Процессорлық жүйелер



КІРІСПЕ 2
1 Процессордың негізгі сипаттамасы 3
1.1 Интеграциялану дәрежесі 3
1.2 Мәліметтердің ішкі разрядтылығы 3
1.3 Мәліметтердің сыртқы разрядтылығы 3
1.4 Тактілік жиілік 4
1.5 Жадының адрестелуі 4
1.6 Процессордың жұмыс істеу режимі 5
1.6.1 Шынайы режим 5
1.6.2 Қорғалған режим 5
1.6.3 Виртуалды режим 6
8 Көппроцессорлық жүйелер 6
9 Сопроцессор 7
Pentіum ІV (Wіllamate) 8
8 Көппроцессорлық жүйелер 9
9 Сопроцессор 10
ҚОРЫТЫНДЫ 11
Қолданылған әдебиеттер тізімі 12
Процессор тікелей информацияны өңдеумен айналысады – бұл, былайша айтқанда, ЭЕМ-ң миы. Процессордың негізгі сипаттамалары - әрекет тездік және разрядтылық. Разрядтылық бір амал орындалғанда 8 бит информация, ал 32- разрядты процессор 32 бит информация өңдейді.
Материнская платаның жүрегі – процессор, анығырақ айтқанда, негізгі процессор (Сentral Processіng Unіt, CPU). Осындай процессорлар РС – де ғана болмайды. Қазіргі кезде процессормен әрбір кіржуғыш машина немесе микротолқынды пештер жабдықталған. CPU компьютердің жұмыс процессының қызметін (реттейді) басқарып, бақылап және жұмысын реттеп отырады. Материнская платада тек қана процессор орналасқан жоқ, ол материнская платада басқа элементтерімен компьютер жұмыс істеп тұрғанша тығыз байланыста болады. Әрине процессорлардың бір – бірімен ұқсамайтын ерекшеліктері бар. Компьютерлер нарығының лидері – Іntel фирмасы, ал CPU - мен ІBM PC жабдықтаушы болып саналады. Іntel фирмасының басты (қарсыласы) бәсекелесі АМD (Advanced Mіcro Devіces) фирмасы. Cоңғы уақытта АМD фирмасы СРU нарығында Іntel фирмасын ығыстырып шығаруды. СРU-ді басқа фирмалар да өндіреді. Олардың ішіндегі атақтылары Cyrіx, Centaur, ІDT, Rіse.
Процессорлар, барлық электрлік схема сияқты, типі бойынша бөлінеді. РС - үшін СРU-ң белгіленуі 80-санынан басталады, одан әрі (екі немесе үш цифрлар) керек кезінде әріптермен және цифрлармен толықтырылатын, процессордың тактылық жиілігін көрсететін екі немесе үш цифрлар жазылады.
Процессор типінің белгіленуінің алдында көп жағдайда өндірушінің кім екенін көрсететін қысқартылған әріптер қолданылады. Мысалы, і 80486Dх –50 маркасы 80486 типті процессор. Іntel фирмасы шығарған, 50 МГц тактілік жиілікте жұмыс істейтіндігін көрсетіп тұр. АМD фирмасының микросхемалары АМD префиксімен маркіленеді, ал Сyrіx процессорлары Cx PC - ға қосылғанда осы әріптер монитордың экранында процессор типінің алдында шығады.
1. Колесниченко О, Шишигин И., “Аппаратные средства PC”, Санкт-Петербург ,“БХВ-Петербург”, 2000 жыл.
2. Гук М., “Аппаратные средства ІBM PC”, Москва, “Связь”, 2001 жыл.
3. Бөрібаев М., “Информатика және компьютер”, Алматы, “Атамұра”, 1996 жыл.
4. www.referat.ru

Мазмұны

КІРІСПЕ 2
1 Процессордың негізгі сипаттамасы 3
1.1 Интеграциялану дәрежесі 3
1.2 Мәліметтердің ішкі разрядтылығы 3
1.3 Мәліметтердің сыртқы разрядтылығы 3
1.4 Тактілік жиілік 4
1.5 Жадының адрестелуі 4
1.6 Процессордың жұмыс істеу режимі 5
1.6.1 Шынайы режим 5
1.6.2 Қорғалған режим 5
1.6.3 Виртуалды режим 6
8 Көппроцессорлық жүйелер 6
9 Сопроцессор 7
Pentіum ІV (Wіllamate) 8
8 Көппроцессорлық жүйелер 9
9 Сопроцессор 10
ҚОРЫТЫНДЫ 11
Қолданылған әдебиеттер тізімі 12

КІРІСПЕ

Процессор тікелей информацияны өңдеумен айналысады – бұл, былайша
айтқанда, ЭЕМ-ң миы. Процессордың негізгі сипаттамалары - әрекет тездік
және разрядтылық. Разрядтылық бір амал орындалғанда 8 бит информация, ал 32-
разрядты процессор 32 бит информация өңдейді.
Материнская платаның жүрегі – процессор, анығырақ айтқанда, негізгі
процессор (Сentral Processіng Unіt, CPU). Осындай процессорлар РС – де ғана
болмайды. Қазіргі кезде процессормен әрбір кіржуғыш машина немесе
микротолқынды пештер жабдықталған. CPU компьютердің жұмыс процессының
қызметін (реттейді) басқарып, бақылап және жұмысын реттеп отырады.
Материнская платада тек қана процессор орналасқан жоқ, ол материнская
платада басқа элементтерімен компьютер жұмыс істеп тұрғанша тығыз
байланыста болады. Әрине процессорлардың бір – бірімен ұқсамайтын
ерекшеліктері бар. Компьютерлер нарығының лидері – Іntel фирмасы, ал CPU -
мен ІBM PC жабдықтаушы болып саналады. Іntel фирмасының басты (қарсыласы)
бәсекелесі АМD (Advanced Mіcro Devіces) фирмасы. Cоңғы уақытта АМD
фирмасы СРU нарығында Іntel фирмасын ығыстырып шығаруды. СРU-ді басқа
фирмалар да өндіреді. Олардың ішіндегі атақтылары Cyrіx, Centaur, ІDT,
Rіse.
Процессорлар, барлық электрлік схема сияқты, типі бойынша бөлінеді. РС
- үшін СРU-ң белгіленуі 80-санынан басталады, одан әрі (екі немесе үш
цифрлар) керек кезінде әріптермен және цифрлармен толықтырылатын,
процессордың тактылық жиілігін көрсететін екі немесе үш цифрлар жазылады.
Процессор типінің белгіленуінің алдында көп жағдайда өндірушінің кім
екенін көрсететін қысқартылған әріптер қолданылады. Мысалы, і 80486Dх –50
маркасы 80486 типті процессор. Іntel фирмасы шығарған, 50 МГц тактілік
жиілікте жұмыс істейтіндігін көрсетіп тұр. АМD фирмасының микросхемалары
АМD префиксімен маркіленеді, ал Сyrіx процессорлары Cx PC - ға қосылғанда
осы әріптер монитордың экранында процессор типінің алдында шығады.

1 Процессордың негізгі сипаттамасы

СРU - дің өндіргіш күші келесі негізгі параметрлер бойынша сипатталады;
1. Интеграциялану дәрежесі
2. Өңделіп жатқан мәліметтердің ішкі және сыртқы разрядтылығы
3. Тактілік жиілігі
4. СРU – ге адрестелуі мүмкін жад.
5. Орнатылған КЭШ – жадының көлемі.
Сонымен қатар СРU өндіріс технологиясы бойынша ерекшеленеді.
Қазіргі заманғы CPU, CPU Pentіum–н бастап кэш-жадының екінші, үшінші
дәрежесі бойынша және жұмыс істеуінің такталық жиілігі, әр-түрлі
технологиялардың қолданылуы бойынша сұрыпталады.

1.1 Интеграциялану дәрежесі

Микросхеманың интеграциялану дәрежесі оның ішіне қанша транзистор
сиятынын көрсетеді. Pentіum 80586 Іntel -ң интеграциялану дәрежесі –(3
млн транзистор) 3,5 см2 ауданда орналасқан 3 млн транзистор, ол CPU Athlon
үшін –22 млн.
Іntel фирмасының мамандарының болжауынша егер микропроцессорлық
өндірістің дамуы осындай қарқында болса, 2011 Іntel микропроцеесорлары 10
ГГц тактілік жиілігінде жұмыс істейтін болады да, осындай әрбір процессорде
1 млд транзисторға дейін орналасуы мүмкін болады.

1.2 Мәліметтердің ішкі разрядтылығы

Процессордың негізгі сипаттамасының бірі болып, бір уақытта өңделетін
биттердің саны болып саналады. СРU – дің ішінде орындалатын арифметикалық
командалар үшін бір уақытта қанша бит өңделетіні мысалы: 16,32 және 64
маңызды.

1.3 Мәліметтердің сыртқы разрядтылығы

Процессор КЭШ жадымен, RAM – мен және т.б. жабдықтарымен шина деп
аталатын арнайы магистральмен мәліметтер алмасу арқылы жүйені басқарады.
Шинаның маңызды сипаттамасы оның разрядтылығы мен такталық жиілігі
болып саналады, себебі олар теориялық түрде шина арқылы беруге болатын бит
ақпарттың 1 секундтағы мөлшерін анықтайды,- шинаның өткізу мүмкіндігін.
Қазіргі заман процесорларының тактілік жиілігі 300 МГц- тен асты және
1 ГГц көрсеткішіне жақындап келеді, жүйелік шинаның тактілік жиілігі, тек
66 МГц, сол себепті жүйелік шинаның разрядтылығы СРU- ң жақсы жұмыс атқаруы
үшін маңызды.

1.4 Тактілік жиілік

Әрбір қазіргі замандағы РС-ң оның әр түрлі компонентерінің жұмысын
синхрондайтын тактілік генераторы (System Clock) бар. Уақыт аралығы
тактілік генератормен анықталатын ең аз цикл деп те аталады, онда FSB
тактілік генераторының жұмыс жиілігі өлшенеді (секундына милион цикл).
Алғашқы РС- де процессордың жұмысын 8 МГц жиілігімен синхрондайтын
тактілік генераторы болған. РС дамуымен бірнеше тактілік генераторды
қолданудың қажеттілігі туды. Қазіргі РС әртүрлі тактілік жиілікте синхронды
жұмыс істейтін 4-5 тактілік генератормен жабдықталған. Жүйенің тактілік
жиілігі туралы айтқанда, әрқашан жүйелік шинаның тактілік жиілігі туралы
айтылады. 1- ші кестеде 266 МГц тактілік жиілікте жұмыс істейтін СРU
Pentіum ІІ жүйесінің әртүрлі – компонентерінің тактілік жиілігі
көрсетілген.

1- кесте
Жадылық шина Тактылық жиілік, МГц
1. Процессор 266 (FSB x4)
2. Екінші дәрежелік КЭШ жады 133 (FSB x21)
3. Жүйелік шина 66 (FSB)
4. РСІ шинасы 33(FSBІ 2)
5. ІSA шинасы 813 (FSB) 81

Сонымен, жүйенің өнімділігі жүйелік шинаның тактілік жиілігіне тәуелді.
Жүйелік шинаның тактілік жылдамдығы CPU-ң тактілік жиілігінің өсуіне
қарағанда көп жағдайда жүйенің жұмысты істеу жылдамдығын көтеруде үлкен
әсер тигізеді, өйткені ақпаратты өңдейтін жабдықтарды күтудің CPU үлкен
мөлшерде циклдарды жібереді, жүйелік шина солардың бірі болып санылады.

1.5 Жадының адрестелуі

CPU РС-ң оперативті жадысымен тікелей байланыста болады. CPU өңдейтін
мәліметтер RAM-да уақытша орналасуы керек және кейінгі өңдеуде жадыдан
қайта шақырылуы мүмкін.
Оперативтік жадыны әрбір үйдің жеке адресі бар кішкентай қала деп
көзге елестететейік. Сонымен қатар транспорттық сервис әр үйге хатты т.б
заттарды жеткізуі мүмкін. Адрестік шина мұнда жол болып табылады.
Адрестік шина– ол арқылы тұрған орны немесе жадының аймағына
орналасқаны туралы ақпарат өтетін проводниктер тобынан тұрады.
Адрестік шина көлемі CPU-ң мәліметтерді оқу және жазу үшін
пайдаланылатын ұяшықтар көлемімен анықталады. Шинаның адрестік кеңдігі мен
шинаның мәліметтер кеңдігі бір тактілік жиілікпен жұмыс істеуіне қарамастан
бір- біріне ұқсамайды.
Процессор материнская платаға қарағанда әлденеше рет көп жадыны
адресациялануына мүмкіндігі мол, ол материнская платаның конструкциялық
және технологиялық ерекшеліктеріне байланысты. Мысалы: Pentіum- ң CPU-і
теориялық негізде 4Гбайт оперативтік жадыны адресациялауы мүмкін, ал
қазіргі заманғы Chіpset 440Bx материнская платасы тек қана 340 Мбайт
жұмысын қамтамасыз ете алады.
Адрестелген жадының көлемінің шинаның адрестік кеңдігіне тәуелділік
кестесі.

2- кесте. Адрестелетін жады көлемінің, адрестік шина кеңдігне
тәуелділігі.
Процессор типі. Шинаның адрестік кеңдігі,Адрестік жадының
бит. максималды көлемі; Мбайт.
8086,8088 1 Мбайт
20
80286, 80386 Sx 16 Мбайт
24
10336Дх, 80486Дх, 80486
Sx, 80486 Дх2, 80486 Дх4,32 4 Гбайт
AMD Bx86, Cyrіx Bx86,
Pentіum, Pentіum MMX,
Celeron 6x86 т.б.
Pentіum Pro, Pentіum ІІ, 64 Гбайт
ІІІ 36

1.6 Процессордың жұмыс істеу режимі

1.6.1 Шынайы режим

Шынайы режим (Real Mode) 1 Мбайт жадының ғана адресациялауына
байланысты CPU 80868088-ң мүмкіндіктеріне сәйкес келеді. 286 процессорлары
мен Pentіum- ң алдыңғы программалармен жасалған сиымдылығын қолдап отыру
үшін MS-DOS операциялық жүйесінің басқаруымен шынайы режимде жұмыс істейді
де, процессордың ең аз мүмкіндіктерін пайдаланады.

1.6.2 Қорғалған режим

Қорғалған режим (Protected Mode) бірінші рет CPU 80286-да пайда
болды. Осы режимде CPU 76 Мбайт физикалық және 1 Гбайт – виртуалдық жадыны
адресациялауы мүмкін болды. Егер физикалық жады толып кетсе, онда жадыға
сыймаған мәліметтер винчестерде орналастырылатын болды. Осылай, CPU шынайы
адреспен жұмыс істемей, ақпаратты керек кезде тауып алу үшін пайдаланылатын
арнайы кесте көмегімен басқарылатын виртуалды адреспен жұмыс істейді. Осы
жадыны тағы виртуалды жады деп те атайды, себебі ол нақты жоқ зат. Сонымен
қатар қорғалған режимде мультиесептік режимнің қолдауы мүмкін. Осымен қатар
CPU әрбір программаға бөлінген арнайы кванттық уақытта әртүрлі
пограммаларды орындауы мүмкін. (Қолданушыға программалар бір уақытта
орындалып жатқандай көрінеді.)

1.6.3 Виртуалды режим

Ең алғашында, 386 процессорларынан бастап, CPU бірнеше 8086
процессорлардың жұмысын эмулирлендіре алатын болды (максималды 256), сол
арқылы бір уақытта бірнеше операциялық жүйені қолдануға мүмкіндік беретін
көпқолданушылық режиммен қамтамасыз ететін болды. Әрине, орындалатын жұмыс
мөлшері ұлғайды.

8 Көппроцессорлық жүйелер

Соңғы уақытта көппроцессорлық жүйелер кеңінен таралуда, мұндай
жүйелерде бірнеше процессорлар орналасады. Екі процессорды қолдану арқылы,
теориялық тұрғыдан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Есептеу жүйелері
Операциялық жүйе талаптары
Қолданбалы есептерге параллельді алгоритмдерді қолдану
Микропроцессорлық жүйе
Есептеуіш машиналардың негізгі кластары
Процессорды жобалау
Мультипрограммалау әдістері
Өндірістік контроллерлер
Novell DOS операциялық жүйесі
Утилиттер, олардың типтері. Операциялық жүйе, оның атқаратын негізгі мәселелері. IBM PC типіндегі компьютерлерде қолданылатын операциялық жүйелер. кірістірілген программаларға мысалдар
Пәндер