Халықты, қоршаған орта мен ұйымдарды төтенше жағдай кезіндегі қорғау

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы : Халықты қорғау тәсілі және оның негізгі принциптері

Мазмұны:

Кіріспе . . . 3

1. Халықты, қоршаған орта мен ұйымдарды төтенше жағдай кезіндегі қорғаудың негізгі принциптері . . .

2. Қорғаныс шараларын жүргізу сипаты мен көлемін анықтаудағы салыстырмалы көзқарас . . .

3. Қорғаныс әдістері мен құралдарын анықтаудағы кешенді көзқарас . . .

4. Халықты қорғаудың негізгі әдістері . . .

ҚОРЫТЫНДЫ . . .

Кіріспе

Халықты қорғау тәсілі және оның негізгі принциптері

Адамдардың қауіпсіздігін қамсыздандыру бейбіт және соғыс уақытындағы төтенше жағдай кезінде халықты қорғау бойынша республикамызда жүргізілетін барлық шаралардың аса маңызды мақсаты болып табылады.

Төтенше жағдайларды ескерту және іс-әрекеттер жөніндегі Республикалық жүйенің өзіне жүктелген міндеттерді орындауға даярлығы түпкілікті нәтижеде оның осы мақсатқа жетіу қабілетін анықтайды. Қазіргі уақытта адамзаттың алдында соғыс қатерінен басқа ғаламдық қауіп -экологиялық апат қауіпі өткір тұр: ауа ластанған, өзендер мен көлдер қышқылды жауындармен уланған, топырақ бүлінуде, ормандар құруда, өсімдіктер мен хайуанаттардың жекелеген түрлері жойылуда.

Адам өміріне қауіпті заттарды пайдаланатын және өндіретін объектілер бір жерде шоғырлануда. Бұл объектілердегі авария салдарын осы заманғы зақымдау құралдарын қолдау салдарымен салыстыруға болады. Чернобыль АЭС-індегі оқиғаларды, Армениядағы, Нефтегорскідегі, Шығыс Қазақстандағы жер сілкіністерін және басқа төтенше жәйттарды талдау бейбіт уақыттағы жағдайда адамдардың қауіпсіздігі мәселесіне басқаша тұрғыдан қарауға мәжбүр етеді.

Республика аумағында атом энергетикасы, химия өнеркәсібі объектілері мен өзге де объектілер орналасқан, мұндағы авариялар үлкен адам құрбандықтарымен, материалдық залалмен қатар елеулі экономикалық салдарға да ұшыратуы мүмкін. Осы жағдайлар мемлекеттік, әскери және шаруашылық органдары тарапынан азаматтық қорғаныс мәселелеріне, халықты сенімді қорғау мен шаруашылық объектілерін сақтау, басқару жүйесінің мүлтіксіз жұмыс істеуі жөніндегі міндеттерді шешуде жаңа ұстанымдарды қажет етеді.

Бейбіт уақыттағы ықтимал төтенше жағдайды, сондай-ақ осы заманғы зақымдау құралдарының даму бағыты мен оларды қолдану туралы көзқарастарды ескере отырып халықты қорғаудың негізгі принциптері мен әдістерін іске асыру халықтың сенімді қорғалуын дәйекті көтеруді қамтамасыз етеді.

1. Халықты, қоршаған орта мен ұйымдарды төтенше жағдай кезіндегі қорғаудың негізгі принциптері

Халықты қорғау принциптері - бұл бейбіт және соғыс уақытындағы жағдайда халықты қорғау тәртібін анықтайтын ҚР үкіметі ресми белгілеген ережелер.

Халықты авария, апат, зілзала мен осы заманғы зақымдау құралдарының салдарынан қорғау жөніндегі шараларды жүргізу сипаты, көлемі мен мерзімі аға бастық ұйғарымын, ахуалды бағалау мен жергілікті жағдайларды және мүмкіндіктерді ескере отырып әзірленетін АҚ жоспарымен анықталады.

Осы заманғы зақымдау құралдарынан халық пен шаруашылық объектілерін (ШО) қорғаудың негізгі принциптері мыналар:

Қорғаныс шараларын өз уақытында жоспарлау және өткізу.

Ол мыналарды қамтиды:

Бейбіт және соғыс жағдайындағы АҚ жоспарлау - Азаматтық қорғанысты басқару процесінің маңызды құрамдас бөлігі. Оның мәні бейбіт және соғыс уақытындағы жағдайды талдау мен бақылау, халықты қорғау жөніндегі АҚ шараларын анықтау болып табылады;
Халықты төтенше жағдай мен осы заманғы зақымдау құралдарынан қорғау әдістеріне даярлау. Моральдық-психологиялық қасиеттерді және азаматтық қорғау мен төтенше жағдай бойынша оқып-үйрену қажеттігіне сенімділікті қалыптастыру;
Ұжымдық және жеке қорғаныс құралдарын жинау және оларды пайдалануға сенімділікті қалыптастыру;
Көшіру шараларын даярлау;
Бейбіт және соғыс уақытындағы жағдайда шаруашылық салалары мен объектілері жұмысының сенімділігін және тұрақтылығын көтеріу жөніндегі шараларды жүргізу.

Осы заманғы зақымдау құралдары әсеренің сипаты, мүмкіндіктері мен салдары өткен соғыстармен салыстырғанда сапалы жаңа ерекшеліктерімен көріне бастады.

Осы ерекшеліктерінің бірі - қаруды жеткізудің бүгінгі құралдары мен оның зақымдағыш қасиетінің Жер шарының кез-келген нүктесіндегі нысананы іс жүзінде жоятындығында. Сондықтан да тыл мен соғыс туралы ұғым енді салыстырмалы сипатқа ие болып отыр. Соғыс жағдайында осы заманғы зақымдау құралдары ықпалының аймағына кез келген елді мекеннің тап болуы мүмкін.

Ал осы жәйт халық пен шаруашылық объектілерін қорғау жөніндегі шаралардың әрбір ауданда, қалада, объектіде, бүкіл республика аумағында міндетті түрде жүргізілетіндігін көрсетеді.

2. Қорғаныс шараларын жүргізу сипаты мен көлемін анықтаудағы салыстырмалы көзқарас.

Қорғаныс шараларының сипаты мен көлемі ТЖ сипатына, сондай-ақ қалалардың, шаруашылық объектілерінің экономикалық және қорғаныстық маңызы мен жергілікті жағдайларға байланысты.

Бірінші кезекте соғыс уақытындағы жағдайда халық пен шаруашылық объектілерін қорғау жөніндегі шаралар АҚ тобына жатқызылған қалаларда, оларға іргелес елді мекендерде жұргізіледі және мынадай жолдармен іске асырылады:

-қызметтері соғыс уақытында да тоқтамайтын кәсіпорындардың жұмысшылары мен қызметшілерін, сондай-ақ АҚ бойынша топтарға жатқызылған қалалардағы олардың отбасы мүшелерін қауіпсіз аймаққа таратып қоныстандыру;

-АҚ бойынша топтарға жатқызылған қалалардағы жұмысшылар мен қызметкерлерді бұрыннан бар қорғаныс ғимараттары мен осы мақсат үшін ыңғайластырылған және болжанған орындарға, сондай-ақ құрылыстары АҚ-ны бейбіт жағдайдан соғыс жағдайына көшіру кезінде салынатын қарапайым панаханаларға жасыру.

Бұл қалаларда халықты қазіргі қарудың барлық түрінен қорғау қамтамасыз етілуі тиіс. Қарсылас жақтың ядролық соққы беру ықтималдылығы төмен шағын қалаларда, елді мекендер мен селолы жерлерде халықты негізінен радиоактивті зақымдаудан қорғау қарастырылады.

Бұл жағдайда тек жергілікті халықты ғана емес сондай-ақ, ірі қалалардан көшірілген халықты да қорғау ескеріледі.

Сөйтіп соғыс қимылдары кезінде халық пен шаруашылық объектілерін қорғау шаралары бүкіл республика аумағында жүргізілсе де, олардың мазмұны, көлемі мен өткізу мерзімі қандай да бір елді мекеннің қазіргі зақымдау құралдары соққысына ұшырау мүмкіндігі ме болжанған шабуыл сипатына байланысты аықталады.

Басқаша айтқанда, қорғау шаралары ықтимал шабуылдың күтілген сипатына сай келуге тиіс. Демек, бұл ірі мекендер мен аса маңызды объектілерде халықты қорғау деңгейінің аса жоғары болуға тиіс екендігін көрсетеді.

Бейбіт уақыттағы ТЖ жағдайындағы міндеттерді шешу кезіндегі өткізілген шаралардың сипаты мен көлемін анықтаудағы салыстырмалы көзқарас ҚР әртүрлі аймақтары үшін тән зілзала түріне, сондай-ақ аса қауіпті шаруашылық объектілеріндегі ықтимал аварияларға байланысты.

Осылайша, сейсмоқауіпті аудандар үшін халықты қорғаудың негізгі міндеті апатты жер сілкінісі кезінде халық құрбандығы мен экономикалық залалды азайту бойынша өткізілетін шаралар болып табылады.

Ықтимал су басу, тасқын аймағында орналасқан өңір үшін бұл міндет, ең алдымен, зілзаланы ескертуге байланысты.

Химиялық, радиациялық жарылу және өрт қауіпі бар объектілердегі ықтимал авария қауіпі кезінде халықты қорғау міндеті аварияны болдырмау және ол пайда болған сәттегі залалды азайтуға байланысты.

3. Қорғаныс әдістері мен құралдарын анықтаудағы кешенді көзқарас.

Халықты қорғау жөніндегі шаралардың кешенділігі ТЖ сипатына байланысты қорғаныс әдістері мен құралдарын тиімді пайдалануға, ал соғыс уақытында зақымдау құралдарының түрі мен көлеміне орай туындайды.

Әрбір нақты жағдайда қалыптасқан ахуалға олардың қайсысының барынша сәйкес келетіндігіне басымдық бере отыра халықты қорғау әдістерін қисынды үйлестіріп, дәл қолдана білу қажет. Халықты бейбіт уақыттағы ТЖ-дан және осы заманғы зақымдау құралдарынан қорғаудың ең жоғары деңгейіне жету үшін бейбіт уақытта сипаты мен көлемі бойынша әртүрлі инженерлік, көшіру, радиациядан қорғау, медициналық, өрттен қорғау және өзге шаралардың кешенін өз уақытында жоспарлап іске асыру қажет.

Осы шаралардың мәнін қысқаша қарастырайық.

Инженерлік шаралар.

Халықты қорғаныс ғимаратына жасыру жау шабылуы жағдайында оны қорғаудың ең негізгі әдісі болып табылады.

Сондықтан АҚ-ны дамытудағы маңызды бағыт АҚ тобына жатқызылған қалалар мен маңызды шаруашылық объектілерінде панаханаларды дер кезінде салу мақсатында қорғаныс ғимаратының құрылысын және қалған қалалар мен селолық жерлерде радиациядан қорғайтын орындарды (РҚО) салуды өрістету болып табылады.

Көшіру шаралары.

Көшіру шараларын дер кезінде жүргізу ТЖ жағдайында халықты алып кетуге (тасуға), сондай-ақ оны қарсылас жақ осы заманғы зақымдау құралдарын қолданған жағдайда зақымданудан сақтауға мүмкіндік береді.

Радиациядан және химиядан қорғау шаралары.

Халықты радиациямен химиядан қорғау шаралары әдетте біріңғай АҚ шараларының кешені ретінде қарастырылады. Ол мыналарды қамтиды:

-Халықпен АҚ құрамаларын ;

-Қорғаныс, панаханадағы ауаны сүзу және айдау құралдарымен;

-Радиациялық барлау приборлармен (ДП - 5В, ИМД-5, ИМД-21) ;

-Химиялық барлау приборлармен (ВПХР, ППХР, ҚӘУЗ мөлшерлерін анықтайтын индикаторлық түтікшелерімен аспалы газ талдағыштармен(АГП-1) ) ;

-Дизометрлік бақылау приборлармен (ИД-1, ИД-11, ДП-22В, ДП-24) қамсыздандыруды;

-Осы құралдарды әзірлікте ұстауды;

Радиациялық және химиялық ахуалды анықтаумен бағалауды;
Халыққа радиоактивтік, химиялық зақымдану туралы хабарлауды;
Азық-түліктің, судың, мал мен өсімдіктің зақымдануына жол бермеу және оларды залалсыздандыруды;
Радиоактивтік және химиялық зақымдану жағдайында халықты қорғау режимдерін әзірлеуді;
Жердегі, ғимараттағы радиация дозасының қуатын, сондай-ақ судың, азық-түліктің ұлы затпен ластануын анықтау үшін халықтың “Мастер 1”, “Сосна”, “Белла” тұрмыстық дозиметрлерін пайдалануды;
Радиоактивтік ластану және химиялық зақымдану салдарын жоюды.

Медициналық шаралар.

Халықты ТЖ мен осы заманғы зақымдау құралдарынан қорғау бойынша медициналық шаралар халықты иондаушы сәулелерден, улағыш, қатты әсер ететін улы заттармен және бактериалдық құралдармен зақымданудан ескерту немесе дәрежесін төмедету мақсатында жүргізіледі. Ол мыналарды қамтиды:

-Санитарлық - гигиеналық жәе сақтандыру шараларын жүргізуді;

-Халықпен АҚ бөлімшелерінің жеке құрамы зақымданған кезде өз-өзіне және өзара көмек әдістерін көрсетуге оқып-үйретуді;

-халықпен АҚ бөлімшелерінің жеке құрамын дәрі-дәрмекпен қамсыздандыруды;

-Объектілердің радиоактивтік, химиялық заттар және бактериалдық құралдармен зақымдалуына лабораториялық бақылауды ұйымдастыруды;

-Санитарлық-ветеринарлық және эпидемияға қарсы шараларды жүргізу.

Өрттен қорғау шаралары.

Бұл - халық пен шаруашылық объектілерін өрттен қорғау мақсатында жүргізілетін техникалық және ұйымдық шаралардың кешені. Өрттен қорғау шаралары мынаны қамтиды:

-Ықтимал өрт ахуалын болжауды;

-Қалалардың, басқа елді мекендер мен шаруашылық объектілерінің өртке қарсы беріктігін көтеру жөніндегі инженерлік-техникалық және өрттен сақтандыру шараларын жүргізуді;

-Өрттен қорғау қызметі мен халықтың тиісті даярлығы;

-Өрт ахуалын бағалау мен оны бақылауды;

-Өрт ошақтарын, сондай-ақ қала құрылысы аудандарын және адамдарды орналастыратын жерлерді бағалауды;

-Өрттің алдын алуды, жайылтпау мен сөндіруді.

Сөйтіп, қорғау әдістерімен құралдарын анықтаудағы кешенді көзқарас қана халықтың сенімді қорғалуын қамсыздандырады. Жек және медициналық қорғаныс құралдарын дұрыс пайдалана білу бүкіл халықты ТЖ мен осы заманғы зақымдау құралдарынан сенімді қорғауды қамтамасыз етеді.

4. Халықты қорғаудың негізгі әдістері

Халықты осы заманғы зақымдау құралдарынан және төтенше жағдайлар кезінде ұйымдастыру мен іске асыруда халықты осы заманғы зақымдау құралдарынан және төтенше жағдайларда құрабандыққа ұшырауын болдырмауға немесе азайтуға бағытталғын қорғаныс шараларын іске асыру әдістерінің рөлі ерекше.