Солтүстік Қазақстан облысы жайлы
1. Кіріспе
2. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданы
3. Солтүстік Қазақстан облысы
4. Солтүстік Қазақстан облысының жалпы экономикасы
5. Қостанай облысы
6. Қостанай облысының жалпы экономикасы
7. Қорытынды
8. Пайдаланған әдебиеттер тізімі
2. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданы
3. Солтүстік Қазақстан облысы
4. Солтүстік Қазақстан облысының жалпы экономикасы
5. Қостанай облысы
6. Қостанай облысының жалпы экономикасы
7. Қорытынды
8. Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Облыс 1936 жылы 29-шы шілдеде құрылды, казіргі шекарада 1999 жылы 8-ші сәуірден қалыптасқан. Облыстың тығыздығы 97, 99 мың.кв.м. және республика аумағының 3, 6 % құрайды.
Солтүстік – Қазақстан облысының әкімшілік орталығы – Петропавловск қаласы, 1752 жылы құрылған.
Облыста 13 әкімшілік аудан бар: Айыртау, ақжар, Аққайың, Ғ.Мүсірепов атындағы, Есіл, Жамбыл, Қызылжар, М.Жұмабаев атындағы, Мамлютск, Тайшин, Тимирязевский, Уалихан, Шал Ақын атындағы; 5 қала – Петропавловск, Булаево, Мамлютка, Тайшина, Сергеевка, ; 4 қала үлгідегі ауыл- Смирново, Талшық, Еңбек, Кішкенкөл.
Облыс аумағыҚазақстанның Қостанай және Ақмола облысытарымен және Ресей Федерациясының Қорған, Тюмень, Омск облыстарымен шекаралас.
Орналасуы
Солтүстік – Қазақстан облысы Қазақстанның солтүстігінде орналасқан, ол Батыс – Сібір жазығының оңтүстік шетінде және Қазақ мелкосопочнигінің бөлігінде орналасқан..
Судың ең бас артериясы – Есіл (Ишим) өзені, оның ұзындығы облыс аумағы бойынша 720 м.құрайды. Көлдердің жалпы саны 3000-ға 4600 кв.м тығыздылығын құрайды.
Бедер
Облыстың көп бөлігі оңтүстік Батыс – Сібір жазығында орналасқан, онда жер бетінің деңгейі 200 м.аспайды, ежелгі көл неогендік жазығына жатады, Тобыл және Ертіс өзендері аралығында көп көлем алады. Бұл аумақтың өзен аралығы неогендік және өзендік генезистен, құмның қалың түрлерінің қабаттарынан құралған. Облыстың солтүстік — батыс бөліктерінде тұзды көлдер бар: Қалибек, Ұлкенқарой, Теке, Селетынтеңіз. Котловина 40–60 м құрайды, көлдердің өздерінде сулары аз. Тке өзеннің шұңқырында облыстың ең аласа беті орналасқан, ол теңіз деңгейінде 29 м.құрайды.
Облыстың Оңтүстік Батыс бөлігі Қазақстандағы (Сары – Арқа) мелкосопочнигіне және Көкшетау биіктігінің солтүстік – батыс бөлігіне жатады
Табиғи байлықтар
Табиғи байлықтар. Солтүстік Қазақстан облысының минералды шикізат базасы.
Облыста әр түрлі деңгейдегі пайдалы қазбалардың барлық түрі зерделенген. 286 кен орындарына барлау жүргізілген. Соның ішінде 34 — металл, 2 металл емес, 217 құрылыс және технологиялық шикізат және 33 су асты сулары, олардың ішінде 6 минералді табиғи байлықтар.
Солтүстік – Қазақстан облысының әкімшілік орталығы – Петропавловск қаласы, 1752 жылы құрылған.
Облыста 13 әкімшілік аудан бар: Айыртау, ақжар, Аққайың, Ғ.Мүсірепов атындағы, Есіл, Жамбыл, Қызылжар, М.Жұмабаев атындағы, Мамлютск, Тайшин, Тимирязевский, Уалихан, Шал Ақын атындағы; 5 қала – Петропавловск, Булаево, Мамлютка, Тайшина, Сергеевка, ; 4 қала үлгідегі ауыл- Смирново, Талшық, Еңбек, Кішкенкөл.
Облыс аумағыҚазақстанның Қостанай және Ақмола облысытарымен және Ресей Федерациясының Қорған, Тюмень, Омск облыстарымен шекаралас.
Орналасуы
Солтүстік – Қазақстан облысы Қазақстанның солтүстігінде орналасқан, ол Батыс – Сібір жазығының оңтүстік шетінде және Қазақ мелкосопочнигінің бөлігінде орналасқан..
Судың ең бас артериясы – Есіл (Ишим) өзені, оның ұзындығы облыс аумағы бойынша 720 м.құрайды. Көлдердің жалпы саны 3000-ға 4600 кв.м тығыздылығын құрайды.
Бедер
Облыстың көп бөлігі оңтүстік Батыс – Сібір жазығында орналасқан, онда жер бетінің деңгейі 200 м.аспайды, ежелгі көл неогендік жазығына жатады, Тобыл және Ертіс өзендері аралығында көп көлем алады. Бұл аумақтың өзен аралығы неогендік және өзендік генезистен, құмның қалың түрлерінің қабаттарынан құралған. Облыстың солтүстік — батыс бөліктерінде тұзды көлдер бар: Қалибек, Ұлкенқарой, Теке, Селетынтеңіз. Котловина 40–60 м құрайды, көлдердің өздерінде сулары аз. Тке өзеннің шұңқырында облыстың ең аласа беті орналасқан, ол теңіз деңгейінде 29 м.құрайды.
Облыстың Оңтүстік Батыс бөлігі Қазақстандағы (Сары – Арқа) мелкосопочнигіне және Көкшетау биіктігінің солтүстік – батыс бөлігіне жатады
Табиғи байлықтар
Табиғи байлықтар. Солтүстік Қазақстан облысының минералды шикізат базасы.
Облыста әр түрлі деңгейдегі пайдалы қазбалардың барлық түрі зерделенген. 286 кен орындарына барлау жүргізілген. Соның ішінде 34 — металл, 2 металл емес, 217 құрылыс және технологиялық шикізат және 33 су асты сулары, олардың ішінде 6 минералді табиғи байлықтар.
Жоспары:
1. Кіріспе
2. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданы
3. Солтүстік Қазақстан облысы
4. Солтүстік Қазақстан облысының жалпы экономикасы
5. Қостанай облысы
6. Қостанай облысының жалпы экономикасы
7. Қорытынды
8. Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Солтүстік-Қазақстан облысы
Солтүстік – Қазақстан облысы – республиканың солтүстік есігіі
Облыс 1936 жылы 29-шы шілдеде құрылды, казіргі шекарада 1999 жылы 8-ші
сәуірден қалыптасқан. Облыстың тығыздығы 97, 99 мың.кв.м. және республика
аумағының 3, 6 % құрайды.
Солтүстік – Қазақстан облысының әкімшілік орталығы – Петропавловск қаласы,
1752 жылы құрылған.
Облыста 13 әкімшілік аудан бар: Айыртау, ақжар, Аққайың, Ғ.Мүсірепов
атындағы, Есіл, Жамбыл, Қызылжар, М.Жұмабаев атындағы, Мамлютск, Тайшин,
Тимирязевский, Уалихан, Шал Ақын атындағы; 5 қала – Петропавловск, Булаево,
Мамлютка, Тайшина, Сергеевка, ; 4 қала үлгідегі ауыл- Смирново, Талшық,
Еңбек, Кішкенкөл.
Облыс аумағыҚазақстанның Қостанай және Ақмола облысытарымен және Ресей
Федерациясының Қорған, Тюмень, Омск облыстарымен шекаралас.
Орналасуы
Солтүстік – Қазақстан облысы Қазақстанның солтүстігінде орналасқан, ол
Батыс – Сібір жазығының оңтүстік шетінде және Қазақ мелкосопочнигінің
бөлігінде орналасқан..
Судың ең бас артериясы – Есіл (Ишим) өзені, оның ұзындығы облыс аумағы
бойынша 720 м.құрайды. Көлдердің жалпы саны 3000-ға 4600 кв.м тығыздылығын
құрайды.
Бедер
Облыстың көп бөлігі оңтүстік Батыс – Сібір жазығында орналасқан, онда жер
бетінің деңгейі 200 м.аспайды, ежелгі көл неогендік жазығына жатады, Тобыл
және Ертіс өзендері аралығында көп көлем алады. Бұл аумақтың өзен аралығы
неогендік және өзендік генезистен, құмның қалың түрлерінің қабаттарынан
құралған. Облыстың солтүстік — батыс бөліктерінде тұзды көлдер бар:
Қалибек, Ұлкенқарой, Теке, Селетынтеңіз. Котловина 40–60 м құрайды,
көлдердің өздерінде сулары аз. Тке өзеннің шұңқырында облыстың ең аласа
беті орналасқан, ол теңіз деңгейінде 29 м.құрайды.
Облыстың Оңтүстік Батыс бөлігі Қазақстандағы (Сары – Арқа) мелкосопочнигіне
және Көкшетау биіктігінің солтүстік – батыс бөлігіне жатады
Табиғи байлықтар
Табиғи байлықтар. Солтүстік Қазақстан облысының минералды шикізат базасы.
Облыста әр түрлі деңгейдегі пайдалы қазбалардың барлық түрі зерделенген.
286 кен орындарына барлау жүргізілген. Соның ішінде 34 — металл, 2 металл
емес, 217 құрылыс және технологиялық шикізат және 33 су асты сулары,
олардың ішінде 6 минералді табиғи байлықтар.
Облыс аумағы Солтүстік Қазақстаның уран-кені, алмазды және қалайы – сирек
металды аймақтың бөлігі болып саналады. Бұл жерлерге минералды шекізаттың
елеулі маңызы бар қорлары анықталды, олар Қазақстаның балансын құрастырады
қалайы бойынша — 65%, цирконий — 36, 6 %, уран- 19%, титан — 5%, вольфрам —
1, 1% минеральді шикізат базасын үлкеуті маңыздылығы туды, әсіресе облыстық
оңтүстік – батысында.
Бұл жерде маңыздылығы бар бір қатар кен орындары және техникалық
және зергерлік алмаз, қалайы, титан түрлі түсті және сирек кездесетін
металлдар бұрыл көмір кендері орналасқан.
Облыста өндірілетін минералды – шикізат түрлерінің баланстық қорының
ықтималды құндылығы 6 млрд АҚШ доллар бағаналады, рессурстар болжамының
есебі бойынша, жалпы 10 млрд АҚШ доллар. Соның ішінде уран бойынша — 1, 0
қалайы — 3, 98, титан — 0, 7, сирек жерлер — 0, 3ғ вольфрам — 0, 24, алтын
— 0, 1 алмаз, көмір — 0, 7, басқадай — 2, 7.
Дайын қорларды игеру және перспективті объектілерді барлау үшін шамамен. 7
млдр АҚШ доллар қажет.
Грачевское, Косачинское, Семизбай уран кен орындары, Обухов- титан циркон
кендері, Сырымбет – қалайы, Солтүстік Байлюсты және Домбралы — 2 алтын кен
көзі орындары игеруге қолайлы дайындалған болып саналады. Экономикалық
себептерге байланысты бұл жерлерде өндірістік дайындау жұмыстары
жүргізілмейді құрылыс тастары және құмдардың кен орындарының кейбіреулері
ғана пайдалануда.
Калибек және Жақсытұз көлдерінің кен орындарында аз тұзын барлау жұмысы
өткізілуде
Экономика
2007 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында Солтүстік Қазақстан облыстың
өндірістік кәсіпорындары 36, 2 млдр теңгенің өнімдерін өндірген,[b] бұл
2006 жылдың қаңтар – қыркүйек айларындағы көрсеткіштерден 1, 4 % төмен
Бұл кезенде жылу және электр энергиясы өндіріс көлемінің және машина жасау
құрылыс кәсіпорындарының өнімдерінің төмендеуімен тығыз байланысты.
Облыс экономикасында тау кен өндіру өнеркәсіп өндірісінде жалпы аймақтық
өнімділік 358, 2 теңгені құрайды (жалпы өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлемі
1, 0 %)
Өнеркәсіп өндіріс құрылымының 74, 7% тұратын қайта өңдеу өнеркәсібінде
27034, 2 млн теңге өнімдері өндірілді.
Тамақ өнімдерін өндіреуде (қайта өңдеу өнеркәсіп көлемінде 59, 1%)
өндірістің өсімі 11, 9 млн теңгені құрастырды.
Ауыл шаруашылық шикізатын қайта өңдеумен 227 кәсіпорын айныласады, соның
ішінде 30 ет өнімдерін қайта өңдеу, 24 сүт өнімдерін қайта өндеу, 154 ұн
тарту кәсіпорындары, 13 өсімдік майын өндіру цехтары айналысады Машина
жасау өнімдерінің көлемі 6348, 7 млн теңгені құрастырады, (қайта өңдеу
өнеркәсіп өнімдерінің көлемі 23, 5% немесе 2006 жылдың қаңтар – қыркүйек
айларымен салыстырғанда 20, 7% төмен).
Құрылыс индустрия саласында Петропавл құрылыс материалдар заводы Ж.Ш. С.
Құрылыс материалдарын өндіруді ұйымдастыру инвестициялық жобасын
таратуда.
2007 жылдың мауысым айында полиэтилен және полипропилен диаметрі 16–63
және қуаттылығы 110–400 мм. 1, 2 млн және 0, 5 жылына тиісінше құбырлар
шығару басталды. Құбырлардың өткізу қабілеттілігі құбырды қолдануда энергия
шығындары суды айдауда 5–8% төмен. Жеңіл өнеркәсіпте үстем жағдайда тері
өндірісі ерекше орын алады. Бұл саланың жетекші кәсіпорны Петропавл тері
заводы Ж.Ш. С.Облыс бойынша 01.10.2007ж. 31, 1 мың кіші кәсіпкерлік
субъектілері тіркелген. 2006 жылғы осы кезеңмен саластырғанда тіркелген
кіші кәсіперлік субъектілерінің саны 2832 субъектіге артты 10, 0 %.Кіші
бизнестің 23, 4 мың субъектілері жұмыс істеуде, оның ішінде заңды
тұлғалар2, 7 мың, шаруа шаруашылықтары – 3, 7 мың, жеке кәсіпкерлер – 16, 9
мың.Кіші бизнеспен айналыстындар саны – 62, 7 мың адам:
кіші бизнесс кәсіпорындарында
20, 2 мың адам;
жеке кәсіпкерлікте – 34, 1мың
адам;
шаруа шаруашылығында-84 мың
адам
Кіші бизнес кәсіпорындарымен 2007 жылдың тоғыз айында шығарылған тауарлар
(жұмыс, қызмет көрсету) 23, 6 млрд теңге құрайды.
Әлеуметтік-саяси жалпы мағлумат
2006 жылдың 1 ші қаңтарындағы тұрғындар саны 662, 9 мың адам немесе
республикасының жалпы тұрғындар саны 1999 жылмен салытырғанда 8, 8%
төмендеді.Қала тұрғындарының саны 227, 9 мың адам, немесе 34, 4% ауылдық
жерлерде 435 мың адам немесе 65, 6 %.
Ұлттық құрам: қазақтар 23, 3 % орыстар 48, 9%.
Облыста тұратын тұрғындардың орташа сыйымдылығы 1 кв.м 6, 7 адам.Облыс
орталығы – Петролпавл қаласы, 1752 ірге тасы салынған тұрғындар саны 190, 9
мың адам. Солтүстік Қазақстан облысында 922 білім беру ұйымдары жұмыс
істеуде, мұнда 140 мың балалар жыне оқушылар білім алынп тәрбиеленуде
және 15 мыңға жақын педагогтар еңбек етуде.Облыста көзделген мақсаттарды
шешу үшін қолайлы жағдайлар жасалған. Тұрғындардың білім алу қажеттілігін
білім беру ұйымдарының желесі толық көлемде қанағаттандыруда.
Кадрларды дайындау және қайта дайындау келесі білім беру мекемелерінде
жүзеге асырылуда:
Козыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан Университеті;
Солтүстік Қазақстан кәсіптік педагогикалық колледжі;
Жұмабаев атындағы Петропавловск гуманитарлық колледжі;
Облыстық педагогикалық кадрлардың кәсіби біліктігін артттыру және қайта
даярлау институты;
аудандық және 1 қалалық әдістемелік кабинеттер жұмыс істеуде.
Облыста спорттық объектілер бар, олардың ішінде 2 мамандандырылған балалар
жасөспірімдер мектебі.
Спорт саласындағы дарын балалардың 1 мамандандырылған мектеп интернаты, 1
олимпиялық резерв орталығы, 1 спорттың су түрлері бойынша балалардың
жасөспірімдер спорт мектебі. Қазіргі кезде облыста 16 діни конфессиялар
қызмет жасауда оның құрамында 235 бірлестік және топтар бар. 132 ғимараттар
дінге сенушілер қарамағында. Тіркелген қоғам саны – 148
2007 жылғы қаңтар-қыркүйекте Солтүстік Қазақстан облысының өнеркәсіптік
кәсіпорындарымен 36,2 млрд. теңгеге өнім шығарылған, бұл 2006 жылғы қаңтар-
қыркүйектен 1,4%-ға төмен. Бұл осы мерзімдегі жылу және электр энергиясының
өндіріс көлемдерінің, сондай-ақ машина жасау кәсіпорындарымен өнім
шығарудың кемуіне байланысты.
Тау-кен өнеркәсібінде өндіріс көлемі 2008 жылы 352,8 млн. теңгені құрады
(өнеркәсіптік өндірістің жалпы көлемінде 1,0%), бұл өткен жылдың ұқсас
мерзімімен салыстырғанда 18,1%-ға жоғары. Өсім қиыршықтас өндірісінің 21,7%-
ға артуы есебінен қамтамасыз етілген.
Өнеркәсіптік өндіріс құрылымында 74,7%-ды алатын ұқсату өнеркәсібінде
27034,2 млн. теңгеге өнім шығарылған, бұл өткен жылдың қаңтар-қыркүйегінен
1,0%-ға көп.
Тамақ өнімдері өндірісінде (ұқсату өнеркәсібі көлемінде 59,1%) өндіріс
өсімі 11,9%-ды құрады, 15975,6 теңгеге өнім шығарылған. 5,6%-ға ет және
субөнімдер, 25,0%-ға майлар, 9,8%-ға шұжық өнімдері, 6,5 есе өсімдік майы,
44,4%-ға тазартылмаған рапс майы, 1,5 есе өңделген сұйық сүт және кілегей,
19,1%-ға йогурт, ферменттелген немесе ашытылған сүт және кілегей, 28,0%-ға
дәнді дақылдардан ұн немесе олардан қоспалар, 3,5%-ға жармалар, 2,5%-ға мал
үшін жемазық, 0,7%-ға макарон, шай, 18,2%-ға дистиляцияланған алкогольді
сусындар, 3,2 есе этил спиртінің өндірісі өскен. Қарастырылатын мерзімде
осы рыноктік сегментте бәсекенің жоғары деңгейінен кондитерлік өнімдер
шығарудың кейбір кемуі орын алған.
Машина жасау өнімдерінің көлемі 6348,7 млн. теңгені құрады (ұқсату
өнеркәсібі көлемінің 23,5%) немесе 2006 жылғы қаңтар- қыркүйектен 20,7 %-ға
кем.
2007 жылғы қаңтар-қыркүйекте 1,7 есе мұнай-газ шығару өндірісінің
жабдықтары, 18,6%-ға - ауыл шаруашылығы және орман шаруашылығы үшін
машиналар бөліктері, 56,7%-ға - топырақты дайындау және өңдеу үшін
қолданылатын ауыл шаруашылығы және орман шаруашылығы үшін машиналар, 4,0%-
ға - медициналық, хирургиялық жабдықтар және ортопедиялық құрылғылар және
олардың бөліктерінің өндірісі өскен. Көліктік жабдықтарды жөндеу,
техникалық қызмет көрсету және қайта құру жөніндегі қызметтер көлемі - 2,5
есе, 7,9%-ға - машиналар және жабдықтарды орнату, жөндеу және техникалық
қызмет көрсету жөніндегі қызметтер өскен.
Осымен қатар, 77,3%-ға - мұнай-газ өңдеу жабдықтары, 87,6%-ға - сұйықтарды
айдау үшін центр-тепкіш сорғылар, 13,5%-ға - дестелегіштер, 34,6%-ға -
арнайы автомобильдер өндірісі қысқарған. Электр және электрондық
жабдықтарды жөндеу, техникалық қызмет көрсету жөніндегі қызметтер 43,4%-ға
кем көрсетілген.
Электр энергиясы, газ және су өндіру мен тарату жөніндегі саламен
(өнеркәсіптік өндірістің облыстық көлемінде 24,3%) 8794,9 млн. теңгеге
өнім шығарылған, бұл өткен жылдың ұқсас мерзімінің көрсеткіштерімен
салыстырғанда 3,5%-ға кем.
Ағымдағы жылы өнеркәсіп саласында инвестициялық жобалар қатары іске
асырылған. Тамақ өнеркәсібінде СБИ Агро ЖШС-да ағымдағы жылдың шілдесінде
Австрия және Германияда шығарылған жылына 250 тонна жобалық қуатымен шұжық
өнімдері өндірісі жөніндегі жаңа желі пайдалануға берілген, итальяндық
жабдық шығарушылардан тоңазытқыш камералары орнатылған.
Құрылыс индустриясы саласында Петропавл құрылыс материалдары зауыты ЖШС
Құрылыс материалдары өндірісін ұйымдастыру инвестициялық жобасын іске
асырып жатыр. 2007 жылғы маусымда 1,2 млн. п.м.жыл мен 0,5 млн. п.м.жыл
қуатымен сәйкес dd 16-63 мм мен 110-400 мм полиэтилендік және
полипропилендік құбыр шығару басталған. Құбырлардың өткізу қабілеттері
құбыржеліні пайдаланғанда оның бойымен су айдағанда энергошығындарды 5-8%-
ға кемітуге мүмкіндік береді.
Тамызда жылына 1,4 млн. м2 өнімділігімен Каскад жабын қышы және С 25
кәсіби төсеніші жөніндегі желі пайдалануға берілді.
Жеңіл өнеркәсіпте тері өндірісі басым жағдайға ие. Саланың жетекші
кәсіпорыны - Петропавл тері зауыты ЖШС - ағымдағы жылы өндірістің
технологиялық жабдықтарын жаңартты, 6 барабан ауыстырылған, жаңа шелдеу
машинасы орнатылған.
Қостанай облысы
Қостанай облысы 1936 жылғы 9 шілде айында құрылды.Облыс аумағы 196000 шаршы
км құрайды.
Бұл Қазақстандағы Орал тауының қиылысында, Батыс Сібір жазығы мен Торғай
жағалауында орналасқан ең ірі облыстардың бірі. Қостанай облысы арқылы
өтетін ірі өзендер-Торғай мен Тобыл. Тобыл өзеніне байланысты көптеген
қызықты аңыздар бар.
Қостанай қаласы облыстың әкімшілік, сауда, әлеуметтік және мәдениет
орталығы болып табылады.Ол Тобыл өзенінің сол жағалауындағы жазықта
орналасқан. Облыста 223600 тұрғын тұрады. Тұрғындардың көп тұратын жерлері
–Қостанай, Лисаков, Рудный, Жітіқара және Арқалық.
Орналасуы
Қостанай облысы Қазақстан Республикасының солтүстік бөлігінде орналасқан.
Облыс аумағында көптеген тұщы көлдер мен өзендер бар. Облыстың негізгі сулы
өзені- Тобыл.
Облыс бес қалаға: Қостанай, Лисаков, Рудный, Жітіқара, Арқалық, 16 ауылдық
аудандарға, 13 қалалық типті поселкаларға, 750 ауылдарға бөлінеді.Облыс
орталығы –Қостанай қаласы, Тобыл өзенінің жағалауында орналасқан. Негізі
1879 жылы салынды. Қостанайдан ҚР астанасы Астана қаласына дейін 760
км.Облыс Қазақстан Республикасының төрт облыстарымен , үш Ресей Федерация
облыстарымен шектеседі Ресей Федерациясына қарай 1242 км созылып жатыр.
Табиғи байлықтар
Облыстың жер қойнауы пайдалы қазбаларға, әсіресе темір мысқа бай
(магнетиттік кендер – Соколов, Сарыбай, Қашар және бура солит темірлері –
Аят теміркен бассейні, Лисаковск кен көзі).Магнетиттік және бура темір оры
15, 7 млрд.тонн құрайды, оның ішінде жеңіл өндірілетін және өндіруді талап
етпейтін – 5, 7 млрд.тонн.Қостанай облысының қойнауы темір кенге, бура
көмірге, асбестке, отқа төзімді және кірпіш құмға, флюстік және цемент
әкке, шыны құмға, құрылыс тастарға және басқаларға да бай.19 боксит
орналасқан жерлер ашылды, 7- алтын, күміс пен никель біреуден.
Экономика
Облыс экономикасында өндірістегі аумақтық жалпы өнеркәсіп үлесі 30 %
құрайды. Облыс бойынша республикалық көлемді теміркен окатыштердің 100 % ,
асбест пен бокситтер, 80 % темір Кен өндіріледі.2006 жылдың ішінде
өнеркісіп қызметін іске асыратын облыс кәсіпорындарымен қолданыстағы
бағамен 173, 9 млрд.теңгеге өнімдер шығарылды.Аса ірі өнеркәсіп кәсіпорыны
болып табылады:
Кен өндіруші кәсіпорында:
“ССКБӨБ”АҚ – концентраттар мен окатыштерді өндіру; “Қостанай
минералдары” АҚ – хризотилас – беста кендерін қазып алу және өндіру;
“Оркен” ЖШС – минералдық шикізатты қазып алу және өндіру; “Қазақстан
Алюминий” АҚ филиалы КБРУ и ТБРУ – бокситтер мен өртке төзімді құмдарды
қазып алу; “Қостанай ұсақ тас” ЖШС – ұсақ тасты өндіру; “Металл
Трэйдинг” ЖШС – құрамында алтын бар кендерді кәсіптік өндіру.
Өндіру өндірісінде: “Арай -91”ЖШС – азық – түлік өнімдерін, спирттік
және алкогольсіз сусындарды өндіру; “Арасан Фирмасы” ЖШС – сыра
және минералды суды өндіру; “Мелькомбинат” АҚ – ұн мен макаронды
бұйымдарды өндіру; “Сарыбай” ЖШС – ұн өндіру өнеркәсіп; “КЭУ Рудненский
гормолзавод” ЖШС – сары май, сүт және қышқыл сүт өнімдерін өндіру; “Баян
— Сұлу” АҚ – кондитерлік бұйымдарды өндіру; “ДЕП”ЖШС – сүт – шикізатты
өндіру; “Казогнеупор”ЖШС — өртке төзімді бұйымдарды өндіру;
“Агромашхолдинг” АҚ ҚФ – дизельдік қозғалтқыштарды, комбайндерді,
тракторларды, ауыл шаруашылық техникағ бұйымдарды дайындау;
“Агротехмаш”АҚ ҚФ – ауыл шаруашылық машиналарын құрастыру, қосалқы
бөлшектерді өндіру және іске асыру, ауыл шаруашылық
машиналарға капиталды жөндеу жұмысын көрсету; “Большевичка” ӨК – тігін
фабрикасы; “Алпамыс” аяқ киім фабрикасы” ЖШС – аяқ киім өндіру.
2007 жылдың 1-ші қаңтар жағдайына қарағанда облыс бойынша 38, 3 орта
әсіпкерлік субъекті жұмыс істейді. Жалпы айналысатын адамдардың саны 94, 2
мың адам. Орта бизнесінің кәсіпорынмен шығырған тауарлар (жұмысы, қызмет
көрсетуі) 42, 3 млрд.теңге құрайды.Облыс экономикасында ауыл шаруашылық
үлесі жалпы аумақтық өндірісінде 23% құрайды. Жалпы ауыл шаруашылық өнімнің
көлемі 2006 жылы 128, 2 млрд. теңге, оның ішінде өсімдік өнімі –68, 5
млрд.теңге, мал шаруашылығы – 59, 7 млрд. теңге құрады. Астық, ет, сүт
және жұмыртқа өндірісі ішкі қажеттілікті қамтамасыз етеді. Артық астық, мал
шаруашылық өнімі экспортқа беріледі. Егін шаруашылығымен айналысу
басымдылығы облыс бойынша астық өнімін өндіру болып саналады, оның үлесі
республикалық өндірісінде 28 % құрайды. Облыс бойынша 2006 жылы астық
және астық дәндердің егістік науқаны 3540, 4 мың.га. құрады. 2006 жылы
жалпы астықты жинауы өндеуден кейін 4733 мың.тонн салмағында құрады. Мал
шаруашылықтың басымдылығы болып ет, сүт және жұмыртқа болып табылады.Сыртқы
тауар айналымы 2006 жылы ӘҚШ-тың 1776 млн.долл құрады, экспортқа шығарылған
тауарлар АҚШ-тың 1021, 9 млн.долл, АҚШ-тың 754, 9 млн.долл импортталы.
Инвестициялардың негізгі капиталына басымды қаржыландыру көздері болып
кәсіпорынның, ұйымдардың және халықтың 70, 3 % негізгі құралдары болады,
инвестицияның негізгі капиталына жалпы көлемінде. Республикалық бюджеттен
10, 4 млрд. теңге игерілді, олардың үлесіне 16, 3 % негізі капиталдың жалпы
көлемнен. Жергілікті бюджеттен инвестициялық жобаларын іске асыру үшін 1, 2
млрд. теңге берілді, ол негізгі капиталының жалпы көлемнің 1, 9 % құрайды.
Негізгі капиталға инвестиция көлемі 2006 жылы 64, 2 млрд. теңге құрады.
Өндірістің негізгі капиталына – 40, 6 % жіберілді. Капиталға басымды болып
көлік және байланыс болып табылады (9, 8 млрд. теңге). Ауыл шаруашылықтың
дамуына 9, 2 млрд.теңге жіберілді, жылжымайтың мүлік операцияларына – 8, 4
млрд.теңге, саудаға –2, 6 млрд.теңге.Облыстың экспортында шікізат өнімдері
үлесімді- темір кен өнімі (66 %), ұн – жарма өндірісі (6, ... жалғасы
1. Кіріспе
2. Солтүстік Қазақстан экономикалық ауданы
3. Солтүстік Қазақстан облысы
4. Солтүстік Қазақстан облысының жалпы экономикасы
5. Қостанай облысы
6. Қостанай облысының жалпы экономикасы
7. Қорытынды
8. Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Солтүстік-Қазақстан облысы
Солтүстік – Қазақстан облысы – республиканың солтүстік есігіі
Облыс 1936 жылы 29-шы шілдеде құрылды, казіргі шекарада 1999 жылы 8-ші
сәуірден қалыптасқан. Облыстың тығыздығы 97, 99 мың.кв.м. және республика
аумағының 3, 6 % құрайды.
Солтүстік – Қазақстан облысының әкімшілік орталығы – Петропавловск қаласы,
1752 жылы құрылған.
Облыста 13 әкімшілік аудан бар: Айыртау, ақжар, Аққайың, Ғ.Мүсірепов
атындағы, Есіл, Жамбыл, Қызылжар, М.Жұмабаев атындағы, Мамлютск, Тайшин,
Тимирязевский, Уалихан, Шал Ақын атындағы; 5 қала – Петропавловск, Булаево,
Мамлютка, Тайшина, Сергеевка, ; 4 қала үлгідегі ауыл- Смирново, Талшық,
Еңбек, Кішкенкөл.
Облыс аумағыҚазақстанның Қостанай және Ақмола облысытарымен және Ресей
Федерациясының Қорған, Тюмень, Омск облыстарымен шекаралас.
Орналасуы
Солтүстік – Қазақстан облысы Қазақстанның солтүстігінде орналасқан, ол
Батыс – Сібір жазығының оңтүстік шетінде және Қазақ мелкосопочнигінің
бөлігінде орналасқан..
Судың ең бас артериясы – Есіл (Ишим) өзені, оның ұзындығы облыс аумағы
бойынша 720 м.құрайды. Көлдердің жалпы саны 3000-ға 4600 кв.м тығыздылығын
құрайды.
Бедер
Облыстың көп бөлігі оңтүстік Батыс – Сібір жазығында орналасқан, онда жер
бетінің деңгейі 200 м.аспайды, ежелгі көл неогендік жазығына жатады, Тобыл
және Ертіс өзендері аралығында көп көлем алады. Бұл аумақтың өзен аралығы
неогендік және өзендік генезистен, құмның қалың түрлерінің қабаттарынан
құралған. Облыстың солтүстік — батыс бөліктерінде тұзды көлдер бар:
Қалибек, Ұлкенқарой, Теке, Селетынтеңіз. Котловина 40–60 м құрайды,
көлдердің өздерінде сулары аз. Тке өзеннің шұңқырында облыстың ең аласа
беті орналасқан, ол теңіз деңгейінде 29 м.құрайды.
Облыстың Оңтүстік Батыс бөлігі Қазақстандағы (Сары – Арқа) мелкосопочнигіне
және Көкшетау биіктігінің солтүстік – батыс бөлігіне жатады
Табиғи байлықтар
Табиғи байлықтар. Солтүстік Қазақстан облысының минералды шикізат базасы.
Облыста әр түрлі деңгейдегі пайдалы қазбалардың барлық түрі зерделенген.
286 кен орындарына барлау жүргізілген. Соның ішінде 34 — металл, 2 металл
емес, 217 құрылыс және технологиялық шикізат және 33 су асты сулары,
олардың ішінде 6 минералді табиғи байлықтар.
Облыс аумағы Солтүстік Қазақстаның уран-кені, алмазды және қалайы – сирек
металды аймақтың бөлігі болып саналады. Бұл жерлерге минералды шекізаттың
елеулі маңызы бар қорлары анықталды, олар Қазақстаның балансын құрастырады
қалайы бойынша — 65%, цирконий — 36, 6 %, уран- 19%, титан — 5%, вольфрам —
1, 1% минеральді шикізат базасын үлкеуті маңыздылығы туды, әсіресе облыстық
оңтүстік – батысында.
Бұл жерде маңыздылығы бар бір қатар кен орындары және техникалық
және зергерлік алмаз, қалайы, титан түрлі түсті және сирек кездесетін
металлдар бұрыл көмір кендері орналасқан.
Облыста өндірілетін минералды – шикізат түрлерінің баланстық қорының
ықтималды құндылығы 6 млрд АҚШ доллар бағаналады, рессурстар болжамының
есебі бойынша, жалпы 10 млрд АҚШ доллар. Соның ішінде уран бойынша — 1, 0
қалайы — 3, 98, титан — 0, 7, сирек жерлер — 0, 3ғ вольфрам — 0, 24, алтын
— 0, 1 алмаз, көмір — 0, 7, басқадай — 2, 7.
Дайын қорларды игеру және перспективті объектілерді барлау үшін шамамен. 7
млдр АҚШ доллар қажет.
Грачевское, Косачинское, Семизбай уран кен орындары, Обухов- титан циркон
кендері, Сырымбет – қалайы, Солтүстік Байлюсты және Домбралы — 2 алтын кен
көзі орындары игеруге қолайлы дайындалған болып саналады. Экономикалық
себептерге байланысты бұл жерлерде өндірістік дайындау жұмыстары
жүргізілмейді құрылыс тастары және құмдардың кен орындарының кейбіреулері
ғана пайдалануда.
Калибек және Жақсытұз көлдерінің кен орындарында аз тұзын барлау жұмысы
өткізілуде
Экономика
2007 жылдың қаңтар-қыркүйек айларында Солтүстік Қазақстан облыстың
өндірістік кәсіпорындары 36, 2 млдр теңгенің өнімдерін өндірген,[b] бұл
2006 жылдың қаңтар – қыркүйек айларындағы көрсеткіштерден 1, 4 % төмен
Бұл кезенде жылу және электр энергиясы өндіріс көлемінің және машина жасау
құрылыс кәсіпорындарының өнімдерінің төмендеуімен тығыз байланысты.
Облыс экономикасында тау кен өндіру өнеркәсіп өндірісінде жалпы аймақтық
өнімділік 358, 2 теңгені құрайды (жалпы өнеркәсіп өндірісінің жалпы көлемі
1, 0 %)
Өнеркәсіп өндіріс құрылымының 74, 7% тұратын қайта өңдеу өнеркәсібінде
27034, 2 млн теңге өнімдері өндірілді.
Тамақ өнімдерін өндіреуде (қайта өңдеу өнеркәсіп көлемінде 59, 1%)
өндірістің өсімі 11, 9 млн теңгені құрастырды.
Ауыл шаруашылық шикізатын қайта өңдеумен 227 кәсіпорын айныласады, соның
ішінде 30 ет өнімдерін қайта өңдеу, 24 сүт өнімдерін қайта өндеу, 154 ұн
тарту кәсіпорындары, 13 өсімдік майын өндіру цехтары айналысады Машина
жасау өнімдерінің көлемі 6348, 7 млн теңгені құрастырады, (қайта өңдеу
өнеркәсіп өнімдерінің көлемі 23, 5% немесе 2006 жылдың қаңтар – қыркүйек
айларымен салыстырғанда 20, 7% төмен).
Құрылыс индустрия саласында Петропавл құрылыс материалдар заводы Ж.Ш. С.
Құрылыс материалдарын өндіруді ұйымдастыру инвестициялық жобасын
таратуда.
2007 жылдың мауысым айында полиэтилен және полипропилен диаметрі 16–63
және қуаттылығы 110–400 мм. 1, 2 млн және 0, 5 жылына тиісінше құбырлар
шығару басталды. Құбырлардың өткізу қабілеттілігі құбырды қолдануда энергия
шығындары суды айдауда 5–8% төмен. Жеңіл өнеркәсіпте үстем жағдайда тері
өндірісі ерекше орын алады. Бұл саланың жетекші кәсіпорны Петропавл тері
заводы Ж.Ш. С.Облыс бойынша 01.10.2007ж. 31, 1 мың кіші кәсіпкерлік
субъектілері тіркелген. 2006 жылғы осы кезеңмен саластырғанда тіркелген
кіші кәсіперлік субъектілерінің саны 2832 субъектіге артты 10, 0 %.Кіші
бизнестің 23, 4 мың субъектілері жұмыс істеуде, оның ішінде заңды
тұлғалар2, 7 мың, шаруа шаруашылықтары – 3, 7 мың, жеке кәсіпкерлер – 16, 9
мың.Кіші бизнеспен айналыстындар саны – 62, 7 мың адам:
кіші бизнесс кәсіпорындарында
20, 2 мың адам;
жеке кәсіпкерлікте – 34, 1мың
адам;
шаруа шаруашылығында-84 мың
адам
Кіші бизнес кәсіпорындарымен 2007 жылдың тоғыз айында шығарылған тауарлар
(жұмыс, қызмет көрсету) 23, 6 млрд теңге құрайды.
Әлеуметтік-саяси жалпы мағлумат
2006 жылдың 1 ші қаңтарындағы тұрғындар саны 662, 9 мың адам немесе
республикасының жалпы тұрғындар саны 1999 жылмен салытырғанда 8, 8%
төмендеді.Қала тұрғындарының саны 227, 9 мың адам, немесе 34, 4% ауылдық
жерлерде 435 мың адам немесе 65, 6 %.
Ұлттық құрам: қазақтар 23, 3 % орыстар 48, 9%.
Облыста тұратын тұрғындардың орташа сыйымдылығы 1 кв.м 6, 7 адам.Облыс
орталығы – Петролпавл қаласы, 1752 ірге тасы салынған тұрғындар саны 190, 9
мың адам. Солтүстік Қазақстан облысында 922 білім беру ұйымдары жұмыс
істеуде, мұнда 140 мың балалар жыне оқушылар білім алынп тәрбиеленуде
және 15 мыңға жақын педагогтар еңбек етуде.Облыста көзделген мақсаттарды
шешу үшін қолайлы жағдайлар жасалған. Тұрғындардың білім алу қажеттілігін
білім беру ұйымдарының желесі толық көлемде қанағаттандыруда.
Кадрларды дайындау және қайта дайындау келесі білім беру мекемелерінде
жүзеге асырылуда:
Козыбаев атындағы Солтүстік Қазақстан Университеті;
Солтүстік Қазақстан кәсіптік педагогикалық колледжі;
Жұмабаев атындағы Петропавловск гуманитарлық колледжі;
Облыстық педагогикалық кадрлардың кәсіби біліктігін артттыру және қайта
даярлау институты;
аудандық және 1 қалалық әдістемелік кабинеттер жұмыс істеуде.
Облыста спорттық объектілер бар, олардың ішінде 2 мамандандырылған балалар
жасөспірімдер мектебі.
Спорт саласындағы дарын балалардың 1 мамандандырылған мектеп интернаты, 1
олимпиялық резерв орталығы, 1 спорттың су түрлері бойынша балалардың
жасөспірімдер спорт мектебі. Қазіргі кезде облыста 16 діни конфессиялар
қызмет жасауда оның құрамында 235 бірлестік және топтар бар. 132 ғимараттар
дінге сенушілер қарамағында. Тіркелген қоғам саны – 148
2007 жылғы қаңтар-қыркүйекте Солтүстік Қазақстан облысының өнеркәсіптік
кәсіпорындарымен 36,2 млрд. теңгеге өнім шығарылған, бұл 2006 жылғы қаңтар-
қыркүйектен 1,4%-ға төмен. Бұл осы мерзімдегі жылу және электр энергиясының
өндіріс көлемдерінің, сондай-ақ машина жасау кәсіпорындарымен өнім
шығарудың кемуіне байланысты.
Тау-кен өнеркәсібінде өндіріс көлемі 2008 жылы 352,8 млн. теңгені құрады
(өнеркәсіптік өндірістің жалпы көлемінде 1,0%), бұл өткен жылдың ұқсас
мерзімімен салыстырғанда 18,1%-ға жоғары. Өсім қиыршықтас өндірісінің 21,7%-
ға артуы есебінен қамтамасыз етілген.
Өнеркәсіптік өндіріс құрылымында 74,7%-ды алатын ұқсату өнеркәсібінде
27034,2 млн. теңгеге өнім шығарылған, бұл өткен жылдың қаңтар-қыркүйегінен
1,0%-ға көп.
Тамақ өнімдері өндірісінде (ұқсату өнеркәсібі көлемінде 59,1%) өндіріс
өсімі 11,9%-ды құрады, 15975,6 теңгеге өнім шығарылған. 5,6%-ға ет және
субөнімдер, 25,0%-ға майлар, 9,8%-ға шұжық өнімдері, 6,5 есе өсімдік майы,
44,4%-ға тазартылмаған рапс майы, 1,5 есе өңделген сұйық сүт және кілегей,
19,1%-ға йогурт, ферменттелген немесе ашытылған сүт және кілегей, 28,0%-ға
дәнді дақылдардан ұн немесе олардан қоспалар, 3,5%-ға жармалар, 2,5%-ға мал
үшін жемазық, 0,7%-ға макарон, шай, 18,2%-ға дистиляцияланған алкогольді
сусындар, 3,2 есе этил спиртінің өндірісі өскен. Қарастырылатын мерзімде
осы рыноктік сегментте бәсекенің жоғары деңгейінен кондитерлік өнімдер
шығарудың кейбір кемуі орын алған.
Машина жасау өнімдерінің көлемі 6348,7 млн. теңгені құрады (ұқсату
өнеркәсібі көлемінің 23,5%) немесе 2006 жылғы қаңтар- қыркүйектен 20,7 %-ға
кем.
2007 жылғы қаңтар-қыркүйекте 1,7 есе мұнай-газ шығару өндірісінің
жабдықтары, 18,6%-ға - ауыл шаруашылығы және орман шаруашылығы үшін
машиналар бөліктері, 56,7%-ға - топырақты дайындау және өңдеу үшін
қолданылатын ауыл шаруашылығы және орман шаруашылығы үшін машиналар, 4,0%-
ға - медициналық, хирургиялық жабдықтар және ортопедиялық құрылғылар және
олардың бөліктерінің өндірісі өскен. Көліктік жабдықтарды жөндеу,
техникалық қызмет көрсету және қайта құру жөніндегі қызметтер көлемі - 2,5
есе, 7,9%-ға - машиналар және жабдықтарды орнату, жөндеу және техникалық
қызмет көрсету жөніндегі қызметтер өскен.
Осымен қатар, 77,3%-ға - мұнай-газ өңдеу жабдықтары, 87,6%-ға - сұйықтарды
айдау үшін центр-тепкіш сорғылар, 13,5%-ға - дестелегіштер, 34,6%-ға -
арнайы автомобильдер өндірісі қысқарған. Электр және электрондық
жабдықтарды жөндеу, техникалық қызмет көрсету жөніндегі қызметтер 43,4%-ға
кем көрсетілген.
Электр энергиясы, газ және су өндіру мен тарату жөніндегі саламен
(өнеркәсіптік өндірістің облыстық көлемінде 24,3%) 8794,9 млн. теңгеге
өнім шығарылған, бұл өткен жылдың ұқсас мерзімінің көрсеткіштерімен
салыстырғанда 3,5%-ға кем.
Ағымдағы жылы өнеркәсіп саласында инвестициялық жобалар қатары іске
асырылған. Тамақ өнеркәсібінде СБИ Агро ЖШС-да ағымдағы жылдың шілдесінде
Австрия және Германияда шығарылған жылына 250 тонна жобалық қуатымен шұжық
өнімдері өндірісі жөніндегі жаңа желі пайдалануға берілген, итальяндық
жабдық шығарушылардан тоңазытқыш камералары орнатылған.
Құрылыс индустриясы саласында Петропавл құрылыс материалдары зауыты ЖШС
Құрылыс материалдары өндірісін ұйымдастыру инвестициялық жобасын іске
асырып жатыр. 2007 жылғы маусымда 1,2 млн. п.м.жыл мен 0,5 млн. п.м.жыл
қуатымен сәйкес dd 16-63 мм мен 110-400 мм полиэтилендік және
полипропилендік құбыр шығару басталған. Құбырлардың өткізу қабілеттері
құбыржеліні пайдаланғанда оның бойымен су айдағанда энергошығындарды 5-8%-
ға кемітуге мүмкіндік береді.
Тамызда жылына 1,4 млн. м2 өнімділігімен Каскад жабын қышы және С 25
кәсіби төсеніші жөніндегі желі пайдалануға берілді.
Жеңіл өнеркәсіпте тері өндірісі басым жағдайға ие. Саланың жетекші
кәсіпорыны - Петропавл тері зауыты ЖШС - ағымдағы жылы өндірістің
технологиялық жабдықтарын жаңартты, 6 барабан ауыстырылған, жаңа шелдеу
машинасы орнатылған.
Қостанай облысы
Қостанай облысы 1936 жылғы 9 шілде айында құрылды.Облыс аумағы 196000 шаршы
км құрайды.
Бұл Қазақстандағы Орал тауының қиылысында, Батыс Сібір жазығы мен Торғай
жағалауында орналасқан ең ірі облыстардың бірі. Қостанай облысы арқылы
өтетін ірі өзендер-Торғай мен Тобыл. Тобыл өзеніне байланысты көптеген
қызықты аңыздар бар.
Қостанай қаласы облыстың әкімшілік, сауда, әлеуметтік және мәдениет
орталығы болып табылады.Ол Тобыл өзенінің сол жағалауындағы жазықта
орналасқан. Облыста 223600 тұрғын тұрады. Тұрғындардың көп тұратын жерлері
–Қостанай, Лисаков, Рудный, Жітіқара және Арқалық.
Орналасуы
Қостанай облысы Қазақстан Республикасының солтүстік бөлігінде орналасқан.
Облыс аумағында көптеген тұщы көлдер мен өзендер бар. Облыстың негізгі сулы
өзені- Тобыл.
Облыс бес қалаға: Қостанай, Лисаков, Рудный, Жітіқара, Арқалық, 16 ауылдық
аудандарға, 13 қалалық типті поселкаларға, 750 ауылдарға бөлінеді.Облыс
орталығы –Қостанай қаласы, Тобыл өзенінің жағалауында орналасқан. Негізі
1879 жылы салынды. Қостанайдан ҚР астанасы Астана қаласына дейін 760
км.Облыс Қазақстан Республикасының төрт облыстарымен , үш Ресей Федерация
облыстарымен шектеседі Ресей Федерациясына қарай 1242 км созылып жатыр.
Табиғи байлықтар
Облыстың жер қойнауы пайдалы қазбаларға, әсіресе темір мысқа бай
(магнетиттік кендер – Соколов, Сарыбай, Қашар және бура солит темірлері –
Аят теміркен бассейні, Лисаковск кен көзі).Магнетиттік және бура темір оры
15, 7 млрд.тонн құрайды, оның ішінде жеңіл өндірілетін және өндіруді талап
етпейтін – 5, 7 млрд.тонн.Қостанай облысының қойнауы темір кенге, бура
көмірге, асбестке, отқа төзімді және кірпіш құмға, флюстік және цемент
әкке, шыны құмға, құрылыс тастарға және басқаларға да бай.19 боксит
орналасқан жерлер ашылды, 7- алтын, күміс пен никель біреуден.
Экономика
Облыс экономикасында өндірістегі аумақтық жалпы өнеркәсіп үлесі 30 %
құрайды. Облыс бойынша республикалық көлемді теміркен окатыштердің 100 % ,
асбест пен бокситтер, 80 % темір Кен өндіріледі.2006 жылдың ішінде
өнеркісіп қызметін іске асыратын облыс кәсіпорындарымен қолданыстағы
бағамен 173, 9 млрд.теңгеге өнімдер шығарылды.Аса ірі өнеркәсіп кәсіпорыны
болып табылады:
Кен өндіруші кәсіпорында:
“ССКБӨБ”АҚ – концентраттар мен окатыштерді өндіру; “Қостанай
минералдары” АҚ – хризотилас – беста кендерін қазып алу және өндіру;
“Оркен” ЖШС – минералдық шикізатты қазып алу және өндіру; “Қазақстан
Алюминий” АҚ филиалы КБРУ и ТБРУ – бокситтер мен өртке төзімді құмдарды
қазып алу; “Қостанай ұсақ тас” ЖШС – ұсақ тасты өндіру; “Металл
Трэйдинг” ЖШС – құрамында алтын бар кендерді кәсіптік өндіру.
Өндіру өндірісінде: “Арай -91”ЖШС – азық – түлік өнімдерін, спирттік
және алкогольсіз сусындарды өндіру; “Арасан Фирмасы” ЖШС – сыра
және минералды суды өндіру; “Мелькомбинат” АҚ – ұн мен макаронды
бұйымдарды өндіру; “Сарыбай” ЖШС – ұн өндіру өнеркәсіп; “КЭУ Рудненский
гормолзавод” ЖШС – сары май, сүт және қышқыл сүт өнімдерін өндіру; “Баян
— Сұлу” АҚ – кондитерлік бұйымдарды өндіру; “ДЕП”ЖШС – сүт – шикізатты
өндіру; “Казогнеупор”ЖШС — өртке төзімді бұйымдарды өндіру;
“Агромашхолдинг” АҚ ҚФ – дизельдік қозғалтқыштарды, комбайндерді,
тракторларды, ауыл шаруашылық техникағ бұйымдарды дайындау;
“Агротехмаш”АҚ ҚФ – ауыл шаруашылық машиналарын құрастыру, қосалқы
бөлшектерді өндіру және іске асыру, ауыл шаруашылық
машиналарға капиталды жөндеу жұмысын көрсету; “Большевичка” ӨК – тігін
фабрикасы; “Алпамыс” аяқ киім фабрикасы” ЖШС – аяқ киім өндіру.
2007 жылдың 1-ші қаңтар жағдайына қарағанда облыс бойынша 38, 3 орта
әсіпкерлік субъекті жұмыс істейді. Жалпы айналысатын адамдардың саны 94, 2
мың адам. Орта бизнесінің кәсіпорынмен шығырған тауарлар (жұмысы, қызмет
көрсетуі) 42, 3 млрд.теңге құрайды.Облыс экономикасында ауыл шаруашылық
үлесі жалпы аумақтық өндірісінде 23% құрайды. Жалпы ауыл шаруашылық өнімнің
көлемі 2006 жылы 128, 2 млрд. теңге, оның ішінде өсімдік өнімі –68, 5
млрд.теңге, мал шаруашылығы – 59, 7 млрд. теңге құрады. Астық, ет, сүт
және жұмыртқа өндірісі ішкі қажеттілікті қамтамасыз етеді. Артық астық, мал
шаруашылық өнімі экспортқа беріледі. Егін шаруашылығымен айналысу
басымдылығы облыс бойынша астық өнімін өндіру болып саналады, оның үлесі
республикалық өндірісінде 28 % құрайды. Облыс бойынша 2006 жылы астық
және астық дәндердің егістік науқаны 3540, 4 мың.га. құрады. 2006 жылы
жалпы астықты жинауы өндеуден кейін 4733 мың.тонн салмағында құрады. Мал
шаруашылықтың басымдылығы болып ет, сүт және жұмыртқа болып табылады.Сыртқы
тауар айналымы 2006 жылы ӘҚШ-тың 1776 млн.долл құрады, экспортқа шығарылған
тауарлар АҚШ-тың 1021, 9 млн.долл, АҚШ-тың 754, 9 млн.долл импортталы.
Инвестициялардың негізгі капиталына басымды қаржыландыру көздері болып
кәсіпорынның, ұйымдардың және халықтың 70, 3 % негізгі құралдары болады,
инвестицияның негізгі капиталына жалпы көлемінде. Республикалық бюджеттен
10, 4 млрд. теңге игерілді, олардың үлесіне 16, 3 % негізі капиталдың жалпы
көлемнен. Жергілікті бюджеттен инвестициялық жобаларын іске асыру үшін 1, 2
млрд. теңге берілді, ол негізгі капиталының жалпы көлемнің 1, 9 % құрайды.
Негізгі капиталға инвестиция көлемі 2006 жылы 64, 2 млрд. теңге құрады.
Өндірістің негізгі капиталына – 40, 6 % жіберілді. Капиталға басымды болып
көлік және байланыс болып табылады (9, 8 млрд. теңге). Ауыл шаруашылықтың
дамуына 9, 2 млрд.теңге жіберілді, жылжымайтың мүлік операцияларына – 8, 4
млрд.теңге, саудаға –2, 6 млрд.теңге.Облыстың экспортында шікізат өнімдері
үлесімді- темір кен өнімі (66 %), ұн – жарма өндірісі (6, ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz