Қаражаттау және несиелеу



1. Қаражаттау және несиелеу
2. Қысқа және ұзақ мерзімді қаражаттаудың әдістері
3. Қысқа мерзімді қаражаттаудың әдістері
4. Қысқа мерзімді қаражаттаудың жаңа құралдары
5. Құнды қағаздар
6. АКЦИЯ
Қаражат нарығы деп – қаражат инструменттерінің ұйымдастырылған немесе формалды емес жүйе саудасын айтады.
Бұл нарықта ақшамен айырбастау өтеді және несие берумен капиталдың мобилизациясы өтеді. Бұл жерде басты рөлді ақша иесінен қарыз алушыға ақша ағымдарын бағыттайытын қаражат институттары негізгі рөл атқарады.
Тауар ретінде – ақша мен құнды қағаздар болып келеді. Барлық нарықта сияқты қаражат нарығы қаражат ресуртарының сатушылармен сатып алушылардың арасындағы тікелей байланысты орнатуға арналған.
Сақтандыру деп – коммерциялық және қаражаттық сипаттағы операциялардың көбіне әртүрлі көлемдегі тәуекелдік тиеді.
Егер операцияның (келісімнің) нәтижесі дэтерминатты емес болса, (келісімді жазған моментте нәтижесі толық белгісіз болған жағдайда) келісім тәуелсіз деп аталады.
Бизнес тәжірибесінде тәуелсіз операциялар әлі болған емес. Тәуелдік деңгейін төмендететін немесе элиминирлайтын (жоққа шығару) қаражатпен басқарудың кез-келген жолдарың хеджирлау - әдістерінің кең тарағаны опцион проценттік және валюталық своптар,сақтандыру,форфард,фючерс.
Форфард және фючерс контрактілері хеджирлаудың кең тараған әдістері. Бұл қор биржаларда айналатын құнды қағаздар.
Ұзақ мерзімді қаражаттаудың негізгі құралдары: своп (алмастыру).
Своп дегеніміз – тәуекелділікті және шығындарды төмендету. Суьектілердің құрылымын жақсарту мақсатымен олардың активтерін немесе міндеттемелерін алмасыту туралы екі субьект арасындағы келісімді айтады.
Своптың кең тараған:
1) Проценттік
2) Валюталық своптар.
Проценттік своп – жағдайында субьектілер бір-біріне келісілген суммадан проценттік ставка айырмашылығын аударады.
Валюталық своп - әртүрлі елдер ұсынатын валютаның ұлттық валютамен айырбастау операцияларын айтады.

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:   
Қаражаттау және несиелеу
1.3. Қаражаттау және несиелеу.
1. Қаражат нарығы ұғымы және оның негізгі түрлері.
Қаражат нарығы деп – қаражат инструменттерінің ұйымдастырылған немесе
формалды емес жүйе саудасын айтады.
Бұл нарықта ақшамен айырбастау өтеді және несие берумен капиталдың
мобилизациясы өтеді. Бұл жерде басты рөлді ақша иесінен қарыз алушыға ақша
ағымдарын бағыттайытын қаражат институттары негізгі рөл атқарады.
Тауар ретінде – ақша мен құнды қағаздар болып келеді. Барлық нарықта
сияқты қаражат нарығы қаражат ресуртарының сатушылармен сатып алушылардың
арасындағы тікелей байланысты орнатуға арналған.

1- Кесте. Қаржы нарығының құрылымы
Қаражат нарықтарының бірнеше негізгі түрлері бар:

1. Бірінші деңгейдегі құнды қағаздар нарығы (Primary market)
Құнды қағаздарды бірінші рет үйлестіруге және жаңадан шығарылған
(эмиссия) қағаздарына қызмет көрететін нарықты білдіреді. нақты осы нарықта
компаниялар өзіне қажет қаражат ресурстарын өзінің құнды қағаздар сату
жөнінен алады.
2. Екінші деңгейдегі нарық (Secondary market)
Бұрынан бері шығарылған құнды қағаздардың айналымына арналған.
3. Биржалық нарық (the counter stock market)
Қорлар биржасымен іске асырылатын құнды қағаздар нарығын айтады. Биржа
нарығында листинг процедурасында өткен қағаздар айналымда болады, яғни
биржада ресми түрде саудаға рұқсат алған қағаздар.
4. Биржалық котировканы алу жағдайлары – биржаның өзімен бекітіледі
және кейбір элементтер үшін оншалықты ыңғайсыз немесе қиын болғандықтан
биржадан тыс нарығы пайда болған.
Бұл нарықта қорлар нарығына рұқсат алмаған құнды қағаздар айналымында
болады.
Эмитент – акцияларды жаңадан шығарушы.

Қысқа және ұзақ мерзімді қаражаттаудың әдістері
Қаражат құралдары бұл – қаражат нарығында іке асатын, қықа және ұзақ
мерзімді инвестициялардың әртүрлі формалары.
Қаражат құралдары:
1) Біріншілік – (ақша, құнды қағаздар, ағымдағы операциялардағы нешелік
және дебиторлық қарыздар).
2) Екіншілік
3) Екіншілік деңгейлік (екінші деңгейлі қағаздар, своптар).
Қысқа мерзімді қаражаттаудың әдістері
1) Коммерциялық несие – саудалық және делдалдық операциялармен
байланысты. Өндірушімен немесе делдалмен ұсынылады және әртүрлі болып
рәсімделеді: вексельмен атып алушының авансымен, ашық счетпенен.
Коммерциялық несиенің бір түрі болып қолма – қолсыз төлемдер жүйесін
құрайтын дебиторлық қарыздар болып келеді.
2) Банктік несиелеу әртүрлі формада өтеді:
1) Жедел несие
2) Контокоррентік несие
3) Онкольдік несие
4) Есептік несие
5) Акцептік несие
6) факторингтік несие
7) форфейтинг несие
Банктің өнеркәіптік неcиелеу тәртібі-рәсімделуі және несиені өтеу,
несиелік келісім арқасында жүргізіледі.
Несиені алу үішн қарыз алушы банкке қажетті құжаттарды ұсынады.
Несие алу мақсаты – несие суммасымен мерзімді көрсетілген өтініш қарыз
алушының учередиттерлік құжаттары, қаражат есебі өзінің қолы мен мөрінің
үлгілерінің карточкасы.
Банкке тапсырылған құжаттардың талдау нәтижесінде белгілі-бір
талаптарға несиелік келісім жазылады. Бұл келісімді несие түрі суммасымен
өтеу мерзімі проценттік несиемен қамтамаыз ету түрі және несиені қарыз
алушыға берілу формасы белгіленеді.
Жедел несие – қысқа мерзімді несиелердің кең тараған формасы. Банк
келіскен сумманы қарыз алушының еептік счетына аударады. Келіскен мерзім
өткен соң өтеледі.
Факторинг несие - банктің қарызын қайтарып алуға құқығын иемденуге
операцияны білдіреді. Сол арқылы банк қарызды қайтара алмауымен байланысты
өзін несиелік тәуекелділіктен босатады.
Овернайт несие – банктің 1 түнге берілетін несие.
Контокоренттік несие – егер клиенттің ақшасы алынған міндеттемелерді
өтеуге жетпеген кезде несиелік келісімді бекітілген сумма шегінде банк оны
несиелейді. Сонымен қатар овердравты счеттар болады. Бұл жағдайда банк
клиентті неиселік келісімді бекітілген суммадан артық көлемде несиелейді.
Онкольдік несие – контокоренттің бір түрі болып келеді де, тауарлық-
материалдық құндылықтарды, құнды қағаздарды залогқа алуға іске асыралады.
Банк қамтамасыз етілген несие ретінде клиенттің барлық счеттарын
төлейді және де өзінің бірінші талабы бойынша сол несиені клиент счетына
келген түсімдер көмегімен жауып өтеуге, ал ақшаның жетіспеушілгі жағдайында
залогты сатып, жауып өтеуге құқығын алады.
Есептік (вексельдік) несие - ұстаушының вексельін төлеу мерзімінің
басталуына дейін сатып алу жолымен беріледі.
Вексель ұстаушы банктен есептік процентті комиссионадық төлемдерді және
басқа да шығындарды алып тасталғаннан кейінгі вексельде көрсетілген сумманы
алуға мүмкіндік береді.
Акцептік несие – көбінесе сыртқы саудада қолданылады. Бұл несие банкке
қойылған экспортердың тратталары (аудармалы вексель) негізінде импортерға
беріледі.
Овердрав несие – клиенттің шотына қаражатты шегеру дебеттік қалдық
бойынша берілетін қысқа мерзімді несие.
Форфейтинг несие – ол импортердың акцепталған вексельдерді сатып алу
жолымен экспортерды несиелеу.
Қысқа мерзімді қаражаттаудың жаңа құралдары
Сақтандыру деп – коммерциялық және қаражаттық сипаттағы операциялардың
көбіне әртүрлі көлемдегі тәуекелдік тиеді.
Егер операцияның (келісімнің) нәтижесі дэтерминатты емес болса,
(келісімді жазған моментте нәтижесі толық белгісіз болған жағдайда) келісім
тәуелсіз деп аталады.
Бизнес тәжірибесінде тәуелсіз операциялар әлі болған емес. Тәуелдік
деңгейін төмендететін немесе элиминирлайтын (жоққа шығару) қаражатпен
басқарудың кез-келген жолдарың хеджирлау - әдістерінің кең тарағаны опцион
проценттік және валюталық своптар,сақтандыру,форфард,фючерс.
Форфард және фючерс контрактілері хеджирлаудың кең тараған әдістері.
Бұл қор биржаларда айналатын құнды қағаздар.
Ұзақ мерзімді қаражаттаудың негізгі құралдары: своп (алмастыру).
Своп дегеніміз – тәуекелділікті және шығындарды төмендету.
Суьектілердің құрылымын жақсарту мақсатымен олардың активтерін немесе
міндеттемелерін алмасыту туралы екі субьект арасындағы келісімді айтады.
Своптың кең тараған:
1) Проценттік
2) Валюталық своптар.
Проценттік своп – жағдайында субьектілер бір-біріне келісілген
суммадан проценттік ставка айырмашылығын аударады.
Валюталық своп - әртүрлі елдер ұсынатын валютаның ұлттық валютамен
айырбастау операцияларын айтады.
Құнды қағаздар
Құнды қағаздар болуы мүмкін:
Ұсынбалы құнды қағаз-бұл құнды қағаздың құқысы оның ұстаушысына
тиесілі. Өзіннің құқығын басқа тұлғаға беру үшін құнды қағаз ұстаушы оны
қарапайым түрде ресми үрдіссіз басқа тұлғаға беріп ұсынылуымен шектеледі.
Мысалы: ұсынбалы акциялар өнеркәсіпте тіркелмейді және акционерлік
қоғам бұл акцияның иелерін білмеуі де мүмкін.
Атаулы құнды қағаз- аты көрсетілген құнды қағаздар (есімі, аты
жазылған). Мұндай құнды қағаздың құқы қағазда аты жазылған иесіне тиесілі.
Аты жазылған құнды қағаздар екінші жағдайда бер жағадайында өз күшін
жоғалтады да жаңа иесінің атына басқа жаңа құнды қағаздар шығарылады. Аты
жазылған акциялар қай уақытта және қандай көлемде акциялардың қабылдануы
өнеркәсіптің акция ұстануышлардың реестірінде тікелу қажет.
3. Ордерлік құнды қағаздардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Халықтың төлемдік қабілетін реттеу
Дағдарыс шартында ауылшаруашылығы кәсіпорнын басқаруды жетілдірудің ойтұжырымдық тәсілі
Инвестициялар туралы
Қаржы жүйесін ұйымдастыру принциптері
ҚАЗАҚСТАН МЕН САУД АРАБИЯ АРАСЫНДАҒЫ БАЙЛАНЫС
Бюджет тапшылығы мен инфляция
Жергілікті бюджет. Республикалық бюджет
ХАЛЫҚТЫҢ ТӨЛЕМ ҚАБІЛЕТІ ЖӘНЕ ОНЫ ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Екінші деңгейлі банктерде есеп айырысу кассалық қызметі
Сауд Арабиясының Қазақстанмен байланысы
Пәндер