Мемлекетке төленуі тиіс міндетті төлемдер мен түсімдердің теориялық негізі, оның ішінде корпоративтік табыс салығының алыну механизмі, осы салық түрін салудың ерекшелігі


МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 3
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1 КОРПОРАТИВТІК ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ 6
- 1. 1 Корпоративтік табыс салығының экономикалық мәні, мағынасы, қажеттілігі 61. 2 Қазақстан Республикасы салық жүйесінің дамуындағы заңды тұлғалардың табысына салынатын салықтың қалыптасуы, даму кезеңдері 151. 3 Кейбір дамыған шет елдеріндегі корпоративтік табыс салығының қызмет ету тәжірибесі 23
- ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КОРПОРАТИВТІК ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ҚЫЗМЕТ ЕТУІН ТАЛДАУ 332. 1 Корпоративтік табыс салығының қазіргі кездегі есептеу тәртібі 332. 2 Қазіргі кезеңдегі корпоративтік табыс салығының алыну механизмін талдау (Шымкент қаласы бойынша Салық Департаментінің іс-тәжірибесінде) 392. 3 Жаңа Салық кодексіне сәйкес корпоративтік табыс салығындағы өзгерістерді сараптау 55
- КОРПОРАТИВТІК ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ АЛЫНУ МЕХАНИЗМІН ЖЕТІЛДІРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ 62
ҚОРЫТЫНДЫ 78
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 82
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
«Мемлекеттің қолындағы басты экономикалық тетік - бұл салықтар», - деп Уильям Петти айтқандай, Қазақстан Республикасының дамуының әрбір жаңа кезеңінде салықтық түсімдер мемлекеттік бюджеттің қалыптасуының негізгі көзі ретінде экономикалық және әлеуметтік гүлдену жолында айтарлықтай маңызды рольге ие.
Еліміз өтпелі экономиканың барлық қиындықтарын жеңіп, экономиканың диверсификациясына бағытталған индустриалды-инновациялық стратегияны жүзеге асыруға кірісті. Бұл міндеттердің жүзеге асырылуындағы басты бағыт әлемдік экономиканың талаптарына сәйкес өз экономикамыздың қарқынды дамуы болып табылады.
Ел Президентінің 1997 жылғы «Қазақстан-2030. Барлық қазақстандықтардың өсіп-өркендеуі, қауіпсіздігі және әл-ауқатының артуы» атты Қазақстан халқына Жолдауында Мемлекет басшысы Үкімет алдында қазақстандықтардың өмір сүру сапасының өсуіне және бәсекеге қабілетті мемлекет құруға бағытталған бірқатар маңызды стратегиялық міндеттерді қойды. [1]
Мемлекет экономикасында жаңа қағидаттық кезең басталды - бұл өсудің сапалық сипаттамаларын қамтамасыз ету. Атап айтқанда, дағдарыс жағдайында экономиканың тұрақтылығы, өндіруші және сонымен қатар өңдеуші салалардың теңгерімді дамуы, инфрақұрылымның тиімділігі. Бәрінен бұрын, бұл - әр адамның өмір сүру сапасы.
Қазақстан Республикасы Президентінің тапсырмаларына сәйкес еліміздің Үкіметі әлемдік экономикалық дағдарыстың салдарларын барынша азайту, отандық экономиканы ықтимал сыртқы тәуекелдерден қорғаудың алдын алу шараларын дайындау жөніндегі іс-әрекеттерді қолға алуда.
Қойылған міндеттерді шешу мақсатында еліміздің басты экономикалық ведомстволарының бірі және бюджеттің атқарылуы бойынша уәкілетті орган болып табылатын Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі ең алдымен салық салу, кеден ісі, бюджеттің атқарылуы саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды, сондай-ақ бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік саласында мемлекеттік саясатты қалыптастыруды қамтамасыз етеді.
