Delphi ортасымен танысу жайлы

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

ЖОСПАРЫ:

Delphi ортасымен танысу

Негізгі терезе мен компоненттер жинағы.
Форма құрастырушының және объектілер бақылаушысының терезесі.
Программа кодының терезесі.

Delphi ортасының компоненттері.
Жаңа компоненттерді орналастыру.
Оқиғаға сезіндіру.
Компоненттiң қасиетiн программа орындалу барысында өзгерту.
DELPHI тiлiндегi программаның құрылымы.
Жобаның құрылымы.
Модульдың құрылымы.
Delphi ортасында Object Pascal тiлiнiң элементтерi
Программаның элементтері

Кіріспе

Borland корпорациясы аз ғана мерзім ішінде Delphi-дің 7 негізгі версиялары мен бірнеше модификацияларын шығарды. Delphi 7 версиясында өте көп өзгерістер енгізілген. Программалармен қамтаматсыз етудің тиімді өңдеу құралдарын қажет ету “жылдам жасау” ортасы деп аталатын программалау жүйелерінің пайда болуына алып келді. Мұндай ортаға мысал ретінде Borland Delphi жатады. Жылдам жасау RAD - жүйесіне “Rapid Application Development” жүйесінің негізі визуалды жобалау және оқиғаны өңдеуді программалар технологиясы жатады, оның мағынасы өңдеу үнемсіз жұмыстың көп бөлігін өзіне алады да, программистке сұхбат терезелерді және оқиғаны өңдеу функциясын құрастыру жұмыстары қалады. Ортада қатаң типтелген объектіге бағдарлы тіл қолданылады, оның негізіне Object Pascal ( Turbo Pascal жалғасы ) жатады. Delphi әртүрлі программаларды құруға мүмкіндік береді: қарапайым біртерезелі қосымшалардан тармақталған дерекқорларды басқару программаларына дейін. Delphi-дің ұлғайтылған мүмкіндіктері графикпен, мультимедиямен, дерекқорларымен жұмыс істейтін және динамикалық құрылымдармен қосымшаларды құруға мүмкіндік береді. Delphi-дің айрықша ерекшелігі . NET технологиясының сүйемелдеуі болып табылады.

Delphi тілінде программалау ортасымен танысу

Delphi тіліндегі қолданбалы программалар немесе қосымшалар IDE (Integrated Development Environment) дамытылған құрылымдық ортада орындалады. IDE ортасы программалаушының қарым-қатынасын ұйымдастырып, әртүрлі басқару элементтерінен құралған бірнеше терезелерден тұрады. Осы ортаның құралдарын пайдалана отырып, қосымшаның интерфейстік бөлігін жобалауға, программаның кодын жазуға және оны басқару элементтерімен байланыстыруға болады. Аталған жұмыстар және программаны түзету, оны орындау әрекеттері IDE ортасында орындалады.

Delphi ортасын іске қосу үшін, келесі командаларды пайдалану керек: Пуск - > Программы -> Borland Delphi - Delphi 7.

Delphi-дің ортасы көптерезелік жүйе деп саналады және икемделуіне байланысты оның көрнісі жүктелгеннен кейін келесі түрде болуы мүмкін (1- сурет) . Интерфейстің құрамына 4 терезе кіреді:

Негізгі терезе (Project 1) ;

Объектілер бақылаушысының терезесі (Object Inspector) ;

Формаларды құрастырушының терезесі (Form1) ;

Программа кодының терезесі (Unit1. pas) .

Негізгі терезеден басқа терезелерді жылжытуға, экраннан алып тастауға және олардың өлшемін өзгертуге болады.

