Шағын және орта бизнестің Қазақстандағы экономикалық ролі

1. Кіріспе
2. Шағын және орта бизнестің Қазақстандағы экономикалық ролі
3. ҚОРЫТЫНДЫ
4. ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

Кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау орта және кіші бизнестің дамуына жағдай жасайтын, олардың қызметтерін ынталандыруға мүмкіндік тудыратын экономикалық құқықтық жағдай жасауды, сонымен қатар оларға жеңілдіктерді пайдалана отырып материалдық және қаржылық ресурстар салуды білдіреді. Кәсіпкерлердің көзқарасы бойынша, олардың максимальды пайда табуы, салынған инвестицияның тиімділігі, тәуекелдік деңгейінің жоғары болуы, меншік пен азаматтардың құқықтық жағдайынан қорғалуы сияқты әдеттеген мақсаттарына жетуіне тек мемлекет қана жағдай жасай алады. Ал, мемлекеттің көзқарасы бойынша кәсіпкер ең жоғары деңгейдегі мүдделер мен мақсаттарға жетуі тиіс (мысалға, қоғамдық байлықтың өсуіне, жұмысбастылық мәселесін шешуге, ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге ықпалын тигізуі қажет және т.б.)
Мемлекет пен орта және шағын кәсіпкерліктің мақсаттары мен мүдделерін түйістіру барысында тиімді мемлекеттік саясат жүргізілуі тиіс.

1. Қазақстан Республикасында шағын және орта кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі жеделдетілген шаралардың 2005-2007 жылдарға арналған бағдарламасын бекіту туралы ҚР Үкіметінің 2005 жылғы 12 мамырдағы №450 Қаулысы. Шағын және орта кәсіпкерліктің қазіргі жағдайы мен дамуын талдау //http://www.government.kz/kz/text.postan.down.
2. С. Ташенова, Г.Ким. О проблемах кредитования малого предпринимательства // Саясат- №8, 2004г.
3. Алматы облыстық СК 1-Н, 2-Н 2003-2004жж. есебі.
4. Алматы облыстық көсіпкерлік, шағын және орта бизнесті дамыту мен қолдану жөніндегі комитеттің сандық мәліметтері.
5. Байнеева Б. Современные состояние и тенденции развития малого бизнеса РК// Саясат. №7, 2004ж.

Пән: Бизнесті бағалау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 16 бет
Таңдаулыға:

Кіріспе

Кәсіпкерлікті мемлекеттік қолдау орта және кіші бизнестің дамуына
жағдай жасайтын, олардың қызметтерін ынталандыруға мүмкіндік тудыратын
экономикалық құқықтық жағдай жасауды, сонымен қатар оларға жеңілдіктерді
пайдалана отырып материалдық және қаржылық ресурстар салуды білдіреді.
Кәсіпкерлердің көзқарасы бойынша, олардың максимальды пайда табуы, салынған
инвестицияның тиімділігі, тәуекелдік деңгейінің жоғары болуы, меншік пен
азаматтардың құқықтық жағдайынан қорғалуы сияқты әдеттеген мақсаттарына
жетуіне тек мемлекет қана жағдай жасай алады. Ал, мемлекеттің көзқарасы
бойынша кәсіпкер ең жоғары деңгейдегі мүдделер мен мақсаттарға жетуі тиіс
(мысалға, қоғамдық байлықтың өсуіне, жұмысбастылық мәселесін шешуге, ұлттық
қауіпсіздікті қамтамасыз етуге ықпалын тигізуі қажет және т.б.)
Мемлекет пен орта және шағын кәсіпкерліктің мақсаттары мен
мүдделерін түйістіру барысында тиімді мемлекеттік саясат жүргізілуі тиіс.

