Тмд елдеріндегі кітап басып шығарудың дәстүрлі әдістері

КІРІСПЕ

Адамзат баласының қол жеткізген ұлы игіліктерінің бірі - білім қазынасы. Ал білім сипаты алуан түрлі. Ол ұрпақтан ұрпаққа ауызша, жазбаша түрде немесе көркем әдебиет арқылы да жеткен. Кітап - адам баласының сан ғасырлық ақыл - ойының жемісі, тарихы мен тағылымының алтын сандығы.

Кітап таңдап талғап оқи білу, оны түсіну мен түйсіну, алған әсеріңді өмір қажетіңе жарата білу - әрбір адамның білігі мен білімін, пайымы мен парасатын айқындайтын алғы шарттардың бірі. «Кітап маған тақтан да қымбат», - деп атап көрсеткен Шекспир.

XX ғасыр артта қалды. Бүгінде ғалымдар мен жазушылар өткен ғасырды тұтастай сипаттап беретін сөз тіркесін іздеуде. Әр түрлі нұсқалар айтылуда: әлеуметтік революциялар ғасыры, әлемдік соғыстар ғасыры, радио, кино, телевидение, электроника ғасыры, тағы сол сияқты.

Ғылым мен техниканың дамуы, қоғамның дамуымен бірге кітап та дами түседі. Кітап - адам баласының сан ғасырлық ақыл-ойының жемісі, тарихы мен тағылымының алтын сандығы. Адамның рухани әлеміне ықпал етуші құрал. Кітаптың әсерінен әрбір индивидтің санасында сан қилы идеялар, ой-тұжырымдар пайда болады. «Кітап дегеніміз - алдыңғы ұрпақтың артқы ұрпаққа қалдырған рухани өсиеті. Кітап оқудан тиылсақ, ой ойлаудан да тиылар едік», - деген еді Ғабит Мүсірепов.

Зерттегелі отырған дипломдық жұмыстың тақырыбы - «ТМД елдерінің тәуелсіздік жылдарындағы баспа ісінің даму ерекшеліктері». Сан ғасырлар бойы адамның білімін одан әрі арттыруға құштарлығы арта түскен. Сол себепті әр елде басылып шығып жатқан кітапқа, кітап басу ісіне, оның тарихына деген қызығушылық артады.

Зерттеудің зәрулігі: Бұрын-соңды қазақ тілінде зерттелмеген бұл соны тақырып бүгінде зерттеуге зәру.

Зерттеудің өзектілігі: ТМД мемлекеттерінің кітап ісі жайындағы зеттелмеген тың материалдарды зерттеп, білімімізді толықтыру, ежелгі кітап басу ісі мен бүгінгі өмірдегі кітап ісінің жағдайы жөніндегі ақпартты молайту.

Зерттеу мақсаты:

- ТМД елдері баспалараның құқықтық-құрылымдық ерекшеліктерін айқындау;

- ТМД-дағы кітап безенінің айырмашылықтарын сипаттау;

- ТМД құрамындағы елдердің кітап нарығының дамуына сараптама жасау;

- ТМД елдерінің тәуелсіздік жылдарындағы ең ірі баспалар қызметінің ерекшеліктерін анықтау;

- ТМД елдерінің тәуелсіздік жылдарындағы кітап тарату мәселелерімен танысу;

- кітап шығарудың қазіргі заманға сай технология түрлеріне шолу жасау.

Зерттеу нысаны: ТМД елдерінің тәуелсіздік жылдарындағы баспа ісінің даму ерекшеліктері

Жұмыстың композициялық құрылымы: өзіндік жұмыс Кіріспе, Негізгі бөлім, Қорытынды, Пайдаланылған әдебиет тізімінен тұрады.

I ТАРАУ. ТМД ЕЛДЕРІНДЕГІ КІТАП БАСЫП ШЫҒАРУДЫҢ ДӘСТҮРЛІ ӘДІСТЕРІ

1. 1 Қазақстандағы кітап басу ісі: қазіргі жағдайы және даму болашағы

Қазақ кітабы қазақ тілінің сақталуының кепілдігі бола отырып, халықтың білім алуына, тіл мен әдебиеттің, республиканың қоғамдық және ғылыми өмірінің дамуында маңызыр зор.

1920 жылдың қараша айында, Қазақстанның (сол кезде Қырғыз (Қазақ) Автономиялық Социалистік Республикасының) бірінші астанасы Орынбор қаласында, мемлекеттік баспа орнының құрылуы туралы Ереже қабылданды. Ол баспа Киргосиздат, онан кейін Казгосиздат деп аталған болатын. Аталмыш ереже қазақ кітабы тарихының айтулы кезеңі болды.

Осыған дейінгі уақыт аралығында Қазақстан баспа ісі саяси, әлеуметтік-экономикалық әдебиеттерді шығарушылардың арасында алда келді. Мұнда философиялық, әскери-патриоттық әдебиеттер, өнеркәсіп, техника, медицина салаларына байланысты кітаптар қазақ, орыс, ұйғыр, неміс тілдерінде шығарылды.

Еліміз тәуелсіздік алғаннан кейін көкейкесті реформаларды жүзеге асыруға, айқын экономиканы құруға тырысты. Сол уақыттан бастап қазақ кітап ісінің тарихының дамуында жаңа кезең басталды. Нарықтық экономикаға көшу жағдайында екі мемлекеттік және 300 жеке меншік баспалар пайда болды. 2005 жылы 377 баспадан 8650 баспа қағаздары шығарылды.

Тәуелсіз Қазақстанның кітап басу ісі жаңа нарықтық қатынастардың жағдайларына төтеп бере алмаған ескі, кеңестік кітап басу жүйесінің күйреуінен бастау алады. Егер сол тұста мемлекет тарапынан қолдау көрсетілмесе, қазіргі уақытқа дейін шығынға батып, кітап нарығындағы бәсекелестікке шыдай алмай, әу баста-ақ жабылып қалушы еді.

Қазақстанның тәуелсіздік алып, нарықтық экономикаға көшуімен байланысты республикадағы баспалар қызметі мен баспа ісінің жай-күйі түбірлі өзгерістерге ұшырады. Бұрынғы мемлекеттік баспалардың орнына жеке меншік баспалар пайда болды. Баспа, полиграфия және кітап саудасы сияқты бұрын бір орталықтан жоспарлы түрде басқарылып, мемлекеттік жоспармен бірыңғай, бір бағытта жұмыс істейтін күрделі сала заман талабына сай өзгерді. Бұрынғы «Қазақстан», «Жазушы», «Жалын», «Рауан», «Өнер», «Қайнар», «Ғылым», «Білім», «Санат», «Балауса», «Ана тілі», «Қазақ энциклопедиясы», «Дәуір», «Сарыарқа» баспаларымен бірге «Жеті жарғы», «Жібек жолы», «Атамұра», «Өлке», «Ел», «ЕР-Дәулет», тағы басқа ондаған жекеменшік Баспалар пайда болды. Қазақстан Президентінің «Мемлекеттік билік органдарының бұқаралық ақпарат құралдарын, мемлекеттік кітап шығару ісін нарықтық қатынастарға көшу кезеңінде қорғаудың шұғыл шаралары туралы» Жарлығы елдегі Баспа ісінің дамуына бағыт-бағдар берді.

Ең атақтылары мыналар: «Алтын қор», «Алаш мұрасы», «Отырар кітапханасы», «Ғибратты ғұмыр», «Лауреаты Нобелевской премии», «Библиотека мировой литературы», «Детская энциклопедия», «Детская мировая литература», «Современная казахская поэзия», «Современная казахская проза» және басқалар.

2004 жылдан бастап Қазақстан Республикасы ТМД елдерінің мерзімді басылым, кітап басу, кітап тарату мен баспаханалар аясындағы бірлестік бойынша Мемлекетаралық кеңесте төрағалық етті. 2005 жылдың 1 нен 3 дейінгі аралықта Алматыда ортаазиялық мемлекеттердің қатысуымен «Ұлы Жібек жолымен» атты ІІІ халықаралық кітап және баспахана жәрмеңкесі өтті. 2005 жылдың 19 тамызында өткен XVII Мәскеудің халықаралық кітап және баспахана жәрмеңкесі аясында Мәскеу қаласында ТМД мемлекет-қатысушыларының «Кітап өнері» атты 2-халықаралық байқауы болып өтті. Конкурстың бас жүлдесіне «Кентавры Великой степи» кітабы ие болды. «Арт-книга» номинациясы бойынша ІІ дәрежелі дипломмен «Атамұра» баспасынан шыққан Пауло Коэльоның «Захир» романы марапатталды. «Менің елім» номинациясы бойынша ІІІ дәрежелі дипломды «Алматыкітап» баспасынан шыққан «Традиции и обряды казахского народа» атты кітап алды. Осы сияқты дипломдар «Победа» номинациясынан мына кітаптар озып шықты: «Балалар әдебиеті» және «Фолиант» баспасының өнімі «Тағзым-Поклонимся тем годам», сонымен қатар «Күлтегін» баспасынан шыққан «Полный атлас памятников Орхона» атты кітап.

2006 жылдың 16 наурызында Астана қаласында «Әлеуметтік маңызды әдебиет түрлері» атты бюджеттік бағдарлама бойынша 2005 жылы шыққан кітаптар жәрмеңкесі болды. Көлемін көтеру шыққан әдебиеттердің сандық және сапалық деңгейіне әсер етті. 2005 жылы 377 атаулы баспалардан 8650 баспалық қағаздар шығарылған, «Әлеуметтік маңызды әдебиет түрлері» атты бюджеттік бағдарлама бойынша мынадай түр мен темада басылды: балалар әдебиеті, энциклопедиялық әдебиет, сөздік-анықтамалық әдебиет, «Қазіргі қазақ прозасы», «Қазіргі қазақ поэзиясы», Документалды-көркем әдебиет, музыкалық әдебиет, заң әдебиеттері, қоғамдық-саяси әдебиет, ғылыми-атақты әдебиет және тағы басқа.

Мәдениет және ақпарат министрлігінің ақпарат және мұрағат Комитеті баспалар арасында мемлекеттік тапсырыспен кітап шығару жөнінде мемлекеттік саясатты жасайды.

Мемлекеттік бағдарламаны жүзеге асыру барысындағы бюджеттік тапсырыстар мен тематикалық жоспарларды қалыптастырудың басты күші халықтың сұранысындағы қажетті әдебиеттерді жоғары сапалы өнімдер өндірісіне жүктейді.

Кітап басудың ең даңқты бағыты көпұлтты қазақстандық мәдениетті, ұлттық және әлемдік мәдени мұраны насихаттайтын әсем безендірілген балалар әдебиеті, әлемдік балалар классикасы, Қазақстанның белгілі тұлғаларының мемуарлары, музыкалық әдебиеттер мен басқа да басылымдар болып табылады.

Қоғамның әлеуметтік және рухани дамуы үшін ұлттық әдебиет пен жазбаның бірігуі мен ең үздік әлемдік, ғылыми, мәдени жетістіктер негізінде мемлекеттік тілдегі гуманитарлық білімнің толықтай қорын қалыптастыруды алға қойып отыр. 2006 жылы «Мемлекеттік тіл - тұғырың», «Литература на языках народов Казахстана», «Сардар» серияларында кітаптар шығады.

Қазақстанның кітап басу ісі бүгінде бұрын-соңды болмаған дамуды бастан кешіріп отыр. Кітап дүкендерінің сөрелері түрлі тақырыптағы кітап өнімдеріне толы. Жыл сайын ондаған баспаның мыңдаған баспа өнімдері республиканың кітап нарығына әкелінеді. Шетелден, әсіресе, Ресейден, келетін кітап басылымдары ағыны оқырман қауымға зор таңдау береді.

«Тұтынушы кітапты не үшін сатып алады?» деген қарапайым сұрақтың дәл сондай қарапайым жауабын табу қиын. Егер кітапты полиграфиялық өнім ретінде емес, сатып алу-сату операциясының объектісі етіп алсақ қана жауабын таба алатын сияқтымыз.

Оқырман қандай кітапты іздейді және ақшаны не үшін төлейді? Өте қарапайым жауап: ол кітаптағы ақпаратты, білімді сатып алады. Алайда, қазіргі заманда бұл ақпаратты бұқаралық ақпарат құралдарынан, интернет, лазерлік дисктерден ала алады. Басқа болжамы: оқу құралы емтихан және сынақ тапсыру үшін қажет, ал кітапхана қорында мұндай оқу құралы жоқ.

Сонымен, бір жағынан кітап сатып алушы кітапқа ақша төлейді, ал екінші жағынан - нені сатып алады? Түптемені? Әлде суретпен көркемделген кітап беттерін бе? Әрине, оқырманды қызықтыратын басты нәрсе - кітап мазмұны. Кітаптағы қорытылған пайда - оқырманның өз бетінше өзінің рухани, материалдық, интеллектуалдық қажеттіліктерін қанағаттандыру мүмкіндігі.

Қазіргі кезде кiтап өз бағасын азайтып, құнын жоғалтып барады. Бiрақ мұның бiрнеше түйткiлi бар:

Бiрiншiден, бағасы түскенде, кiтаптың саудадағы бағасы көтерiлдi, ал рухани бағасы, оқырманды тарту құны төмендедi.

Екiншiден, басқа тiлдегi кiтаптар өтiмдi болып, қазақ кiтабының құны түстi. Бiр кезде нарық заманының табалдырығынан аттап, капиталистiк қоғам талабына бейiмделе алмай, өзiмiз қалай қиналсақ, ендi Кiтабымыз да сол күйдi бастан кешуде. Басқа елден келген өзге тiлдегi көздiң жауын алатын түрлi-түстi кiтаптардың көлеңкесiнде қалып, сөрелерден тапжылмай тұр. Оған Кiтап кiнәлi емес, әрине. Оны шығаруды, сапалы, мазмұнды етуді, халыққа насихаттап, таратуды ұйымдастыра алмай отырған өзіміз ғана. Әрине, кітап басып шығарып жатқан баспагерлердің еңбегі еш болмасын, қазір мазмұнды, рухани азық боларлық бiршама кiтаптар жарық дүниенiң бетiн көрiп жатыр. Бiрақ жетiм баланың күйiн кешкен ол кiтаптар - көбiне тастанды, өйткенi олардың қамқор қолға - кiтапқұмар оқырманға жетуi қиын. Ірі-ірі кітап дүкендерінде импорттық кітаптарды көздің жауын алғызып, сөрелерге тізіп қойған. Түрлі-түсті безендірілген балалар әдебиетін көрдіңіз бе? Иә, тек олардың барлығы шет елден келген кітаптар. Осыдан кейін «кітап өтімді тауар емес» деп көріңіз. Онда самсаған кітап дүкендері қайдан пайда болды? Импорттық кітаптар неге өтімді?

Жалпы, елімізде нарық өнері қалыптаспаған. Қазіргі кезде қазақ тіліндегі шығармалардың кітап сөрелерінде тапжылмай тұруы дағдыға айналды. Бұдан қазақ оқырмандарының азшылығы бірден байқалады. Мәселен, бар-жоғы 2 мың данамен жарық көрген кітаптар дүкендерде жылдап өтпей тұрады. Әрине, қазақ тілінде құнды кітаптар мүлде жоқ деуден де аулақпын. Өйткені «Қазығұрт», «Арыс» баспаларының кітаптары оқырман талғамынан шығады деп ойлаймын. Бірақ оларды басқа да «кітапсымақтар» жуып кетіп жатыр.

Мүмкін бұны қазақ әдебиетіндегі рухани/шығармашылық дағдарыс салдарының «жемісі» деп түсіну қажет шығар, қалай болса да, жақсы деген атқа лайық қазақ тілді кітаптардың бәрі дерлік өткен ғасырда жазылған, қазіргілердің көбі кітап шығаруды атақ-даңққа жетудің оңай жолы деп санайды, ал сол кітаптың ішін ақтарсаңыз, тұшымды ештеңе жоқ.

Кеңес одағы кезінде көркем шығармалар сиясы кеппей жатып сыншылардан бата алып жатты. Сын көп еді, сынға төтеп берген соң ғана саудаға түсетін болған, тәрбиелік маңызы зор шығармалар қазақты рухани ашаршылықтан құтқарды, рухын түсірмеді, жігерін жаныды. Кітап таралымдары бірнеше он мыңдаған данамен есептелетін болған. Қазіргі кезде кітап басып шығару мүмкіндігі көп болғанымен, сапасы жағынан әлі күнге дейін жоғары дәрежеден көрінбей отыр.

Бүгінгі толқын әдебиеттің жаңа сипатын әлі де іздеп жүрген секілді. «Жалын», «Қазақ әдебиеті» секілді басылымдарды қарап отырсақ, жазатындар бар, бірақ көпшіліктің көңілінен шығатындай жазушы аз (мүмкін осыған оқырманның өзі кінәлі шығар) . Оның ішінде еліктеу, модернизмге ұмтылу сияқты. Бір сөзбен айтқанда, стиль қалыптаспаған. Бүгінгі қолтаңбалық сонылықты байқауға болатын жазушылардан Роза Мұқанова, Айгүл Кемелбаева, Лира Қонысты айтар едім, әттең, кітап дүкендерінде оларды көрген емеспін.

Кітап басу ісі тарихы кітаптану ғылымының құрамдас бөлігі ретінде бұл жүйеге қолжазба кітап пен баспа кітап тарихы, библиополистика, библиографиятану, кітапханатану, кітап әлеуметі тәрізді жеке ғылыми пәндерімен кіреді. Бүгінде де кітап бұрынғыша коммуникативтік міндеттерді атқарады.

1991-2008 жылдардағы кітап басылымдарының тақырыптық бағыты

Қазақстандағы саяси, әлеуметтік және өмірдің басқа жақтарындағы өзгерістер, баспадан шығатын кітап өнімдерінің тақырыбына, көлеміне және сапасына әсер етті.

Кітап палатасына келіп түскен тегін және міндетті даналарының статистикалық көрсеткіші бойынша 1991-2008 жылдары шығарылған кітаптар мен кітапшалар саны

1-кесте (қосымша)

Кітаптар мен кітапшалар шығаруын көрсететін кестеге талдау жасау нәтижесінде, 1991 жылдан 2001 жылға дейінгі аралықта қазақстандық кітап өнімдерінің жалпы таралымы 2, 5 есе кеміп кеткенін көруге болады. Кітап палатасының мәліметтері бойынша, 1991 жылы шығарылатын кітаптар мен кітапшалар саны аталуы бойынша 1534, жалпы таралымы 32 327 дана, ал пайыздық көрсеткіші бойынша 4, 5 % болады. Таралымы 16 % деңгейде, 1992 жылы кітаптар мен кітапшалар кітаптар мен кітапшалар саны аталуы бойынша 12246 жалпы таралымы 20 512 дана, бұл жылы кітаптар саны 308-ге кеміп кетті, яғни пайыздық көрсеткіші 3, 5-ті құрады. Таралым саны 815 мың данаға кеміді, бұл жалпы санның 15 %-ы.

1991 жылмен салыстырғанда 1994, 1995 жылдары кітаптар мен кітапшалар шығару одан әрі кеми түсті. Мысалы: 1994 жылы 1148 кітаптар мен кітапшалар жалпы таралымы 18 999 мың дана болып басылды, бұлар тиісінше 3, 3 % және 9, 5 % құрайды. 1995 жылы барлығы 1115 атаулы басылым, 13 051 мың дана таралыммен шығарылды, бұлар тиісінше 3, 2 % және 6, 5 % болды. Бұл көрсеткіштен өткен жылмен салыстырғанда атауы жөнінде 419-ға немесе 3 %-ға кем екенін байқауға болады.

2001 жылы кітаптар мен кітапшалар шығару, 1995 жылмен салыстырғанда 2 есе артты. 2008 жылы ең көп, 4611 атаулы кітаптар мен кітапшалар, жалпы таралымы 12 миллион 387 мың дана болып басылды. Кітаптар мен кітапшалардың атауы бойынша 2 есе артқанымен, олардың таралымы қысқарды. Қазіргі кезде Қазақстандағы кітап өнімдері нарығы сырттан әкелінетін өнімге тәуелді.

Кітап түр-түрінің қомақты бөлігі Ресейден әкелінеді, бұл шамамен 60-80 % болады, себебі ресейлік кітап өндірісі, отандық өндіріске қарағанда әлдеқайда жоғары. Басқа да мәліметтер бойынша, соңғы он жыл ішінде қазақстандық кітап өнімдерінің көлемі 2, 5 есеге қысқарған, оның есесіне шығарылатын кітаптардың атаулары бойынша жоғарылау байқалады. Мұны 1-диаграммадан көруге болады. Мысалы: 1991-1996 жылдар аралығында ең жоғарғы таралым «Рауан» баспасында (қазіргі «Мектеп» баспасы) басылды, онда 1996 жылы 17 867 мың дана таралыммен кітаптар басылды. Бірақ одан кейінгі 1997-2000 жылдар аралығында өндірістің төмендеуі байқалады.

2001-2003 жылдары баспа өнімдерін шығару жөнінде «Атамұра» баспасы баспасы алға шықты (8 000 дана) . Ал 2004-2008 жылдар аралығында «Мектеп» баспасы мен «Атамұра» баспасы орташа алғанда 2000 данаға басып озып, қайтадан алға шықты. Мұндай үлкен таралымды басу, оқулықтар шығаруға байланысты екені белгілі.

Қазақстан тәуелсіздік алған жылдарында басылымның көпшілігі тарихи тақырыптағы басылымдар болды. Содан кейінгі жылдарда іскерлік, оқулық басылымдары артып, 2008 жылы барлық басылымның 42 %-ын құрады.

Мәселен, «Мектеп» - о бастан бірыңғай мектеп оқулықтарын шығаруға арнап ашылған еліміздің ең байырғы және іргелі баспаларының бірі.

Баспа 1947 жылы 20 мамырда құрылған. Содан бергі алпыс жыл көлемінде әдебиеттің күрделі түрі, оқулықтарды шығарумен айналысып келеді. «Мектеп» баспасында атақты педагогтардың, авторлар мен әдіскерлердің құнды тәжірибелері жинақталған. Жалпы білім беру мектептерінің 8-11 сыныптарға арналған қазақ, орыс, ұйғыр және өзбек тілдеріндегі жаңа буындағы оқулықтар мен мектеп жасына дейінгі балаларға арналған қосалқы оқу құралдарын шығарады.

Әрине сұрапыл соғыстан тұралап шыққан елде мұндай жаңа баспаның алғашқы жылдары толыққанды жұмыс істеп кетуі оңай болған жоқ. Авторлар құрамын жасақтау, пән бойынша маман редакторлар, әр пәннен аудармашылар дайындау, терминология мәселесін т. б. мәселелерді шешу оңайға түскен жоқ. Сөйтсе де тиісті орындардың көмегі мен баспа ұжымы күш-жігерінің арқасында баспа 40-жылдардың соңына қарай оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдарды жоспарлы түрде шығара бастады.

50-ші жылдардың басында Қазақстанға қайта оралып соққан 37-нің нәубеті жаңадан қаз тұрып келе жатқан баспаға ауыр тиді. Ұлттық төл оқулықтардың авторлары, әсіресе Қ. Жұмаділов, Е. Ысмайылов, Е. Бекмаханов, І. Кеңесбаев сияқты әйгілі ғалымдар қуғын-сүргінге ұшырап, олар жазған оқулықтар мен басқа да мектеп кітаптарын пайдалануға тыйым салынды.

Дегенмен, баспа аталған қиыншылықтарды да артқа тастап, 50-ші жылдардың соңына қарай мектептерді ғана емес, педучилищелер мен жоғары оқу орындарына арналған оқу құралдарын да шығара бастады.

70-ші жылдардан бастап баспа құрылымдық жанынан ұлғайып, жұмыс ауқымы өсе түсті. 1970 жылы жоғары оқу орындарына арналған әдебиет шығаратын редакция ашылып, кейінірек ол өз ішінен қазақ және орыс тілінде оқу құралын шығаратын 2 редакция болып қайта құрылды.

«Мектеп» баспасы жарты ғасырдан астам уақыт бойы, оқушылар мен оқытушыларға арналған оқулықтар, оқу-әдістемелік құралдар, анықтама әдебиеттер, сөздіктер, басқа да басылымдар шығарып келеді. Жыл сайын баспадан 250 шамасында түрлі оқулықтар шығады. Оқулықтарды дәстүрлі мектеп бағдарламасына сәйкес шығарумен қатар, 1999 жылдан бастап, 8, 9, 10, 11 сыныптар үшін барлық пәндерден жаңа буындағы оқулықтардың байқау таралымдарын шығара бастады. Оларды дайындауға академиялық инситуттардың ірі ғалымдары, ЖОО оқытушылары, әдіскерлер қатысты.

Баспа өнімдерін тарату мәселесі тыңғылықты жолға қойылған. Ол жөнінде баспаның еліміздегі барлық 320 ауданымен жеке-жеке жасасқан келісім-шарты бар. Оның талаптары баспа тарапынан толық көлемде әрі өз уақытында мүлтіксіз орындалып келеді.

Баспадан соңғы жылдары жарық көрген 31 томдық салалық ғылыми-терминологиялық қазақша-орысша, орысша-қазақша сөздіктер Мемлекеттік сыйлыққа ие болды.

Алаш көсемдерінің бірі М. Дулатовтың «Алаш мұрасы» сериясымен жарық көрген 5 томдық шығармалар жинағы елімізде кітап шығару мәдениетінің өсе түскендігінің белгісі ретінде бағалануда.

«Мектеп» баспасының өнімдері Мәскеу қаласында өткізілетін дәстүрлі халықаралық кітап көрме-жәрмеңкесінде, Лейпциг пен Франкфурт на Майн қалаларының кітап көрмелерінде және республикалық кітап көрмелерінде жақсы жағынан көрініп, түрлі дәрежедегі марапаттарға ие болған.

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс