Мағжан Жұмабаевтың педагогика саласындағы атқарған қызметі

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Мағжан Жұмабаевтың педагогика

саласындағы атқарған қызметі

ЖОСПАР:

1. Мұғалім мамандығы жайлы кіріспе

2. Мағжан Жұмабаевтың еңбегі, өмірбаяны

3. Мағжан Жұмабаевтың педагогикалық қызметтегі еңбегі

Ыбырай атамыз айтқандай:”Мұғалім-мектептің жүрегі, ол бәрінен де қымбат, өйткені ол білім нәрімен сусындатушы”, -дегендей, ұстаз-жасөспірімдердің әке-шешесінен кейінгі қамқоршысы, азамат болуына, өмірде дұрыс жолын табуға жетелейтін ақылшысы. Ұстаз-дүниедегі ең асыл жан, оның алдында барлық маман иелері бас иеді, өйткені олардың өздері де оқушы болған, олар да білім нәрімен ең алғаш ұстаздан сусындаған.

Мұғалім әрқашанда болашақ үшін қызмет етеді. Өйткені олар болашақтың иелерін, болашақ-тың бағбандарын тәрбиелейді. Оқушылардың әрқайсысының мектеп қабырғасымен қоштасып, үлкен өмірге араласқанда, одан алатын орны, оған деген түсінік-талғамы өздерін оқытқан ұстаздар-дың берген білімінің, үлгі-өнегесінің, тәрбие-тағы-лымының заңды жалғасы іспетті. Ұстаздарының өз ісіне жауапкершілігі, білімділігі, шәкірттеріне деген ыстық ықылас-пейілі, кең жүректілігі, білімділігі, сенім-түсінігі-олардың өмірге, білімге құштарлығының, болашаққа деген сенімінің, жастық жігер-жалынының күш-қуат олар қайнар бастауы. Сондықтан, өзін, өз еңбегін құрметтейтін ұстаз алдында егеменді елдің ертеңгі арқа сүйер азаматтары, халықтың аяулы ұл-қыздары отырғаның бір сәтте естен шығарма-уы тиіс.

Атақты неміс педагогы Адольф Дистерверг :”Нашар ұстаз шындықты қайталайды, жақсы ұстаз сол шындықты табуға үйретеді”, -дейді. Ұстаздықтың өлшемі қашанда адамгерші-лікке, кішіпейілділікке, ізеттілікке, инабаттылыққа баулу, көкірек көзі ояу, ата-анвасына, туған еліне, Отанына қамқор болар азаматтарды тәрбиелеп шығаруда жатыр.

Қазақтың кемеңгер ұлы ақыны-Мағжан Жұмабаев қазіргі Солтүстік Қазақстан облысы, ақынның енді өз атымен аталатын ауданда, аймақтағы мыңнан астам шағын айдын-ның бірі-Сасықкөл жағасында 1893 жылы маусымның 25-ші жұлдызында дүниеге келді.

Мағжан -текті атадан. Әкесі Бөкен дәулетті болыс болған кісі. Оның әкесі Жұмабай сауда-саттықпен айналысып, байыған. Меккеге барып қажы атанған ел сөзін ұстаған беделді адам болған. Көп немерелерінің ішінен Мағжанды бөліп атап:”Менің атымды осы балам шығарады”, -деп отырады екен.

1902 жылдан бастап 1906 жылға дейін төрт жыл шамалас А. Ақанов деген мұғалімнен оқу-дәріс алады. Сәбит Мұқановтың айтуында Ақия мұғалім жас Мағжанға арабша тілді үйретеді. Жа-дит жолымен жазылған тәпсірмен таныстырады. 1906-1910 жылдары Мағжан Қызылжар қаласын-да Қ. Панамарұлы деген жадит молдасының мед-ресесінде мұсылмандық білімін шыңдай түседі. 1911, 1912 жылдары Уфа қаласындағы атақты медресе Ғалияда оқиды.

Жас кезінде қай адам өз жанынан өлең шыға-руға құмартпайды. Желбастыққа салынбаса да, жел сөзбен әуестенушілік жағынан Мағжан құрбы құрдастарынан қалыспағанға ұқсайды. Дегенмен, өлең-жыр есігінің босағасын шындап аттап тәуе-кел етуі-1910 жыл. Шығыс Қазақстанның Зайсан ауданында үш жыл шамасында мұғалімдік құрып, сол жақтан атақты “Оян, қазақ!”атты өлеңдер жи-нағын бастыруға дайындап ала келген Міржақып Дулатовпен танысуы, жас ұстазынан орыс тіліне жаттығып, ұлы орыс классикасымен ауыздануы, Абай өлеңдері уызынан қанып ішуі, Омбыда “Бірлік” атты жастар қоғамы құрылып, сол қоғам- ның “Балапан” атты қолжазба журналына редак-тор болып сайлануы, Уфадағы әдеби орта, медре-се Ғалияда сабақ беретін татар жазушысы Ғалымжан Ибрагимовпен жиі ұшырасуы жаңадан бас ұйымдаса бастаған әдеби ортаның жалындап тұрған жас талапқа жәрдемдесуі-осының бәрі те-мір қанат балапан таланттың қауырсыны тез же-беленіп, ”Шолпан” атты тырнақалды жинағының басылып шығуына себептесті.

Жас Мағжан Абайға еліктеді, өзі Алтын Хакім атаған ақынмен бір тақырыпта өлең жарыстырып та көрді (“Жазғытұры”, ”Күз”) . Сонымен бірге бұл кездегі қоғамдық ойдың ұлттық сипаты, орыс империализмінің отаршылдық езгісіне қарсы күрес, әсіресе, қазақ поэзиясы мен публицистика-сында айқын, ашық, басым сипат ала бастағаны мәлім. Осы ағымның ең көрнекті, жаңа өрнекті бас-таушыларының бірі Мағжан Жұмабаев болды. Ал-ғашқы жинағының өзі ұлтшылдық сипат алса, мұ-ның өзі тек кітап сөзіне еліктеуден тумаған.

1913 жылы Мағжан өмірі мен шығармалары-ның жаңа кезеңі басталды. Мағжан мұсылманша алынуға тиісті білімге жетіккенін сезініп келесі бе-леске көтерілуді ойлайды. Орыс әдебиеті мен мә-дениетінен нәр алып, осының негізінде Батыс, әлем әдебиетімен кеңірек танысуға бел байлай-ды. Бірсыпыра даярлықтан соң 1914 жылы Омбы мұғалімдер семинариясына түсіп, оны 1917 жылы тәмамдайды. Семинарияда үздік оқығанға бір меценат бай 500 рубль стипендия тағайындаған екен. Үздік оқитын Мағжан сол стипендияны талшық етеді.

1917 жылы Ақпан төңкерісінен соң Мағжан Ақмола қырғыз облыстық комитетінің құрамында халыққа білім беру бөлімінің меңгерушісі қызме-тін атқарады. 1918 жылы Мағжан Омбы мұғалім-дер институтына оқуға түседі. Алайда Үш жүз пар-тиясының көкауыз белсенділерінің әлегінен тұт-қындалып, 1918 жылдың ақпанынан мамыр айына дейін көзі жылтырап Омбы түрмесінде отырады. ”Мен өлсем де, алаш өлмес, көркейер, істей берсін қолдарынан келгенін!” дейтін “Сағындым” өлеңі сол қамауда жатқанында жазылған.

1918 жылы маусым айында Омбыда Кеңес өкі-меті құлап, оның орнына Колчак келгенде Мағжан абақтыдан шығып, біраз уақытын ауылында өткізеді. Сол жылғы күзде Петропавл уезінде ашылған педагогикалық екі жылдық курстың меңгерушісі болады. 1920 жылы Сібір ревкомы Омбы Қазақ Республикасындағы өзгерістерді ха-лық арасында насихаттау жұмысымен шұғылда-натын комиссия құрып, оның құрамына Мағжан да енеді. Бұл кездерде атағы елге кең жайылған “Бостандық туы” газетінің редакторы қызметіне тағайындалады. 1922 жылы екінші әйелі Зылиха-мен тұрмыс құрады. 1923 жылы Ташкент қаласы-на қызметке ауысады. С. Қожановтың көмегімен Қазинпростың оқытушысы болып істейді.

Мағжан ұлтының бақыты үшін өз бақытын құрбандыққа шалғандардың бірі. Қынаптағы сем-сердей, халқының игілігіне не істеуге жұмсаса да даяр болған. Ол ұлтының патриот ақыны, оның ерекше ұлт жандылығы, жастарды патриоттық се-зімге тәрбиелеудің үлгісі болды. Ол бір жағы ұстаздары, бір жағы әріптестері Ахмет Байтұрсы-нов пен Міржақып Дулатов біреуі тіл маманына айналып кетсе, біреуі бір қолымен роман, бір қо-лымен есеп оқулығын жазса, Мағжан ұстаздық етумен шұғылданған, оның үстіне оқу-әдісиемелік құралдарын жазған. Ал, ақынның “Педагогика” кітабы, айтарға сөз жоқ, қазақ баласын тәрбиелеу-де күні бүгінге дейін мұғалім, жалпы қазақ қауымы үшін таптырмайтын үлгі, тұңғыш қолтума оқулық.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.