XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басындағы қоғамдық жағдайдың Отырар өңірі ақындары шығармашылығына ықпалы

Кіріспе
1. XIX ғасырдың соңы мен XX ғасырдың басындағы қоғамдық жағдайдың Отырар өңірі ақындары шығармашылығына ықпалы 6
2. Отырар трагедиясындағы өңірі ақындарының (Майлықожа, Қызыл жырау, Айтбай Белгібаев, Сәдуақас Жақашев, Санбай, Елеусіз, Ергөбек, Байбосын, Жүсіпбек, Шалбәкір Жекмырзаев) әдеби мұралары
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Еліміздің тәуелсіз ел атанып, еркіндікке қол жеткізуі – халқымыздың рухани мұрасын түгендеп, ұлтымыздың мәдениеті мен әдебиетіне, дүниетанымына қайта үңілңп, жаңаша саралап, өзіндік ой қорытуға да мүмкіндік туғызып отыр. Қазақ халқының руханиятын дамытып, эстетикалық талғам-түсінігін жетілдіретін, өмірдегі күрделі құбылыстардың сырын сырлы сөзбен ұқтыратын рухани құндылығының бірі – әдебиет.
Қазақстан Республикасының Президенті Н. Назарбаев “Мәдени мұра” бағдарламасында “... ұлттық мәдениетіміздің ұлықтап, бар мен жоғымызды түгендеп, жүйелеп, келер ұрпаққа аманттау басты мақсат” деп ерекше атап өтті. Сондай-ақ мұндай елдік бағдарлама өткен ғасырлардағы ақын-жазушылар шығармашылығына да, әдеби мәселелерге де толымды түрде жан-жақты сараптама жүргізуге жол ашады.
Олай болса, кеңесиік кезеңге тарихта, әдебиет пен өнерге бүкемеленген шындықтың пердесін ашып, өз кезінде зерттелмей, зерделенбей, танылмай – тарихи, ғылыми, әдеби, мәдени жағынан ойластырсақ, ауадай қажетті міндет.
Қазіргі заманның аса білімпаз, сирек талант иесі, рухани саланың қыр-сырын жетік білген білгір тұлғаларымыздың бірі Ө. Жәнібеков Отырар өркениетінің оңтүстік өлкесінде арқалы ақындар мектебінің пайда болып, қалыптасуына да ықпал еткенін асқан даналықпен дәйектеп берген. ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың бас кезінде күншуақты өңірңмңзде Отырар рухынан бойына қуат, ой-санасына нәр алған тұтас бір ақындар мектебінің қалыптасып, дамуына, сол мектептің көрнекті өкілдерінің соңында өшпес мұралар қалдырып, әдебиетімізді байыта түсуіне осынау өрелі өркениеттің әсері ерекше болғаны сөзсіз.
Өкінішке қарай, Отырар өркениетінің оңтүстік ақындары мектебін қалыптастырудағы ықпалы әлі күнге дейін тұтас ғылыми тұжырым ретінде зерттелмей, өзінің әділ бағасын ала алмай келеді. Еліміздің күнгейіндегі дүниеге келген ақын-жыраулар мен жыршы-күйшілердің туындылары жеке-жеке сарапқа салынып, талдауға түскенімен, олардың шығармаларындағы ортақ сарын, тақырыптың даралығы, көркемдік ерекшеліктің еншілес смпаты және тағы басқа мәселелер әдетте әңгіме өзегінен тыс қалып отыр. Жұмыстың өзектілігі Отырар ақындарының мұрасын тәуелсіздік рухына сай, қазіргі ұлттық жаңғыру үрдісіне үндес саралап, талдау қажеттелегінен көрінеді.

1. Бердібаев Р. Кәусар бұлақ. – Алматы: Жазушы, 1989;
2. Қазақ совет энциклопедиясы, 4-том;
3. Дәуітов С. Жүсіпбек Шайхисламұлы. // "Қазақ әдебиеті" газеті, 15-мамыр, 1987;
4. Мағауин М. Қазақ тарихының әліппесі. – Алматы: Ер-Дәулет, 1994;
5. Елеукенов Ш., Шалғынбаева Ж. Қазақ кітабының тарихы. – Алматы: Санат, 1999;
6. Жиреншин Ә. Қазақ кітаптарының тарихы. – Алматы: Қазақстан, 1971;
7. Қазақ кітабының шежіресі (1807-1917). – Алматы: Рауан, 1996;
8. Кенжебаев Б. XX ғасыр басындағы әдебиет. – Алматы: Білім, 1993;
9. Әдебиеттану. Терминдер сөздігі (Құрастырушылар: З. Ахметов, Т. Шаңбаев). – Алматы: Ана тілі, 1998;
10. Қазақ халық әдебиеті: көп томдық. Айтыс. – Алматы: Жазушы, 1988;
11. Құттыбайұлы Е. Сағындым даусын ботаның... — Шымкент, 1991. – 3-бет;
12. Сонда, 4-бет.
13. Әлімов А. Ақынды есте сақтайық. // Оңтүстік Қазақстан, 1 желтоқсан, 1988;
14. Бердібаев Р. Жыр ғұмыры ұзақ. Айтбай Белгібайұлы 1888-1961 жылдары өмір сүрген ақын. // Социалистік Қазақстан, 1 желтоқсан, 1988;