Халықаралық маркетингтің теориялық ерекшеліктері

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1 Халықаралық маркетингтің теориялық негіздері
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні және ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... 4б
1.2 Халықаралық маркетингтегі маркетинг.микс
стратегиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9б
1.3 Халықаралық маркетингтің қолдану ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... 14б

2 Ақтөбе облысы «Green Apple» компаниясының маркетингтік іс әрекетінің
қазіргі жағдайы
2.1 Компанияның даму бағыты және экспорт көрсеткіштерін
талдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16б.
2.2. Компанияның сыртқы нарық жағдайларын зерттеу ... ... ... ... ... ...20б

3 «Проктер энд Гэмбл» компаниясының маркетингтік қызметін дамыту
жолдары
3.1. Компанияның маркетингтік қызметінің дамуы мен бағыты ... ... ..23б

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25б
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27б
Қосымшалар

Көптеген компаниялардың болашағы өндірістің ұлғаюы мен олардың сыртқы нарыққа шығу мүмкіндігіне байланысты. Бүгінгі таңда ішкі нарықтағы бәсекелестік қатаң, ал халықаралық сауда либералды (ырықты) болуда. Жалпы халықаралық маркетинг – шетелдердегі тұтынушылардың тауарлар мен қызметтерге сұранысын қанағаттандыруға арналған жергілікті компаниялардың маркетингтік іс - әрекеті. Ішкі және халықаралық маркетинг арасындағы түпкілікті айырмашылықтар жоқ, оларда қолданылатын сол қағидалар, мақсаттар және әдістер біртекті. Алайда, ішкі маркетингке қарағанда, халықаралық маркетинг кең мағыналы болып табылады. Сонымен бірге, халықаралық маркетингтің саяси және экономикалық саясат жағдайына, ұлттық валюта жүйелеріне, заң жүйесі, тіл, мәдени, діни сияқты және басқа да ерекшеліктерге байланысты маңызды өзгешеліктері бар.
Курстық жұмыстың І бөлімінде халықаралық маркетингтің мәні және ерекшеліктері, халықаралық маркетингтегі маркетинг-микс
Стратегиясы туралы мағлұматтар берілген.
Ал ІІ бөлімінде Ақтөбе облысы «Green Apple» компаниясының маркетингтік іс әрекетінің қазіргі жағдайы, яғни компанияның даму бағыты
экспорт көрсеткіштерін талдау және компанияның сыртқы нарыққа шығу жағдайларын зерттеу туралы мәліметтер қарастырылған.
ІІІ бөлімінде «Проктер энд Гэмбл» компаниясының маркетингтік қызметін дамыту жолдары қарастырылған.

1. Ф. Котлер «Маркетинг негіздері» : профессор М.Ізбасардың жалпы редакциялау мен ағылшын тілінен тәжірибеленген- Алматы: «Жазушы» 2000ж. 552 бет.
2. Есімжанова С.Р. маркетинг оқу құралы – Алматы : «экономика» 2003 466 бет
3. Сатыбалды ұлы С. Маркетинг нарықтану : жоғары оқу орынының студенттеріне арналған оқулық. Алматы – 1999. 288 бет.
4. Хожаназаров Қ. Маркетинг негіздері. Алматы 1995. 288 бет.
5. Торговое дело: «экономика маркетинг организация» учебник второе издание переработка и допол. Под ред. Профессор Л. А. Брагина. И профессора Т.П.Данько. –М. : Инфра-М,2002г.560 стр.
6. маркетинг: учебное пособие / под ред. д.э.н. Мамырова Н.К.
– Алматы : экономика, 1999г. 304 стр.
7. И.В. Егоров «Управление товарными системами (Учебное пособие)-М: издательско- книготорговый центр «маркетинг» 2001г. 644 стр.
8. www.P&G.ru.сайтынан
9. www. Mail. ru сайтынан
10. Маркетинг журналы 2005ж №5 ноябрь