Delphi бір құжаттық орта, яғни бір мезгілде тек қана бір қосымшамен жұмыс атқаруға болады. Программалар

жобасының атауы негізгі терезенің жоғарғы қатарында көрсетіледі. Терезелерді кішірейту, үлкейту, жабу әрекеттері осы әрекеттердің Windows ортасында орындалуымен бірдей болып келеді. Форманың терезесінен Unit кодына өту және одан кері өту F12 пернесі арқылы орындалады. Кейде Delphi жүктелгенде, Unit терезесі шығады. Сол жақтағы терезе Browser терезесі деп аталады және бұл терезе арқылы программаның құрылымымен танысуға болады. Delphi ортасынан шығу үшін негізгі терезені жабу керек.

Негізгі терезе мен компоненттер жинағы

Негiзгi терезе программаның жобасын құрудағы жұмыстарды басқарады және Delphi ортасы iске қосылып тұрғанда мiндеттi түрде экранның жоғарғы қатарында орналасады (2-сурет) .

Бұл терезеде Delphi-дiң негiзгi меню жүйесi, пиктограммалық командалық батырмалары мен

компоненттер палитрасы орналасады. Негiзгi меню жүйесiнiң опциялар тақырыптарының құрамына iшкi меню кiредi.

Негiзгi меню жүйесiнiң элементтерi сол жағында ¦¦¦ таңба қойылған арнайы панельдерде орналасады. Негiзгi менюден басқа элементтердi панельдегi ¦¦¦ таңбасы арқылы негiзгi терезеден тыс экранның кез-келген жерiне жылжытуға немесе мүлдем алып тастауға болады.

Компоненттер жинағы - Delphi-дiң негiзгi байлығы болып табылады. Ол негiзгi терeзенiң оң жағында орналасып, қажеттi компонентті тез табуға арналған белгiлерден тұрады (3-сурет) .

Компонент деп белгiлi бiр қасиеттердi иемденген және форма терезесiнде кез-келген объектiнi орналастыру мүмкiндiгiн туғызатын функционалды элементтi айтады. Delphi ортасының компоненттері 19 топқа бөлiнген, ол топтарды парақтар деп атайды. Компоненттер көмегiмен программаның негiзi бөлiгi құрылады (терезелер, батырмалар, таңдау тiзiмдерi және т. с. с) .

Батырмалар панелi сияқты компоненттер палитрасын икемдеуге болады. Ол үшiн компоненттер палитрасына кiретiн кез-келген пиктограмманы тышқан тетiгiнiң оң батырмасымен сырт еткiзiп, арнайы редакторды iске қосу керек. Ашылған менюдегi Properties (қасиеттер) пунктiн таңдағанда 4-суреттегi оң жақ терезе шығады.

Мысалы, 3-суретте көрiнбейтiн компоненттер арасындағы Dialogs парағын алға жылжытсақ, бұл парақта жиi қолданылатын компоненттер орналасады. Ол үшiн 4-суретте келтiрiлген терезеде Dialogs пунктiн тышқанның сол жақ батырмасын басып тұрып, Dialogs пунктiн Data Aсcess пунктiнiң орнына қою керек.

Форма құрастырушының және объектілер бақылаушысының терезесі.

Форма құрастырушысының немесе форманың терезесi - болашақ программаның Windows терезесiнiң жобасы. Алдымен бұл терезе бос болады, дәлiрек айтсақ, Windows-тiң стандартты интерфейстiк элементтерiнен: жүйелi менюдi шақыру, терезенi үлкейту, кiшiрейту, жабу батырмаларынан, тақырып қатарынан және қоршаған шегiнен тұрады. Бұл терезенiң жұмыс аймағы координттық тордың нүктелерiмен реттелген.

Программалаудағы айтарлықтай уақытта Lego констукторының бөлiктерiмен атқарылатын жұмыс сияқты компоненттер жинағынан қажеттi компонентті таңдап, форманың терезесiнде орналастыруға болады. Сөйтiп, форма терезесiнде қажеттi компоненттер бiрiнен соң бiрi орналастырылады.

Бұл ерекшелiк - визуалды (көрсеткiш) программалаудың негiзi болып табылады. Программалаушы әр мезгiлде құрылатын программаның терезесiн бақылап отырып, қажеттi өзгерiстердi кез-келген мезетте енгiзу мүмкiндiгiне ие болады.

Формадағы орналасқан әр компоненттер өзiнiң мекен-жайымен, мөлшерiмен, түсiмен т. с. с. анықталады. Форманы құрастыру File => New => Form опциялары арқылы орындалады. Шығып тұрған бос формаға бiр компонентті, мысалы Standard парағының Button батырмасын орналастыру үшiн компоненттер жинағындағы Standard белгiсiн сырт еткiзiп, парақты екпiндi күйге келтiру керек.

Button батырмасының кескiнiн ажырату үшiн тышқанды баспай тұрып

парақта орналасқан белгiлердiң үстiнен жылжытып көрген сәтте компоненттердің аты шығып тұрады. Қажеттi компонентті сырт еткiзiп белгiлеп, тышқанды форма аймағының кез-келген жерiне сырт еткiзсек, форманың бетiнде Button1 элементi пайда болады.

Компоненттің формадағы орнын, мөлшерiн форма терезесiнде бiрден өзгертуге болады, ол үшiн компонентті тышқанның сол жақ батырмасымен белгiлеу керек (кiшiгiрiм төртбұрыштылар пайда болады) . Ендi белгiленген компонентті тышқанның сол жақ батырмасымен басып тұрып, форма аймағының кез-келген жерiне жылжытуға болады. Мөлшерiн өзгерту үшiн тышқанды элементтi қоршап тұрған кез-келген төртбұрышқа орналастырсаңыз, пайда болған қос бағытты тiк сызықты тышқанның сол жақ батырмасын басып тұрып жылжытуға болады. Компонент жою үшiн оны белгiлеп, Delete пернесiн басса жеткiлiктi.

Компоненттің басқа параметрлерiн өзгерту әрекеттерi Объектiлер бақылаушысы арқылы немесе программаның денесiнде орындалады.

Объектiлер бақылаушысының терезесi екi парақтан құрылады: Properties - қасиеттерi және Event s -оқиғалары. Properties парағы арқылы компоненттің қасиеттерi -параметрлерi анықталады, ал Events парағы арқылы компонентті әртүрлi оқиғаларға сәйкес сезiндiру анықталады. 5-суреттегi Form1 терезесiнде орналасқан Button1 батырмасы - компонент, оқиға - осы батырманы басу, ал оқиғаға сезiндiру - осы батырма басылғанда қандай амалдар орындалады- соны анықтауды қажет етедi.

Объектiлер бақылаушысы екi бағанадан құралған кесте: сол жақ бағанасында параметрдiң немесе оқиғаның атауы, ал оң жақта - параметрдiң мәнi немесе оқиғаны өңдейтiн iшкi программаның атауы орналасады.

Кестенiң кез келген жолын тышқанды сырт еткiзу арқылы таңдауға болады. Бұл жолдағы параметр қарапайым немесе күрделi болуы мүмкiн. Қарапайымдарға бiр мәнмен анықталатын - сан, символдар жолы, True немесе False мәндерiн қабылдай алатын және т. с. с. компоненттің қасиеттерi жатады. Мысалы, Caption (тақырыбы) қасиетi бiр символдар жолымен, Enabled (қол жетерлiк) - True немесе False мәндерiмен, ал Heigh (биiктiгi) және Width (ұзындығы) нақты бiр сандық шамалармен анықталады.

Компоненттің күрделi қасиеттер құрамына бiрнеше мәндер тiзiмi кiредi. Олардың сол жағында “+“ белгiсi тұрады, мысалы

. Осы тiзiмдi ашу үшiн “+” белгiсiн тышқанмен сырт еткiзсе жеткiлiктi. Тiзiмдi жабу амалы қасиеттiң “-“ белгiсiн басқанда орындалады.

