Сынып жетекшісінің оқушыларды танып білу жолдары

Жоспар
Кіріспе

Сынып жетекшісінің оқушыларды танып білу жолдары
Студент.машықкер қойын дәптеріне.
Жұмысты басқару кезінде мыналарды ескер
Тәрбие сағатын талдау схемасы (шартты түрде алынған)
Сынып жетекшісінің ата. аналармен атқаратын жұмыстарының мазмұны мен міндеттері.
Ата.аналармен жүргізілетін жұмыстағы сынып жетекшісің негізгі міндеттері.
Ата. аналар жиналысы.
Оқушының жеке басын танып білуге арналған үлгі.
Жалпы мағлұмат.
Оқу әрекеті.
Оқушылардың жеке басы мен сынып ұжымын зерттеудің әдістемесі.

Сынып жетекшісін әдетте мектеп басшысы немесе мектептің педагогикалық кеңесі тәжірбиесі мол мұғалімдер тағайымдайды.
Жаңа жағдайдағы оқушылар тобы, жан-жақты үйлесімді дамыған оқушылар ұжымына айналдыру үшін сыныптағы әрбір жеке тұлғаның талап-тілектері мен жеке дара ерекшеліктерін танып білу, тәрбие үрдісіндігі сынып жетекшісінің ең бастапқы жұмыстарының бірі болып есептеледі.
К. Д. Ушинский «Егер педагог адамды барлық жағынан тәрбиелегісі келсе, онда ол, алдымен оны барлық жағынан білуі тиіс ».- деген .
Сыныпты тұңғыш рет қабылдай отырып, оқушыларға жақсы тәрбие беру міндеттерін қоғамдық мақсатқа сай жүргізуді жүйелі түрде зерттеу жұмыстарын ұжымдастыру барысында ол оларды бойы мен көзінің көру дәрежесін, құлағының есту қабілетін, тәртіптілігі мен достық байланыстарын, мінез-құлықтарын, темпераментінің негізгі ерекшеліртерін, ұжымшылдығы мен белсенділігін, мәдениеттілігін, сыныптағы саяси- моральдық климаттың сипатын т. б. мәселелерді анықтайды. Оның нәтижесі оқу- тәрбие үрдісінің сапасын арттыруда берері мол.
Сыныпты жаңадан қабылдап алғаннан кейін, оның жетекшісі зерттеуді оқушылардың құжаттармен танысудан бастайды. Оқушыларға жазылған мінездемелер, жылдық баға қорытындылары, сынып жиналыстарының хаттамалары, денсаулықтарына қатысты анықтамалармен толық танысқаннан кейін, өзінен бұрынғы жетекші немесе бастауыш сынып мұғалімімен әрбір оқушы туралы толық мәлімет алады.
Оқушының жеке басын танып білуде, оның оқу әрекеті мен қоғамдық жұмыстарының атқаратын қызметі ерекше. Себебі, оқушының оқу әрекетінде оның оқуға деген ынтасын, психикалық үрдістерін (жаңа материалды қабыдауы, есте сақтауы, ойлауы, сөйлеуі т.б.) сынып жетекшісі сабақтар жүйесіне қатысу арқылы анықтайды, ол өз алдына оқытудың сапасын арттыруға сай шараларды белгілеуге мүмкіндік туғызады.
Оқушылардың қоғамдық пайдалы істерін ұйымдастыру барысында оқушының нендей нәрсеге қызыға қарайтынын, нендей нәрсеге икемі барлығын, нені қалайтынын зерттеп біледі.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министірліге
М. О. Әуезов атындағы Семей педагогикалық коллежді.

Тақырыбы: Сынып жетекшісінің оқушыларды
танып білу жолдары.

Дайындаған:

Семей 200

Сынып жетекшісінің оқушыларды танып білу жолдары.

Сынып жетекшісін әдетте мектеп басшысы немесе мектептің педагогикалық
кеңесі тәжірбиесі мол мұғалімдер тағайымдайды.
Жаңа жағдайдағы оқушылар тобы, жан-жақты үйлесімді дамыған оқушылар
ұжымына айналдыру үшін сыныптағы әрбір жеке тұлғаның талап-тілектері мен
жеке дара ерекшеліктерін танып білу, тәрбие үрдісіндігі сынып жетекшісінің
ең бастапқы жұмыстарының бірі болып есептеледі.
К. Д. Ушинский Егер педагог адамды барлық жағынан тәрбиелегісі келсе,
онда ол, алдымен оны барлық жағынан білуі тиіс .- деген .
Сыныпты тұңғыш рет қабылдай отырып, оқушыларға жақсы тәрбие беру
міндеттерін қоғамдық мақсатқа сай жүргізуді жүйелі түрде зерттеу жұмыстарын
ұжымдастыру барысында ол оларды бойы мен көзінің көру дәрежесін, құлағының
есту қабілетін, тәртіптілігі мен достық байланыстарын, мінез-құлықтарын,
темпераментінің негізгі ерекшеліртерін, ұжымшылдығы мен белсенділігін,
мәдениеттілігін, сыныптағы саяси- моральдық климаттың сипатын т. б.
мәселелерді анықтайды. Оның нәтижесі оқу- тәрбие үрдісінің сапасын
арттыруда берері мол.
Сыныпты жаңадан қабылдап алғаннан кейін, оның жетекшісі зерттеуді
оқушылардың құжаттармен танысудан бастайды. Оқушыларға жазылған
мінездемелер, жылдық баға қорытындылары, сынып жиналыстарының хаттамалары,
денсаулықтарына қатысты анықтамалармен толық танысқаннан кейін, өзінен
бұрынғы жетекші немесе бастауыш сынып мұғалімімен әрбір оқушы туралы толық
мәлімет алады.
Оқушының жеке басын танып білуде, оның оқу әрекеті мен қоғамдық
жұмыстарының атқаратын қызметі ерекше. Себебі, оқушының оқу әрекетінде оның
оқуға деген ынтасын, психикалық үрдістерін (жаңа материалды қабыдауы, есте
сақтауы, ойлауы, сөйлеуі т.б.) сынып жетекшісі сабақтар жүйесіне қатысу
арқылы анықтайды, ол өз алдына оқытудың сапасын арттыруға сай шараларды
белгілеуге мүмкіндік туғызады.
Оқушылардың қоғамдық пайдалы істерін ұйымдастыру барысында оқушының
нендей нәрсеге қызыға қарайтынын, нендей нәрсеге икемі барлығын, нені
қалайтынын зерттеп біледі.
Зерттеуді жүйелі ұйымдастыру барасында пән мұғалімдері мен оқушылардың
ата-аналарымен әңгімелесудің де берері мол. Ата-аналарымен әңгімелесу –
оқушылардың үйдегі өмірі мен еңбек жағдайын, жанұядағы туыстарымен қарым-
қатынасын, бос уақыттарын қалай өткізетіндігін, үй тапсырмаларын
орындаудағы белсеңділігі мен жауапкершілігін анықтап білуге ықпал етеді.
Сынып жетекшісі күнделік дәптерін ашып, онда әрбір оқушыға жеке бірнеше
парақтар арнап, зерттеудің нәтижесін үнемі жазып, талдап отырады. Белгілі
бір әдісті таңдау, зерттеу жұмысының алдына қойылған мақсатқа байланысты.
Зерттеудің нәтижелерін қорытындылау барысында оқушыларың әрқайсысына жеке-
дара психологиялық мінездеме жазып, соның қорытындысы негізінде тәрбие
жоспары, оның міндеттері мен бағыттары, мазмұны мен ұйымдастыру тәсілдері
анықталып, оқу-тәрбие үрдісіне қатысты шаралар белгіленеді.
Зерттеу жұмысын ұйымдастыруға байланысты қандай педагогикалық талаптар
қалыптасқан:
1. Зерттеуді бастамас бұрын, ең алдымен оның мақсатын аңықтау.
2. Зерттеу барысында оның жоспары құрылып, жүйелігін қамтамасыз ету.
3. Зерттеудің оқушының өмір мен түрлі әрекетінің табиғи жағдайында
жүргізілуі.
4. Зерттеу жұмыстарының барысында нысананың жариялығын болдырмау.
5. Зерттеу жұмысын ұйымдастыру мен нәтижесінің объективтік жағдайларын
қамтамасыз етуде әртүрлі тәсілдерді пайдалану.
6. Зерттеу барысында оқушының жеке басының мінез-құлық ерекшеліктерін
жан-жақты танып білуді қамтамасыз ету.
7. Зерттеу барысында жазба және талдау жұмыстарын үнемі атқару.
8. Зерттеу жұмыстарының нәтижесіне қорытынды жасау, оқушыларға
психологиялық мінездеме жазуды әдетке айналдыру.
Зерттеу жұмыстары барысында аталған талаптардың орындалуын қадағалау,
оны нәтижелі ұйымдастырудың басты шарты. Зерттеу жұмысы ұзақ және күрделі
үрдіс. Бұндай жағдайда сынып жетекшілерінен педагогикалық- психологиялық
білімдерді терең меңгеруді, зерттеу жұмыстарына шығармашылықпен төзімдікті
қажет етеді.

Студент-машықкер қойын дәптеріне.

➢ Қоғамдық пайдалы еңбекке сыныпты ұйымдастыру саған тапсырылды.
Жұмысқа қажетті құрал-жабдықтар мен материалдар бөлінді. Ең алдымен,
сол құрал-жабдықтар мен материалдардың тізімін және оқушылардың алған
заттарын қай уақытта қайтаруы қажеттігін дәптеріңе белгілеп ал.
➢ Әр жұмыс орнына жауап беретін оқушыны белгіле. Олармен істің барысы,
атқарылған жұмыстары туралы есеп беретін он бес минуттік кеңес
өткізуді басшылыққа ал.
➢ Екінші дәрежедегі іспен шұғылданбауға тырыс, бар күш-жігерді басты
жұмысқа жұмылдыр, көмекші ұйымдастырушыларыңнан да осыны талап ет.
➢ Алда істелер іске барлық оқушыларды, оның ішінде белсенділерді
тартуға қол жетқіз.
➢ Жоспарланған істі дер кезінде орындамаған себепті кейінге қалдырудан
аулақ бол.

Жұмысты басқару кезінде мыналарды ескер.

➢ Сенім білдіре отырып тексеруді ұмытпа: жалпы іс барысын қадағалап
қана қоймай, жеке оқушылардың жұмысты қалай орындап жатқанына
көңіл бөліп, кемшіліктерді уақтылы түзетуге күш сал.
➢ Өзіңнің жақсы ісіңмен үлгі болып, басқаларға өнеге көрсет.
➢ Мақтауға, жақсы ықылас-пейіл білдіруге сарандық жасама, мұндайда
мейленше әділ бол, жұмысқа баға бергенде өзіңнің жеке басыңның
жақсы көру не ұнатпау сезімдеріне билетпе, біреуге ескерту
айтқанда әдеп шеңберінен аспа, мейлінше ұстамды бол, ескертпені ел
көзінше емес, оңаша айтқан жөн.

Тәрбие сағатын талдау схемасы
(шартты түрде алынған)

1. Тәрбие сағатын ұйымдастырушының аты-жөні.
2. Тәрбие сағаты қай сыныпта, қандай мектепте өтті.
3. Тәрбие сағатының тақырыбы, мақсаты қандай?
4. Тәрбие сағатының формасы (кеш, конференция, пікірталас, әңгіме, жиын,
жиналыс).
5. Тәрбие сағатының міндеттері, өткізіліп отырған сынып ұжымының
мүддесіне сай келе ме?
6. Тәрбие сағатының дайындық, өткізу ұйымдастырушысының белсенділік
деңгейі қандай?
7. Тәрбие сағатын өткізу барысында қолданылған әдістер, көрнекіліктер,
техникалық құралдар, музыкалық щығармалардың маңызы, оларды қолдануға
тәрбие жұмысын ұйымдастырушының шеберлігі қандай?
8. Тәрбие сағатының мазмұны оның тақырыбы мен мақсатына сай келе ме?
9. Тәрбие сағатының жоспарында көрсетілген этаптардың жүйелік, бірізділік
принципі сақталған ба?
10. Тәрбие сағатын өту барысында аудитория көңіл күйі қандай
болды?
11. Тәрбие сағаты сынып ұжымына қалай әсер етті? Себебі.
12. Тәрбие сағатын дайындау, өткізу барысында қандай кемшіліктер болды?
Болса оларды болдырмау үшін кандай, тілегініз бар?
13. Тәрбие сағатында қолданылған көрнекіліктердің тартымдылығы, оқушылар
ұжымына ықпалы қандай дәрежеде болды?
14. Келешекте осы сынып ұжымымен өткізілетін тәрбиелік шаралардың мазмұны
және бағыты қалай болуы керек деп ойлайсыз?

Сынып жетекшісінің ата- аналармен атқаратын жұмыстарының мазмұны мен
міндеттері.

Ата- аналар балаларды тәрбиелеу ісінде мектеппен қарым- қатынас, тікелей
байланыс жасауды басты міндетіміз деп есептеуі тиіс, өйткені, олардың өз
балаларын тәрбиелеудегі жетістіктері сынып, мектеп ұжымдарының оқу- тәрбие
үрдісінің мазмұны, сапасын және тиімділігін жақсарту үшін жанұя мен
мектептің ынтымақтасып жұмыс істеулерін қажет етеді.
Мектеп оқушыларымен жұмыс істеу көп ізденуді, еңбек етуді қажет етеді.
Әсіресе, сынып жетекшісіне жүктелер жауапкершілік мол. Оны оқушылырдың ата-
аналырымен тығыз байланыста болған жағдайда ғана талапқа сай жұмыстар
жүргізуге болады. Ата-аналар өз тарапынан мектепке көмектесуге міндетті.

Ата-аналармен жүргізілетін жұмыстағы сынып жетекшісің негізгі міндеттері.

1. Ата-аналармен тұрақты байланыс жасау. Оңдағы мақсат: жанұяны, оның
мүшелерінің өзара қарым-қатынасы мәдениет деңгейін, жанұяның жеке
басқа ықпалын, ата-ананың педагогикалық білім дәрежесінің жай-
күйін анықтап, қеңес беріп, оларды бала тәрбиесіне орнақтыруды
көздейді.
2. Жанұя мен мектептің балаға қоятын талаптарының бірлігін қамтамасыз
ету.Ондағы мақсат: өмір сүріп отырған қоғамға сай белгілі- бір
мінез- құлық нормаларын балаға үйрету, жаттықтырудың жүйелілігін,
тұрақтылығын қамтамасыз ету.
Сол сыныптағы дәріс беретін мұғалімдерді ата- аналармен ортақ іске
ұйымдастыру.
3. Ата- аналар ұжымын құру. Бұл күрделі, әрі жауапкершілігі мол
маңызды міндет.
4. Ата- аналардың педагогилалық білім дәрежесі мен мәдениетін үнемі
арттырып отыру. Ол үшін ата- аналардың жаппай педагогикалық білім
алуларын ұйымдастыру. Бұл бағытта баспасөз беттінде, радио,
көгілдір экран арқылы, педагогикалық білімдер жетілдіру
университеттерде, лекторияларда, семинарларда, ғылыми- практикалық
конференцияларда ата- аналар жиналыстарында педагогикалық
білімдерді насихаттау.

Ата- аналар жиналысы.

Ата- аналар жиналысы мектеп бойынша жылына екі рет, сыныптар бойынша төрт
рет өткізіледі. Жиналысты дұрыс ұйымдастырып өткізуге ата- аналар комитеті
мен ата- аналар белсенділері мектеп басшылары және сынып жетекшілерімен
бірдей жауап береді. Ата-аналар жиналыстарында оқу-тәрбие жұмысы қаралады,
оның сапасын жақсартудың негізгі жолдары белгіленеді. Кейбір ата-аналар
жанұялық тәрбие жайлы есеп береді. Жиналыстарда сынып жетекшілері ата-
аналарды сынып ұжымыны оқу-тәрбие жоспарымен, ал мектеп басшылары оқушылар
және ата-аналар комитетінің іс-жоспаларымен таныстырады.
Мектеп өмірінде тақырыптық ата-аналар жиналыстарын өткізіп отырудың зор
тәрбиелік мәні бар.Мұндай жиналыстардың мақсаты- ата-аналарды
психологикалық-педагогикалық білім мен тәжірибе жаналықтарымен таныстыру.
Селолық жерлерде ата-аналардың жұмыс жағдайын, жер шалғайлығын еске алып,
тұрған жерлеріне барып жиналыстар өткізуге де болады. Ол үшін алыстағы мал
шаруашылығы отарында қызмет істейтін оқушылардың ата-аналарымен өткізілетін
жиналыстарды мектеп ұжымы жыл басында жоспарға енгізеді. Жоспар бойынша
сынып жетекшілері, мұғалімдер оқу-тәрбие мәселелері жайлы, педогогикалық
тақырыптарға, халықаралық жағдай туралы лекциялар оқиды, әңгімелер
өткізеді. мұндай жиналыстар ата-аналармен кең пікір алысу дәрежесінде
өткізілуі тиіс.
Мұғалімдер басшылығымен оқушылар көркем-өнерпаздар үйірмесінің мүшелері
ата-аналар алдында көрсетеді.

Оқушының жеке басын танып
білуге арналған үлгі.
Жалпы нұсқау. Педагогикалық практика кезінде оқушының жеке басын танып
білу көптеген нақтылы материалдың болуын қажет етеді. Сондықтан осы үлгі
негізінде қалауыңызбен оқушының жеке басын танып білуге арналған талдаудың
бір бағытын лайықтап таңдап алыңыз.
Психологикалық-педагогикалық мінездеме жеке басты танып
білу төменде көрсетілген сұрақтарды терең талдаған жағдайда ғана мүмкін
болады.
1. Оқушының оқу, еңбек және қоғамдық әрекеті.
2. Оқушының жеке басының бағыты және арнайы қабілеті.
3. Темперамент және мінез ерекшеліктері.
Оқушының жеке басын танып білуге қандай бағыт тандалса да, алдымен оқушы
жайлы жалпы мағлұмат пен оның мектепке қатынасын және оқушылар
коллективімен өзара қарым-қатынасын анықтау қажет.

Жалпы мағлұмат.
I. Оқушының аты-жөні, туған жылы, денсаулығы, жанұясындағы тұрмыс-
тіршілігі, үлкендермен қарым-қатынасыны, жанұя тәрбиесінде негізгі,
бағыттың дұрыстығы.
II. Мектепке қатынасы және оқушылар колликтивімен өзара қарым-қатынасы:
1.Класқа жалпы мінездеме (оқушылардың жетілуі, тәрбиелігі, дәстүрлер мен
класс коллективіне талап деңгейі т. б.).
2.Коллективтегі жағдайы (беделі, жауапкершілігі, іскерлік және олардың
көрінісі).
3.Класқа қатынасы (оны жақсы, немқұрайлы немесе жек көреді, коллектив
пікірін бағалау, кіммен дос және неге негізделген, балалармен жиі ренжісе
ме, болса, оның себебі неде?).
4.Коллективтегі өзінің жағдайына қанағаттана ма, немесе қандай жағдайда
болғысы келеді?
5. Мектепте болған кезін ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.