Қазақстан Республикасының Жоғарғы сот кеңесі

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Жоғарғы сот кеңесі

Жоспар

1. Қазақстан Республикасындағы Жоғарғы Сот Кеңесінің мәртебесін

2. Судьяның қызметінен босату мәселері

Қазақстан Республикасындағы Жоғарғы Сот Кеңесінің мәртебесін оның қоғамдығы құқықтық жағдайын, жұмыстың ұйымдастырылуын, сонымен қатар қызметтерлерінің мәртебесін айқындайтын 2008 жылы 17 қарашадағы өзгертулермен толықтырулар енгізілген № 79 - ІV заңы бар. Бұл заң негізінен осы Кеңестің қызметін ұйымдастыратын негізгі заң болғандықтан оның атқаратын ролі ерекше болып табылады. Жалпы заңға анықтама берместен бұрын Жоғары Сот Кенесінің негізгі мазмұнын білгеніміз жөн. Осы заңның 1 бабында «Қазақстан Республикасының Жоғары Сот Кеңесі - соттарды қалыптастыру, судьялардың тәуелсіздігімен оларға ешкімнің тиіспеу кепілдіктері жөнінде Қазақстан Республикасы Президентінің конституциялық өкілетттіптерін қамтамасыз ету мақсатында заңды тұлға құрамастан құрылатын мекеме делінген Демек сот билігінің өкілдері судьялардың жалпы құқықтық заң бойынша тәуелсіздігін қамтамасыз ету олардың жұмысын ұйымдастыру осы заңның көмегімен бекітілген нақты істерді жүзеге алыруға бағытталған кеңес.

Жалпы заң негізінен 8 тарау 24 баптан тұрады. Осы заңды тарауларына қарай бөліп оның негізгі бағыттарын анықтайық.

Бірінші тарау да негізінен осы кеңестің мәртебесі мен қызметінің құқықтық негіздері туралы қамтылып жазылған. Атап айтсақ кеңесті мемлекеттік мекеме ретінде қарастыра отырып оның өкілетіліктеріне анықтама берген. Жоғары сот Кеңесінің өкілеттіктеріне: судьялардың тәуелсіздігі мен оларға ешкімнің тиіспеу кепілдіктерін қамтамасыз ету, конкурстың негізде жергілікті және басқа сот судьясының бос орнына кандидатты іріктеу жұмыстарын жүзеге асыру, және конкурстық қортындысы бойынша бос орындарға судьяны тағайындау туралы ҚР Президентке ұсыныс жасау. Дәл осындай тәртіпте Жоғары сот Кеңесінің ұсынуы бойынша жергілікті және басқа соттар төрағаларымен сот арқаларының төрағаларының бос орнына кандидатураны қарап, сол кандиттарды ҚР Президентіне ұсынады. Осындай ретпен Жоғары сот судьясын Төраға ұсынусымен кандидатурасын қарап Президентке ұсынады. Жоғары сот Төрағасының бос орнына кандидатурасын қарап Президенттің сол кандидатураны Парламент сенатына ұсыну үшін оған ұсынады. Сот алқалар төрағаларында осындай тәртіппен ұсынады. Жәнеде осы айтылған кенелерінің өкілеттіктерін тоқтату орнынан түсіру, тәртіптік теріс қылықтар жасағаны үшін кәсіби жарамсыздығына орай немесе «ҚР - ның сот жүйесі және мәртебесі» туралы ҚР - ның Конституциялық заңының талаптарын орындамағаны үшін сот төрағаларымен судьяларды қызметтен босату ұсынысын беру мәселесін қарайды. Тағы да айта кететін судьяның шекті жасына жетуіне байланысты оның судья қызметін де болуын бес жылдын аспайтын мерзімге ұзартуға ҚР - сы жоғары сот Төрағасының келісім беру мәселесін қарайды. Судьялар болып жұмыс жасау үшін ниет білдірген азаматтардан біліктілік емтиханын қабылдайды, оны ұйымдастырады, осы бағытта біліктілік емтихандарын тапсырған адамдар тізімін, есебін жүргізеді. Осы сала бойынша заңнаманы жетілдіре отырып өзгерістер енгізу бойынша Президентке ұсыныс жасайды. Судьялар құрамының сапалығы мен кадрлар даярлау жүйесіндег жұмыстарды жақсарту үшін шаралар қабылдайды.

Судьялар яғни судьяны тұтқынға алуға келісім беру оны күштеп алып келу, оған сот тәртібімен салынатын әкімшілік жазаны қолдану, судьяны қылмыстық жауапқа тарту мәселесін шешу үшін ҚР - ның Президентіне қортынды ұсынады.

Кеңестің жұмыс регламентін бекіте отырып, қызмет барысында қажет болған жағдайда өз өкілеттік терін жүзей асыру үшін мемлекеттік органдардан лауазымды тұлғалардан, ұйымдардан азаматтардан қажетті ақпаратты, құжаттармен өзге де материалдарды сурастұға құқылы. Сондай - ақ кеңес мүшелерінің, мемлекеттік ұйым, қоғамдық біркестіптер мекеме өкілдері арасынан комиссияларды жұмыс топтарын құруға, өз жұмысына мамандар тартуға құқылы.

Негізінде осындай өкілеттіктер шеңберінде кеңесі өз қызметін атқарады. Сонымен заңның бірінші тарауында осындай мәселелер қарастырылған.

Өз кезегімізде заңның 2 - ші тарауында көрсетілген негізгі мәселелерді қамтып өтсек. Бұл тарауда кеңестің жалпы құрамы және сол кеңестің әрбір мүшесінің өкілеттіктері толық көрсетілген. Енді соларға кеңінен тоқталып өтсек жалпы кеңес құрамы республика Президенті тағайындайтын Төрағадан, хатшыдан жәнеде басқа мүшелерден тұрады.

Кеңес Төрағасының міндеттерімен, оған қойлатын шектеуді жазып өтсек: оның қызметіне кеңесті басқара отырып, оған жалпы басшылық жасау, өзге ұйымдармен қатынасқа түскен жағдайда кеңес атынан сөйлеу, кеңестің алдағы уақыттағы жұмысын бекіте отырып, кеңес отырысын шақыра отырып оған төрағалық етеді. Кеңес отырысында қаралатын мәселелерді айқындап Кеңес жұмысының ұйымдастыруды жақсарту шараларын қабылдай отырып, кеңес шешімдерінің орындалуына басшылық етіп бақылауды жүзеге асырады. Кеңес тің регламентінің сақталуын қамтамасыз етеді. Жалпы кеңес жұмысына қатысты шешімдері мен басқада құжаттарына қол қояды. Осындай өкілеттіктер шеңберінде төрағасың қызметі айқындалады. Айта кететін мәселе осы қызметті атқару барысында төрағаның өзгеде коммерциялық ұйымның басшысы, органдық партиялардың басшылық қызметіне болуына болмайды. Ал кеңес төрағалы болмаған жағдайда оның міндеттерін атқару Кеңес хатшысына жүктеледі.

Кеңес хатшысының міндеттері жататын мәселелерді қарастырақ: кеңес аппаратының қызметін ұйымдастырады. Кеңес отырысының хаттамаларының Кеңес қабылдаған ұсынымдар мен қортындылардың үзінділеріне қол қойып растайды. Кеңес мүшелерінің ұсынысы бойынша алдағы отырыстарда қаралатын мәселелерді тізбектеп, онымен төраған алдын ала хабардар етеді. Сонымен қатар кеңес отырысына қатысушыларды айқындап және олардың келуінен қамтамасыз ету шараларын ұйымдастыра отырып төрағаның өкімдерімен кеңесі шешімдерін орындайды. Егерде кеңес хатшысы болмаған кезде оның міндеттерін атару. Төрағаның тапсыруы бойынша кеңес мүшелерінің біріне жүктеледі. Тоқталып өткеніміз кеңес хатшысының міндеттер жиынтығы.

Ендігі қарастыратынымыз кеңес мүшелерінің өкілеттіктері, міндеттері болып табылады. Кеңес мүшелерінің өкілеттіктері, міндеттері болып табылады. Кеңес мүшелерінің құқықтары: Кеңестің қарауына ұсынылған материалдармен танысуға, оларды зерттеп тексеруге, сондай - ақ қаралатын мәселелер бойынша өтініштер мәлімдеуге, егерде өзінің ұсыныстары мен уәждері болған жағдайда оған негіздемелер келтіруге. Қолында бар құжаттарды кеңеске ұсына отырып, оларды талқфлауға қатысуға құқылы. Дауыс беру арқылы шешім қабылдау қатысуға кеңес мүшесінің әр - қайсысы құқылы.

Ендігі кезекте кеңес мүшелерінің негізгі міндеттеріне тоқталып өтсек. Ол міндеттердің қатарына: Кеңес отырысына қатысуға, Кеңес өкілеттілігінің шеңберіне кіретін мәселелерді қарау кезінде бейтарап әрі обьективті болуға, өзіне жүктеген өкілеттіктерді орындауға байланысты судьялыққа кандидаттардың және судьялардың жеке өмірі туралы оған белгілі болған құпиялықты сақтауға, егерде шешім қабылданатын адам кеңес мүшесінің жақын туылы немесе жекзаты болса, кеңес отырсың күн тәртібіне енгізілген мәселені қарау кезінде өздігінен бас тартуын мәлімдеуге міндетті.

Одан әрі кезекте заңымызды қарастырылатын мәселе бұл Кеңес отырысты. Бұл тарауда негізінен отырыстардың өткізу тәтібі, жалпы отырыстың мазмұны мен онда қабылданатын шешімдердің тәртібі көрсетілген.

Кеңестің отырыстары жылына кемінде төрт рет өткізіліп, онда Кеңес мүшелерінің жалпы саның үштен екісі қатысқан жағдайда отырыс заңды түрде танылады. Кеңес отырысы қажеттілігіне қарай ашық өзге ұйымдар өкілдерімен БАҚ қатысумен немесе жағдайына қарай жабық түрде өткізілуі мүмкін. Мысалы Кеңес келіп түскен матырианды үш ай мерзімнен кешіктірмей қарап оның нәтижелері турасын да өтініш есесіне хабарлауға міндетті. Отырыс төрағаның басшылық етіп жүргізуімен регламент бойынша өткізіледі. Отырыста қабылданатын шешімдер кеңес мүшелерінің көлішілік дауысмен бекітпе отырап жазбаша нысанда Кеңес төрағасы мен хатшысының қол қоюмен нақтыланды. Шешім шығарған уақытта кеңес мүшелерінің қалыс қалуға құқығы жоқ. Ал шешіммен келіспеген кеңес мүшесінің пікірі жазбаша түрде отырыс хаттамасына бекітіледі. Егерде дауыстар тең болған жағдайда төрағаның даусы шешуі болады деп заңда нақты көрсетілген.

Кеңестің міндетті болып таббылатын Біліктілік коммисиясын құру, оның жұмысын ұйымдастыру біліктілік емтихан қабылдау тәртібі мен шарттары туралы ережелер заңның 4 тарауында қарастырылған.

Бұл комиссияның негізгі міндетті болып судьялыққа кандидаттардың білім деңгейін айқындау таблады. Комисия құрамына: Кеңес тағайындайтын төраға, сот жюриі өз құрамынан ротациялық негізде жіберетін үш судья, құқық оқтушыларының, заңгер - ғалымдардың арасынан бес маман кіреді. Жалпы комиссия мүшелері мен төрағасы екі жыл мерзімге тағайындала отырып қызметін жүзеге асырады. Комиссия құрамына ұсынылатын адамдарға мынадай талаптар қойылған: заңтану саласында кәсіби білімі заң мамандығы және мінсіз беделі болуға тиіс. Жалпы комиссияның жұмысын қамтамасыз ету Кеңес аппаратына жүктеледі.

Комиссияның біліктілік емтихандары ашық және жария түрде қажеттілігіне қарай, бірақ кешінде жылында төрт еткізіледі. Осы отырыстың өту орнымен уақытын шақырылған адамдармен комиссия мүшелеріне күнтізбелік күн бойынша он күн бұрын хабарланады.

Судьялық кандидаттардан біліктілік емтихандарын қабылдау азаматтардан арнайы тексеру жұмыстары жүргізілген соң жүзеге асырылады. Ал қызмет барысында теріс қылықтары үшін және Республика заңдылықтарын бұзған үшін қызметтен баығарылған судья, өзгеде мемлекеттік құқық салаларының қызметкерлері біліктілік емтихандарына жібермейді. Сонымен қатар біліктілік емтихандарын тапсыра алмаған адамдар қайтадан бір жылдан соң оларды тапсыруға жіберіледі. Біліктілік емтихандарының нәтижесі оны тапсырған күннен бастап алты жыл үшін де жаралды болып есептелінеді.

Кандидаттардың заңнамалық актілерде қойылған талаптарға сай келмеуі, емтиханды қабылдаудан бас тартуға жол береді. Және де бұл туралы комиссия өтініш түскен күннен бастап бір ішінде азаматқа дәлелді жауап беруге міндетті.

Бұл заңның бесінші және жетінші аралығында Кенестің жергілікті және басқа соттық судьяларының соны мен қатар жоғары сотың алқаларының төрағалары мен судьяларын, жергілікті және басқа соттар төрағаларымен сот алқаларының төрағаларын қызметіне тағайындау жөніндегі мәселелер мен олардың талабтық құрылысы, тәртібінің жүйелер көрсетілген. Сондайақ жетінші тарауда судьяның қызметінен босату туралы ұсынымдар қабылдау тәртібі, осы мәселені қарау үшін негіздердің жиынтыға қарастырылған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.