Жолдың оң бағанасын сырт еткiзу арқылы қасиеттiң мәнiн шығаруға болады, кейде шыққан көрiнiс келесi түрлерде де болуы мүмкiн: Суреттегi бiрiншi көрiнiстегi “ … ” белгiсiн басқанда қасиеттiң мәнiн анықтауға мүмкiндiк туғызатын сұқбаттасу терезесi шығады. Екiншi көрiнiстiң белгiсiн басқанда қарапайым қасиеттiң болуы мүмкiн мәндерiнiң тiзiмi ашылады.

Объектiлер бақылаушысы терезесiнiң жоғарғы жағында форманың атауы және формадағы орналасқан барлық компоненттер және оларға қолданылған оқиғалар тiзiмi орналасып тұрады (7-сурет) .

Объектiлер бақылаушысының терезесiн тышқанның оң батырмасымен сырт еткiзгенде локальды меню шығады. Меню құрамындағы бiрнеше опциялар терезенi икемдеуге мүмкiндiк туғызады, мысалы Stay on Top оциясы екпiндi болса, онда Объектiлер бақылаушысының терезесi әрқашанда басқа терезелердiң үстiнде орналасып тұрады.

Программа кодының терезесі

Программа (немесе модуль) кодының терезесi программаның мәтiнiн құруға және оны түзетуге арналған. Бұл мәтiн арнайы ережелер бойынша құрылып, алгоритм жұмысын анықтайды. Delphi жүйесiнде Pascal тiлiнiң ұлғайтылған және дамытылған нұсқасы - Object Pascal программалау тiлi қолданылады.

Delphi ортасы iске қосылғанда программа кодының терезесi Windows ортасының бос терезесiнiң бастапқы кодынан (яғни минималды қажеттi кодынан) тұрады.

Жаңа форманың кодына Delphi ортасы бұл қатарларды автоматты түрде қосып отырады.

Жобаны құру барысында осы кодқа қажеттi өзгерiстер енгiзiледi. Delphi ортасы unit Unit1 және implementation қатарларының аралығын өзгертiп отырады, ал программалаушының жұмыс аймағы - {$R *. DFM} және end қатарлар аралығы болады.

Модуль деп программаның белгiлi бiр тәуелсiз бөлiгiн атайды. Жаңа форма құрылғанда жаңа модуль жасалады. Жалпы программа құрамында көптеген формалар және олармен байланысқан модульдер болуы мүмкiн. Delphi ортасы әр программаны компиляциялағанда кеңейтiлуi . PAS, . DFM және . DCU болатын файлдарды құрады. . PAS файлында программа кодының терезесiндегi мәтiн көшiрмесi, . DFM файлында форма терезесiнiң мазмұн анықтамасы, ал . DCU файлында алдыңғы екi файл мәтiнiнiң машина тiлiндегi аудармалары орналасады. DCU файлы компилятор жұмысының нәтижесi, ендi компоненті осы файлды өңдейдi, нәтижесiнде орындалатын немесе жүктелетiн . EXE файлы құрылады.

Пиктограммалық батырмалар

Пиктограммалық батырмалар арқылы негiзгi меню жүйесiнiң маңызды опцияларына тез арада қол жеткiзуге болады. Атқаратын жұмыстарына байланысты пиктограммалық батырмалар келесі топқа бөлінеді: Standard, View, Debug, Custome, Desktops .

Бос форма Delphi ортасы жүктелгенде программа кодының терезесi Windows ортасының бос терезесiнiң бастапқы кодынан (яғни минималды қажеттi кодынан) тұрады. Бұл код функционалды толық деп саналады және ол жұмысқа даяр болып тұрады. File/New Application опцияларын таңдап, программаны iске қосуға болады.

Delphi ортасының компоненттері программа орындалғандағы көрiнiстiң пiшiмiн анықтайтын бөлек элементтер ретiнде қолданылады. Сонымен қатар, Delphi ортасының көрiнiспен жұмыс атқармайтын, яғни көрсеткiш емес көптеген маңызды компоненттері бар. Жалпы, дәлiрек айтсақ, құрауыш алдын-ала даярланған программаның үзiндiсi, оны қажет болғанда құрылып жатқан программаға ендiруге болады.

Delphi ортасының құрамына 200-дей компоненттер кiредi.

Delphi ортасының келесі парақтарының көрністері.

Standard парағы

Additional парағы

Dialogs парағы

Dialogs парағында Windows ортасының стандартты сұхбаттасу элементтерiн ұйымдастыру үшiн қолданылатын компоненттері орналасқан. Осы парақтың объектiлерi орындалғанда көрiнбейдi және сұхбаттасу жұмыстары программада орындалады.

System парағы

System парағының компоненттері DDE, OLE, таймер және т. с. с жүйелi сервистiк элементтере қол жеткiзуге мүмкiндiк туғызады

Жаңа компоненттердi орналастыру.

Жаңа компоненттi орналастыру амалдары өте оңай орындалады. Ол үшiн компоненттер тақташасындағы бiр белгiнi, мысалы - Label-дi (белгi - шағын хабарды шығаруға арналған элемент) белгiлеп, форма аймағының кез келген жерiн тышқанмен сырт еткiзсе болғаны. Бұл компоненттiң мөлшерiн, орын-жайын өзгерту үшiн компоненттi шектеп тұрған төрт бұрыштарылар қолданылады (5- сурет) .

Формаға орналастырылған компоненттiң аты келiсiмше Label1- белгi 1 деп қойылады. Атын өзгерту үшiн осы компоненттi белгiлеп тұрып, Объектiлер бақылаушы терезесiндегi Caption қасиетiн таңдап, оң жақтағы Label1-дiң орнына басқа жазуды, мысалы Object Pascal деп қоюға болады:

Форманың атын 1_FORM- ге өзгертейiк. Компоненттегi мәтiннiң әртүрлi параметiрлерiн Объектiлер бақылаушысының терезесiндегi Font қасиетiнiң оң жағындағы “…” белгiсiн басып шрифтың түрiн, түсiн, таңбалардың биiктiгiн таңдауға болады (6 - сурет) .

6 - cурет. Font-тiң сұхбаттасу терезесi

Осы әректтердi Font-тiң сол жағындағы “+” белгiсiн басу арқылы iшкi Size параметрiнде таңбалардың биiктiгiн көрсетуге, Color параметрiнiң ашылатын тiзiмiнен қажеттi түсiн анықтауға болады. Font=>Style=> fsBold - True, fsItalic - True ден таңдап әрiптердi жуандатылған курсив түрiне өзгертуге болады.

Ендi форма төмендегi түрге келтiрiлдi.

7- сурет. Label1 - дiң жаңа жазуы

Оқиғаға сезіндіру.

Формаға орналастырылған әр компонент өз параметрлерiнен басқа оның сезiнетiн оқиғалар жиынымен анықталады. Мысалы, жоғарыда құрастырылған формаға Standard парағындағы - компонентiн орналастырайық. Бұл компоненттiң аты Button, ал оны формаға орналастырғанда орта атын және жазуын Button1 деп қояды.

Жұмыс iстеп тұрған программада Button1-дi тышқанның сол батырмасын сырт еткiзгенде OnClick оқиғасы орындалады немесе туады деп саналады. Программаны осы оқиғаға сезiндiру үшiн Object Pascal тiлiндегi О қ иғаны өңдеушi үзiндiнi жазу керек. Бұл үзiндi iшкi программа - процедура түрiнде ұйымдастырылады.

Delphi өз бетiмен дайындаманы жасайды. Ол үшiн Button1 компонентiн екi рет үзiлiссiз тышқанның сол батырмасымен сырт еткiзiңiз. Delphi өз бетімен программаның интерфейстік бөлігіне procedure Button1Click(Sender: TObject) ; деп қосып, программаның орындалатын бөлігінде процедураның қабықшасын келесi түрде шығарады (9 - сурет) :

9 - сурет. Button1Click процедурасының қабықшасы

Терезедегi procedure TForm1. Button1Click (Sender: TObject ) -процедураның тақырыбы. Бұл тақырып procedure арнайы сөзiмен басталады, сонан кейiн тұрған құрамды атаудағы TForm1 - кластың аты, Button1Click - процедураның аты. Кластың және процедураның атулары нүктемен (“ . “) ажыратылады.

Класс деп Delphi ортасындағы үлгi ретiнде қолдануға болатын функционалды толық программаның үзiндiсiн атайды. Алдын-ала класты құрып алып, сол кластың көшiрмелерiн әртүрлi программаларға немесе бiр программаның әртүрлi үзiндiлерiне орналастыруға болады.

Delphi құрамына Inprise корпорациясының жүздеген стандартты кластары кiредi. Delphi ортасындағы барлық компоненттер белгiлi бiр кластың құрамына жатады. Ал формаға орналастырылған нақты бiр компоненттiң аты алғы буынның аты және сандық индекстен тұрады. Delphi ортасындағы барлық кластардың аты Т әрпiнен басталады, мысалы TForm кластың туындыларының атаулары TForm1, TForm2 және т. с. с. болып келедi. Егер код терезесiндегi мәтiндi басынын қарап шықсақ, онда келесi қатарларды көруге болады:

unit Unit1;

interface

uses

Windows, Messages, SysUtils, Classes, Graphics, Controls,

Forms, Dialogs;

type

TForm1 = class(TForm)

Label1: TLabel;

Button1: TButton;

procedure Button1Click(Sender: TObject) ;

private

{ Private declarations }

public

{ Public declarations }

end;

var

Form1: TForm1;

TForm1 = class(TForm) қатары TForm1 деген жаңа класты TForm -ның туындысы ретiнде анықтайды. Стандартты TForm - Windows -тiң бос терезесiн анықтайды, ал TForm1 - формаға орналастырылған екi компоненттi сипаттайды, олар:

Label1: TLabel; - белгi компонентi;

Button1: TButton; - батырма компонентi;

Бұл анықтамалар Label1 - TLabel , ал Button1 - TButton кластарының туындылары екенiн көрсетедi.

TForm1. Button1Click процедураның атынан кейiн жақшада нақты параметрi ретiнде ( Sender: TObject) ; тұрады. Мұнда Sender - процедураны шақыру параметрi TObject деген класқа жатады деп анықталған. Процедурадағы көрсетiлген шақыру параметрi алгоритмдi процедурадағы анықталған нақты жұмысты орындауға икемдейдi. Осы параметр арқылы Button1Click процедурасы OnClick оқиғасын қай компонент қҰрғанын анықтай алады. Процедураның тақырыбы “; “ таңбасымен аяқталады.

Процедура тақырыбынан кейiн тұрған Begin … end ; қатарлары процедураның денесi деп аталады. Ендi Begin мен end аралығында Button1 батырмасын басқандағы орындалатын операторлардың жиынтын жазуға болады. Операторлар бiр бiрiнен “; “ таңбасымен ажыратылады.

Компоненттiң қасиетiн программа орындалу барысында өзгерту

Жоғарыдағы формаға орналастырылған Button1 - компоненттiң атын Label1 сияқты бiрден Объектiлер бақылаушы терезесiнен өзгертуге болады.

Сонымен бiрге, осы әрекеттердi динамикалық түрде, яғни программаның кодын өзгерту арқылы орындауға болады.

Динамикалық түрде компоненттiң атын өзгерту үшiн OnCreate (құрастыру барысындағы) оқиғаны өндейтiн программаның үзiндiсiн келтiрейiк. Объектiлер бақылаушысының терезесiндегi компоненттер тiзiмiн ашыңыз (10-сурет) . Тiзiмдегi TForm1 қатарын таңдап, Events ба ғанасындағы OnCreate қатарының оң жағын үзiлiссiз екi сырт еткiзiңiз.

10- сурет. Объектiлер бақылаушысының терезесi

Delphi ортасының шығарған дайындамасына бiр қатарды енгiзiңiз:

procedure TForm1. FormCreate(Sender: TObject) ;

begin

Button1. Caption: =’ ДЫБЫС’;

//: = меншiктеу операторы, таңбалар арасында бос орын // қ алтырмай жазылады. Апостоф қ а алынған таңбалар жолы; //таңбалар саны шектелмейдi. Батырманың аты осы жолдың

// таңбаларынан тҰрады

end;

Ендi программа қайтадан iске қосылғанда, Button1 батырмасының аты ДЫБЫС - қа өзгертiлгенiн көруге болады.

DELPHI тіліндегі программаның құрылымы

Delphi ортасының негiзгi құралы ретiнде Object Pascal программалау тiлi қолданылады. Программалау тiлiнiң негiздерiн келтiру қарапайым мысалдарды қарастырумен iске асады. Аталған қарапайым әрекеттердi программалау үшiн әртүрлi интерфейстiк (қарым-қатынастық) элементтер орнатылған форма құрастырайық. Бұл форманы кез-келген оқулық программалардың үлгiсi ретiнде қолдану үшiн, оны жаңа программалардың баяндамалар архивiне орналастыру керек.

Delphi ортасын iске қосып, File => New Form орындалғандағы шыққан бос терезеге келесi компоненттердi 1 -суреттегiдей орналастыруға болады. Формаға панель- Рanel1, екi батырма- BitBtn1 және BitBtn2, енгiзу жолы - Еdit1 , белгi- Label1, көпжолдық редактор- Memo1 элементтерi орналастырылған.

Example формасы

Формадағы екi батырманы, енгiзу жолын және белгi компоненттерiн бiрiктiру және әрдайым терезенiң төменгi жағына (тiптi терезе толық қкрандық тәртiпте ашылса да) орналастыру үшiн Рanel1 элементi контейнер ретiнде қолданылған.

Сол жақтағы OK батырмасы программаға енгiзу жолындағы берiлгендердiң даярлығы туралы хабарлайды. Осы батырма басылғандағы программаның өндеушi үзiндiсiн жазу- бiздiң мақсатымыз.

Екiншi батырма - Close терезенi жауып, программаның жұмысын тоқтатады.

Батырмалардың төменгi жағында белгi орналасады және де ол көрiнбей тұрады. Белгiде программаның қалыптастырған шағын хабары орналасады.

Көпжолдық хабарлар TMemo аймағына шығарылады.

құрастырған форма File =>Save as… => Example деп сақталады.

Жобаның файлын File=>Save project as …=> Project1 түрiнде қалдырамыз.

Delphi тiлiндегi программаның құрамына келесi файлдар кiредi: . dpr кеңейтiлуi бар жобаның файлы және . pas кеңейтiлуi бар бiр немесе бiрнеше модульдер файлы.

Жобаның құрылымы.

Жобаның файлы - Object Pascal тiлiнде жазылған және компилятормен өңделетiн программа. Бұл программаны Delphi автоматты түрде құрастырады (2-сурет) және ол бiрнеше жолдардан тұрады.

Delphi ортасын iске қоссақ, Project=>View Source опцияларын орындау арқылы келесi терезе шығады:

2- сурет. Жобаның құрылымы

Программада арнайы сөздер жуандатылып жазылған, программа Program сөзiмен басталып, End сөзiмен және одан кейiн

қойылған нүктемен

(терминатормен) аяқталады. Object Pascal тiлiнде көптеген арнайы сөздер әртүрлi нұсқау ретiнде қолданылады, компилятор оларды солдан оңға және жоғарыдан төмен қарай оқиды. Жүйелi жақшаға алынған таңбалар түсiнiктеме ретiнде қолданылады. Сонымен қатар, түсiнiктеменi көрсету үшiн “(* *) ” немесе “// “ белгiлерiн қолдануға болады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.