Ресей мен Түркия келісімшарттары

1) Кiрiспе
Негiзгi бөлiм
1) 1720 жылғы 16 қарашадағы орыс.түрiк келiсiмшарты
2) 1724 жылғы 23 маусымдағы орыс.түрiк келiсiмшарты
3) 1799 жылғы 3 қаңтардағы орыс.түрiк одақтық келiсiмшарты
4) 1805 жылғы 23 қыркүйектегi орыс.түрiк одақтың келiсiмшарты
Қорытынды

Ресей мен Түркия тарихында көптеген келiсiмшарттар болды. Олардың әрқайсысында өзiндiк еркшелiктерi бар.
1.Орыс-түрiк келiсiмшарты, 1720 жыл, 16(5) қараша
Бұл келiсiмшартқа Константинополь қаласында өткен А.И. Дашков пен ұлы түрiк уәзiрi Ибрагим-паша қол қойды.
Солтүстiк соғыстың соңғы жылдарында антиорыс блогының өкiлдерi Түркияның Ресей Империясына қарсы соғысуға итермелейдi. Бұл диверсияны пайдаланып, аударғысы келдi. Олар орыс-түрiк қарама- қайшылықтарын шиеленiстiру үшiн, орыстардың (әскерлерiнiң) Польшада орнығуын сылтау етедi. Бiрақ Түркия мемлекетi Сотүстiк соғыстың аяқталғанынан кейiн, Ресей Империясы Азовты қайта сұрайды деп қорқып, онымен берiк бейбiт келiсiмшарт жасасуға тырысты. Өз кезеңiнде Ресей Империясы Түркия мемлекетiмен соғыспауға тырысты. 1719 жылы мамыр айында түрiк астанасына келген орыс дипломаты А. Дашков Прутск (1711 жыл) және Адрианаполь (1712 жыл) келiсiмшарттарының баптарын және бейбiт жағдайды бекiту негiзiнде орыс-түрiк келiсiмшарт түрiктерге ұсынатын болды. Австриялық және ағылшындардың елшiлерiнiң қарсылығына қарамастан, А. Дашков келiсiмшарт жасайды.
1720 жылы орыс-түрiк келiсiмшарты
● Патша мен сұлтан арасында «мәңгiлiк бейбiт пен достықты » жариялайды;
● Екi жақ оларға қас мемлекеттерге көмек көрсетпеуге мiндеттелдi;
● Ресей Империясы Констанинопольде өзiнiң тұрақты дипломатиялық өкiмiн орнықтыруға хақылы болды;
● Польшаның құрылысы мен территориясынның бiртұтастығына қауiп төнетiн болса, түрiк үкiметi Ресей Империясына әскерлерiн Польшаға енуiне рұқсат бердi;
● Черкасск пен Азов арасында бекiнiстер салуға тыйым салынды;
● Екi мемлекетте де орыс және түрiк көпестерiнiң еркiн сауда жасауға рұқсат берiлдi;

1. История стран Азии и Африки, под. ред. Ф.И. Ацамба.
2. Дипломатиялық сөздiк, Алматы-2000.
3. История международных отношений и внешней политики,
под.ред. Ж.У. Ибрашева.

Пән: Халықаралық қатынастар
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

1) Кiрiспе
Негiзгi бөлiм
1) 1720 жылғы 16 қарашадағы орыс-түрiк келiсiмшарты
2) 1724 жылғы 23 маусымдағы орыс-түрiк келiсiмшарты
3) 1799 жылғы 3 қаңтардағы орыс-түрiк одақтық келiсiмшарты
4) 1805 жылғы 23 қыркүйектегi орыс-түрiк одақтың келiсiмшарты
Қорытынды

Ресей мен Түркия тарихында көптеген келiсiмшарттар болды. Олардың
әрқайсысында өзiндiк еркшелiктерi бар.
1.Орыс-түрiк келiсiмшарты, 1720 жыл, 16(5) қараша
Бұл келiсiмшартқа Константинополь қаласында өткен А.И. Дашков пен ұлы
түрiк уәзiрi Ибрагим-паша қол қойды.
Солтүстiк соғыстың соңғы жылдарында антиорыс блогының өкiлдерi
Түркияның Ресей Империясына қарсы соғысуға итермелейдi. Бұл диверсияны
пайдаланып, аударғысы келдi. Олар орыс-түрiк қарама- қайшылықтарын
шиеленiстiру үшiн, орыстардың (әскерлерiнiң) Польшада орнығуын сылтау
етедi. Бiрақ Түркия мемлекетi Сотүстiк соғыстың аяқталғанынан кейiн, Ресей
Империясы Азовты қайта сұрайды деп қорқып, онымен берiк бейбiт келiсiмшарт
жасасуға тырысты. Өз кезеңiнде Ресей Империясы Түркия мемлекетiмен
соғыспауға тырысты. 1719 жылы мамыр айында түрiк астанасына келген орыс
дипломаты А. Дашков Прутск (1711 жыл) және Адрианаполь (1712 жыл)
келiсiмшарттарының баптарын және бейбiт жағдайды бекiту негiзiнде орыс-
түрiк келiсiмшарт түрiктерге ұсынатын болды. Австриялық және ағылшындардың
елшiлерiнiң қарсылығына қарамастан, А. Дашков келiсiмшарт жасайды.
1720 жылы орыс-түрiк келiсiмшарты
● Патша мен сұлтан арасында мәңгiлiк бейбiт пен достықты жариялайды;
● Екi жақ оларға қас мемлекеттерге көмек көрсетпеуге мiндеттелдi;
● Ресей Империясы Констанинопольде өзiнiң тұрақты дипломатиялық өкiмiн
орнықтыруға хақылы болды;
● Польшаның құрылысы мен территориясынның бiртұтастығына қауiп төнетiн
болса, түрiк үкiметi Ресей Империясына әскерлерiн Польшаға енуiне рұқсат
бердi;
● Черкасск пен Азов арасында бекiнiстер салуға тыйым салынды;
● Екi мемлекетте де орыс және түрiк көпестерiнiң еркiн сауда жасауға
рұқсат берiлдi;
● Орыс азаматтарына ешқандай салық төлемей, Иерусалимнiң қасиеттi
жерлерiн аралауға рұқсат етiлдi;
1720 жылы орыс-түрiк келiсiм шартының маңызы – орыс-түрiк
қатынастарының реттеп, Ресей Имприясының оңтүстiк шекараларын бекiтiп, оның
халықаралық жағдайын нығайтты. Ендi Ресей Империясы барлық күштерiн
Солтүстiк соғысқа бағыттауға тырысты.

2. Орыс-түрiк келiсiмшарты, 1724 жылғы 23(12) маусым

Бұл келiсiмшартқа Константинопольде орыс резидентi И.И. Неплюев және
ұлы уәзiр Ибрагим-паша қол қойды. Оларға француз маркизiнiң елшiсi Жан-Луиз
де Бонака делдалдық қызметiн көрсеттi. 1723 жылы орыс-иран келiсiмшартына
сәйкес Иранның Каспийлiк провинцияларының Ресей Империясына өтуi, Түрiк пен
Ресей Империясы арасындағы қатынастарды шиеленiстiрiп жiбередi. Себебi
Түркия Закавказье мен Дагестанда үстемдiкке ұмтылды және иран шахы
Тахмаспаның тұрақсыз жағдайын пайдаланып, оның барлық иелiктерiн жаулап
алғысы келдi. Бiрақ Ресей Империясы Иран мемлекетiнiң тәуелсiздiгiн сақтап
қалуға және түрiктердiң Каспий теңiзiне өтуiне кедергi жасауға ұмтылды.
Орыс-түрiк қатынастарының ең шиеленiскен кезi 1723 жылдың соңы мен 1724
жылдың басы болатын болды. Өйткенi сол кезде Түркия Англияның
итермелеуiмен, Грузия мен Армения жерлерiне кiрiп, Ресей Империясына соғыс
ашамын деп қорқытты. Бiрақ Ресей Империясы үкiметiнiң қатаң позициясы және
орыс-түрiк соғысы Ресей Империясы мен Австрия мемлекетiнiң жақындасуына
әкеп соғуынан қорыққан Францияның делдалдық қызметiн көрсетуi қарама-
қайшылықтардың бейбiтшiлiкпен аяқталуына өз септiгiн тигiзедi.
1724 жылы орыс-түрiк келiсiмшартына сәйкес:
● Түркия мемлекетi иелiгiнде, ол жаулап алған Грузия мен Арменияның
шығыс жерлерi, Тербиз, Казвин, Шемахин, хандықтары сақталып қалатын болды.
Бiрақ онда ерекше жағдайлар пайда болмаса, өз әскерлерiн кiргiзуге
құқықтары жоқ едi. Ал Ресей Империясы 1723 жылы орыс-иран келiсiмшартына
сәйкес иемденген қалалар мен провинцияларды сақтап қала алды. Қалған
Ирандық иелiктер Тахмаспа шахының билiгiнде қалатын болды және егер
Тахмаспа шах осы келiсiмшартта айтылған террористiк жеңiлдiктермен
келiспесе, онда Ресей Империясы мен Түркия мемлекетi оны тақтан түсiрiп,
оның орнына басқаны отырғызу жөнiнде айтылады.
Жалпы бұл орыс-түрiк келiсiмшарты Ресей Империясының келiскен
саясатының Шығыстағы ерекше жетiстiгi болып есептелiнедi.

● Түркия мемлекетi Каспий теңiзi жағалауына жiберiлмедi;
● Закавказьеде Ресей Империясына тиiмдi түрiктер орыстар арасында
территориялдық шекаралар орнықтырылды;
● Түркия мемлекетi Грузия мен Шығыс Армения жерлерiн өз иелiгiнде
сақтап қалған болатын. Бұл түркия мемлекетiне де бiршама тигiзген жетiстiгi
деп есептеуге болады.
1724 жылғы 23 маусымдағы орыс-түрiк келiсiмшарты Ресей Империясының
шығыс елдерi мен халықтарына әрi қарай экспансиялық саясатын жалғастыруға
көмектестi.

3.Орыс-түрiк қорғаныстық одақтық келiсiмшарты, 1799 жылғы 3 қаңтар
Бұл келiсiм шартқа Константинопольде орыс елшiсi В.С. Тамара және түрiк
өкiлi Ахмед ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.