында 2000-нан астам адам жұмыс істейді. Соның ішінде 300-ден аса мамандар мен инженер-техникалық жұмыскерлер істейді. “Рахат”АҚ кондитерлік тағамдардың шамамен барлық түрлерін шағарады. Қазіргі уақытта “Рахат” АҚ-мы-170-тен астам тауар түрін өндіреді.
Сонымен қатар дәстүрлі тағам- тәттілер шағарады: Шоколад, Карамель, Печенье, Вафли, Мармелад, Зефир, Ирис, Драже және сондай-ақ

Қолданылған әдебиеттер

1. Қазақстан Елбасының “Қазақстан-2030” Қазақстан халқына Жолдауы
2. Президенттің Қазақстан халқына Жолдауы, Астана, 2004 жыл 19 наурыз
3. Мейірбеков А.Қ., Әлімбетов Қ.Ә. Кәсіпорын экономикасы, Алматы “Экономика” 2003
4. “Рахат” Акционерлік Қоғамының арнайы құжаттары (имидж-буклет)
5. Қаржы-қаражат 2003 жыл, №4
6. Рынок Ценных Бумаг Казахстана (РЦБК) 2003год, май
7. Мир Евразии 2004 год, №1 (4) январь,
8. Вестник университета “Туран” 2003год, №3-4
9. Кеворков В.В., Леонтьев С.В. План маркетинга и контроль его исполнения. “Корпоративный маркетинг”, 2001
10. И.М. Синяева Паблик рилейшнз в коммерческой деятельности, М., 1998
11. Игнатьев Д., Бекетов А., под. ред. Харейонова Е. Настольная энциклопедия PR. -М.: Альпина паблишер, 2002
12. Савицкая В.Г. Анализ хозяйственной деятельности предприятия, Минск, 2000
13. Саясат 2002 жыл, №1
14. Маркетинг товаров и услуг 2001год, №1
15. Мир Евразии 2004 год, №3 (6) март
16. Вестник университета “Кайнар” 2002год, №3
17. Жолдасбаева Кәсіпорын экономикасы, Алматы: “Экономика” 2003
18. Сатыбалды С. Маркетинг –нарықтану. Оқулық, -Алматы: Білім, 1994
19. Бурцев В.В. Сбытовая и маркетинговая деятельность.-М.:Экзамен, 2001
20.Жумина Г.Е. Кәсіпорын қызметіндегі маркетингтің орны:/ стратегия экономической стабилизации Казахстана: Алматы, “Экономика”, 2000

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 17 бет
Таңдаулыға:

ΙΙ-ТАРАУ. “Рахат” Акционерлік Қоғамындағы маркетингті пайдалану.
2.1 “Рахат” Акционерлік Қоғамының технико-экономикалық талдауы

Алматы кондитер фабрикасы ең алғашқы өнімін 1942 жылы шығарды [4].
Москва және Харьковте ескіден сақталған кондитер кәсіпорындарының Алматыға
көшіп келген технолог-мамандары көп жылдық өндіріс мәдениетінің салт-
дәстүрлерін, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып қалыптасқан дағдыларын, тәтті тағам
дайындайтын мамандардың шеберлік құпияларын өздерімен бірге ала келді.
Жарты ғасырлық уақыт ішінде осындай берік те, сенімді тұғырдың арқасында
фабрика ұжымы кондитерлік өнімдер тұтынушыларының саналуан сұраныстарын
қанағаттандыра алатын қазіргі заманға сай өндіріс орнын қалыптастырды.
,,Рахат” АҚ бұрынғы кондитер кәсіпорыны ретінде Алматыда құрылған.
Қазақстан Республикасы өз алдына тәуелсіздік жариялауымен бірге 1991 жылы
егемендік алып, нарықтық экономикаға көшіп, көптеген салаларға өзгеріс
жасады. Ал 1992 жылы кәсіпорын меншік түрін өзгермеуімен айналысып, соңғы
негізінде еңбек коллективімен кәсіпорын жекешелендіру жүргізіліп
акционерлік қоғам құрылды.[5]
Ал 1994-1995 жылдары кәсіпорын жаңа және жаңартылған құралдар мен
техникалық қайта жабдықтау жүргізілді. Кәсіпорын орналасқан өндіріс көлемі
5,3 гектардан тұрады. Ал 1996 жылы мемлекет экономикалық реттейтін заңдылық
жүйеде көптеген алға жылжулар басталып, кәсіпорынның жұмысына жақсы әсерін
тигізді. Сонымен қатар, кәсіпорын ішінде де антикризистік шаралар
қабылдады. Соның нәтижесінде 1996 жылдың алғашқы айларында-ақ сату көлемі
бұрынғы жылдармен салыстырғанда 2,5 есе өсті және бұл қарқын қазіргі
уақатта да байқалуда. Кәсіпорынның қызметінің негізі- кондитерлік өнімдер
өндіру және оларды сату болып табылады.
Кәсіпорында 2000-нан астам адам жұмыс істейді. Соның ішінде 300-ден
аса мамандар мен инженер-техникалық жұмыскерлер істейді. “Рахат”АҚ
кондитерлік тағамдардың шамамен барлық түрлерін шағарады. Қазіргі уақытта
“Рахат” АҚ-мы-170-тен астам тауар түрін өндіреді.
Сонымен қатар дәстүрлі тағам- тәттілер шағарады: Шоколад, Карамель,
Печенье, Вафли, Мармелад, Зефир, Ирис, Драже және сондай-ақ тамақ
өнеркәсібіне қажетті әртүрлі жартылай фабрикаттар ұсынады.т.б. Қазіргі
кезде кәсіпорынның алты цехы жұмыс істейді мысалы: бисквит, карамель, ирис,
шоколад кәмпиттері, зефир, драже цехтары. Өзінің өнімінің тең жартысын
Алматы қаласы мен Алматы облыстарына өткізумен айналысады.
Бұдан басқа, фабрика мамандары шырындары, подварка, майлы глазурьді
шебер дайындаудың сырына әбден жетік.
Кесте 2. “Рахат” АҚ бойынша 2005-2006 жылдар арасындағы технико-
экономикалық көрсеткіштер [6]
№ Көрсеткіштер өлшем 2005 2006 %
бірлігі
1 2 3 4 5 6 7
1 өткізілген өнімнен мың теңге1325668 1599272 273604 20,639
түскен пайда
2 өткізілген өнімнің мың теңге1215814 1422713 206899 17,0173
өзіндік құны
3 жалпы табыс мың теңге109854 176559 66705 60,7215
4 кезендік шығындар мың теңге68875 123958 55083 79,9753
5 негізгі қызметтен мың теңге40979 52601 11622 28,3609
түскен табыс
6 негізгі емес қызметтенмың теңге1015 14019 13004 1281,18

түскен табыс
7 салық салғанға дейінгімың теңге41994 66620 24626 58,6417
табыс
8 корпоративті салық мың теңге19878 27160 7282 36,6335
9 салық салғаннан мың теңге22116 39460 17344 78,4229
кейінгі
табыс
10ТЖ табыс немесе шығын мың теңге_
11таза табыс мың теңге22116 39460 17344 78,4229
12жұмысшылар саны адам 1500 2000 500 33,3333
13еңбекақы қоры мың теңге22203000030230400080274000 36,1546
14еңбек өнімділігі 883,77867799,636 -84,1427-9,5208
15бір жұмысшының мың теңге12335 12596 261 2,11593
еңбекақысы
16сату рентабельділігі 0,01819030,02773570,00954552,47 56
17өнім рентабельділігі 0,01668290,02467370,00799147,89 82

Осы кестеден біз мынандай қорытындыға келе аламыз:
Осы есптеулерден көріп отырғанымыздай өнімді өткізуден түскен табыс
273604 мың теңгеге немесе 20,36 %-ға өскенін байқаймыз. Бұндай табыс өсуі
өткізілген өнімнің өзіндік құнымен тікелей байланысты.Ал бұл өткен жылмен
салыстырғанда 206899 мың теңге немеес 17 пайызды құрап отыр. Ал осы екі
көрсеткіштің айырмасы бізге кәсіпорынның жалпы табысын береді. Ол өз
кезегінде 66705 мың теңге немесе 60,72 пайызды құрап отыр. Егер осы
көрсеткіш сақтала беретін болса, онда кәсіпорын өткізілген өнімнен түскен
пайда темптерін төмендетпей, керісінше осындай қарқында жұмыс істеуді
жалғастырады. Сөзсіз табыс көлемінің өсуі компания басшылары мен
коллективтің бірігіп жұмыс істеуінің жемісі. Ал егер осындай қарқынмен
кәсіпорын өзінің жұмысын ары қарай жалғастыра беретін болса, онда оған өнім
көлемін көбейту үшін қосымша еңбек күші қажет болады. Сол себептен
кәсіпорын жұмысшылар санының 500 адамға немесе 20 пайызға өсіруге шешім
қабылдайды. Бірақ бұл жерде еңбек өнімділігі өткен жылмен салыстырғанда
9,5208 пайызға кемиді. Кәсіпорынның табысы өскен сайын компания басшылары
өз жұмысшыларын ынталандыру мақсатында жалақыны өсіруді жөн санап отыр және
жалақының өсімі 261 теңге немесе өткен жылмен салыстырғанда 2.1 пайызды
құрағандығын байқаймыз және осы фактор негізінде еңбекақы қорының
мөлшері өткен жылмен салыстырғанда 80274000 мың теңге немесе 36.15 пайызға
өскендігін көреміз. Сонымен қатар маркетингтің бөлімнің оң жұмысының
нәтижесінде компания 2006 жылы 2005 жылға қарағанда көбірек өнім өткізген
болатын, ал бұл өз кезегінде компанияның елеулі жетістіктерге жеткендігінің
бірден-бір көрстекіші. 24626 мың теңгеге өскен салық салғанға дейінгі
табыс, өз кезегінде копоративті салықтың 7282 мың теңгеге өскендігін
көрсетеді. Егер корпоративті салық өскен болса, онда ол салық салғаннан
кейінгі табыстың ұлғайғандығы көрсетеді. Ол 2006 жылы кестеден көріп
отырғанымыздай ол 17344 маың теңге немесе 78.42 пайызды құрап отыр.
Компанияның таза табысы өткен жылға қарағанда 17344 мың теңгеге
өскендігіне немесе 78.42 пайызды құрап және осыған байланысты, өткізілген
өнімнің түскен пайдасының ұлғаюына байланысты кәсіпорынның өнім
рентабельділігі де өсіп отыр. Ол 2002 жылға қарағанда 0,007 немесе 47,89
пайызды құраса; Өткізілген өнімнің өзіндік құнының 206899 мың теңгеге
өскендігіне және таза пайданың ұлғайғандығына байлансты стау
рентабельділігі 0,009 немесе 52,47 пайызды құрап отыр. Осы көрсеткіштерді
қарастыра келіп, қорытындылайтын болсақ, онда біз ,,Рахат” Акционерлік
Қоғамының қаржылық жағдайы тұрақты деп айтуға болады.

,,Рахат” АҚ-ның технико-экономикалық көрсеткіштері қарастырып
кеткеннен кейін бұл жерже осы кәсіпорынның негізі қорларының да
көрсеткіштерін қарстырып кеткенді жөн санап отырмын. Төменде ,,Рахат” АҚ-
ның негігі қорларының көрсеткіштері келтіріледі.

Кесте 3. Негізгі қорлардың көрсеткіштері [6]

№№ Көрсеткіштер өлшем 2005 2006 %
бірлігі
1 негізгі қорлардың мың 538058 558091 20033 3,723
1 жылдық теңге
орташа бағасы
3 қор қайтарымдылығы
2,46380132,8656115 0,4018116,309
1 қор сыйымдылығы
0,40587690,3489657 -0,056914,002
1

Қор қайтарылымының 2006 жылы 0,4 немесе 16,30 пайызға өсуі
өткізілген өнімнен түскен пайда және негізгі қорлардың орташа жылдық
бағасының өткен жылмен салыстырғанда, яғни 20033 мың теңге немесе 3,72
пайызға өскендігімен тікелей байланысты. Қор сыйымдылығы қор қайтарылымына
кері көрсеткіш екенін ескеруіміз қажет сол себептен ол әрдайым кеміп
отырады. Қор сыйымдылығы мен қор қайтарылымының арасындағы айырма 0,569 –ды
немесе 14 пайызды құрап отыр.
Жалпы бүгінгі таңда “Рахат” АҚ Қазақстандағы тамақ өнеркәсібінің
алдыңғы қатарлы табысты кәсіпорыны болып саналады. Оған дәлел ретінде оның
әлемдік стандартқа сай дәмді де сапалы және басқа қабілетті өнім түрлерін
өндірумен байланысты деуге болады. Ал ол кәсіпорынның қызметінің
табыстылығы мен тиімділігін көрсетеді.

2.2 “Рахат” АҚ-ның маркетингтік қызметін талдау.

Отандық кәсіпорынды басқару жүйесіндегі маркетингті енгізу
ерекшеліктері 1990-шы жылдар басында пайда болды, бүгінгі күні ол сыртқы
орта фактормен байланысты. Олардың әсері маркетинг іс-әрекетін бірталай
қиындатып, осы жүйенің нақты проблемаларына әкеледі. Қазақстан
Республикасының қазіргі шаруашылық жағдайын, біздің ойымызша, дамыған
елдерге тән нарықтық экономика моделіне қарай өтпелі экономикалық кезең
ретінде сипаттауға болады. Экономикалық реформалар басталғаннан бері өткен
жылдар нарықтық әрекет етуінің негізгі алғы шарттарының қалыптасуы жайлы
айтуға мүмкіндік береді. Өтпелі кезеңде экономиканың жаңа құрылымын
қалыптастыру процестері, ескі шаруашылық байланыстардың үзілуі және жаңа
нарықтық қатынастардың құрылуымен байланысты әр түрлі меншік түріндегі
шаруашылық субьектілер жаңа экономикалық қатынастары пайда болады.
Маркетингтің даму деңгейі осы қатынастар, жалпы экономика және жекелей ішкі
жүйелердің даму деңгейлерімен тығыз байланысты.
Қазіргі кезде Отандық ірі тамақ кәсіпорындарында маркетинг қызметін
ұйымдастырудың функционалды түрі көп тараған.
Сонымен, нарық экономикасының әлемдік тәжрибесі халық шаруашылығы
салаларын басқарудың тиімділігін арттыру үшін кәсіпорынның өз өміршеңдігін
сақтап қалу және күшейту мақсатында оның жұмысының екі негізгі кезеңі -
өндіру мен өнімді өткізуді ұйымдастырудың жаңа әдісін, яғни маркетинг іс-
әрекетін пайдалану қажеттілігі тудырады.
Мәселен жоғарыда қарастырылып кеткен “Рахат” АҚ-ның маркетингтік
технологияларына шолу жасайық.
Кәсіпорын өз өндірісін ары қарай жалғастыруға ерекше көңіл бөліп,
маркетингтің функциялы қызметінің бөлім құрылымын құруды ойластырып 1997
жылы наурыз айында кәсіпорынның маркетинг бөлімі құрылды.
Кәсіпорын мақсатына жетуі көбінесе факторлар мен функционалды
ұйымдастыруларына байланысты болды. Яғни, кәсіпорын маркетинг қызметін
функционалды сипатымен ұйымдастырса, мұнда әрбірі сол қызметті
функционалды мақсатты жеке тұлғасы, немесе тұлғалар тобы белгілі
жауапкершілікті өзіне артуын белгілейді.
Маркетинг қызметін функционалды сипатына таңдалып алынған тауар
түрлері және рынок саны ең алдымен фабриканың өзіне тиімді болуы тиіс. Бұл
ұйымдастыру түрінде тауарлар рыноктары бірқалыпты болады.
4-ші кестеде көрсетілгендей маркетинг бөлімшелері олардың
атқаратын қызметтеріне сай құрылған. Бірақ бұл құрылымда өндіретін өнімдер
ассортименті көбейген сайын өндіріс икемділігі төмендейді, себебі сыртқы
ортадағы өзгерістерге икемделу және оған жауап беру уақыты азаяды.
Маркетингті ұйымдастырудың бұл түрі ағымдағы тиісімділікке бағытталған және
оның стратегиясына икемділігі жоғары жаңалықтарды енгізу мен қатар жаңа
технологияларды пайдаланып, тұтынушылардың жеке топтың қажеттері мен
талғамдарын қалыптастырып отыр. Маман мен бөлім басшысы қызметіне нарықты
кешенді жүйелі түрде зертеу, фабрика ассортиментін талдау және жетілдіру,
технологтармен бірге жаңа тауарларды құру, сұранымды қалыптастыру мен
өткізуді ынталандыру бойынша шараларды орындау кіреді.

“Рахат” маркетинг құрылымы бес бөлімнен тұрады.
Сурет 1. “Рахат” Акционерлік Қөғамының маркетинг бөлімінің
құрылымы [4]

• Маркетингті зерттеу бөлімі- мұнда ең бастысы ол әлуетті
тұтынушыларды анықталуы тиіс, олардың қажеттерін зерттеу,
нысаналы рынокты таңдап алу үшін тауарларға бүгінгі және
болашақтағы сұранысты белгілеу, әсіресе рынокқа жаңа тауарларды
дайындау, оны өңдеп, шығаруда маңызды орын алады.
• Баға бөлімінде- тұтынушының, тауардың, сату орнының ерекшелігіне
қарай, түрткі бағаны белгілеп, оның деңгейін маркетингтік
ортаның факторларына қарай анықтайды. Сонымен қатар
тұтынушыларға баға арқылы жеңілдіктер жасайды т.б.
• Өткізу бөлімінде- өндірістің дамуына және тұтынушылардың
қажеттеріне байланыстты, өткізу кезінде тұтынушының талғамы мен
қалауына да көңіл бөледі. Сонымен қатар көзделген табысқа жету
үшін қанша өткізу каналдарын ұйымдастырады. Мысалы: көтерме
сауда, бөлшек сауда т.б.
• Жарнама бөлімінде- өндірісті өткізу, тауарды сатып алушыларға
қарай жылжыту, тауарды тартымды көрсету барысында, жарнама
тарату құралдарын пайдалану. Оған көп көңіл бөлуде. Өнімдер
туралы тұтынушыларға ақпараттар тарату үшін баспа, электронды
ақпарат тарату құралдарын, сыртқы жарнама түрлерін қолданады.
• Маркетингті бақылау бөлімінде- бұл әдіс арқылы өз мақсаттарына
жету үшін маркетингтік іс-әрекеттердің барлығын бақылайды. Бұл
бақылау үшін үш жағдай жүргізіледі: жылдық жоспардың орындалуы,
пайда деңгейі және стратегиялық бақылауларды жүргізеді.
“Рахат” АҚ–ның өндіретін тауарларының тұтыну сипаттамалары оның
рынокқа ұсынған тауарына, рынок жағдайына байланысты. Неғұрлым кәсіпорын
жұмысы күрделі болса соғұрлым құрамы да көп болып, тұтынушылардың қанағатын
қанағатандыру мен бірге тауар ассортиментін қалыптасады.
Тауар ассортименті- кәсіпорын өндірген белгілі тауардың барлық
түрлерінің жиынтығы. Оған әр түрлі тауар түрлері кіреді, мысалы (ирис,
шоколад, вафли және т.б.) функционалды айырмашылықтарына, сапасына,
бағасына қарай әр түрлі сұранысқа ие болады.
Соңғы жылы“Рахат” шығаратын өнімді көркемдеу жағынан ынталана жұмыс
істеуде. Кондитер тағамдарының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.