Шағын және орта бизнестің Қазақстандағы экономикалық ролі
Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерлікті қолдау мен дамытудың
мемлекеттік бағдарламасына сәйкес күтілген нәтиже: шағын кәсіпкерлік
субъектілерінің жалпы ішкі өнімдегі үлесі 15% дейін, ал субъектілердің
жалпы саны 500 мыңға дейін, шағын бизнес саласында жұмыспен
қамтылғандардың 2млн адамға дейін артуы керек болатын. Табиғи
монополияларды реттеу бәсекекелестікті қорғау және шағын бизнесті қолдау
жөніндегі агенттіктің мәліметтері бойынша 2002 жылдың соңында елімізде 372
мыңнан астам шағын кәсіпкерлік субъектілері қызмет жасап, онда 1,4 млн
адам еңбек еткен. Бұл республикадағы еңбекпен айналасындағылар 23% 2002
жылмен салыстырғанда 2003 жылы республика бойынша шағын кәсіпкерлік
субъектілерінің саны 12% онда жұмыспен қамтылғандардың саны 13% артқан.
Жалпы шағын кәсіпкерлікті дамыту аймақтық экономиканы көтерудегі маңызы
зор. Кәсіпкерліктің салыстырмалы түрде жан-жақты дамыған орталықтарының
бірі Алматы облысы болып табылады. Енді, Алматы – облысы бойынша
кәсіпкерліктің даму деңгейін деңгейін келесі мәліметтерден көруге болады

Кесте 1
Алматы облысының шағын кәсіпкерлік субъектілерінің саны туралы мәлімет
(бірлік)
Алматы облыстық кәсіпкерлік, шағын және орта бизнесті дамыту мен
қолдану жөнінде комитетінің мәліметтері.
Жылдар 2000 ж
2001 ж 2002ж 2003ж 2004ж
Шағын кәсіпкерлік
субъектілерінің саны17587 18317 18808 34568 56961
Оның ішінде, 297 430 442 618 785
өндірісте

Осы кестеде келтірілген мәліметтерден байқалғандай, талдауға алынған
2000-2004 жылдары шағын бизнестің қалыпты дамуы деңгейі байқалады. Бұл ең
алдымен аталған жылдары макроэкономикалық тұрақтану тенденциясының сақталуы
мен мемлекет тарапынан шағын және орта бизнестің дамуына басым көңіл
бөлуінің нәтижесі. 2003 жылы 2000 жылмен салытырғанда шағын бизнес
субъектілерінің саны мен өндірістегі кәсіпкерлер санының сәйкесінше 1,9
және 2,1 есеге артуына, әсіресе, 1997 жылдан бастап мемлекеттің шағын
кәсіпкерлікті қолдауды күшейтуі оң ықпал етті.
Алматы облысындағы шағын және орта кәсіпкерліктің даму барысын
жіктеп қарастырсақ, ол мына төмендегі мәліметтерге келтіріледі.
Алматы облысы бойынша 2000 жылы 17587 шағын кәсіпкерлік
субъектілерітіркеліп, 15685-і немесе 89,1% жұмыс істесе, 2001 жылы
тіркелген 18317 субъектісінің 16136-сы немесе 88% қызмет жасаған. 2002
жылы 18808 шағын кәсіпкерлік субъектісі тіркеліп, оның 16937-і немесе 90%
жұмыс жасаған. Жалпы, 2002 жылы 2000 жылға қарағанда жұмыс жасайтын шағын
және орта бизнес субъектілерінің саны 1,17 есе артқан.
Кесте 2
Алматы облысы бойынша шағын және орта кәсіпкерліктегі занды
тұлғалардын өндіріс көлемі
Алматы облысгпық кәсіпкерлік, шағын және орташі бизнесті дамыту мсІ к
жөніндегі комитеттің мәліметтері

Экономикалық қызметөндіріс көлемі (қызмет.жұмыс) млн. тг.
түрі
200 1ж 2002ж
2003ж
Сомасы үлесі Сомасы үлесі Сомасы
Көлік және байланыс 42,6 1,55 71,7 0,98 255,6
2,61
Сауда 1095,9
200 1ж 2002ж 2003ж
Сомасы үлесі Сомасы
Тіркелгендері 51680 56961
Нақты қызмет 48562 52510
жасайтындар

Кестеден байқап отырғанымыздай, былтырғы жылмен салыстырғанда
кәсіпкерлік субъектілерінің бірлігі 5281 бірлікке өскені көрініп тұр, бұл
да болса мемлекеттің шағын және орта бизнес субъектілеріне жан-жақты
жағымды
Кесте 5
Алматы облысы бойынша шағын кәсіпкерлікпен айналысатын субъектілер
саны, 2004ж.
Алматы облыстық СК мәліметтерінен
Шағын кәсіпкерлік субъектілері Субъектілер саныЖалпы кәсіпкерлер
санындағы үлесі
%-бен
Жалпыға ортақ тәртіппен қызметін жүзеге1272 3,0
асыратын жеке кәсіпкерлер
Оңайлатылған декларация негізінде 6229 11,0
қызметін жүзеге асыратындар
Патент негізінде бюджетпен есеп 9202 16,0
айырысатын жеке кәсіпкерлер
Біржолғы талон негізіде жұмыс 522 1,0
жасайтындар
Шаруа қожалықтары 34354 60,0
ШКС — занды тұлғалар 5382 9,0

Сонымен, 01.01.2005 жылғы жағдай бойынша Алматы облысында жалпы
жеке кәсіпкерлік қызметпен айналысатын тіркелген субъектілер саны 56961
бірлікті құрап отыр, олардың ішінде нақты жұмыс жасайтын шағын
кәсіпкерлікпен айналысатын субъектілер саны 52510 бірлікті құрайды.
Ал, былтырғы жылғы мәлімет бойынша, жалпы тіркелген кәсіпкерлердің
саны 51680 бірлік болған да, олардың ішінде нақты жұмыс істеп түрған
субъектілер саны 48562 бірлік болған.
2005 жылғы қаңтар айында тіркелген кәсіпкерлік субъектілерінің
ішіндегі 5382 заңды тұлғалар болып табылады, оның ішіндегі нақты қызметпен
айналысып отырғандарының саны 3274 бірлікті қүрайды
Шаруа қожалықтарына келетін болсақ, осы жылдың басындағы
мәлімет бойынша 34354 шаруа қожалығы тіркеліп, нақты түрде қызмет жасап
отырғандарының саны 33227 бірлікті құрап отырған. Жалпы алғанда олардың
санның жоғарылау тенденциясы байқалады, өйткені тіркелгендер 2454
шаруашылыққа, ал жұмыс жасайтындар 2572 қожалыққы көбейген.
Индустрия және сауда министрлігінің деректері бойынша қазіргі уақытта
елімізде 418 мың шағын және орта кәсіпорындар бар. Бұларда 1 миллионнан аса
адам жұмыс істейді . Ағымдағы жылдың тоғыз айының қорытындысы бойынша осы
шаруашылық жүргізуші субъектілер жалпы сомасы 460 млрд. Теңге кіріс алып,
мұның 52 млрд. Теңгесі салықтар түрінде бюджетке аударылған. Қазіргі кезде
жалпы ішкі өнімнің 17%-і экономиканың осы секторының үлесіне тиеді.
Кесте 6
Экономикалық зерттеулер институты сандық мәліметтерінен
Салалар бойынша кәсіпорындардың төлейтін салықтарының саны, % есебімен.
Сала Төленетін салық саны
3-тен аз 3-тен 5-ке 6-дан 8-ге 9-дан жоғары
дейін дейін
Барлық мекемелер 9.8 52.0 29.2 8.9
Кәсіпорын 2.1 47.9 34.0 16.0
Ауыл шаруашылығы 36.4 42.3 15.2 6.1
Сауда 8.3 56.4 27.8 7.5
Қызмет көрсету 9.4 51.3 31.6 7.7

Еліміздегі шағын кәсіпкерліктің дамуына кедергі ретінде мынадай проблемалар
жиынтығын айтуға болады:
1. Салық саясатының жетілмеуі, нормативті-құқықтық актілердің жиі
өзгеруі, салықтар мен алымдардың жоғарғы өлшемі;
2. Бизнесті жандандыруға несие алудағы қиындықтар, яғни кепілдемелік
қамтылу мәселесі, жоғарғы ссудалық капитал және несиенің қысқа
мерзімділігі;
3. Өнімді өткізу мәселелері, яғни нарықтағы арзан сапасыз импорттық
өнімдердің болуы, өнімнің жоғарғы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.