Пән: Маркетинг
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: Халықаралық маркетингтің теориялық ерекшеліктері

МАЗМҰНЫ

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1 Халықаралық маркетингтің теориялық негіздері
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні және
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ..4б
1.2 Халықаралық маркетингтегі маркетинг-микс

стратегиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... 9б
1.3 Халықаралық маркетингтің қолдану
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ..14б

2 Ақтөбе облысы Green Apple компаниясының маркетингтік іс әрекетінің

қазіргі жағдайы
2.1 Компанияның даму бағыты және экспорт көрсеткіштерін

талдау ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... .16б.
2.2. Компанияның сыртқы нарық жағдайларын
зерттеу ... ... ... ... ... ...20б

3 Проктер энд Гэмбл компаниясының маркетингтік қызметін дамыту

жолдары
3.1. Компанияның маркетингтік қызметінің дамуы мен бағыты ... ... ..23б

Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 25б
Қолданылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...27б

Қосымшалар

КІРІСПЕ

Көптеген компаниялардың болашағы өндірістің ұлғаюы мен олардың
сыртқы нарыққа шығу мүмкіндігіне байланысты. Бүгінгі таңда ішкі нарықтағы
бәсекелестік қатаң, ал халықаралық сауда либералды (ырықты) болуда. Жалпы
халықаралық маркетинг – шетелдердегі тұтынушылардың тауарлар мен
қызметтерге сұранысын қанағаттандыруға арналған жергілікті компаниялардың
маркетингтік іс - әрекеті. Ішкі және халықаралық маркетинг арасындағы
түпкілікті айырмашылықтар жоқ, оларда қолданылатын сол қағидалар,
мақсаттар және әдістер біртекті. Алайда, ішкі маркетингке қарағанда,
халықаралық маркетинг кең мағыналы болып табылады. Сонымен бірге,
халықаралық маркетингтің саяси және экономикалық саясат жағдайына, ұлттық
валюта жүйелеріне, заң жүйесі, тіл, мәдени, діни сияқты және басқа да
ерекшеліктерге байланысты маңызды өзгешеліктері бар.
Курстық жұмыстың І бөлімінде халықаралық маркетингтің мәні және
ерекшеліктері, халықаралық маркетингтегі маркетинг-микс
Стратегиясы туралы мағлұматтар берілген.
Ал ІІ бөлімінде Ақтөбе облысы Green Apple компаниясының маркетингтік
іс әрекетінің қазіргі жағдайы, яғни компанияның даму бағыты
экспорт көрсеткіштерін талдау және компанияның сыртқы нарыққа шығу
жағдайларын зерттеу туралы мәліметтер қарастырылған.
ІІІ бөлімінде Проктер энд Гэмбл компаниясының маркетингтік қызметін
дамыту жолдары қарастырылған.

1 Халықаралық маркетингтің теориялық негіздері
1.1 Халықаралық маркетингтің мәні және ерекшеліктері

Көптеген компаниялардың болашағы өндірістің ұлғаюы мен олардың сыртқы
нарыққа шығу мүмкіндігіне байланысты. Бүгінгі таңда ішкі нарықтағы
бәсекелестік қатаң, ал халықаралық сауда либералды (ырықты) болуда.
Байланыс және көліктің жаңа түрлерінің пайда болуы елдер арасындағы
арақашықтықты қысқартты. Sony, Toyota, McDonalds, Nestle, Coca – Cola, BMW,
Mercedes – Bens сияқты және басқа да компания аттары бүкіл әлемге әйгілі.
Кейбір елдерде ішкі нарықты дамыту мақсаты мен оны қорғау шараларын
қолданады, ал мұның нәтижесінде өмір сүру бағасы өсіп, қызметі тиімсіз
жергілікті фирмалардың одан әрі жұмыс істей беруіне жағдай туады. Бүгінгі
таңда әлем ғаламды нарыққа айналдыруда. Ғаламдық фирма – бүкіл әлемді бір
бүтін нарық ретінде қарастыратын және басқалармен салыстырғанда
бәсекелестік артықшылығы бар фирма. Бұл фирма өндіріске капиталды сала
отырып, пайда алуға болатын жерлерде өз тауарларын өндіріп сатады. Мысалы,
Форд компаниясы өз автомобильдер шанағын Еуропада, рамасын – Солтүстік
Америкада өңдейді, ал Бразилияда автомобиль құрастырып, әлемнің көптеген
елдерінде сатылады.
Жалпы халықаралық маркетинг – шетелдердегі тұтынушылардың тауарлар мен
қызметтерге сұранысын қанағаттандыруға арналған жергілікті компаниялардың
маркетингтік іс - әрекеті. Ішкі және халықаралық маркетинг арасындағы
түпкілікті айырмашылықтар жоқ, оларда қолданылатын сол қағидалар,
мақсаттар және әдістер біртекті. Алайда, ішкі маркетингке қарағанда,
халықаралық маркетинг кең мағыналы болып табылады. Сонымен бірге,
халықаралық маркетингтің саяси және экономикалық саясат жағдайына, ұлттық
валюта жүйелеріне, заң жүйесі, тіл, мәдени, діни сияқты және басқа да
ерекшеліктерге байланысты маңызды өзгешеліктері бар.
Халықаралық маркетингті кеңінен қолдану, әлбетте, ірі компанияларға
тән, дегенмен орта және шағын компаниялар да кейде оның қағидаларына
жүгінеді. Халықаралық нарыққа шыққан компаниялар белгілі бір қиындықтармен
қақтығысады. Оған жататындар:
• Заңдағы, мәдениеттегі, экономикадағы, және басқа салалардағы
өзгешеліктер;
• Мемлекеттердің экономикалық және саяси тұрақсыздығы;
• Үкіметтердің заң шығарудағы, валюта айырбастау бағамының тұрақсыздығы;
• Ақпаратты жинаудағы қиындықтар, тәуекелдің жоғары деңгейі;
• Үкіметтер жағынан шектеулер. Бразилия, Мексика, Қытай, Индия өз
нарығына кіруіне қатаң шарттар қояды, Жапонияда елге келетін тауарлар
сапасына қойылатын талаптар қатаң;
• Маркетинг – миксті ортаға бейімдеуге кететін шығындардың көптігі.
Мысалы, Жапонияға экспортталатын тауарлар сапасына қойылатын
талаптары, осы елдегі өткізудің күрделілігі, көп деңгейлілігі олардың
нарығына шетел компанияларының енуіне айтарлықтай кедергі келтіреді;
• Соғыс, терроризм, жемқорлық;
• Шетелдік тұтынушылардың қажеттілігін дұрыс түсінбеу;
• Шетелдегі бизнесті реттеу ережелерін және жүргізу мәдениетін білмеу,
осыған байланысты ескерілмеген шығындар.
Осы мәселелер үлкен материалдық шығындарды талап етіп, халықарлық
маркетингті басқаруды қиындатады. Сондықтан компания шетелдік нарыққа
шығуға байланысты тәуекелді, сондай – ақ қиындықтарды ескере отырып, өз
мүмкіндіктерін алдын ала бағалауы керек. Сыртқы нарыққа шығу шешімін
қабылдаған кезде компания өз іс - әрекетін жоспарлайды.
Халықаралық маркетинг жоспарын жасау мынадай кезеңдерден тұрады:
Бірінші кезең – халықаралық маркетингтік ортаны талдау. Бұл сыртқы
нарыққа шығу жағдайларын және қалай шығу керектігін бағалауға мүмкіндік
береді.
Екінші кезең – сыртқы нарыққа шығу мақсаттарын қалыптастыру, ол үшін өз
нарық үлесі, сату көлемі және пайдасына қатысты мақсаттарды анықтау.
Үшінші кезең – шетелдік нарықтарға шығу ұтымдылығын анықтау. Бұл кезеңде
халықаралық нарыққа шығу мүмкіндіктері бола қалса, олардың қайсысы ыңғайлы
жағдайда екенін бағалау қажет.
Төртінші кезең – халықаралық нарыққа шығу әдістерін анықтау.
Бесінші кезең – компания шетел нарығында стандартталған немесе бейімделген
стратегияны қолдану керектігін, басқаша айтқанда – халықаралық өсу
стратегиясын белгілеу.
Алтыншы кезең – шетелдік нарыққа арналған маркетинг – микс стратегиясын
ұйымдастыру.
Жетінші кезең – маркетинг жоспарының орындалуын бағалау және бақылау.
Талдау мен бақылау негізінде маркетинг страиегиясына және шығындарға
түзетулер енгізіледі.
Халықаралық маркетингтің мынадай түрлері айқындалған:
• Экспорттық маркетинг – тауарларды шетел нарығына экспортқа шығаратын
компаниялардың маркетингтік қызметі;
• Мультиұлттық маркетинг – мультиұлттық компаниялар көптеген елдерге
тауарларды экспортқа шығарады және сол көптеген елдерге тауарларды
экспортқа шығарады және сол жерлерде жұмыс істейді. Көпұлттық
компаниялардың бірнеше еншілес фирмалары болады. Олар үшін компания
белгілі бір нарықта жұмыс істеу үшін бейімделген маркетинг кешенін
әзірлейді.
• Ғаламдық маркетинг – мұнда бір өнім бүкіл әлемге арналып өндіріледі.
Алғаш бұл терминді 80- жылдардың бас кезінде американдық экономист
Теодор Левитт енгізді. Оның пайда болуына
нарықтыинтернационалдануы, халықаралық сауда үшін кедергілердің жойылуы
ықпал етті. Қазіргі заманғы байланыс қүралдарының, көліктің, туризмнің
дамуының нәтижесінде тұтынушылар бірыңғай нарық болып шықты. Олардың
қажеттілігіндегі ұқсастық көптеген елдерде ғаламды тауарлар нарығының
дамуына қолайлы жағдай жасайды. Ғаламданудың арқасында әлем біркелкі
болып, ұлттық нарықтар арасындағы айырмашылықтар уақыт өте келе
байқалмай, ал кейбір тауарларға қатысты айырмашылықтар мүлдем жойылуы
мүмкін.
Ғаламдық маркетинг кезінде бірыңғай маркетинг стратегиялары және
бәсекелестік артықшылыққа қол жеткізу үшін ең көп шамада стандартталған
өнімдер жасалынады. Мысалы, тұтыну өнімдері нарығында 125 жылдан астам
уақыт жұмыс істеп жүрген Nestle (Швейцария) фирмасы ғаламдық маркетингті
жүзеге асырудың көрнекті мысалы бола алады. Фирманың құрамына жер шарының
әр түрлі елдерінде орналасқан 400 – ден астам кәсіпорын кіреді. Ал, бұл
фирманың өз елінде өткізілген өнім мөлшерінің жалпы сату көлемінің небәрі
2% құрайды.
Нарықтардың ғаламдануы өнім бірлігіне жұмсалған шығындардың төмендеуіне
және өндіріс ауқымының өсуіне байланысты оларды үнемдеу есебінен компания
кірісінің көбеюіне әкеледі. А. Фолионың болжамы бойынша, болашақта
жергілікті нарықтар болмайды, олардың орнын бір ғана әлемдік нарық алуы
мүмкін.
Ғаламдық маркетинг фирманың белгілі бір локальды жағдайларға бейімделуін
жоққа шығармайды. Көптеген ұлттық нұсқасы бар Microsoft фирмасының
Windows, word, Excel сияқты өнімдері жергілікті жағдайларға
бейімделетін ғаламдық тауарлардың үлгісі бола алады.
Халықаралық маркетингтік орта соңғы жылдары айтарлықтай өзгеріске ұшырады.
әлемдік экономиканың ғаламдануынан көптеген елдерде қаржылық дағдарыстар
болып өтті,ғаламдық компаниялар саны күрт көбейіп, қауіпсіздік қаупі
сақталып, валюталық жүйелердің тұрақсыздығы байқалып отыр.
Көптеген елдердің маркетинг жүйесін салыстырғанда, жапондық маркетингтік
керемет деп аталатын жапон маркетингінің тәжірибесін үлгі ретінде
көрсетуге болады. Маркетинг пен менеджменттің принциптерін шебер меңгеру
негізінде жапондықтар машиналар, мотоциклдер, сағаттар, компьютерлер,
тұрмыстық электроника, теледидарлар және т.с.с. бұйымдарды шығаратын
өндірістің көптеген салаларында жетекші позицияларға жетті. Олар нарықты
қалай таңдау керектігін, нарық үлесін қамтып алуды, оны бәсекелестерден
қалай қорғау керектігін біледі.
Тартымды нарықтарды анықтау үшін оларды жоғары біліктілікті, көп еңбек
шығынын және аздаған табиғат ресурсын талап ететін салаларды іздейді. Жапон
компаниялары әлем тұтынушыларының өнімге қоятын талаптары болатын
нарықтарды таңдайды.АҚШ және т.б. көптеген елдерге қарағанда,
жапондықтардың нарыққа шығудың басты стратегиясы - қысқа уақытта пайда алу
емес, нарық үлесін қамтып алу болып табылады. Жапондықтар нарықтағы алдыңғы
қатарлы орынды иеленгеннен кейін, шабуылдан қорғанысқа көшеді. Қорғаныс
стратегиясының мақсаты - өнімдерді үздіксіз жетілдіруден және нарықты
сегменттеуді нақтылаудан тұрады. Олардың философиясы мынадай: аз болса
да, нәтижелі іс болуы керек. Дегенмен, қазіргі кезде Америка және Еуропа
фирмалары жаңа тауарлар сериясын шығару, олардың сапасын жақсарту,
агрессивті баға саясатын жүргізу, өндірістің тиімділігін арттыру және
шетелдік компаниялармен стратегиялық серіктестікке кіру сияқты бірқатар
шараларды жүргізу арқылы бұрын иеленген нарықтарын біртіндеп қайта билеп
алуда. Жапон экономикасының кейінгі кезде нашарлауына, иена бағамының тез
өсуіне, саяси және сауда қысымының күшеюіне байланысты батыс фирмалары
көптеген саладарда нарық үлесін жаулап алуда.
Халықаралық маркетингтік ортаны бағалау үшін мынадай
экономикалық көрсеткіштерден хабардар болу қажет:
• Тұрғылықты халықтың саны;
• Экономикалық даму сатысы;
• Жан басына шаққандағы ЖІӨ;
• Халықтың сатып алу қабілеті;
• Инфляция деңгейі;
• Сыртқы қарыз көлемі;
• Нарық инфрақұрылымының жағдайы;
• Ел экономикасына шетелдіктердің атсалысу деңгейі.
Осыған сәйкес барлық елдер өндірісі дамыған, өндірісі – дамушы және нашар
дамыған елдер болып бөлінеді. өндірісі дамыған елдерге АҚШ, Швейцария,
Жапония, Германия, Дания және т.б., өндірістік – дамушы елдерге Тайланд,
Сингапур, Гонконг, Мексика, Бразилия, Малайзия, Оңтүстік Корея және т.б.
жатады.
Қазіргі уақытта әлем халқы 6 млрд. адамнан асады, жуық шамамен оның 15
бөлігі Қытай халқы, 120 бөлігі – АҚШ – та тұрады. Мысалы, Мексиканың 95
млн. тұрғыны – маркетинг үшін маңызды мүмкіндік емес, өйткені онда адам
басына шаққандағы орташа жылдық табыс тек 1 мың долларды құрайды, ал 30
млн. тұрғыны бар Канаданың маңызы зор. Дамыған елдердің ішкі нарығы
тауарлармен толыққандықтан, олар дамушы елдерге өз өнімдерін экспортқа
шығаруды қалайды. Кез келген елдің өмір сүру деңгейі туралы ЖҰӨ-нің жалпы
ұлттық және орта есеппен алынған жан басына шаққандағы өніммен көрсетуге
болады.

1.2 Халықаралық маркетингтегі маркетинг – микс стратегиясы
Әлемдік нарықта бәсекелестік белең алғандықтан,халықаралық
маркетингте бәсекеге төтеп беретін тауарлардың болуы маңызды. Сонымен
қатар, ішкі сұранысқа бағытталып өндірілген тауар әр уақытта шетелдік сатып
алушының қажеттілігіне сәйкес келе бермейді.
Тауар өндірісін жоспарлай отырып, халықаралық фирмалар мынадай
стратегияларды қолдана алады:
• Тікелей экстенсивті немесе тікелей кеңею стратегиясы – бірдей
тауарды ішкі, сондай – ақ, шетел нарығына да өндірумен
сипатталады. Бұл үшін өнім бәріне танымал және әйгілі болуы
қажет, өйткені оның сауда маркасы да, буып – түю, орауы да,
дизайны да өзгермейді.Бұл стратегияны Кока – кола, Пепси және
т.б.компаниялар өндірісті жоспарлауда кеңінен қолданылады.
• Бейімделу стратегиясы.Шетел нарықтарындағы тұтынушылардың қалауы
мен талғамының әртүрлілігін ескере отырып, тауар өндіру. Бұл
жағдайда тауарлардың негізі өзгермейді, тек тұтынушы талаптарына
сай, аннатациясына, дәміне, сапасына, техникалық параметрлеріне,
буып – түю, орауына және т.б. кейбір өзгертулер
енгізіледі.мысалы,
“General Foods” компаниясы әр елге әрқилы қоспа қосылған кофе шығарады,
мәселе, ағылшындықтарға – сүтпен, француздарға – еш қоспасыз, латын
американдықтарға - цикоримен шығарады.
Бейімделу стратегиясы Қазақстан нарығында Райымбек фирмасының тапсырысы
бойынша қазақша – орысша – ағылшынша әріптері бар баспа машиналарын
италияндық Оливетти компаниясы жүзеге асырды. Сондай-ақ ІВМ компаниясы
өзінің әйгілі өнім серияларын әлемнің көптеген еліне бейімдеуде.
Жапондық компаниялар өз өнімдерін оң жақ жол бағыты бар елдерге, рульды
оң жақтан сол жаққа ауыстыру арқылы бейімдейді. Көптеген осы заманғы электр
- тұрмыстық құралдар әр елдер электр желімдерінің ерекшеліктеріне орай
қолдануға жарайтын арнайы кернеумен жабдықталған.
• Экономикасы дамыған елдер нашар дамыған елдерге ескірген немесе
аса күрделі емес, сапасы төмен тауарларды сатып өткізу үшін
прогрессивті емес стратегиясын қолданады. Мысалы, Қазақстан
нарығына италияндық аяқ киімді төмен бағамен сату.
Автомобильдердің ескірген маркасы, электрленбеген тігін
машиналары, киімнің және аяқ киімнің ескірген үлгілері осы әдісті
қолданатын фирмалар арқылы сатылады.
• Прогрессивті немесе Жаңа тауар шығару стратегиясы кезінде шетел
нарықтарына арнайы жаңа тауарлар жасалынады. Басқа әдістермен
салыстырғанда, прогрессивті стратегия аса тәуекелді және көп
уақыт пен құралдарға кететін шығындарды талап етеді,бірақ үлкен
табысқа жетуге септігін тигізеді.
• Екі жақты бейімделу стратегиясы - әр елдер нарығындағы
тұтынушылардың тілектерімен қажеттіліктерін қанағаттандыру
мақсатында тауар мен жарнама жасау.
Егер таңдап алынған үлестіру арналары тауарды тұтынушының күткеніндей етіп
ұсына алмаса, ең жақсы тауардың өз комерциялық жағынан жүзеге аспайды.
Келісім шартта көрсетілген серіктестер арасындағы өзара қарым қатынастарға,
өткізу жүйесінің ұзақтығына, қолайлы делдалдардың болуына, нарық
инфрақұрылымындағы айырмашылықтарға және т.б. назар аудару қажет.
Жапониядағы өткізу жүйесі өте күрделі. Әр елдің бөлшек сауда
айырмашылықтары бар. Мысалы, АҚШ – та ірі бөлшек сауда желілері үстемдік
етеді, кейбір елдерде бөлшек сауда көптеген ұсақ тәуелсіз сатушылар арқылы
атқарылады. Үндістанда милиондаған бөлшек саудагерлер тауарларды кішкене
дүкендерде немесе ашық базарларда сатады. Өткізу арнасын таңдау кезінде
фирманың мақсаты мен беделі, өткізу шығындары, мақсатты нарықтың ерекше
сипаттары және т.б. маңызды болып табылады.
Халықаралық саудада тауар бағасы кең ауқымды қамтитын факторлардың
әсерінен байланысты, олар: бәсекелестік, делдалдар, конъюнктура, валютаның
айырбас бағамы, салық салу және т.б. өндіріс шығындары, бәсекелес –
экспорттаушылардың, жергілікті бәсекелес – фирмалардың бағалары; сұраныс
деңгейі, көлік шығындары, делдалдардың үстеме бағалары мен жеңілдіктері,
импорттық баж, жарнама және өткізуді ынталандырудың басқа да элементтері
назарға алынуы тиіс. Сондықтан да сыртқы нарықтағы тауардың бағасы, әдетте
ішкі нарықтағы бағадан жоғары болады.Мысалы, АҚШ – та ** джинсының бағасы
30 доллар, Токиода – 63 доллар, ал Парижде – 88 доллар болады.
Халықаралық маркетинг стратегиясын жасамас бұрын, баға бойынша
шешімдерге әсер ететін барлық сыртқы факторларды талдау қажет.Компаниялар
сыртқы нарықта, көбінесе, әлемдік, сырғымалы, трансферттік, демпингті,
бағалар және жасырын қақтығысады. Әлемдік бағалар бойынша әлемнің маңызды
нарықтарында ірі экспорт-импорт операциялары жүзеге асады. Өндірушінің
нақты бағасына көлік шығындары, кеден баж салығы,импорттаушы мен
делдалдардың үстеме бағасы қосылады.Халықаралық маркетингтің баға саясаты:
1. Әлемнің барлық елдеріне бірыңғай бағалар қою;
2. Әрбір елге ерекше баға саясатын қолданып;
3. Әрбір елде шығындарға байланысты негізгі бағаны анықтау арқылы
өткізілуі мүмкін.
Трансферттік бағалар – бұл фирманың бір өндірістік бөлімшесінен екінші
бөлімшесін сататын тауар бағасы.
Компания өз өнімін өзіндік құнынан да төмен бағамен немесе ішкі
нарықтағы бағадан төмен сататын болса, оны демпинг деп атайды. Мысалы,
Еуропалық Одақ Филипс компаниясының арызын тексергеннен кейін, Жапон
компаниялары өндірген телевизиялық бейне камераларды импортқа шығарылған
көлемінің – 96 пайызына демпингке қарсы баж салды.
Халықаралық маркетингте БАҚ қолдану ерекшеліктерін де ескеру керек.
Мысалы, Норвегия мен Швеция теледидар жарнамасына, ал Бельгия мен Франция –
темекі мен ішімдіктің теледидар жарнамасына тыйым салынған. Қазақстанда
2004 жылдан бастап темекі мен ішімдіктерін теледидар жарнамасына тыйым
салды. Сауд Арабиясында әйел бейнелері жарнамаланбайды, Үндістанда
жарнамаға салық салынады. БАҚ рөлі әр елде әртүрлі: Италияда жарнама көбіне
журналдар арқылы жүргізілсе, оның көршісі Австрияда ол көп қолданылмайды.
Ұлыбритания мен Испанияда газеттердегі жарнама кең өріс алған.
Басқа елдердің нарығына шығуға арналған маркетинг – миксті жасау үшін
маркетологтар 3 тәсілді таңдай алады. Олар стандартталған немесе ғаламды
және стандартталмаған немесе көп ұлтты, сондай – ақ диференциалды
тәсілдер.
• Ғаламды немесе стандартталған тәсіл өзгерістерін аз бірыңғай маркетинг
– миксті барлық елге қолдануды жөн көреді. Осындай тәсіл кезінде
өндіріс пен маркетингке жұмсалатын шығын аз болды. Осы тәсіл негізінде
өндірілген кока – кола, Мальборо өнімдері бүкіләлемдік сұранысқа
ие.
• Стандартталмаған немесе локальді тәсіл әртүрлі нарықтарға жеке
маркетингтік жоспарларды жасаумен сипатталады. Бұл жағдайда өндіруші
жергілікті талаптарды ескере отырып, өнімнің өзіндік құнының өсуіне
әкелетін әрбір жеке нарыққа маркетинг – микс элементін құрады. Алайда
өндіруші пайданы нарық үлесінің өсуі есебінен алады. Осы тәсілдегі
нарық сегменті өте маңызды. проктер энд гэмбл компаниясы әрбір
елдің аймақтық ерекшелігін ескеріп, бейімделу стратегиясын ұсынады.
• Дифференциалды стандарттау стандартталған және бейімделген
стратегияларды үйлестіреді. МсDonalds компаниясы осы тәсілді қолдана
отырып, бүкіл әлемде бірдей қызмет көрсеткені мен, оның мәзірі әр
елдердің ерекшеліктеріне байланысты сараланған. Ол жергілікті
мейрамханаларда бәсекелесу үшін Германияда сыра, Францияда – шарап,
Австралияда – қой етінен жасалған бәлішті ұсынады.
Халықаралық фирмалардың көбі маркетингті жоспарлауда құрамдастырылған
тәсілді қолданады. Стандартталған және стандартталмаған әрекеттерді
сәйкестендіре отырып, мұндай құрамдастырылу өндірістің тиімділілігін
арттырып және жергілікті талаптарды ескереді.

1.3. Халықаралық маркетингтің қолдану ерекшеліктері
Халықаралық маркетингпен айналысу қандай да бір жаңа ұстанымды
пайдаланғанды болжамдамай ма деген сұрақ туу мүмкін. Маркетинг қою
принциптері мақсатты нарықты таңдау, маркетингілік позицияларды анықтау,
маркетинг кешенін құрастыру және маркетингілік бақылауды өткізу өз
күштерінде қалуы әбден анық. Бұл принциптердің барлығы жаңалық емес,
бірақ елдер арасындағы айырмашылықтар сонша терең болуы мүмкін
болғандықтан, халыаралық нарық қайраткері шекара сыртындағы орталықты және
шетел институттарын жақсы айыра білетін адамдар, маркетингтің ниеттану
әдістерін қалай қабылдайтыны туралы фундаментальды көзқарасты қайта
қарауға дайын болуы керек.
Сол себепті халықаралық маркетингті кеңінен қолдану ерекшеліктері,
әлбетте, ірі компанияларға тән, дегенмен орта және шағын компаниялар да
кейде оның қағидаларына жүгінеді. Халықаралық нарыққа шыққан компаниялар
белгілі бір қиындықтармен қақтығысады. Оған жататындар:
• Заңдағы, мәдениеттегі, экономикадағы, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.