Тамақтану және денсаулық туралы
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
а) Тағамдардағы қоректік заттар.
б) Ас қорыту жүйесі.
в) Витаминдер. денсаулық тірегі.
г) Тағамдардың химиялық құрамы.
Қорытынды.
Негізгі бөлім.
а) Тағамдардағы қоректік заттар.
б) Ас қорыту жүйесі.
в) Витаминдер. денсаулық тірегі.
г) Тағамдардың химиялық құрамы.
Қорытынды.
Денсаулық -адам өміріндегі ең жоғары бағалы дүние. Адам бақыты- денсаулық. Дүние жүзілік медицина ғылымдарының ұлы өкілдері, денсаулық адамзат баласына тартқан үлкен сыйы деп түсінеді. Адамзат баласының тіршілік өмірінде еңбір бағалы нәрсе, оның денсаулық. Денсаулықты сақтап, оны орынсыз ысырап етпеу керек, үнемі денсаулықтың қорын көбейтіп отыру керек дейді дәрігерлер мен биологтар: Денсаулықты көздің қарашығындай етіп сақтау, денсаулықты сақтау жолын үйрену әрбір адамның басты міндеті. Біз денсаулығымызға немқұрайды қарап оған үлкен зиян келтіреміз.Біздің әрқайсысымыз тамақтану мен ауыз суға ерекше көңіл бөлуге тиіспіз. Тамақтану- өмірді, өсіп-өнуді, денсаулық пен адамның қызметіне деген сақтау тәсілі. Ағза , тамақ және сыртқы орта бірімен –бірі байланысқан. Тамақтану арқылы әрбір адам өзінің денсаулығын сақтау ғұмырын ұзартады. Жүйелі түрде тамақтанудың принциптерін толық білу керек.Өзіңнің қалыпты массаңды біліп, оны бір қалыпта тұрғылықты сақтай білу керек.
1.Ж.Ж.Жатқанбаев. Валеология Алматы 2004ж
Тамақтану және денсаулық.
Жоспары
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
а) Тағамдардағы қоректік заттар.
б) Ас қорыту жүйесі.
в) Витаминдер- денсаулық тірегі.
г) Тағамдардың химиялық құрамы.
Қорытынды.
Кіріспе
Денсаулық -адам өміріндегі ең жоғары бағалы дүние. Адам
бақыты- денсаулық. Дүние жүзілік медицина ғылымдарының ұлы
өкілдері, денсаулық адамзат баласына тартқан үлкен сыйы деп
түсінеді. Адамзат баласының тіршілік өмірінде еңбір бағалы
нәрсе, оның денсаулық. Денсаулықты сақтап, оны орынсыз ысырап
етпеу керек, үнемі денсаулықтың қорын көбейтіп отыру
керек дейді дәрігерлер мен биологтар: Денсаулықты көздің
қарашығындай етіп сақтау, денсаулықты сақтау жолын үйрену
әрбір адамның басты міндеті. Біз денсаулығымызға
немқұрайды қарап оған үлкен зиян келтіреміз.Біздің әрқайсысымыз
тамақтану мен ауыз суға ерекше көңіл бөлуге тиіспіз. Тамақтану-
өмірді, өсіп-өнуді, денсаулық пен адамның қызметіне деген сақтау
тәсілі. Ағза , тамақ және сыртқы орта бірімен –бірі байланысқан.
Тамақтану арқылы әрбір адам өзінің денсаулығын сақтау ғұмырын
ұзартады. Жүйелі түрде тамақтанудың принциптерін толық білу
керек.Өзіңнің қалыпты массаңды біліп, оны бір қалыпта тұрғылықты
сақтай білу керек.
Тағамдардағы қоректік заттар
Тағамдардың негізгі құрылысын жасайтын химиялық
қосылыстар
–белоктар, амин-қышқылдары майлары, көмірсулар рдің тұздары және су.
Белоктардың тіршілік өмірге ең бір қажетті тағамдық
қосылыстардың бірі. Оларды ағзалар жасуша, цитоплазма, жасуша аралық
заттар құрау үшін ағза үнемі пайдаланады. Онсыз тіршілік
иелері биосферада өмір сүре алмайды. Белоктарды аз және көп
болуына
байланысты ағзалар өсіп-дамып отырады. Белоктар болмаған жерде
тіршілік иелері кездеспейді . Белоктардан жасушалар және түрлі
ұлпалар құралады. Белоктар жетіспеген шақта ағзалар өспей қалады.
Ағзалар айналаны қоршаған сыртқы орта факторларының қолайсыз әсеріне
шыдай алмай тіршілігін жояды. Неше түрлі жұқпалы дерттерге
ағзаға қарсы тұра алмайды. Жыныс және жас ерекшеліктеріне
қарай адам белоктарды қажет етеді. Жұмыстардың ауыр және
жеңілдігіне қарай белоктардың қажетті мөлшері өзгеріп отырады.Ауыр
жұмыс істейтін адамдарға құрамында белогы мол тамақтар
беріледі.Әсіресе мал етінен жасалған тағамдар. Ал, ой еңбегін
атқаратындарға әлсіз тағамдар көкөністер беріледі. Мұның бәрі адамның
тіршілік өміріне қажетті биалогиялық шаралар. Тағам денсаулық кепілі.
Белоктың физиологиялық мөлшері ер адамдар үшін күніне 82-118г,
әйелдер үшін -72-87г. Физикалық ауыр жұмыс істейтін адамдарға 6-8г
белок артық беріледі. Майлар . Тағам құрамындағы майларды энергияның
қайнар көзі деп ғалым-биологтар есептейді. Иә, солай да болады.1г
май ыдырағанда немесе тотыққанда 9,3 ккал энергия бөлініп шығады, ал
осындай мөлшерде алынған белоктар -4.1 ккал, көмірсулардан 4.1ккал
энергия бөлініп шығатынын биохимиктер толығымен дәл анықтаған
болатын.Бұл энергияны әрқашанда есте сақтап жүрген дұрыс.Адам
ағзасында май көп жиналады. Әсіресе нерв жүйелерін тканьдарда май
өте көп болады. Ағзада майлар жетіспейтін болса,онда
ағзадағы иммунитет жойылады. Ішкі органдардың қызметі
бұзылады. Ал, мал майлары ағзаға көп келетін болса да жақсы нәтиже
бермейді. Зат алмасу үрдісі бұзылады. Адам ағзасында бірнеше
қатерлі склероз дерті пайда болады. Бірақ мал майлары өсімдік
майларымен айырбастауға болмайды. Көмірсулар ең алдымен энергияның
ең бір қайнар көзі ретінде бағаланады. Сонымен бірге көмірсулар
жасушылар мен ткандардың құрылуына қажетті құрылыс материалдары
ретінде бағаланады.Көмірсулар адам өмірінде айрықша тіршілік рөлін
атқарады.Көмірсуларсыз жер бетінде тіршілік иелері пайда болмайды да
ол дамымайды да.Көмірсулардың ағзалардағы қоры онша көп болмайды.
Ағзаның қызмет жағдайына қарай өзгеріп отырады. Ауыр жұмыс
істейтін адамдарға қант жеудің қажеті жоқ. Қант ағзаны дертке
шалдықтырады. Әсіресе, рафинацияланған шақпақ қант пен құмшекер.
Көмірсулар-тағамдардың ең негізгі бөлігін құрайды. Адам ағзасының
физиологиялық мөлшері болады. Ол үшін адам 247-602 көмірсуларды
пайдалану керек. Олар жеген тамақтармен ағзаларға келіп
отырады. Дене шынықтырумен айналысқан адамдар көмірсуларды көп
пайдаланады. Ағзаға ауыр жүктеме ағзаға түскенде, көмірсулар
биологиялық жолмен жанып кетіп отырады. Өйткені ағзаға энергия қажет.
Ағзаға көмірсулар өсімдіктерден азық-түлік арқылы келіп түседі.
Олардың ішіндегі ең маңыздысы крахмалдар.Гликоген орталық нерв
жүйесін реттеп тұратын органикалық қосылыс. Ол ағзаға -бауырда
жиналады. Мөлшері үнемі өзгеріске ұшырап отырады. Кейбір кездерде
гликогеннің мөлшері көбейіп, кейде азайып кетіп тұрады. Әдетте бір
қалыпта тұрақты болып тұрғанда денсаулық болады. Қанттарды мүлдем
жемей қоюға тағы да болмайды. Азғантай мөлшерде жеп отырған жөн.
Көп жесе адам толып кетеді де ғұмыры қысқарады. Ішектегі
микрофлоралар не азайып, немесе көбейіп кетеді. Көбейген кезде
ағзаға май көп жиналып атреосклероз дами түседі. Жас кезде күніне
100г қант жеуге болады. Ал, 40-тан асқаннан кейін күніне 50-
60,қант жеген дұрыс. Белое тәулігіне 80-100г ,оның ішінде 55%
жануар белогы , 50-45% өсімдік белогы. Тәулігіне ағзаның 1кг
массасына 1-12 жастағы балаларға бұл қажеттілік көбірек -тәулігіне-
1.5 гкг, дене массасына, әйел екі қа-бат болғанда 3-4-1кг ағза
массасына болуы тиіс.Май тәулігіне 80-100г, оның ішінде 25-30г
өсімдік майы, 30-35% сарымай , қалғаны - тоң май. Көмірсу тәулігіне
-400-500г керек, оның ішінде крахмал-70%, қант-20%,пекин заттар-3%
клетчатка -2%, ішіп-жейтін тамқтың калория-лық қуатын есептеп отыру
керек. Оны әрбір сауатты және саналы оқыған адамдар лезде есепте
шығады. Ағзада энергиялық және валеологиялық тепе-теңдік жасалынуы
тиіс. Яғни , ағзаға тамақпен түскен энергия ағзаның энергиялық
және биологиялық шығындарына сай теңестіріліп тұруы керек.
Тағмадардың калориясынан ағзалардан босайтын энергия 5% -артық
болмағын. Тағамдардың ұтымды болуы үшін тағам ішудің дұрыс ғылыми
тәртібі болады. Оның тәуліктік саны мөлшерін ,мерзімін,дұрыстап алдын
ала жасап қоюдың денсаулық үшін маңызы айрықша. Тамақты мөлшерден
артық ішу ағзалардағы май қорын көбейтіп жіберіп денсаулыққа
зиянын тигізеді. Ағзаның массасы жоғарылайды ағзада артық май қоры
жиналады. Денсаулық үшін бұл құбылыс пайдалы деп айта алмаймыз.
Артық ағза массасы -гипертония, қант диабеті, жүрек қызметінің
жеткіліксіздігі, қоректен семіру- тағы басқа көптеген ауру-лардың
пайда болуына себепкер болады. Өмірге қатерлі факторлардың
қатарына талапсыз кіре алады. Артық ағза массасы- адам
мөлшерінен көп алған кезд, яғни ағза массасы тиіс массасынан асып
кеткен де байқалады. Шынайы ағза массасы проценттік ауытқу санына
қарай толудың-семірудің тор деңгейін анықтайды.
Ас қорыту жүйесі
Ішкен тағамдар ас қорыту органдарында механикалық және
химиялық өңдеуден кейін, ол сулы сұйықтыққа айналып ,ішекке өтеді.
Ішекте тағам ар қарай қорытылады, ішектің сору қасиетіне байланысты,
қанға және лимфаға түседі. Тамақ қанға және лимфаға түскеннен
соң белоктардан –амин қышқылдары, майлардан-глицерин және май
қышқылдары, гликогеннен-қанттар бөлініп шығып отырғанда ағзада қажетті
пластикалық және энергетикалық заттар ситезделіп отырады. Тағамның
құрамында 650 әр түрлі қосылыстар бар. Олардың ең бастысы белок,
май,көмірсу, микро және макроэлеметтер фосфор, кальций, натрий,
йод,кобальт, қалйы, марганец, калий және т.б. Сонымен бірге тағамдық
заттар құрамында витаминдер, органикалық қышқылдар, фитонцидтер, крахмал
бар, клетчаткалар болады. Ұтымды тамақтану – ол клеткалар құрамына
қажетті заттар мен ағзаны қамтамасыз ететін қуат, қимыл және тағы
басқа қажеттігін өтейтін,заттар алмасуын қажетті деңгейге ұстайтын
тағамдарды пайдалану. Жүйелі түрде тамақтанудың негізгі элементтері
мына төмендегідей:
1) тәуліктік қоректік заттардың ара қатынасының
үйлесімді балансын сақтау;
2) дұрыс тамақ ішуді тәртібі, рационалды тамақтану- ол тамақтың
қуаты мен сапалық химиялық құрамын, қоректік заттардың деңгейлік
арақатынасының тұрақтылығын, қорты-луын және гигиеналық жағынан
тазалығын ескертудіқажет етеді. Сондай-ақ, тамқтану режимін,
ұзақтығын, сапалық шамасына химиялық құрамын анықтауды керек
етеді. Егер біз дұрыс түрде тамақтанатын болсақ еске ұстау
қабілетіміз артып, денеміз сауығып, көңіл-күйіміз көтеріле
түсетіні сөзсіз.
Витаминдер- денсаулық тірегі
Витаминдер деп химиялық табиғаты әр түрлі органикалық
заттарды айтады. Витамин латынша vita-өмір, тіршілік, vitamin-
тіршілік амины деген мағынаны білдіреді. Олар тағамдық заттармен
организмге зат алмасуға, организмнің өсіп-өнуіне әсерін тигізеді.
Организмнің қорғаныштық қабілетін арттыруда
витаминдердің атқаратын міндеті өте зор .Егер тамақтану дұрыс
жолға қойылмаса, яғни күнделікті пайдаланатын тағамдарымызда
организмдерге қажетті витаминдер мөлшері жеткіліксіз болса, онда
организм әлсіреп, ол әр түрлі ауруларға шалдығады,оның өсіп-өнуі
нашарлайды. Витаминдер, сол сияқты, жоғары дәрежелі өсімдіктер мен
микроорганизмдердің қалыпты өсуі мен дамуы үшін қажетті заттар.
Организмге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспары
Кіріспе.
Негізгі бөлім.
а) Тағамдардағы қоректік заттар.
б) Ас қорыту жүйесі.
в) Витаминдер- денсаулық тірегі.
г) Тағамдардың химиялық құрамы.
Қорытынды.
Кіріспе
Денсаулық -адам өміріндегі ең жоғары бағалы дүние. Адам
бақыты- денсаулық. Дүние жүзілік медицина ғылымдарының ұлы
өкілдері, денсаулық адамзат баласына тартқан үлкен сыйы деп
түсінеді. Адамзат баласының тіршілік өмірінде еңбір бағалы
нәрсе, оның денсаулық. Денсаулықты сақтап, оны орынсыз ысырап
етпеу керек, үнемі денсаулықтың қорын көбейтіп отыру
керек дейді дәрігерлер мен биологтар: Денсаулықты көздің
қарашығындай етіп сақтау, денсаулықты сақтау жолын үйрену
әрбір адамның басты міндеті. Біз денсаулығымызға
немқұрайды қарап оған үлкен зиян келтіреміз.Біздің әрқайсысымыз
тамақтану мен ауыз суға ерекше көңіл бөлуге тиіспіз. Тамақтану-
өмірді, өсіп-өнуді, денсаулық пен адамның қызметіне деген сақтау
тәсілі. Ағза , тамақ және сыртқы орта бірімен –бірі байланысқан.
Тамақтану арқылы әрбір адам өзінің денсаулығын сақтау ғұмырын
ұзартады. Жүйелі түрде тамақтанудың принциптерін толық білу
керек.Өзіңнің қалыпты массаңды біліп, оны бір қалыпта тұрғылықты
сақтай білу керек.
Тағамдардағы қоректік заттар
Тағамдардың негізгі құрылысын жасайтын химиялық
қосылыстар
–белоктар, амин-қышқылдары майлары, көмірсулар рдің тұздары және су.
Белоктардың тіршілік өмірге ең бір қажетті тағамдық
қосылыстардың бірі. Оларды ағзалар жасуша, цитоплазма, жасуша аралық
заттар құрау үшін ағза үнемі пайдаланады. Онсыз тіршілік
иелері биосферада өмір сүре алмайды. Белоктарды аз және көп
болуына
байланысты ағзалар өсіп-дамып отырады. Белоктар болмаған жерде
тіршілік иелері кездеспейді . Белоктардан жасушалар және түрлі
ұлпалар құралады. Белоктар жетіспеген шақта ағзалар өспей қалады.
Ағзалар айналаны қоршаған сыртқы орта факторларының қолайсыз әсеріне
шыдай алмай тіршілігін жояды. Неше түрлі жұқпалы дерттерге
ағзаға қарсы тұра алмайды. Жыныс және жас ерекшеліктеріне
қарай адам белоктарды қажет етеді. Жұмыстардың ауыр және
жеңілдігіне қарай белоктардың қажетті мөлшері өзгеріп отырады.Ауыр
жұмыс істейтін адамдарға құрамында белогы мол тамақтар
беріледі.Әсіресе мал етінен жасалған тағамдар. Ал, ой еңбегін
атқаратындарға әлсіз тағамдар көкөністер беріледі. Мұның бәрі адамның
тіршілік өміріне қажетті биалогиялық шаралар. Тағам денсаулық кепілі.
Белоктың физиологиялық мөлшері ер адамдар үшін күніне 82-118г,
әйелдер үшін -72-87г. Физикалық ауыр жұмыс істейтін адамдарға 6-8г
белок артық беріледі. Майлар . Тағам құрамындағы майларды энергияның
қайнар көзі деп ғалым-биологтар есептейді. Иә, солай да болады.1г
май ыдырағанда немесе тотыққанда 9,3 ккал энергия бөлініп шығады, ал
осындай мөлшерде алынған белоктар -4.1 ккал, көмірсулардан 4.1ккал
энергия бөлініп шығатынын биохимиктер толығымен дәл анықтаған
болатын.Бұл энергияны әрқашанда есте сақтап жүрген дұрыс.Адам
ағзасында май көп жиналады. Әсіресе нерв жүйелерін тканьдарда май
өте көп болады. Ағзада майлар жетіспейтін болса,онда
ағзадағы иммунитет жойылады. Ішкі органдардың қызметі
бұзылады. Ал, мал майлары ағзаға көп келетін болса да жақсы нәтиже
бермейді. Зат алмасу үрдісі бұзылады. Адам ағзасында бірнеше
қатерлі склероз дерті пайда болады. Бірақ мал майлары өсімдік
майларымен айырбастауға болмайды. Көмірсулар ең алдымен энергияның
ең бір қайнар көзі ретінде бағаланады. Сонымен бірге көмірсулар
жасушылар мен ткандардың құрылуына қажетті құрылыс материалдары
ретінде бағаланады.Көмірсулар адам өмірінде айрықша тіршілік рөлін
атқарады.Көмірсуларсыз жер бетінде тіршілік иелері пайда болмайды да
ол дамымайды да.Көмірсулардың ағзалардағы қоры онша көп болмайды.
Ағзаның қызмет жағдайына қарай өзгеріп отырады. Ауыр жұмыс
істейтін адамдарға қант жеудің қажеті жоқ. Қант ағзаны дертке
шалдықтырады. Әсіресе, рафинацияланған шақпақ қант пен құмшекер.
Көмірсулар-тағамдардың ең негізгі бөлігін құрайды. Адам ағзасының
физиологиялық мөлшері болады. Ол үшін адам 247-602 көмірсуларды
пайдалану керек. Олар жеген тамақтармен ағзаларға келіп
отырады. Дене шынықтырумен айналысқан адамдар көмірсуларды көп
пайдаланады. Ағзаға ауыр жүктеме ағзаға түскенде, көмірсулар
биологиялық жолмен жанып кетіп отырады. Өйткені ағзаға энергия қажет.
Ағзаға көмірсулар өсімдіктерден азық-түлік арқылы келіп түседі.
Олардың ішіндегі ең маңыздысы крахмалдар.Гликоген орталық нерв
жүйесін реттеп тұратын органикалық қосылыс. Ол ағзаға -бауырда
жиналады. Мөлшері үнемі өзгеріске ұшырап отырады. Кейбір кездерде
гликогеннің мөлшері көбейіп, кейде азайып кетіп тұрады. Әдетте бір
қалыпта тұрақты болып тұрғанда денсаулық болады. Қанттарды мүлдем
жемей қоюға тағы да болмайды. Азғантай мөлшерде жеп отырған жөн.
Көп жесе адам толып кетеді де ғұмыры қысқарады. Ішектегі
микрофлоралар не азайып, немесе көбейіп кетеді. Көбейген кезде
ағзаға май көп жиналып атреосклероз дами түседі. Жас кезде күніне
100г қант жеуге болады. Ал, 40-тан асқаннан кейін күніне 50-
60,қант жеген дұрыс. Белое тәулігіне 80-100г ,оның ішінде 55%
жануар белогы , 50-45% өсімдік белогы. Тәулігіне ағзаның 1кг
массасына 1-12 жастағы балаларға бұл қажеттілік көбірек -тәулігіне-
1.5 гкг, дене массасына, әйел екі қа-бат болғанда 3-4-1кг ағза
массасына болуы тиіс.Май тәулігіне 80-100г, оның ішінде 25-30г
өсімдік майы, 30-35% сарымай , қалғаны - тоң май. Көмірсу тәулігіне
-400-500г керек, оның ішінде крахмал-70%, қант-20%,пекин заттар-3%
клетчатка -2%, ішіп-жейтін тамқтың калория-лық қуатын есептеп отыру
керек. Оны әрбір сауатты және саналы оқыған адамдар лезде есепте
шығады. Ағзада энергиялық және валеологиялық тепе-теңдік жасалынуы
тиіс. Яғни , ағзаға тамақпен түскен энергия ағзаның энергиялық
және биологиялық шығындарына сай теңестіріліп тұруы керек.
Тағмадардың калориясынан ағзалардан босайтын энергия 5% -артық
болмағын. Тағамдардың ұтымды болуы үшін тағам ішудің дұрыс ғылыми
тәртібі болады. Оның тәуліктік саны мөлшерін ,мерзімін,дұрыстап алдын
ала жасап қоюдың денсаулық үшін маңызы айрықша. Тамақты мөлшерден
артық ішу ағзалардағы май қорын көбейтіп жіберіп денсаулыққа
зиянын тигізеді. Ағзаның массасы жоғарылайды ағзада артық май қоры
жиналады. Денсаулық үшін бұл құбылыс пайдалы деп айта алмаймыз.
Артық ағза массасы -гипертония, қант диабеті, жүрек қызметінің
жеткіліксіздігі, қоректен семіру- тағы басқа көптеген ауру-лардың
пайда болуына себепкер болады. Өмірге қатерлі факторлардың
қатарына талапсыз кіре алады. Артық ағза массасы- адам
мөлшерінен көп алған кезд, яғни ағза массасы тиіс массасынан асып
кеткен де байқалады. Шынайы ағза массасы проценттік ауытқу санына
қарай толудың-семірудің тор деңгейін анықтайды.
Ас қорыту жүйесі
Ішкен тағамдар ас қорыту органдарында механикалық және
химиялық өңдеуден кейін, ол сулы сұйықтыққа айналып ,ішекке өтеді.
Ішекте тағам ар қарай қорытылады, ішектің сору қасиетіне байланысты,
қанға және лимфаға түседі. Тамақ қанға және лимфаға түскеннен
соң белоктардан –амин қышқылдары, майлардан-глицерин және май
қышқылдары, гликогеннен-қанттар бөлініп шығып отырғанда ағзада қажетті
пластикалық және энергетикалық заттар ситезделіп отырады. Тағамның
құрамында 650 әр түрлі қосылыстар бар. Олардың ең бастысы белок,
май,көмірсу, микро және макроэлеметтер фосфор, кальций, натрий,
йод,кобальт, қалйы, марганец, калий және т.б. Сонымен бірге тағамдық
заттар құрамында витаминдер, органикалық қышқылдар, фитонцидтер, крахмал
бар, клетчаткалар болады. Ұтымды тамақтану – ол клеткалар құрамына
қажетті заттар мен ағзаны қамтамасыз ететін қуат, қимыл және тағы
басқа қажеттігін өтейтін,заттар алмасуын қажетті деңгейге ұстайтын
тағамдарды пайдалану. Жүйелі түрде тамақтанудың негізгі элементтері
мына төмендегідей:
1) тәуліктік қоректік заттардың ара қатынасының
үйлесімді балансын сақтау;
2) дұрыс тамақ ішуді тәртібі, рационалды тамақтану- ол тамақтың
қуаты мен сапалық химиялық құрамын, қоректік заттардың деңгейлік
арақатынасының тұрақтылығын, қорты-луын және гигиеналық жағынан
тазалығын ескертудіқажет етеді. Сондай-ақ, тамқтану режимін,
ұзақтығын, сапалық шамасына химиялық құрамын анықтауды керек
етеді. Егер біз дұрыс түрде тамақтанатын болсақ еске ұстау
қабілетіміз артып, денеміз сауығып, көңіл-күйіміз көтеріле
түсетіні сөзсіз.
Витаминдер- денсаулық тірегі
Витаминдер деп химиялық табиғаты әр түрлі органикалық
заттарды айтады. Витамин латынша vita-өмір, тіршілік, vitamin-
тіршілік амины деген мағынаны білдіреді. Олар тағамдық заттармен
организмге зат алмасуға, организмнің өсіп-өнуіне әсерін тигізеді.
Организмнің қорғаныштық қабілетін арттыруда
витаминдердің атқаратын міндеті өте зор .Егер тамақтану дұрыс
жолға қойылмаса, яғни күнделікті пайдаланатын тағамдарымызда
организмдерге қажетті витаминдер мөлшері жеткіліксіз болса, онда
организм әлсіреп, ол әр түрлі ауруларға шалдығады,оның өсіп-өнуі
нашарлайды. Витаминдер, сол сияқты, жоғары дәрежелі өсімдіктер мен
микроорганизмдердің қалыпты өсуі мен дамуы үшін қажетті заттар.
Организмге ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz