Қазақстан Республикасының салық жүйесі жайлы мәлімет

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3


II. Қазақстан Республикасының салық жүйесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... .15

2.1 Қ.Р.ғы салықтық реформалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15.17
2.2 Қ. Р.ның салық жүйесінің қазіргі жағдайы ... ... ... ... ... ... .17.22

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23

Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24

Еліміздің алғашқы қа¬лыптасу кезеңінде өзінің игі қыз¬метін атқарған кейбір тәсілдер бүгінгі заман ағымына сай эконо¬ми¬калық дамудың жаңа белестеріне жетуде жетімсіздік танытып отыр¬ғаны да шындық. Соның бірі – бұ¬рынырақта қалыптасқан Қазақ¬станның салық жүйесі. Бұл салық жүйесі экономикалық туралау және бюджет тапшылығы қысқан сонау 90-шы жылдардың дағдарысты кезеңінде құрылған болатын.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев өзінің “Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру – мемлекеттік сая¬¬саттың басты мақсаты” атты биыл¬ғы Жолдауында еліміздің әлеуметтік-экономикалық даму үрдісінде шешуші рөл атқаратын екі басты құжатты ерекше атап көрсетті. Ол – жаңа Салық кодексі мен үш жылдық бюджет. [9]
“Салық жүйесін Қазақстанның жаңа сатыдағы дамуының міндет-терімен сәйкестендіру қажет. Қол¬даныстағы Салық кодексі эконо¬ми-калық өсуде оң рөл атқарды, де¬ген¬мен, қазіргі кезде оның әлеуметі іс жүзінде таусылды. Кодексте үнемі және жүйесіз өсіп отыратын 170-тен астам жеңілдіктер мен префе¬ренциялар бар”, – деп Жолдауда мәселе барынша ашық айтылған. [9]
Өткен жылы еліміздегі барлық салық түсімдері 2,8 триллион тең-геге жетіп, 2006 жылмен салыс¬тыр¬ғанда 24 пайызға артты. Толысқан экономиканың толымды түйіні – төрт құбыласы тең толық бюджет. Қарапайым халықтың қамын ойла¬ған, болашақ ұрпағы үшін толған¬ған елдің бюджеті толық та тоқ бо¬луға тиіс. Бұл орайда айтар жетіс¬тігіміз де аз емес. Ұлттық валюта ен¬геннен кейінгі 1994 жылмен салыстырғанда 2007 жылғы респуб¬ликалық бюджет 22 есе өскен екен. [9]
Егер, 1999 жылы республи¬калық бюджеттің кіріс бөлігі 207 миллиард теңге болса, биылғы жылғы республикалық бюджет көлемі 3 триллионға жуықтап, кірісі 2 687 282 259 мың теңге болмақ. Оның үстіне, 2007 және 2008 жылғы бюджеттер – еліміздегі алғаш рет мұнайдан түсетін табыстан тыс құрылған бюджеттер. [9]
Мемлекеттің әлеуметтік саяса¬ты¬ның ықпалдылығы ел бюд¬жетінің толымдылығына байла¬нысты. Ал бюджеттің көзі – салық. Ендеше, салық жүйесінің уақыт талабына сай ілкімді де тиімді болуы шарт. Қолданыстағы Салық кодексі экономикамыздың өсу қарқынынан туындаған бүгінгі талаптарға жауап бере алмайды. [9]
Мәселен, 2007 жылы салық жүйесіндегі осындай кемшіліктер салдарынан тексерістерден кейін өндіріліп алынған салық көлемі 590 млрд. теңгені құраған. Ірі салық төлеушілерден түскен салық мөлшері 2006 жылмен салыстыр¬ғанда 2,3 есе артқан. Белгіленген 46,6 млрд. теңге салық мүлде тө¬лен¬бей қалған. Бұл кезінде қалып¬тасқан жеңілдіктер мен преферен¬циялардың салдарынан ірі ком¬паниялардың әлі де ел бюджетін толықтыруға ынталы емес екендігін көрсетеді. Қолданыстағы Салық ко¬дексінің салық жинау мүмкін¬діктерін толық пайдалануда әлсіз екендігін дәлелдейді. Осы кемшіліктерді түзету үшін елімізде салық жүйесін реформалау жүргізілді. [9]

1. Қазақстан Республикасының "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы " кодексі. 2009ж.
2. «Егемен Қазақстан» газеті 2009 ж.
3. Үмбетәлиева А. Д., Керімбек Ғ.Е. Салық және салық салу: Оқулық. – Алматы: Экономика, 2006. – 864 бет.
4. Найманбаев С.М. Салықтық құқық: Оқулық.- Алматы: Жеті жарғы, 2005. 400 бет.
5. Найманбаев С.М. Салықтық құқық: Оқулық.- Алматы: Жеті жарғы, 2009.
6. Ермекбаева Б.Ж. Салықтар және салық салу: Оқу құралы. Алматы: Қазақ Университеті, 2003 ж.;
7. Назарбаев Н.Ә. Басты мұрат- халықтың әл-ауқатын арттыру// Орталық Қазақстан, 8 сәуір, 2003 ж;
8. http://kz.government.kz/site/news/2008/10/06?cl=200909
9. http://www.egemen.kz/?act=readarticle&id=6771
10. Мұхамедиев Б.М., Дуламбаева Р.Т.,Рахматулаева Д.Ж. Макроэкономика: Оқу құралы.-Алматы: Қазақ университеті, 2008.-250 бет.
11. Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. Қаржы: Оқулық.-Алматы:2005.-552 бет.