Табиғат объектілеріне меншік құқығы талаптары

Жоспар
Кіріспе

1. Табиғат объектілеріне меншік құқығының ұғымы
2. Табиғат объектілеріне меншік құқығының мазмұн
3. Табиғат объектілеріне меншік құқығы, туындаудың және тоқталуының негіздері
4. Су объектілерін пайдалану
5. Су объектілерінің құқықтық талаптары

Табиғат объектілері туралы айта отырып, біз еліміздің, табиғи-ресурстарының бәрін пайымдай аламыз. Қазақстан Республикасы бүкіл дүние жүзіндегі табиғат ресурстары босалкы қоры жағынан ең бай елдердің бірінен саналады. Бұл орайда, табиғат ресурстарын өндіру тұтастай алғанда бүкіл экологиялық жүйеге теріс әсер ету мүмкін екенін әсте де ұмытуға болмайды, өйткені жиынтығында табиғат объектілерінің өзі (жер. жер қойнауы. су, орман, жануарлар дүниесі, атмосфера) экологиялық жүйенің негізгі құрамдас бөлігі болып табылады. Табиғат объектілерінің азаматтық айналымдағы әдеттегі заттар мен мүліктен өзгешелігі өзінің айрықша белгісі болады. Атап айтқанда олардың пайда болуы өндіріспен немесе адамның өнер табысымен байланысты болмайды, табиғат ресурстарын табиғаттың өзі табиғи әдіспен жасайды. Тек біздің елімізде ғана емес, сонымен бірге бүкіл ғаламшарда қолайсыз экологиялық ахуалды ескере отырып, адамзат экологиялық жүйенің табиғи теңгерімін жасауға және сақтауға қалайда ұмтылып бағады. Осымен байланысты, қазіргі уақытта қоршаған ортаны қорғау саласындағы біздің мемлекетіміздің кұқық доктринасы ұлттық игілік ретінде табиғат объектілерінің тұжырымдамасы деп аталатын ауқымдарға негізделіп, дамуда және ҚР-нын І997 жылғы 15 шілдедегі N 160-1 '"Қоршаған ортаны қорғау туралы'' Заңының кіріспесінде өзінің көрінісін тапты: "Табиғат пен оның байлықтары Қазақстан Республикасы халықтарының өмірі мен қызметінің, олардың тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуы мен әл-ауқатын арттырудың табиғи негізі болып табылады.
Мемлекет, заң шызғарушы, және сот оргаңдары атынан билікке ие бола отырып, табиғат ресурстарын мейлінше ойдағыдай басқарып, халықтың қажеттерін қанағаттандыра және қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңды бұзғаны үшін жазалау шараларын қолдануды қоса алғанда экологиялық тәртібін қамтамасыз ете отырып, бүкіл халықтың мүдделері үшін табиғат ресурстарының құқықтық режимін анықтау міндетін шеше алады.
Онда ұлттық игілік ретінде табиғат ресурстарының құқықтық режимі табиғат объектілерін тек қана мемлекеттің меншігіне жатқызу арқылы реттеледі. Алайда, қандай да бір табиғат ресурстары немесе олардың бір бөлігі, жеке меншікте болуы мүмкін. Атап айтқаңда жер өзінің айрықша қасиеттерінге ие болады, бұл оны табиғаттың басқа объектілерінен өзгешелейді. Өндірістік қасиеттерінен басқа, жер инфрақұрылымның объектілерін салу мен дамыту үшін қажет. Осымен байланысты. Қазақстан Республикасында жердің жеке меншігіне болуына жол беріледі.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

1. Табиғат объектілеріне меншік құқығының ұғымы
2. Табиғат объектілеріне меншік құқығының мазмұн
3. Табиғат объектілеріне меншік құқығы, туындаудың және тоқталуының
негіздері
4. Су объектілерін пайдалану
5. Су объектілерінің құқықтық талаптары

Табиғат объектілеріне меншік құқығының ұғымы

Табиғат объектілері туралы айта отырып, біз еліміздің, табиғи-
ресурстарының бәрін пайымдай аламыз. Қазақстан Республикасы бүкіл дүние
жүзіндегі табиғат ресурстары босалкы қоры жағынан ең бай елдердің бірінен
саналады. Бұл орайда, табиғат ресурстарын өндіру тұтастай алғанда бүкіл
экологиялық жүйеге теріс әсер ету мүмкін екенін әсте де ұмытуға болмайды,
өйткені жиынтығында табиғат объектілерінің өзі (жер. жер қойнауы. су,
орман, жануарлар дүниесі, атмосфера) экологиялық жүйенің негізгі құрамдас
бөлігі болып табылады. Табиғат объектілерінің азаматтық айналымдағы
әдеттегі заттар мен мүліктен өзгешелігі өзінің айрықша белгісі болады. Атап
айтқанда олардың пайда болуы өндіріспен немесе адамның өнер табысымен
байланысты болмайды, табиғат ресурстарын табиғаттың өзі табиғи әдіспен
жасайды. Тек біздің елімізде ғана емес, сонымен бірге бүкіл ғаламшарда
қолайсыз экологиялық ахуалды ескере отырып, адамзат экологиялық жүйенің
табиғи теңгерімін жасауға және сақтауға қалайда ұмтылып бағады. Осымен
байланысты, қазіргі уақытта қоршаған ортаны қорғау саласындағы біздің
мемлекетіміздің кұқық доктринасы ұлттық игілік ретінде табиғат
объектілерінің тұжырымдамасы деп аталатын ауқымдарға негізделіп, дамуда
және ҚР-нын І997 жылғы 15 шілдедегі N 160-1 '"Қоршаған ортаны қорғау
туралы'' Заңының кіріспесінде өзінің көрінісін тапты: "Табиғат пен оның
байлықтары Қазақстан Республикасы халықтарының өмірі мен қызметінің,
олардың тұрақты әлеуметтік-экономикалық дамуы мен әл-ауқатын арттырудың
табиғи негізі болып табылады.
Мемлекет, заң шызғарушы, және сот оргаңдары атынан билікке ие бола
отырып, табиғат ресурстарын мейлінше ойдағыдай басқарып, халықтың
қажеттерін қанағаттандыра және қоршаған ортаны қорғау саласындағы заңды
бұзғаны үшін жазалау шараларын қолдануды қоса алғанда экологиялық
тәртібін қамтамасыз ете отырып, бүкіл халықтың мүдделері үшін табиғат
ресурстарының құқықтық режимін анықтау міндетін шеше алады.
Онда ұлттық игілік ретінде табиғат ресурстарының құқықтық режимі
табиғат объектілерін тек қана мемлекеттің меншігіне жатқызу арқылы
реттеледі. Алайда, қандай да бір табиғат ресурстары немесе олардың бір
бөлігі, жеке меншікте болуы мүмкін. Атап айтқаңда жер өзінің айрықша
қасиеттерінге ие болады, бұл оны табиғаттың басқа объектілерінен
өзгешелейді. Өндірістік қасиеттерінен басқа, жер инфрақұрылымның
объектілерін салу мен дамыту үшін қажет. Осымен байланысты. Қазақстан
Республикасында жердің жеке меншігіне болуына жол беріледі. Бұл жағдай
нарықтық экономиканы дамыту үшін аса маңызды алғышарт болып табылады.
Мемлекеттің меншігі жеке меншік алдында ешқандай да басымдыққа ие
болмайды, мұның қай-қайсысы да тек қожайынына ғана емес, сонымен бірге
бүкіл қоғамға қызмет етуге тиіс, бұл ҚР-сы Конституциясының 6-бабында
өзінің көрінісін тапты, онда былай делінген: Қазақстан Республикасында
мемлекеттік меншік пен жеке меншік танылады және бірдей қорғалады. Меншік
міндет жүктейді. оны пайдалану сонымен қатар қоғам игілігіне де қызмет
етуге тиіс.
Табиғат объектілеріне меншік құқығы немесе тағы да оларды табиғат
ресурстары деп атайтынындай, тек экологиялық құқықтық мәнін құрап қана
қоймайды, сонымен бірге конституциялық, азаматтық, аграрлық, тау-кен, су,
орман және жер құқығы сияқты құқықтың бірқатар басқа да салаларын құрайды.
Табиғат обьектілеріне меншік құқығын немесе табиғат ресурстарын 2
мәнісінде қарастыру керек.
Біріншіден, табиғат объектілеріне меншік құқығы ұғымынан нормативтік
құқықтық актілерде баянды етілген, экологиялық құқық қатынастарын реттейтін
құқықтық нормалардың жиынтығын түсінеміз. Басқаша айтқанда бұл объективтік
мағынадағы меншік құқығы:
Екіншіден, табиғат объектілеріне меншік құқығы деп табиғат ресурстарын
иелену, пайдалану және билік ету жөніндегі субъектілердің заңдылық жиынтығы
түсініледі. Басқаша айтқанда бұл субъективтік мағынадағы меншік құқығы
ретінде түсініледі. Табиғат ресурстарының негізгі объектілері және
табиғаттың осындай объектілеріне меншік құқығы негіздерінің өзі ҚР
Конституциясында баянды етілген.
Айталық, ҚР Конституциясының 6-бабына сәйкес жер және оның қойнауы, су
көздрі, өсімдіктер мен жануарлар дүниесі, басқа да табиғи ресурстар
мемлекет меншігінде болады. Жер, сондай-ақ заңмен белгіленген негіздерде,
шарттар мен шектерде жеке меншікте де болуы мүмкін.
Сонымен бірге, ҚР Азаматтық Кодексінің 193-бабыңда былай делінген: жер,
оның қойнауы, су, өсімдік және жануарлар дүниесі, басқа да табиғи ресурстар
мемлекеттік меншікте болады. Жер заң актілерінде белгіленген негіздерде,
шарттар мен шектерде жеке меншікте болуы да мүмкін.
Табиғи ресурстарды иелену, пайдалану және оған билік ету құқықтарынан
басқа меншік иесіне табиғат объектілерін ұтымды пайдалануды, оларды қорғау
мен қайта жаңғыртуды қамтамасыз ету міндеті жүктеледі.
Табиғат объектілеріне меншік құқығының мазмұны жоғарыда аталған үш
заңдылық болып табылады: иелену құқығы, пайдалану құқығы, билік ету құқығы.
Қазақстан Республикасының жер қоры нысаналы мақсатына сәйкес мынадай
санаттарға бөлінеді: 1) ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер;
2) елді мекендердің (қалалардың, поселкелердің және селолық елді
мекендердің жері); 3) өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс жері және ауыл
шаруашылығынан өзге мақсатқа арналған жер; 4) ерекше қорғалатын табиғи
аумақтардың жері, сауықтыру, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы
жер; 5) орман қорының жері; 6) су қорының жері; 7) босалқы жер.
Пайдалы қазындылар екі санатқа бөлінеді: 1) жалпы таралған пайдалы
қазындылар, олардың тізбесін ҚР Үкіметі белгілейді (жұмыр тас және
қиыршықтас, қиыршық тас құм қоспасы, құм, саз балшық, саз балшықты
жыныстар, құмдақ, қабыршақ және т.б.); 2) жалпы таралған пайдалы қазындылар
санаттарына жатпайтын пайдалы қазындылар (мұнай, газ және т.б.).
Табиғат ресурстарына билік етудің екінші кезеңі пайдалануға, жалға
беруге және жеке меншікке бөлу және беру болып табылады.
Табиғат объектілеріне меншік құқығы туындауының және тоқтатылуының
негіздері ҚР-ның қолданыстағы заңдарымен анықталады және қандай да бір
объектінің кімдерге — мемлекетке немесе жеке тұлғаға тиесілі болуына
тікелей байланысты болады. Меншік құқығын алудың жалпы негіздері заң
актілерінде белгіленген.
Табиғат объектілеріне меншік құқығы мыналар арқылы туындайды:
1) меншік құқығын беру;
2) меншік құқығын басқаға беру;
3) меншік құқығының әмбебап құқық мұрагерлігі (мұраға алу, заңды
тұлғаларды қайта ұйымдастыру) тәртібінде көшуі.
Меншік құқығын беру, басқаға беру және көшуі табиғат объектілерінің
нысаналы мақсатын ескере отырып жүзеге асырылуға тиіс.
Табиғат объектілеріне меншік құқығы мыналардың негізінде туындайды:
1) мемлекеттік органдардың актілері;
2) азаматтық-құқықтық мәмілелер;
3) Қазақстан Республикасының заңында көзделген өзге де негіздерде.
Табиғат объектілеріне меншік құқығы мынадай жағдайларда тоқтатылды:
1) меншік иесінің табиғат объектілерін басқа адамдарға иеліктен
шығаруы;
2) меншік иесінің табиғат объектілеріне меншік құқығынан бас тартуы;
3) Қазақстан Реепубликасының заң актілеріне сәйкес ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.