Мемлекетіміздің дамуының қазіргі кезеңінде салық жүйесі қолайлы және өзгеріп жатқан әлеуметтік-саяси қажеттіліктерге оңай икемделетін болуы шарт. Салық жүйесі салықтардың, салық механизмдерінің және салық салу органдарының жиынтығын құрайды. Нарықтық қатынастар жағдайында салық жүйесі экономикалық реттеуші тетіктердің едәуір маңыздысы, экономиканы мемлекеттік реттеудің қаржы-несиелік механизмінің негізі болып есептеледі. Салық салу жүйесінің қаншалықты дұрыс құрылғандығынан, бүкіл халық шаруашылығының соншалықты тиімді жұмыс істеуі байланысты болады.
Ғаламдық дағдарыстың әсерінен 2008 жылы әлемдік экономикалық конъюнктураның күрт нашарлауын ескере отырып, Мемлекет басшысы еліміздің әлеуметтік-экономикалық дамуы мәселелерін айрықша назарға алды. Президентіміз Н. Ә. Назарбаев «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру - мемлекеттік саясаттың басты мақсаты»деп аталатын Қазақстан халқына арналған жыл сайынғы Жолдауында: «Салық жүйесін Қазақстанның дамуының жаңа кезеңіне сәйкестендіру қажет» деген болатын [2] . Жолдаудың негізгі арқауы әлемдік экономикалық дағдарыстың зардаптарына қарсы тұру әрекеті болатын. Сол себепті өткен жыл бойы елде салықтық реформа жүргізілді және жаңа Салық кодексі қабылданды. Бұл экономиканың шикізаттық емес секторын, шағын және орта кәсіпкерлікті дамытудың аса маңызды ынталандырушы күшіне айналды.
2001 жылдың 12 маусымынан бастап Қазақстан Республикасының Салық кодексінде заңды тұлғалардың табыс салығы корпоративтік табыс салығы болып өзгеріп, «Бюджет жүйесі туралы» заңына сәйкес толығымен республикалық бюджеттің кіріс көзіне аударылатын болды.
Заңды тұлғаларға салық салу арқылы мемлекет біріншіден, әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты сақтай отырып, экономиканың өсуіне ықпал жасау мақсатында жинайды; екіншіден, салық ставкаларын реттеу негізінде мемлекет жеке кәсіпорындар мен өндіріс салаларына ынталандыру ықпалын жүргізеді.
Заңды тұлғаларға салынатын салықтардың экономикалық мәні - олар шаруашылық субъектілерінен, азаматтардан ұлттық табыстың бір бөлігін алу жөніндегі өндірістік қатынастардың бір бөлігі. Оны мемлекет өзінің функциялары мен міндеттерін орындау үшін жинайды.
Заңды тұлғалардың көбеюі тек салықтар арқылы мемлекет бюджетін көбейтіп қана қоймай, сонымен қатар ол жұмыссыздар санынын азайтуға да тиімді. Себебі, біздің мемлекетімізде қазіргі кезде жұмысбастылықпен қамтамасыз етіп отырғандардың көбісі жеке меншік кәсіпорындар болып табылады.
Осы орайда, салық жүйесіндегі тікелей салыққа жататын корпоративтік табыс салығының қызметіне арқау болған диплом жұмысына келетін болсақ, диплом жұмысының мақсаты - мемлекетке төленуі тиіс міндетті төлемдер мен түсімдердің теориялық негізін ашу, оның ішінде корпоративтік табыс салығының алыну механизмін, осы салық түрін салудың ерекшелігін қарастыру.
Осыған байланысты диплом жұмысында келесідей міндеттер қойылды:
- корпоративтік табыс салығының әлеуметтік-экономикалық ролін айқындау;
- корпоративтік табыс салығының бюджеттің кіріс бөлігіндегі орнын анықтау;
- корпоративтік табыс салығын салудың механизмін және оны жетілдірудің жолдарын қарастыру;
- корпоративтік табыс салығының соңғы жылдардағы көрсеткіштеріне тоқталу;
- корпоративтік табыс салығын мемлекеттік реттеудің маңыздылығын сипаттау.
Мемлекеттік бюджеттің салықтық түсімдерінің құрылымында корпоративтік табыс салығының үлес салмағы едәуір көп, сондықтан да салықтық түсімдердің мемлекеттегі экономикалық, әлеуметтік, саяси ролінің маңыздылығын, салықтардың ұлттық экономикамен қатар, халықаралық интеграциялық үрдістерді де мемлекеттік реттеудің басты құралдарының бірі екендігін ескерсек, бұл салық түрінің қазіргі жағдайын зерттеу, оның алыну механизмін жетілдірудің жаңа ғылыми түрде негізделген жолдарын іздеу объективті қажеттілік екендігі даусыз. Таңдалған тақырыптың өзектілігі де осында.
Дипломдық жұмыс тақырыбының зерттелу дәрежесі : таңдалған тақырып бұл уақытқа дейін Қазақстандық ғалымдармен толық зерттеліп бітпеген, зерттелу дәрежесі орташа.
Зерттеу жұмысының объектісі - «АСЫЛ» ЖШС-нің бюджетке төлеуге міндетті салықтары мен міндетті төлемдері, оның ішінде корпоративтік табыс салығы.
Зерттеу пәні ретінде қазіргі кезде заңды тұлғаларға салық салу барысындағы экономикалық қатынастардың жиынтығы қарастырылады.
Зерттеу жұмысының ғылыми - әдістемелік негізін ҚР-ның Салық кодексі, ҚР-ның Азаматтық кодексі, ҚР-сы Үкіметінің нормативтік актілері, мерзімдік басылымдардардағы ақпарат материалдары, шетелдік және отандық экономистер мен ғалымдардың еңбектері және экономикалық әдебиеттер құрайды.
Жұмыс құрылымы: жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытынды, қолданылған әдебиеттер тізімінен тұрады. Жұмыста 10 кесте келтірілген. Жұмыстың көлемі 84 бет. Қолданылған әдебиеттер тізімі 54 атаудан тұрады.
1 КОРПОРАТИВТІК ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
- Корпоративтік табыс салығының экономикалық мәні, мағынасы, қажеттілігі
«Салықтар - төлеушілер үшін
құлдықтың емес, бостандықтың белгісі»
(А. Смит)
Салықтар - мемлекет біржақты тәртіппен заң жүзінде белгілеген, белгілі бір мөлшерде жүргізетін, қайтарымсыз және өтеусіз сипатта болатын бюджетке төленетін міндетті ақшалай төлемдер. Салықтар мемлекеттің саяси және экономикалық қызметтерін қаржыландырудың негізгі көзі болып табылады. Олар тауарлы өндіріспен бірге, қоғамның топқа бөлінуімен және мемлекеттің пайда болуымен, оған әскер, сот, қызметкерлер ұстауға қаражаттың қажет болуынан пайда болды. Салықтар мемлекеттің өмір сүруінің негізі болып саналады.
Салықтар - шаруашылық жүргізуші субъектілердің, жеке тұлғалардың мемлекетпен екі арадағы мемлекеттік бюджет арқылы жүзеге асырылатын, қаржы қатынастарын сипаттайтын экономикалық категория.
Қазақстан Республикасында қолданыстағы салықтық заңнамаға сәйкес қазіргі кезде салықтар, салықтық сипаттағы алымдар мен төлемдер түрлері төмендегідей: [3]
I. Cалықтар:
- Корпоративтік табыс салығы;
- Жеке табыс салығы;
- Қосылған құн салығы;
- Акциздер;
- Экспортқа рента салығы;
- Жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салықтары;
- Әлеуметтік салық;
- Көлік құралы салығы;
- Жер салығы;
- Мүлік салығы;
- Ойын бизнесі салығы;
- Тіркелген салық;
- Бірыңғай жер салығы.
II. Бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер:
- Мемлекеттік баж
Алымдар:
- Тіркеу алымдары;
- Автокөлік құралының Қазақстан Республикасы аумағымен жүргені үшін алым;
- Аукционнан алынатын алым;
- Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық алым;
- Телевизия және радио тарату ұйымдарына радиожиілік спектрін пайдалануға рұқсат беру үшін алым;
Төлемдер түрлері мыналар:
- Жер учаскесін пайдаланғаны үшін;
- Үстіңгі көздерден су ресурсын пайдаланғаны үшін;
- Қоршаған ортаға эмиссия үшін;
- Жануарлар әлемін пайдаланғаны үшін;
- Орманды пайдаланғаны үшін;
- Ерекше қорғалатын табиғи аумақты пайдаланғаны үшін;
- Радиожиілік спектрін пайдаланғаны үшін;
- Қалааралық және (немесе) халықаралық телефон байланысын, сондай-ақ ұялы байланысты бергені үшін;
- Кеме жүзетін су жолдарын пайдаланғаны үшін;
- Сыртқы (көрінетін) жарнаманы орналастырғаны үшін төлемақылар қолданылады.
Салықтың, бюджетке төленетін басқа да мiндеттi төлемдердiң сомасы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексiнде және республикалық бюджет туралы заңда айқындалған тәртіппен тиiстi бюджеттердiң кiрiстерiне түседi.
Жалпы салықтардың ішінде заңды тұлғаларға салынатын салықтардың мәніне тоқталайық. Қай салық түрі болмасын оның экономикада алатын орны өте зор. Өйткені ол республикамызды қаржыландыруға және бюджет қоржынын толтыруға үлес қосады.
Ел экономикасында тұрақтылық дамыған сайын отандық өнім өндірушілерге қолдау жасаудың, оның ішінде әсіресе бюджет қоржынын толтыруға неғұрлым көп үлес қосатын ірі кәсіпкерлерге салынатын салықтардың қазіргі уақыттағы ролі өте зор. Бұл ірі кәсіпорындар заңды тұлғалар болып табылады және олардың ең негізгісі салықтары болып саналады. Бұл салықтардың мәнін түсіну үшін оның қызметін, даму кезеңдерін, негізгі мәселелерін, экономикалық ролін зерттеу керек.
2001 жылдың 12 маусымынан бастап Қазақстан Республикасының Салық кодексінде заңды тұлғалардың табыс салығы корпоративтік табыс салығы болып өзгеріп, «Бюджет жүйесі туралы» заңына сәйкес толығымен республикалық бюджеттің кіріс көзіне аударылатын болды.
Заңды тұлғаларға салық салу арқылы мемлекет біріншіден, әлеуметтік-экономикалық тұрақтылықты сақтай отырып, экономиканың өсуіне ықпал жасау мақсатында жинайды; екіншіден, салық ставкаларын реттеу негізінде мемлекет жеке кәсіпорындар мен өндіріс салаларына ынталандыру ықпалын жүргізеді.
Заңды тұлғаларға салынатын салықтардың экономикалық мәні - олар шаруашылық субъектілерінен, азаматтардан ұлттық табыстың бір бөлігін алу жөніндегі өндірістік қатынастардың бір бөлігі. Оны мемлекет өзінің функциялары мен міндеттерін орындау үшін жинайды.
Заңды тұлғалардың көбеюі тек салықтар арқылы мемлекет бюджетін көбейтіп қана қоймай, сонымен қатар ол жұмыссыздар санынын азайтуға да тиімді. Себебі, біздің мемлекетімізде қазіргі кезде жұмысбастылықпен қамтамасыз етіп отырғандардың көбісі жеке меншік кәсіпорындар болып табылады.
Тікелей салықтардың қатарына жататын салықтардың ішіндегі ең негізгі салық - заңды тұлғалардың табыстарына салынатын корпоративтік табыс салығы болып табылады.
Корпоративтік табыс салығы дегеніміз - заңды тұлғалардың табысына салынатын жалпымемлекеттік тікелей салық. Корпоративтік табыс салығының мәні басқа да салықтар сияқты оның элеметтерінде сипатталады. Бұл салықтың негізгі элеметтері - субъектісі мен объектісі болып табылады. Корпоративтік табыс салығының субъектісі болып, заң бойынша салықты төлеу міндеті жүктелген заңды тұлға табылады. [4]
Қазақстан Республикасы мемлекеттік бюджетіндегі корпоративтік табыс салығының алатын үлес салмағы ең жоғары. [5] Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдері» туралы заңына сәйкес корпоративтік табыс салығын төлеушілерге:
Мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары, сондай-ақ Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе Қазақстан Республикасындағы көздерден табыстар алатын резидент емес заңды тұлғалар жатады.
Ал салық объектісі болып заң бойынша салықты төлеу міндеті жүктелген заңды тұлғаның таза табысы - корпоративтік табыс салығы салынатын объектілер болып табылады.
Корпоративтік табыс салығын салу объектілері мыналар болып табылады:
1) салық салынатын табыс;
2) төлем көзінен салық салынатын табыс;
3) Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табысы.
Салық салынатын табыс жылдық жиынтық табыс пен заңға сәйкес алынатын шегерімдер арасындағы айырма ретінде айқындалады.
Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы осы тұлғаның Қазақстан Республикасында және одан тысқары жерлерде салық кезеңінің ішінде алуына жататын (алынған) табыстарынан тұрады.
Қазақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы резидент емес заңды тұлғаның тұрақты мекемесі Қазақстан Республикасынан тысқары жерлердегі көздерден, оның ішінде қызметшілер немесе басқа да жалданған персонал арқылы алған табыстардан, резидент емес заңды тұлғаның басқа мемлекеттердегі құрылымдық бөлімшелерінің табыстарын қоса алғанда, Қазақстан Республикасында қызметін жүзеге асырудан алатын осы резидент емес заңды тұлғаның Қазақстан Республикасындағы тұрақты мекемесі арқылы жүзеге асырылатын қызметіне ұқсас немесе біртектес табыстардан, т. с. с табыстардан тұрады. [6]
Салықтар, оның ішінде корпоративтік табыс салығы - мемлекет қаржысының тұрақты қайнар көзі. Корпоративтік табыс салығының экономикалық мәні мынада:
- біріншіден, корпоративтік табыс салығы шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының қалыптасуындағы қаржылық қатынастарын көрсетеді;
- екіншіден, шаруашылық жүргізуші субъектілер мен халық табысының белгілі бір мөлшерін мемлекет үлесіне жинақтап, жиынтықтаудың қаржылық қатынастарын көрсетеді. [7]
Корпоративтік табыс салығын материалдық тұрғыдан алғанда - бұл салық төлеушінің белгілі бір мерзімде және белгіленген тәртіпте мемлекетке беретін белгілі бір ақша сомасы болып табылады (салық натуралдық тұрғыдан материалдық құндылық болып саналады) . Материалдық белгісі - салық төлеуші белгілі бір соманы мемлекетке міндетті түрде беруі. Материалдық салықтық қатынастар - ақшалай қатынастар, өйткені олар ақша қаражаттарының алық төлеушіден мемлекеттік ақша қорларына жылжуы дегенді білдіреді.
Экономикалық категория ретінде корпоративтік табыс салығы - салық төлеушіден мемлекетке қарай белгілі бір мөлшерде, белгілі бір мерзімде және белгіленген тәртіпте бір бағыттағы ақшаның қозғалысы.
Құқықтық тұрғыдан корпоративтік табыс салығы - мемлекеттік бекітілім, яғни тұлғалардың мемлекетке белгілі бір ақша сомасын беруін (төлеуді) көздейтін міндеттеме. [8, 40б. ]
Сонымен, корпоративтік табыс салығының мағынасы мынадай: материалдық категория жағынан - бұл белгілі бір ақша сомасы болса; экономикалық категория ретінде - мемлекеттің табысы; заңдық категория жағынан - заң жүзінде бекітілген міндеттеме.
Корпоративтік табыс салығының қажеттілігі келесідей экономикалық белгілерінен көрініс табады: [9, 35-41б. ]
- мемлекетке тиесілі қоғамдық жиынтық өнімді бөледі;
- ақшалай нысанда төленеді;
- қайтарылмайтын төлем болып табылады;
- баламасыз сипатта болады;
- салықты төлеген кезде меншік нысандары айқындалады;
- тұрақты экономикалық қатынас туғызады.
Енді осы белгілердің мазмұнын тереңірек қарастырсақ.
1. Корпоративтік табыс салығы - мемлекетке тиесілі қоғамдық жиынтық өнімді бөледі. Мемлекетті аппарат мемлекетке тиесілі ақша сомасын өндірмейді. Сондықтан мемлекет жеке және заңды тұлғаларға салық салу арқылы қажетті соманы өндіріп алып отырады. Мұның экономикалық сипаттамасы мемлекет салықты, әсіресе корпоративтік табыс салығын белгілеу және өндіріп алу арқылы өндірілген қоғамдық жиынтық өнімнің бір бөлігін өзіне тиесілі сома ретінде айналдырып алады. Бұл жерде салық қатынасы бөлуші сипатта болады.
2. Корпоративтік табыс салығы - ақшалай нысанда төленеді. Кезінде ол натуралдық нысанда да төленген. Мәселен, ауыл шаруашылығы саласында жиналған өнімнің бір бөлігін салық ретінде төлеп отырған. Дегенмен, Салық кодексінде салық ақшалай нысанда төленуі тиіс деп атап көрсетілген.
3. Корпоративтік табыс салығы - қайтарылмайтын төлем болып табылады. Салықты төлеген кезде ақша тек бір бағытты ғана қозғалады, яғни салық төлеушіден мемлекетке.
1. Корпоративтік табыс салығы - баламасыз сипатта болады. Салық құнның ақшалай нысанында бір бағытта қозғалысын айқындайды, төлеген салыққа қарсы тауар түрінде болса да қозғалыс болмайды. Толығырақ айтқанда, салық қандай да бір тауарға немесе мемлекеттік қызметке төлем болып есептелмейді, яғни ақшаның өтеусіз алынуын көрсетеді.
2. Корпоративтік табыс салығын төлеген кезде меншік нысандары айқындалады. Салықты төлеген кезде меншік нысандары ақша қаражаттарына немесе материалдық құндылықтарға жеке меншіктен мемлекеттік меншікке өтеді (ауысады) . Анығын айтқанда, салық салу мемлекетке тиесілі меншіктерді иеліктен шығарады, ал меншік иелері арасындағы туындайтын салық қатынастарында мемлекет жеке меншіктен мемлекеттік меншікке салық төлемдерінде меншік құқықтарын өзгерте алады.
3. Корпоративтік табыс салығы - тұрақты экономикалық қатынас туғызады. Корпоративтік табыс салығын белгілеуде тұрақты салық қатынастары пайда болады. Тұрақтылықты мынадан байқауға болады: салық жеке түрде емес, нормативтік-құқықтық актілермен белгіленеді. Мәселен, бір тұлғаның нақты салық салу объектісі бар болса, ол салық міндеттемелерін орындаушы болып есептеледі. Салық қатынастарының тұрақтылығы салық төлеу арқылы жүйелі төлемдерге алып бармауы тиіс. Кейбір салықтарда салық төлеушілер үшін салық төлеу жеке төлемдік сипатта болады (мысалы, мүлік салығын жеке азаматтар жылына бір рет төлейді) немесе кейде кенеттен салық төлеу сипаты пайда болады (мәселен, ойламаған жерден жасаған жұмысына жалақы алады) .
Сонымен қатар, корпоративтік табыс салығының құқықтық бірнеше белгілері бар, атап айтқанда: [10, 57-63б. ]
Корпоративтік табыс салығының мемлекет немесе уәкілеттік берілген мемлекеттік орган белгілейді;
Корпоративтік табыс салығы құқықтық нысанда жүзеге асады;
Корпоративтік табыс салығы мемлекеттің бір жақты белгіленімі болып табылады;
Корпоративтік табыс салығын белгілеу арқылы салық міндеттемесі туындайды;
Корпоративтік табыс салығы мәжбүрлеме сипатта болады;
Корпоративтік табыс салығын төлеу арқылы ақшаны алу құқықтық сипатта жүзеге асырылады.
1. Корпоративтік табыс салығын тек мемлекет қана белгілейді.
Мемлекеттік органның ешбірі салықты бекітуге және енгізуге құқы жоқ. Салық мемлекеттің белгіленімі болғандықтан, осы белгісі арқылы ол басқа да міндетті төлемдерден ерекшеленеді. Сондықтан, көптеген мемлекеттің салық заңдылықтарында салықты былайша қарастырылады:
- Біріншіден, салықты уәкілдік берілген мемлекеттік орган ғана бекіте алады;
- Екіншіден, салықты белгілеу белгілі бір заң немесе нормативтік-құқықтық актілермен қатаң түрде жүзеге асырылады;
- Үшіншіден, осы қабылданған құқықтық акт белгілі бір тәртіпке сәйкес жүргізіледі.
2. Салық құқықтық нысанда жүзеге асады. Мемлекет салықты бекіту және енгізу үшін құқықтық акт қабылдайды. Мемлекеттің салық қызметін жүзеге асырудағы негізгі әдісі болып нормативтік актілерді шығару табылады. Салықты құқықтық негізі ретінде мемлекет шығарған нормативтік акт қабылданады. Салықтың элементтері және салық салудың шарттары осы құқықтық актіге сәйкес белгіленеді, өзгертіледі және жүзеге асырылады.
3. Салық мемлекеттің бір жақты белгіленімі болып табылады. Ол ұлт (халық, қоғам, азамат) және мемлекеттің арасындағы еркін түрде келісілген келісімнен пайда болады. Мемлекет салықты белгілеуде барлық салық төлеушілермен келісімге, яғни олардың белгілі бір топтарымен немесе өкілдерімен ғана келісімге келуі мүмкін. Кейбір кездерде салықтық суверенитет жүзеге асырылады. Салықтық суверенитет (егемендік) - мемлекеттің өзінің аймағындағы кейбір салық түрлерін кез-келген мөлшерде өзгертуге және салық салу объектілерін белгілеуге, салық саясатын жүзеге асыруға құқы бар.
4. Корпоративтік табыс салығын белгілеу арқылы салық міндеттемесі туындайды. Қабылданған құқықтық акт негізінде белгіленген салық жеке және заңды тұлғаларға салық төлеуші ретінде салық міндеттемелерін жүктейді. Салық төлеуші тұлғалар салық және бюджетке төленетін міндетті төлемдерді төлеуге міндетті болып саналады. Қазақстан Республикасының Салық кодексінде салық міндеттемесіне былайша түсінік берілген: «Салық төлеушінің салық заңдарына сәйкес мемлекет алдында туындаған міндеттемесі салық міндеттемесі деп танылады, оған cәйкес салық төлеуші салық органына тіркеуге тұруға, салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілерді айқындауға, салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді есептеуге, салық есептілігін жасауға, оны белгіленген мерзімде табыс етуге, салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеуге міндетті». [6]
1. Корпоративтік табыс салығы мәжбүрлеме сипатта болады. Ол үш кезеңде анықталады: [11, 544б. ]
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz