Картоп – маңызды ауыл шаруашылық дақылы

Жоспар
Кіріспе

І Кіріспе

ІІ Әдебиеттерге шолу
1. Картоп . маңызды ауыл шаруашылық дақылы
2. Стрестік әсер кезіндегі оттегінің белсенді формаларының (ОБФ) қызметі
3. Супероксидазалық сигналдық жүйе
3.1. Супероксид . дисмутаза (SOD)
3.2. Аскорбат . пероксидаза (APOX)
3.3. Глютатион . редуктаза (CoR)
3.4. Каталаза
4. Супероксидазалық сигналдық жүйе ферменттерінің ауыл шаруашылық дақылдарын патогенез кезіндегі қорғаныс реакцияарына қатысуының зерттелуі

ІІІ Қорытынды

Өсімдіктердің стрестік жағдайларға бейімделу механизмдерін зерттеу қазіргі заманғы биологиялық зерттеулердің перспективті бағыттарының бірі. Зерттеушілердің назары көбнесе өсімдіктердің патогендердің әсеріне биохимиялық және молекулалық жауап механизмдерін зерттеу проблемаларына, солардың ішінде қорғаныс жауабына сигналдық жүйелердің қатысу ерекшеліктерін анықтауға бөлінуде.
Өсімдіктердің қорғанысмеханимдерін идентификациялау маңызды ауыл шаруашылық дақылдарының өнімділігін арттыру мақсатында төзімділік табиғатын түсіну өте маңызды.
Клеткалардың сигналдық жүйелері өсімдіктердің патогендерге иммунитеттің қалыптасуында үлкен роль атқаратыны көрсетілген.
Өсімдіктерді әр түрлі ауру қоздырғыштармен инфицирлеу мультикомпоненттті жауап ретінде қатастырылатын, әдетте метаболитикалық өзгерістердің каскадын шақыратын кең тараған стрестік әсер болып табылады. Олар синтезге қатысатын полисахаридтер, фенолдар, лигнин, суберин, фитоалексиндер фитонцидтер мен ферменттердің, гидроксипролинге бай белоктардың жинақталуы, “pathogensis-related” (PR)-белоктарының, атап айтқанда, хитиназа, глюконаза, протеиназа ингибиторлары, басқа да стрестік белоктар, мысалы, периксидаза және т.б. синтезін индукциялау және деңгейін жоғарлатуды жүзеге асырады. Патогендермен инфицирлеген кезде өсімдік клеткаларында ген экспрессиясының қайта программалануы жүреді, ол бір белоктардың синтезінің төмендеп, басқасының түзілуі немесе инфицирленбеген өсімдіктердің ұлпаларында кездеспейтін белоктардың пайда болуында көрінеді. Бұл сигналдық қосылыстар – элиситорлардың көмегімен жүзеге асатыны анықталған.
Өсімдік клеткаларының сигналдық жүйесін зерттеу олар стрестің молекулалық механизмдерін негізін құраушы ретінде ғана үлкен теориялық маңыздылыққа ие емес, сонымен қатар сигналдық жүйелердің табиғи элиситорлар мен интермедиатор негізінде эффективті антипатогенді препараттар жасап шығаруда практикалық маңыздылығы да бар.

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І Кіріспе

ІІ Әдебиеттерге шолу
1. Картоп – маңызды ауыл шаруашылық дақылы
2. Стрестік әсер кезіндегі оттегінің белсенді формаларының (ОБФ) қызметі
3. Супероксидазалық сигналдық жүйе
3.1. Супероксид – дисмутаза (SOD)
3.2. Аскорбат – пероксидаза (APOX)
3.3. Глютатион – редуктаза (CoR)
3.4. Каталаза
4. Супероксидазалық сигналдық жүйе ферменттерінің ауыл шаруашылық
дақылдарын патогенез кезіндегі қорғаныс реакцияарына қатысуының зерттелуі

ІІІ Қорытынды

І Кіріспе

Өсімдіктердің стрестік жағдайларға бейімделу механизмдерін зерттеу
қазіргі заманғы биологиялық зерттеулердің перспективті бағыттарының бірі.
Зерттеушілердің назары көбнесе өсімдіктердің патогендердің әсеріне
биохимиялық және молекулалық жауап механизмдерін зерттеу проблемаларына,
солардың ішінде қорғаныс жауабына сигналдық жүйелердің қатысу
ерекшеліктерін анықтауға бөлінуде.
Өсімдіктердің қорғанысмеханимдерін идентификациялау маңызды ауыл
шаруашылық дақылдарының өнімділігін арттыру мақсатында төзімділік табиғатын
түсіну өте маңызды.
Клеткалардың сигналдық жүйелері өсімдіктердің патогендерге иммунитеттің
қалыптасуында үлкен роль атқаратыны көрсетілген.
Өсімдіктерді әр түрлі ауру қоздырғыштармен инфицирлеу
мультикомпоненттті жауап ретінде қатастырылатын, әдетте метаболитикалық
өзгерістердің каскадын шақыратын кең тараған стрестік әсер болып табылады.
Олар синтезге қатысатын полисахаридтер, фенолдар, лигнин, суберин,
фитоалексиндер фитонцидтер мен ферменттердің, гидроксипролинге бай
белоктардың жинақталуы, “pathogensis-related” (PR)-белоктарының, атап
айтқанда, хитиназа, глюконаза, протеиназа ингибиторлары, басқа да стрестік
белоктар, мысалы, периксидаза және т.б. синтезін индукциялау және деңгейін
жоғарлатуды жүзеге асырады. Патогендермен инфицирлеген кезде өсімдік
клеткаларында ген экспрессиясының қайта программалануы жүреді, ол бір
белоктардың синтезінің төмендеп, басқасының түзілуі немесе инфицирленбеген
өсімдіктердің ұлпаларында кездеспейтін белоктардың пайда болуында көрінеді.
Бұл сигналдық қосылыстар – элиситорлардың көмегімен жүзеге асатыны
анықталған.
Өсімдік клеткаларының сигналдық жүйесін зерттеу олар стрестің
молекулалық механизмдерін негізін құраушы ретінде ғана үлкен теориялық
маңыздылыққа ие емес, сонымен қатар сигналдық жүйелердің табиғи элиситорлар
мен интермедиатор негізінде эффективті антипатогенді препараттар жасап
шығаруда практикалық маңыздылығы да бар.

ІІ Әдебиеттерге шолу

1. Картоп – маңызды ауыл шаруашылық дақылы

Fusarium туысының саңырауқұлақтары табиғатта кең тараған. Ол топырақта,
өсімдік қалдықтарында, кейде өсімдіктердің өзінде мицелий, хламидоспора
түрінде сақталады. Бұл саңырауқұлақтардың конидиялары су, жәндіктер және
ауа ағымы арқылы тасымалданады. Фузариум туысы саңырауқұлақтарының белсенді
дамуы ауа мен топырақ ылғалдылығы жоғары болғанда жүзеге асады. Құрамында
әр түрлі ферменттердің болуына байланысты, олар органикалық қосылыстарды
ыдыратуға қабілетті. Fusarium туысының кейбір түрлері әр түрлі биологиялық
белсенді қосылыстарды (мысалы, витаминдер, антибитиктер және токсиндер)
синтездеу қасиеті бар. Бұл туыстың саңырауқұлақтарының көбісі – фитотрофтар
(өсімдік ауруларын қоздырушылар). Фузариумның бір түрі алуан түрлі
тұқымдасқа жататын өсімдіктерде түрліше патологиялық көрініс тудырыра
отырып – тамырдың, дәндер мен жемістерін шірітіп, зақымдауы мүмкін.

Фузариоз тудырған картоп сабақтарының солып қалуы

Құрғақ фузариозды шірумен зақымдалған түйнектер

Ауру тудырғыш

Fusarium oxysporum.
Инфекцияның негізгі көзі — зақымдалған топырақ. Сонымен қатар, инфекция
аз зақымдалған тұқым түйнектарі мен өсімдік қалдықтарында сақталады. Егер
инфекция көзі топырақта орналасса, онда негізінен өсімдіктің тамыр жүйесі
зақымдалады. Саңырауқұлақ мицелилері тамырға өтеді де көп жағдайда
өсімдіктердің токсикозын немесе тамыр жолдарының бітеліп қалуын тудырып,
өткізгіш жүйесінде дамыйды.
Біздің еліміз үшін ең өзекті мәселенің бірі картоптың құрғақ фузариозды
шіруі. Картоптың құрғақ фузариозды шірігі ауруының қоздырғышы – фузариум
туысының әр түрлі саңырауқұлақтары (Fusarium solani) болып табылады.

2. Стрестік әсер кезіндегі оттегінің белсенді формаларының
(ОБФ) қызметі

Бос радикал дегеніміз ішкі қабатында бір немесе бірнеше жұптаспаған
электрондар бар бөлшектер (атом немесе молекула). Бұл жағдай радикалдарды
химиялық тұрақсыз және өте активті етеді, өйткені олар өздеріне жеткіліксіз
электронды қоршаған молекулалардан алуға немесе артық электроннан құтылуға
тырысады. Соның нәтижесінде биологиялық құрылымдарды бұзатын
басқарылмайтын тізбектік реакция дамуы мүмкін.

Кейбір молекулалар мен радикалдардың электрондық құрылымы

Тотығу стрессінің дамуының алғашқы сатысы –активтілігі жоғары оттегінің
бос радикалды формаларының шектен тыс түзілуі болып табылады. Бұның себебі,
митохондрия қызметінің бұзылуы болуы мүмкін. Түзілген оттегінің бос
раддикалды формалары фосфолипидтерге, атап айтқанда олардың құрамына енетін
және фосфолипидтердің ыдырауы кезінде босап шыққан қанықпаған май
қышқылдарына әсер етеді де, оларды асқын тотықты тотығуға ұшырайды. Осы
тотығу кезінде белгілі қышқылдардың зақымдаушы қасиеті мен тотығудың
токсинді өнімімен бос радикалды формаларын түзіледі. Нәтижесінде клетка
құрылымының бұзылуы мен тіпті клетка өлімге де ұшырауы мүмкін. Бос радикады
тотығудың бірізді реакциясы сызбанұсқада көрсетілген.

Оттегінің белсенді формасы (ОБФ) – өте күшті тотықтыру қабілеті бар
оттегі туындыларының бос радикалды молекулалардың тобы. Олар әдетте тыныс
алу тізбегі жұмысының жанама өнімдері болып табылады.
Н. А. Бах биологиялық тотығудың асқын тотық теориясын ашқаннан бері 100
жылдам астам уақыт өтті (1897 ж.) биолоиялық тотығу теориясының негізінде
биологиялық жүйелердегі оттегі молекуласын алдын ала активтендіру
қажеттілігі жатты. Бах өз жұмыстарында өсімдіктер мен саңырауқұлақтар
клеткасыныда оттегінің асқын тотығын (H2O2) тауып, ол эксперимет жүзінде
дәлелденді.
Оттегінің белсенді формалары (ОБФ) саңырауқұлақтарда метаболиттік
белсенділік процесінде түзіледі. ОБФ түзілуі әр түрлі стресстік факторлар
әсерімен, сонымен қатар ашығу, жарық, механикалық зақымдалу, басқа тірі
объектермен әсерлесу кезінде өсіп отырады.
Қазіргі уақытта өсімдіктерге көптеген стрестік факторлармен әсер ету
кезіндегі ең ерте пайда болатын стрестік реакция – оттегінің белсенді
формаларының (ОБФ) түзілуі: супероксидті анион (O2-), сутегінің асқын
тотығы (H2O2), гидроксилді радикал (OH-) және т.б.
Тірі организмдердің метаболиттік жолына оттегінің қатысуы оның
активтілігі мен бірқатар реакцияға түсуге қабілетті молекуалардың
түзілуімен байланысты: клеткада ішкі және сыртқы факторлардың әсерінен
оттегі қозған синглетті (1O2), супероксид радикалы (O2−), гидроксильді
радикал(OH•), пероксидті радикал (HO•2), пероксидті ион (HO2−), оттегінің
асқын тотығы (H2O2), азот оксиді (NO•) жағдайларда болады.
Қазіргі уақытта O2− клеткадағы негізгі көзі тыныс алу процесі
нәтижесінде оттегінің суға дейін толық тотықсызданбауы болып табылады.
Сонымен қатар, реакцияларда O2− ксантиноксидаза, микросомалық
монооксигеназа, липоксигеназа, циклогексеназалардың қатысуымен және де
тиолдар, флавиндер, хинондар, катехоламиндер, ксенобиотиктердің
тотықсызданған айналымының өздігінен тотығуы нәтижесінде пайда болады.
Радикалдардың токсинділігі және олардың патологиялық процестер мен
қартаюдағы қызметі жақсы таныс. Сонда да, соңғы уақытта клетка ішілік
пролиферация, диффенциалдану, ішкі сигналдарды беруші, ион тасымалдаушы
және иммундық жауап процестерін реттеуге қажетті ОБФ өндіретін арнайы
ферменттердің бар болуы жайлы мәліметтер жинақталуда. O2− мұндай
жолдарының бірі – O2 NADFH-пен плазмалық мембрана оксидазаларымен
катализденетін бір реакцияда тотықсыздануы. NADFH - оксидаза (NOX) –
мембранамен байланысқан және цитозоль компоненттерінен тұратын күрделі
ферменттік комплекс. NOX құрамына кіші GTPаза – Ras және Rac деп аталатын
кіші-гірім мономерлі цитоплазмалық белоктар кіреді. Жануар клеткаларының
белоктары Ras гомологты, жануар клеткаларында патологиялық процестермен,
соның ішінде қатерлі ісіктердің түзілуімен байланысқан ОБФ сигналдарын
береді.-
ОБФ биохимиялық эффекттерінің кең спектрі және олардың клетканың
функциялық активтілігіне әсері зерттеудің осы бағытына қызығушылық артып
отырғанын түсіндіреді. ОБФ реакциялық ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.