Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік басқару және әкімшілік құқық негіздері

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК Қ¥ҚЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығы түсінігі

2. Мемлекеттік басқаруды ұйымдастыру

3. Мемлекеттік қызмет

4. Әкімшілік жауапкершілік

Пайдаланылған әдебиеттер

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК БАСҚАРУ ЖӘНЕ ӘКІМШІЛІК Қ¥ҚЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. Қазақстан Республикасының әкімшілік құқығы түсінігі

Әкімшілік құқық - ұлттык құқықтың бір саласы және құқық жүйесінде жетекші позицияда аталады. Осыған орай Қазақстан өзін демократиялық зайырлы, құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде жариялаған жағдайда әкімшілік құқық нормаларының қажеттілігі арта түседі. Себебі бұл нормалардың көмегімен үкіметтің және басқа атқарушы мемлекеттік органдардың құқықтық жағдайы реттеледі.

Әкімшілік құқықтың пәніне мына қатынастарды:

- мемлекеттік атқарушы органдардың құрылуымен байланысты катынастарды;

- әкімшілік билікті жүзеге асыру барысындағы атқарушы мемлекеттік органдардың азаматтар, мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдармен бірлескен іс-қимылы;

- әкімшілік құқық бұзушылықты жатқызуға болады. Әкімшілік құқықтың негізін Қазақстан Республикасының Конституциясы, Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 30 қаңтарында қабылданған "әкімшілік құқық бұзушылық" кодексі және баска да құқыктық-нормативтік кесімдер жасайды.

Әкімшілік-құқықтық нормалар дегеніміз заң шығарушы, атқарушы органдар орнататын, рұқсат етілген іс-қимылды және атқару билігіндегі коғамдык қатынастарды реттейтін ережелер.

Әкімшілік-құқықтық нормалар мазмүны бойынша: материалдық, процессуалдық ал субъектілердің іс-қимылына әсер ету тәсіліне қарай: міндеттеу, тыйым салу және өкілеттік беру түрлеріне бөлінеді. Сонымен әкімшілік-құқықтық қатынастар деп мемлекеттік басқару саласындағы әкімшілік-кұқықтық нормаларымен реттелген қатынастарды айтады. Бұл қатынастарға қатысушы тараптардың бірі әдетте мемлекеттік орган немесе лауазымды адам болады.

Әкімшілік құқық - мемлекеттік басқарушы органдардың басқарушы-жарлықшы қызметін реттейтін құқықтық рәсімдер жиынтығы .

2. Мемлекеттік басқаруды ұйымдастыру

Атқарушы билік мемлекеттік басқару органдары жүйесінен тұрады, ал бұл жүйеге Үкімет, министрліктер, мемлекеттік комитеттер мен мекемелер, жергілікті атқарушы органдар, мемлекеттік кәсіпорындар және мемлекеттік мекемелердің әкімшіліктері жатады.

Үкімет мемлекеттің жоғары атқарушы өкімет органы болып табылады. Қазақстан Республикасында атқарушы биліктің үлгісі президенттік басқару нысанына үйлестіріле құрылған. Бұл мемлекет басшысының төменнен жоғарыға дейінгі атқарушы органдарды қалыптастыруда, олардың қызмет атқаруында алатын шешуші рөлін білдіреді.

Үкімет Президенттің Парламент Мәжілісіне заң жобаларын енгізу жөніндегі тапсырмасын орындауға, заң жобалау жұмысының жоспарларын Президентпен келісіп отыруға міндетті. Үкімет Конституцияның 53 бабының

6-шы тармақшасында көзделген ретте Республика Парламентіне есеп береді.

Үкіметтің құзыреті, ұйымдастырылуы мен қызмет тәртібі конституциялық заңмен белгіленеді (1995 жылғы 18 желтоқсандағы "Қазақстан Республикасының Үкіметі туралы" мемлекет басшысының конституциялық заң күші бар Жарлығы) . Үкіметті Премьер-министр, оның орынбасарлары, министрлер және мемлекеттік комитеттердің құрамында Республика Президенті құрады. Республика Премьер-министрі тағайындалғаннан кейін он күн мерзімінде Үкіметтің құрылымы мен құрамы туралы Президентке ұсыныс енгізеді. Үкімет мүшелері Қазақстан халқы мен Президентіне ант береді.

Үкімет ұ йымдық жағынан алқалы орган болып табылады, яғни оның шешімдері Үкіметтің отырысында алқалы түрде қабылданады.

Министрлік Республиканың мемлекеттік басқарудың тиісті салаларындағы, сондай-ақ заңдар деңгейінде салалық үйлестіруге басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган болып табылады.

Мемлекеттік комитет - Республикада мемлекеттік басқарудың тиісті салаларда бірыңғай мемлекеттік саясатты жүргізетін және заңдарға сәйкес осы мақсаттарда салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган.

Үкіметтің құрылымынан Үкіметтің құрамына кірмейтін, бірақ оның иелігінде болатын орталық атқарушы органдарды (Республика комитеті, бас басқармасы, комиссиясы, агенттігі және өзге де республикалық мемлекеттік басқару органдарын) және Республиканың ведомстволарын (министрліктегі, мемлекеттік комитеттегі комитеттер, департаменттер, агенттіктер) бөліп айтқан жөн.

Үкіметтің билік жүйесіндегі жоғары орган ретіндегі рөлі оны елдің бүкіл аумағында іске асырылатын барлык орталық және жергілікті аткарушы органдарда қолданылатын өкілеттігінен көрінеді. Сонымен катар онын билігіне жатқызылған мәселелерді дербес шешеді (Конституциянын 66 - бабы) .

Жергілікті атқарушы органдар еліміздің атқарушы билігінің бірегей жүйесінің құрамдас бөлігі болып табылады және олар жергілікті жерлерде жалпы мемлекеттік саясатты тиісті аумақтарды дамыту мүддесімен үйлестіре жүргізуді көздейді.

Жергілікті атқарушы органдардың өкілеттілігі, жауапкершілігі, қызмет тәртібі Конституцияның 87 -бабымен бірге "Қазақстан Республикасының жергілікті өкілді және атқарушы органдары туралы" 1993 жылғы 10 желтоқсандағы Заңымен, сондай-ақ басқа заңдармен және заңға сәйкес нормативтік-құқықтық кесімдермен реттеледі. Осы заңмен әкімнің міндетіндегі жеке өкілеттікті де, әр түрлі салалар мен қызметтерді тұтас аткарушы орган, яғни әкім және оған бағынатын органдар жүзеге асыратын өкілеттікті де белгілейді.

3. Мемлекеттік қызмет

Әкімшілік құқықтың құрамдас бір бөлігі мемлекеттік қызмет болып табылады. Мемлекеттік қызмет - мемлекет қызметінің бір саласы және мемлекеттік қызметшілердің мемлекеттік органдардағы биліктің міндеттері мен функцияларын іске асыруға бағытталған лауазымдық өкілеттілігін атқару жөніндегі қызметі болып табылады.

Мемлекеттік қызметшілердің құқықтық жағдайларын Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 23 шілдедегі Заңы реттейді.

Қазақстан Республикасында мемлекеттік қызметтің ұйымдастырылуы мен атқарылуы келесі принциптерден негіз алады: заңдылық, қазақстандық патриотизм, мемлекеттік қызмет жүйесінің біртұтас-тығы, азаматтар құқықтарының, бостандықтарының және заңды мүдделерінің мемлекет мүдделері алдындағы басымдылығын; Республика азаматтарының мемлекеттік қызметке қол жеткізуе және өз кабілеттері мен кәсіби даярлығына сәйкес мемлекеттік қызмет бойынша жоғарылатуға тең құкығы және Заңның 3-ші бабында айтылған тағы баска принциптері.

Мемлекеттік қызметшілер лауазымдарының құрамына мемлекеттік кызметшілердің саяси және әкімшілік лауазымдары кіреді. Мемлекеттік саяси қызметшілердің мемлекеттік қызметке тағайындау, не сайлау негізіңде кіруі, ал мемлекеттік әкімшілік қызметке орналасуы конкурстық негізде жүргізіледі. Мемлекеттік қызметке кіретін адамдарға мынадай талаптар қойылады: олар Қазақстан Республикасының азаматтары болуы, жасы 18-ден кем болмауы, қажетті білімі, кәсіби даярлық деңгейі болуы керек және т. б.

4. Әкімшілік жауапкершілік

Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық мәселелерін ҚР 2ОО1 жылғы қаңтардың 30 жұлдызында қабылдаған "Әкімшілік құқық бұзушылық туралы" Кодексі және басқа құқықтық-нормативтік кесімдер реттейді.

Жеке адамның осы Кодекс бойынша әкімшілік жауаптылық көзделген құқыққа карсы, кінәлі (қасақана немесе абайсыздықта жасалған) іс-әрекеті не әрекет-сіздігі немесе заңды тұлғаның құқыққа қарсы іс-әрекеті не әрекетсіздігі әкімшілік құкық бұзушылық деп танылады.

Тәртіпсіздікке бару әкімшілік жауапкершілікті туындатады. Әкімшілік жауаптылықта болуға тиісті тулғаларға мыналар жатады:

- ақыл-есі дұрыс он алты жасқа толған жеке адам;

- заңды тұлға.

Бұлардан баска лауазымды адам қызметтік міндеттерін орындамауына немесе тиісті дәрежеде орындамауына байланысты әкімшілік құқық бұзушылык жасаған жағдайда әкімшілік жазаға тартылуы мүмкін.

Тәртіпсіздікке барғандарға әкімшілік жаза қолданылады және ол жаза мемлекеттің мәжбүрлеу шаралары болып табылады.

әкімшілік жазаның түрлеріне :

- ескерту жасау;

- әкімшілік айыппұл салу;

- әкімшілік құқық бұзушылықты жасау құралы немесе

тікелей объектісі болған заттың өтемін төлеп алып кою;

- әкімшілік құкық бұзушылықты жасау құралы немесе онын тікелей объектісі болған, әкімшілік қүқық бұзушылық салдарынан алынған кірістерді, ақшаны және бағалы кағаздарды тәркілеу;

- арнаулы құқықтан айыру;

- лицензиядан, арнаулы рұқсаттан, біліктілік аттестатынан (куәліктен) айыру немесе қызметтің белгілі бір түріне берілген не белгілі бір іс-әрекеттер жасауға оның қолданылуын тоқтата тұру;

- жеке кәсіпкердің қызметін тоқтата тұру немесе оған тыйым салу;

- өз бетімен салынып жатқан немесе салынған құрылысты мәжбүрлеп бұзып тастау;

- әкімшілік қамауға алу;

- шетелдік немесе азаматтығы жоқ адамды Қазақстан Республикасының шегінен әкімшілік жолмен кетіру жатады.

Бұл жазалардың ең көп қолданылатын түрі әкімшілік айыппұл. Ол - мөлшері айлық есептік көрсеткіштің белгілі бір мөлшеріне сай келетін дәрежеде салынатын ақшалай жаза. Жеке адамға салынатын айыппұлдың мөлшері айлық есептік көрсеткіштің оннан бір бөлігінен, лауазымды адамға салынатьш айьшпұл - бес айлық көрсеткіштен, ал заңды тұлғаға салынатыын айыппұл -жиырма айлық есептік көрсеткіштен кем болмайды.

Әкімшілік қамауға алу - он бес тәулікке, ал төтенше жағдай режимі талаптарын бұзғаны үшін отыз тәулікке іеишп мерзімге белгіленеді. Әкімшілік камауға алуды судья қолданады және т. б.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.