КТК телеарнасының кәсіби деңгейі
І. Кіріспе
1. КТК телеарнасының бастапқы бағдарламалары
ІІ. Негізігі бөлім
1. КТК телеарнасының кәсіби деңгейі (сұхбат арқылы талдау)
а) кәсіби деңгейіне әсер етуші факторлар
ә) кадрлар мәселесі
б) материалдық.техникалық жабдықталуы
в) көңіл.ашар бағдарламалары
г) телевизияның 50/50 талабы
ғ) кемшіліктері
д) «Портрет недели» авторлық бағдарламасы
ІІІ. Қорытынды
а) КТК телеарнасының бағдарламалар және жүргізушілер рейтингі
б) Сауалнама
ІV. Пайдаланған әдебиеттер
1. КТК телеарнасының бастапқы бағдарламалары
ІІ. Негізігі бөлім
1. КТК телеарнасының кәсіби деңгейі (сұхбат арқылы талдау)
а) кәсіби деңгейіне әсер етуші факторлар
ә) кадрлар мәселесі
б) материалдық.техникалық жабдықталуы
в) көңіл.ашар бағдарламалары
г) телевизияның 50/50 талабы
ғ) кемшіліктері
д) «Портрет недели» авторлық бағдарламасы
ІІІ. Қорытынды
а) КТК телеарнасының бағдарламалар және жүргізушілер рейтингі
б) Сауалнама
ІV. Пайдаланған әдебиеттер
І. Кәсіп-еңбек қызметінің негізгі бір саласы. Ал шеберлік- белгілі бір кәсіп бойынша өз ісін жетік меңгеру, сол салада терең ізденіп, өзін жан-жақты дамыту арқылы кәсіп иесінің жоғары сатыға көтерілуі, биік белестен көрінуі.
Әбдіжәділқызы Жидегүл
Расында, қай сала болмаса да кәсіптік деңгейдің жоғарғы немесе төменгі сатыны көрсетуі сол кәсіптің мамандарына тікелей байланысты. Ал тележурналистика саласында бұл әрбір қызмет істеуші кадрлардың сапасымен айқындалады. Кадрлардың біліктілігі аса маңызды болып табылады. Ендігі кезекте, КТК телеарнасының кәсіби деңгейін анықтаудан бұрын, кәсіби деңгейінің қайдан бастау алғандығы жайында бірер сөз.
ІІ. КТК тәуелсіз телеарна. Тұңғыш қазақ тіліндегі ақпараттық бағдарлама «Бір күн» деген атпен 1998 жылдың тамыз айында шыға бастады. Бір айдан кейін бұл бағдарлама «Күндерек» деп аталды. 2000 жылдан бастап «Күндеректің» сапасы арта түсіп, телекеңістікке жаңадан «Шарайна» ақпараттық-сараптамалық бағдарламасы келіп қосылды. Бұл хабардың сол кезде жаппай шығып жатқан апталық сараптамалық телебағдарламалар арасында өзіндік ерекшелігі болды.
2002 жылы тамыз айынан бастап көрерменнің ыстық ықыласына бөленген, басқа хабарлардан ерекшелігі бар тағы бір бағдарлама - «Ел-жұрт» шыға бастады. Бұл бағдарлама 2007 жылдың сәуіріне дейін тұрақты түрде шығып тұрды.
Кейіннен «Күндерек» ақпараттық бағдарламасы 2009 жылдың басынан «Жаңалықтар» деп аталды. Ұжымының басты ұстанымы – көрерменге елде және әлемде болып жатқан оқиғалар жайында нақты, жан-жақты әрі объективті ақпарат жеткізу болып табылады.
Соңғы жаңалықтар, оқиғалар, әлеуметтік өзгерістер, төтенше жағдайлар және аймақ пен әлем тынысы күнде ел назарында. Тілшілер әлемде және елімізде болып жатқан жаңалықтарды аптасына бес рет ұсынып отырады. Эфир уақыты- дүйсенбі-жұма күндері сағат 19:30, сағат 08.30 (қайталау).
«Қазір «Жаңалықтарда» журналист Ақмарал Әбжани бастаған құрамында талапты жастары бар ұжым жұмыс істейді» - деп КТК телеаранысының www.ktk.kz сайтында жазылған-ды.
Расында,Ақпараттық-сараптамалық бағдарламаларының, жоғарыда аталып өткен «Жаңалықтардың» және де жалпы КТК телеарнасының басқа арналардан басты кәсіби ерекшелігі мен халықтың баса назар аударуының себебін айқындау үшін, КТК телеаранасында 10 жылдай жұмыс атқарып жүрген журналист, «Кейіпкер» бағдарламасының жүргізушісі, Дина Төлепбергенмен әңгіме өрбіттік:
Әбдіжәділқызы Жидегүл
Расында, қай сала болмаса да кәсіптік деңгейдің жоғарғы немесе төменгі сатыны көрсетуі сол кәсіптің мамандарына тікелей байланысты. Ал тележурналистика саласында бұл әрбір қызмет істеуші кадрлардың сапасымен айқындалады. Кадрлардың біліктілігі аса маңызды болып табылады. Ендігі кезекте, КТК телеарнасының кәсіби деңгейін анықтаудан бұрын, кәсіби деңгейінің қайдан бастау алғандығы жайында бірер сөз.
ІІ. КТК тәуелсіз телеарна. Тұңғыш қазақ тіліндегі ақпараттық бағдарлама «Бір күн» деген атпен 1998 жылдың тамыз айында шыға бастады. Бір айдан кейін бұл бағдарлама «Күндерек» деп аталды. 2000 жылдан бастап «Күндеректің» сапасы арта түсіп, телекеңістікке жаңадан «Шарайна» ақпараттық-сараптамалық бағдарламасы келіп қосылды. Бұл хабардың сол кезде жаппай шығып жатқан апталық сараптамалық телебағдарламалар арасында өзіндік ерекшелігі болды.
2002 жылы тамыз айынан бастап көрерменнің ыстық ықыласына бөленген, басқа хабарлардан ерекшелігі бар тағы бір бағдарлама - «Ел-жұрт» шыға бастады. Бұл бағдарлама 2007 жылдың сәуіріне дейін тұрақты түрде шығып тұрды.
Кейіннен «Күндерек» ақпараттық бағдарламасы 2009 жылдың басынан «Жаңалықтар» деп аталды. Ұжымының басты ұстанымы – көрерменге елде және әлемде болып жатқан оқиғалар жайында нақты, жан-жақты әрі объективті ақпарат жеткізу болып табылады.
Соңғы жаңалықтар, оқиғалар, әлеуметтік өзгерістер, төтенше жағдайлар және аймақ пен әлем тынысы күнде ел назарында. Тілшілер әлемде және елімізде болып жатқан жаңалықтарды аптасына бес рет ұсынып отырады. Эфир уақыты- дүйсенбі-жұма күндері сағат 19:30, сағат 08.30 (қайталау).
«Қазір «Жаңалықтарда» журналист Ақмарал Әбжани бастаған құрамында талапты жастары бар ұжым жұмыс істейді» - деп КТК телеаранысының www.ktk.kz сайтында жазылған-ды.
Расында,Ақпараттық-сараптамалық бағдарламаларының, жоғарыда аталып өткен «Жаңалықтардың» және де жалпы КТК телеарнасының басқа арналардан басты кәсіби ерекшелігі мен халықтың баса назар аударуының себебін айқындау үшін, КТК телеаранасында 10 жылдай жұмыс атқарып жүрген журналист, «Кейіпкер» бағдарламасының жүргізушісі, Дина Төлепбергенмен әңгіме өрбіттік:
1. Әбдіжәділқызы Жидегүл. Тікелей эфир табиғаты: Оқу құралы. –Алматы: Қазақ
университеті, 2003.- 141 б.
2. «Айқын» газеті. Қаратайқызы М. 04.03.10
3. www.kaz. ktk.kz
4.www.azattyg.org
5.www. anatili.kz
6. www. massagan.com
7.www.kazakh.kz
8.kaz.gazeta.kz
9.www.almaty.kz
10.www.dastan-studio.kz
университеті, 2003.- 141 б.
2. «Айқын» газеті. Қаратайқызы М. 04.03.10
3. www.kaz. ktk.kz
4.www.azattyg.org
5.www. anatili.kz
6. www. massagan.com
7.www.kazakh.kz
8.kaz.gazeta.kz
9.www.almaty.kz
10.www.dastan-studio.kz
әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
Телерадиожурналистика кафедрасы
Курстық жұмыс:
КТК телеарнасының кәсіби деңгейі
Тексерген: Әбдіжәділқызы Ж.
Орындаған: Садуақас А. 103 топ
Алматы 2010
Жоспар
І. Кіріспе
1. КТК телеарнасының бастапқы бағдарламалары
ІІ. Негізігі бөлім
1. КТК телеарнасының кәсіби деңгейі (сұхбат арқылы талдау)
а) кәсіби деңгейіне әсер етуші факторлар
ә) кадрлар мәселесі
б) материалдық-техникалық жабдықталуы
в) көңіл-ашар бағдарламалары
г) телевизияның 5050 талабы
ғ) кемшіліктері
д) Портрет недели авторлық бағдарламасы
ІІІ. Қорытынды
а) КТК телеарнасының бағдарламалар және жүргізушілер рейтингі
б) Сауалнама
ІV. Пайдаланған әдебиеттер
І. Кәсіп-еңбек қызметінің негізгі бір саласы. Ал шеберлік- белгілі
бір кәсіп бойынша өз ісін жетік меңгеру, сол салада терең ізденіп, өзін жан-
жақты дамыту арқылы кәсіп иесінің жоғары сатыға көтерілуі, биік белестен
көрінуі.
Әбдіжәділқызы Жидегүл
Расында, қай сала болмаса да кәсіптік деңгейдің жоғарғы немесе
төменгі сатыны көрсетуі сол кәсіптің мамандарына тікелей байланысты. Ал
тележурналистика саласында бұл әрбір қызмет істеуші кадрлардың сапасымен
айқындалады. Кадрлардың біліктілігі аса маңызды болып табылады. Ендігі
кезекте, КТК телеарнасының кәсіби деңгейін анықтаудан бұрын, кәсіби
деңгейінің қайдан бастау алғандығы жайында бірер сөз.
ІІ. КТК тәуелсіз телеарна. Тұңғыш қазақ тіліндегі ақпараттық
бағдарлама Бір күн деген атпен 1998 жылдың тамыз айында шыға бастады. Бір
айдан кейін бұл бағдарлама Күндерек деп аталды. 2000 жылдан бастап
Күндеректің сапасы арта түсіп, телекеңістікке жаңадан Шарайна
ақпараттық-сараптамалық бағдарламасы келіп қосылды. Бұл хабардың сол кезде
жаппай шығып жатқан апталық сараптамалық телебағдарламалар арасында өзіндік
ерекшелігі болды.
2002 жылы тамыз айынан бастап көрерменнің ыстық ықыласына бөленген,
басқа хабарлардан ерекшелігі бар тағы бір бағдарлама - Ел-жұрт шыға
бастады. Бұл бағдарлама 2007 жылдың сәуіріне дейін тұрақты түрде шығып
тұрды.
Кейіннен Күндерек ақпараттық бағдарламасы 2009 жылдың басынан
Жаңалықтар деп аталды. Ұжымының басты ұстанымы – көрерменге елде және
әлемде болып жатқан оқиғалар жайында нақты, жан-жақты әрі объективті
ақпарат жеткізу болып табылады.
Соңғы жаңалықтар, оқиғалар, әлеуметтік өзгерістер, төтенше жағдайлар
және аймақ пен әлем тынысы күнде ел назарында. Тілшілер әлемде және
елімізде болып жатқан жаңалықтарды аптасына бес рет ұсынып отырады. Эфир
уақыты- дүйсенбі-жұма күндері сағат 19:30, сағат 08.30 (қайталау).
Қазір Жаңалықтарда журналист Ақмарал Әбжани бастаған құрамында
талапты жастары бар ұжым жұмыс істейді - деп КТК телеаранысының www.ktk.kz
сайтында жазылған-ды.
Расында,Ақпараттық-сараптамалық бағдарламаларының, жоғарыда аталып
өткен Жаңалықтардың және де жалпы КТК телеарнасының басқа арналардан
басты кәсіби ерекшелігі мен халықтың баса назар аударуының себебін айқындау
үшін, КТК телеаранасында 10 жылдай жұмыс атқарып жүрген журналист,
Кейіпкер бағдарламасының жүргізушісі, Дина Төлепбергенмен әңгіме
өрбіттік:
Дина Төлепберген (журналист):
Біздің телеарнаның ерекшелігі - обьективті болуы. Тәуелсіз арна
болуымызда бізге тиетін үлкен сауабы - біреудің айтқанына мойынсұнбай,
өзіміздің көргенімізді, естігенімізді, жеткізу. Халықтың айтқанын жеткізу.
Біздің хабарларымыздың шыншыл болуына байланысты сюжеттерде
динамиканың болуы. Біздің бағытымыз - бейнелілік, жаңа ойлар, жаңа стэндап.
КТК телеарнасы тәуелсіз телеарна демекші, осы тұрғыда оның кәсіби
деңгейіне әсер етуші факторлар жайлы біліп өтсек:
Оның тәуелсіздігінің бір айшығы - демократияға деген алғашқы қадамдар осы
телеарнадан бет алды. Себебі, мұндағы жұмыс жасаушы әрбір журналисттің
басты мақсаты - ақпаратты халыққа нақты обьективті түрде жеткізу. Яғни, шын
ақпаратты беру. Осы жолда жұмыс жасауға барынша талпынатын арналардың бірі.
Кәсіби деңгейін айқандаушы ең бірінші басты басты фактор - кадрлар
мәселесі. Кадрлар қаншалықты мықты, өз кәсібін сүйіп, жан-тәнімен жұмыс
жасайтын болса, арнаның да кәсіби деңгейі мықты болмақ. Екіншіден, мұндағы
материалдық-техникалық жабдықтар. Өйткені, тележурналистиканың ең басты
қаруы - бейне. Кез келген дайындалған хабар бойынша мантаж жасау қажет
болған жағдайда, оны ұтымды етуші осы заманның техникасы. Үшіншіден,
үздіксіз іздену үстінде болу қажет. Дәлірек айтқанда, жұмыс жасайтын
персоналдың кәсіби шеберлігін өсіру бағытында жұмыс жасау. Бұл дегеніміз,
арнайы семинар, тренингтардың болуы немесе шетелдің білікті
журналисттерінен дәріс алу.
Әрине, телевизияда материалдық - техникалық жабдықталуының маңызы өте
зор. Әсіресе жаңа технология болса телеарнаның кәсіптік біліктілігінің
деңгейін арттыра түседі. Жоғарыда айтылып өткендей, әсер етуші факторлардың
біріне айналып отыр. Енді соның КТК телеарнасындағы жабдықталу жағдайына
тоқталсақ:
ХХІ ғасыр - техника заманы деп жатырмыз. Бұл - біздің оперативті
болуымызға, ақпаратты жылдам көрсетуімізге толыққанды әсер етеді.
2002-2005 жылдар аралығында біздің арна ВХС техникасымен жұмыс жасап
келді. Оның алдында 16 кг. камералар, бабиналармен жұмыс атқарылды. ВХС-
тан кейін цифрлық форматта жұмыс жасадық.Мини диск жүйесі болды. Бірақ,
жақын арада КТК арнасы цифрлық жүйенің ішіндегі ПИ-2 жаңа компьютерлік
программасын енгізді. Әрбір журналист үшін бұл өте тиімді жүйе. Компьютерге
салған жұмысты дереу әрі сапалы етіп орындап шығуға болады. Яғни, осы
программада кез-келген жұмыс жасаушы аз уақыт ішінде монтаж жасаушы да бола
алады. Алайда,оның кемшілік тұстары да байқалады. Сол себепті, ПИ-2 мен
Двиси Про бір деңгейде тұр.
Және де тағы бір әсер етуші ең маңызды фактор, кадрлар мәселесі аталып
өтті. Осы кадрларды таңдау, олардың кәсіби біліктілігін арттыру мәселесіне
қаншалықты көңіл бөлінетіні жайлы айтып өтсеңіз:
Бізде 300-дей журналист қызмет атқарады. Бұл тұрғыда жасалынып жатқан
жұмыстар жеткілікті. НТВ бағдарламсының журналисті Леонид Порфемоф сынды
көрші елден келіп, дәріс өткізіп, өздерінің тәжірибелерімен бөлісіп жатқан
осы саланың мамандары аз емес. Журналист деген маманның қалыптасқан ережесі
жоқ, мұндағы ең басты фактор-өз-өзіңді дамыту. Өзің ізденсең, оқысаң,
көрсең, білсең, бәсекеге қабілетті болам десең –даму үстінде бол. Қазіргі
заман біреу-біреуді оқытар кезең емес. Кәсіби маман болуың- теория мен
практика жүзінде іске асады.
Енді осы арнаның практикасы мен теориясын да көріп, 300-нің ішінде
бірге пісіп жүрген тілшілері мен журналистері аз емес. Ақпараттық-
сараптамалық бағдарламалары бойынша айтар болсақ, ресми Астананың
жаңалықтарын бейресми сарынмен шебер жеткізе білген тілшілердің еңбегі
көрерменнің жоғары бағасына ие болып жатса, Алматылық тілшілердің есімдері
де тұрақты көрерменімізге жақсы таныс:
Ерланби Дәулетияр - жүргізуші
Алматы облысында дүниеге келген. Мамандығы экономист болғанымен, өнер мен
шығармашылыққа жақын ол телевизия саласындағы қызмет жолын 2000 жылы
Петропавл қаласындағы облыстық телеарнада ойын-сауықтық бағдарламасының
жүргізушісі болып бастаған. 2006-2007 жылдар аралығында Алматыдағы
продюсерлік орталықтардың бірінде арт-директор болып үлгерді. КТК
телеарнасында 2007 жылдан бері. Жаңалықтар ақпараттық бағдарламасын 2008
жылдың қазан айынан бастап жүргізіп келеді.
Мәдина Балғабаева – жүргізуші
Алматы қаласында туып өскен. Мамандығы - драматург. Қазақ ұлттық өнер
академиясын тәмамдаған. Көрермендерге телеарна жаңалықтарының жүргізушісі
ретінде таныс. Серпер мемлекеттік жастар сыйлығының иегері. 2007 жылы
Мәскеуде өткен ТМД журналистері жобаларының байқауында 100 народов
Казахстана авторлық жобасы үшін Бриллиант содружества жүлдесін ұтып
алған. 2009-жылдың наурыз айынан бері КТК жаңалықтарын жүргізіп келеді.
Жанат Бакыт - жүргізуші
2006 жылы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін қызыл дипломмен
тәмәмдаған. 2004 жылы Хабар телеарнасындағы Алтыбақан бағдарламасын
жүргізді. 2005-жылы НТК телеарнасындағы Соңғы ақпараттар бағдарламасын
жүргізді. 2006 жылдан бері КТК телеарнасындағы Жаңалықтар ақпараттық
бағдарламасының жүргізушісі. Ана тілі аруы, Қыз сыны байқауларының
жүлдегері.
Артур Ізбасов – шығарушы редактор
Ақтөбе облысы Ойыл ауданында дүниеге келген. Абай атындағы Қазақ ұлттық
педагогикалық университетінің түлегі. Мамандығы – тарих пәнінің мұғалімі.
Журналист болам деп ешқашан армандаған емес. КТК арнасында 2005-жылдан бері
қызмет етеді. Ұлтжанды, коммунистер десе, төбе шашы тік тұрады.
Оразәлі Баймұрат – шығарушы редактор
Газеттің де, телевизияның да журналисі. Кезінде осының екіншісіне келемін
деп мүлдем ойламапты. Себебі, ол үшін түрің керемет сұлу және Левитанның
дауысындай қоңыр дауысың болуы міндетті деп есептеген. Ал қазір осы
телевизия саласында жұмыс істеп жүргеніне 10 жылдан асты. Бұрын газетте
істегенінің әсері болса керек, тележүргізушілік жұмысты “Шарайна”
сараптамалық бағдарламасындағы “Апта мақаласы” басылымға шолу айдарын
жүргізуден бастады. Сосын көрермен қауымға кеңінен танымал болған “Ел-жұрт”
хабарын жүргізді. Сұхбат түріндегі “Өз сөзім” бағдарламасының автор-
жүргізушісі болды. “Күндерек” (бұрынғы “Жаңалықтар”) ақпараттық, “Алаң
жұрт” сараптамалық бағдарламаларының шығарушы редакторы қызметін атқарды.
Ғабит Ұзақбай – тілші
Қызылорда облысының түлегі. 2000-2005 жж Астана қаласындағы Еуразия ұлттық
университетінің филология факультетін тәмамдады. Телевизия саласында жұмыс
істеуді 2004 жылдан бастады. Сол жылы Астана телеарнасының “Оқиға ізімен”
криминалдық тақырыптағы бағдарламасын жүргізді. Одан кейін “Эра”
телеарнасының жаңалықтар қызметінде екі жылдай еңбек етті. 2007-жылдың
қазан айынан бастап, КТК телеарнасында еңбек етіп келеді.
Нұржан Сабырұлы – тілші
Қызылорда облысының тумасы. 2001 жылы Астанадағы Л.Н. Гумилев атындағы
Еуразия ұлттық университетінің журналистика бөлімін тәмамдады. Заңгерлік
білімі де бар. Телевизия саласындағы өмірін 2002-жылы Хабар арнасынан
бастаған ол, жаңалықтар мен Бетпе-бет бағдарламасының редакторы болып
тәжірибе жинады. Ал 2007 жылдан бері КТК телеарнасының Астанадағы бюросында
тілші болып жұмыс істеп келеді.
Әйгерім Асқарқызы – тілші
Бақ қайда барасың? Береке, бірлігі бар жерге барамын! Осы нақыл сөз
ұжымдық жұмысты талап ететін телевизияға арнап айтылған деп есептейді.
Алматы қаласында туып өскен. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық
университетінің журналистика факультетін қызыл дипломмен тәмамдады. КТК
арнасында 1-курстан бастап жұмыс істеп келеді
Дастан Шымырбай – тілші
1985 -жылы Алматы облысында дүниеге келген. Жанұясы және туған-туыстарының
басым көпшілігі журналистика саласында еңбек етеді. Ал өзі жұмысын
Алматыдағы ойынхана, түнгі клубтардағы есірткі бизнесін зерттеп,
әшкерелеуден бастады.
Меруерт Бауыржанқызы – тілші
Өте көңілді, әрі қалжыңпаз қыз. Журналист болуды бала кезінен армандайтын.
Небір дарындар дүниеге келген Шығыс Қазақстан облысында туды. 2008-жылы әл-
Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің журналистика факультетін
тәмамдады. КТК телеарнасына 2008-жылдың қыркүйегінде келді.
Асқар Махмұтұлы - тілші
КТК арнасында күнделікті шығатын Күндерек ақпараттық бағдарламасынан
бастап, талай бағдарламаларда тәжірибесін шыңдады. Күн сайын шығатын
“Қылмыс-Ақпарат” хабарында жүрізуші-журналист, арнаның бірегей “Репортер”
бағдарламасының авторы, әрі жүргізушісі ретінде қаламын ұштады. 2008 жылы
Репортер бағдарламасындағы журналистік зерттеулері үшін Қазақстан
Журналистер одағы сыйлығының лауреаты атанды. Енді қайтадан жаңалықтардың
қайнаған қазанына түсті.
Данияр Мұратбаев – тілшілер қосынының редакторы
Алматыда дүниеге келген. 1996-жылы Қазақ ұлттық университетінің
журналистика факультетін бітірді. Негізгі мамандығы – халықаралық
журналист. КТК телеарнасында 2007-жылдан бері.
Төлеген Жұмабек – спорт комментаторы
Оңтүстік Қазақстан облысы, Қазығұрт ауданы, Қосағаш елдімекенінде туып
өскен. 1984-жылы Алматы энергетикалық иститутын бітіріп, 1986- 1988 жылдары
Алматыдағы № 3 троллейбус паркінде қызмет істеді. Медиа әлеміндегі қадамын
1987-1989 жылдары “Қазақтелефильм” студиясынан бастаған. 1989-1991 жылдары
мемлекеттік телерадио қызметкерлерінің Бүкілодақтық білім арттыру
институтын тәмамдады. 2001-жылдан бері КТК телеарнасында.
Самал Алманова – тілшілер қосынының редакторы
Шығыс Қазақстан облысының Марқакөл ауданында туған. 1997 жылы Өнер
академиясының кино және телевизия факультетін тәмамдаған. Телевизиядағы
жұмысын “Салем, Қазақстан” хабарындағы кинорубриканы әзірлеуден бастады.
1998-жылдан бері КТК телеарнасында еңбек етеді
Ақпарттық-сараптамалық бағдарламалар үшін аймақтық тілшілердің маңызы
өте зор. Себебі, мысалға жаңалықтар 25 минут берілетін болса, оның 15-20
минутын осы аймақтық тілшілердің хабары бойынша берілуі әбден мүмкін. КТК
телеарнасындағы аймақтық тілшілердің маңызы қандай:
Бұл журналисттердің атқаратын рөлі өте зор. Нақты пунктен басқа
аймақта жұмыс жасау өте қиын. Бүгінгі күнде бізде тек екі журналист қызмет
атқарып келеді. Бұл оңай емес. Қайткенде де олар халыққа қажет әрі маңызды
деген ақпаратты талдап, бізге ұсынады. Ерен еңбектері үлкен. Дағтарысқа
дейін КТК телеарнасының тілшілері еліміздің 14 облысында да қызмет істеді.
Қазір енді олардың көбі қысқартуға кетті. Мұның бірден бір себебі кәсіби
деңгейдің төмендігінен болуыда мүмкін. Мұндай жұмысқа орналасу үшін, ең
алдымен мықты тәжірибе қажет. Әсіресе жас журналисттер өндірістік
тәжірибені жергілікті арнада жасап, кейіннен республикалыққа шыққан жөн.
Шымкентте Евгений Дровеско, Бекжігіт Муленов, Ақмолада Айзат Тұрғынбекқызы
сынды тамаша журналистер қызмет істейді. Ешкім біле қоймас ақпараттарды
тауып жатады.
КТК-ның версткасы тақырыптың қызықтылығымен, маңыздылығымен қойылады.
Біздікі 4 бөліктен тұрады. Ең қызықты, оқиға, төтенше жағдай болса дегендей
кезекпен кетеді. Осы тұста ақпараттың 60-70 пайызын өңірлер жабады.
Аймақтық тілішлер:
Бекжігіт Мәуленов – Оңтүстік Қазақстан облысындағы тілші
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік университетін қызыл
дипломмен тәмамдаған. Негізгі мамандығы – мәдени іс-шараларды ұйымдастырушы
режиссер. Телевизиядағы алғашқы қадамын диктор болып бастаған. КТК арнасына
келгелі шымкенттік шенеуніктердің №1 қасына айналды. Журналистикадағы
негізгі ұстанымы: Мәселе – Сізде емес, Сіздің кателігіңізде!
Эльмира Ахметова – Шығыс Қазақстан облысындағы тілші
Негізгі мамандығы мұғалім болса да, басына бала оқыту жазбапты. Алғаш рет
телеарна есігін Семейде осыдан 6 жыл бұрын ашқан. Содан бері
журналистикадан қол үзбей келеді. Жергілікті телеарнада ойын-сауықтық,
танымдық, ақпараттық бағдарламаларды да жүргізіп көрді. 2007 жылдан бері
КТК телеарнасында еңбек етіп келеді.
Гүлмира Тасболатқызы – Солтүстік Қазақстан облысындағы тілші
1993 жылы Қазақ қыздар педагогикалық институтын, 2003 жылы М. Қозыбаев
атындағы СҚМУ заң факультетін бітірді.
Айзат Тұрғынбекқызы – Ақмола облысындағы тілші
Солтүстік Қазақстан облысы, Айыртау ауданындағы Құмтөккен ауылында 1967
жылы дүниеге келген. Көпбалалы отбасынан шыққан. Негізгі мамандығы –
мұғалім. Дегенмен журналист болуды армандап, институтты бітіре салысымен
облыстық газетке тілішілік қызметке орналасты. Кейін жергілікті телеарнаға
ауысып, тележурналист мамандығын игерді. Қарапайым халықтың мұң-мұқтажын
ойлап, әділдік іздеу жолында аянбай еңбек етіп келеді. Адамның бойындағы
адамгершілік, адалдық сияқты қасиеттерді пір тұтады. Жағымпаз, "ләппәй
құлдық" деп тұратын адамдарды жек көреді. 2007-жылдан бері КТК
телеарнасында еңбек етіп келеді. Тұрмыста, екі баланың анасы.
Жұмыс телефоны- 87162 25 44 87, эл.поштасы- aisatktktv@mail.ru
Жаңалықтар топтамасымен қатар шыққан Қоғамдық қабылдау, Қылмыс-
ақпарат, Алақан хабарлары да көрерменнің ерекше ықыласына бөленді.
Миллион кімге бұйырады? хабары арқылы танымал болған Ескендір Сіргебаев
түнгі Шамшырақ бағдарламасын жүргізді. Қазіргі тележұлдыз Нұрлан
Қоянбаевтың қатысуымен Қызық радио әзіл-сықақ хабары шығып тұрды. Одан
кейін Қазақстан КВН одағының президенті Есен Елеукен J-club, Анда-санда
әзіл-сықақ бағдарламаларын шығарды. Бүгінгі таңда да ел назарына ұсынылып
жүрген көңіл-ашар бағдарламалары аз емес. Мәссаған, Қыз қылығы, Таң
тамаша, Наша Казаша, Анда-санда, Еще вечер, КВН лигалары тағысын
тағылары. Оған қоса тікелей эфирлі өтетін Супер-Лото ойын лотореясы. Бұл
бағдарламалар берілу мерзіміне қарай сенбі, жексенбі күндері эфирге
шығарылады.
Кей жағдайларда телеэкран этикасын қатаң сақтамаса да, жастар
назарында ерекше аталып жүр. Көңіл-ашар бағдарламалар жайлы әңгіме
өрбітсек:
Бұл бағдарламаларды халыққа ұсынар алдында біріншіден, сенің
аудиторияң кім деген сұрақ қойып барып жұмыс жасаған жөн болар. Бізге Галаб
Медия осындай деректер береді. Ақпаратқа сүйенер болсақ, біздің
көрермендеріміздің көбі үй шаруысындағы әйелдер екен. Ал қалған ақпараттық
немесе мұрағаттық бағдарламаларды бизнесмендер әлде басқа топты
аудиториямыз тамашалайды. Мәссаған, Таң тамаша сынды бағдарламалар
халықтың назарында. Қазіргі оңай емес жағдайда, халыққа көңіл-көтерер дүние
қажет. Адамның тынығуы қажет. Көңіл-ашар, ең сұранымды саттарға келер
болсақ: Колеса, Ас әзірлеу үй шарусындағы әйел жандарына қатысты, ал
саясат үшінші орында тұр. Бүгінгі тапшы күнде халықты саясаттың қызықтыруы
бәсеңдеу. Жеңіл дүние, жеңіл қабылданады. Осындай көңіл-ашар
бағдарламаларға сұраныс көп. Ол, қоғамның талабы, ол нарықтың талабы.
Бұл нарықтың, қоғамның талабы демекші, КТК телеарнасының көбінді
көңіл-ашар мен мұрағаттық бағдарламалары орыс тілінде жүргізіледі. Мұның
себебеі неде, сонда бүгінгі нарық пен қоғам орыс тілді телевизияны қажет
етіп отырғаны ма:
Негізіне келгенде, Ресейдің бағдарламаларын сатып алу, біздің өзіміз
жасағаннан арзандау болып келуінде шығар. Кадр тапшылығы да мұнда маңызды.
Сол бағдарламаларды жасауда жалғыз бір-ақ журналист жасап жатады. Оған
үлкен қолдау қажет. Және де халықтың өзі басқа елдің хабарын тамашалауға
ынтық. Мұның себебі, оның сапалы болуында да. Қазіргі күні, біз қазақ
тілінде телехикая түсіріп жатырмыз.
Сонда, халық ынтық екен деп орыс тілін қолдау беруіміз керек
пе?Телехикая демекші, кеш сайын КТК телеарнасының көреремендерін тартанын
түрік телехикаялары пайда болды. Айтылып жатқандай, бұл кинолар ана
тілімізде емес, орыс тілінде беріледі. Ал қазақ тілін, телевизияның 50-50
заңы бойынша астына титр ретінде жәй ғана жазып қойғанға ұқсайды. Бүгінгі
күні бұл тек КТК телеарнасына емес, еліміздің көптеген арналарының басты
жаңалығына айналып бара жатқан сияқты. Олай болса, қазақ редакцияларының
функциясы қандай:
Осыдан бірнеше жыл бұрын жағдай осы мәселеге қатысты,Рахат Алиевпен
шыққан шатаққа байланысты болды. Бас прокуратураның бізге таққан айыбы,
телеэкран заңы бойынша 5050 талабы сақталмайды делінген. Яғни, 50 пайыз
қазақша, 50 пайыз орысша. Мүмкін, расында да сақталмаған болар. Қалай
болғанда да, мұның бәрі саясат.
Бүгінгі күнде, бұл талап бір жүйеге келуде. Қалай дегенмен де, расында
қазақ тіліндегі бағдарламалар аз. Қарап отырсақ, 3 бағдарламаны атап өтсек
болады. Ол-жаңалықтар топтамасы, Кейіпкер және Жүрекжарды бағдарламасы.
Тіпті жоғарыда аталғандар болғанымен, қазақ тілдік бағдарламалр өкінішке
орай жоқпен тең.
Кейіпкерді жасаған Гүлмира Абылқай. Ол кісі кеткен соң, бағдарлама
жабылып қалу қаупінде болды. Тіптен жыларман жағдайда болды. Қалай болғанда
да, қолға алуға тура келді. Себебі қалайша қазақ тілді бағдарламаларды
жоғалтпақпыз.
Ал қазақ бағдарламаларының басты назар аударушы бағыты қандай:
Біріншіден, әлеумет. Әлеуметтік соушоу. Мұң-мұқтажын жеткізу.
Екіншдіен, саясат. Үшіншіден, мәдениет,спорт және т.б.
Осылай дей тұрып, тіліміздің бағыты дұрыс ұстанбаған тәрізді. Бүгінгі
күнде бұл енді тек КТК телеарнасының кем ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Телерадиожурналистика кафедрасы
Курстық жұмыс:
КТК телеарнасының кәсіби деңгейі
Тексерген: Әбдіжәділқызы Ж.
Орындаған: Садуақас А. 103 топ
Алматы 2010
Жоспар
І. Кіріспе
1. КТК телеарнасының бастапқы бағдарламалары
ІІ. Негізігі бөлім
1. КТК телеарнасының кәсіби деңгейі (сұхбат арқылы талдау)
а) кәсіби деңгейіне әсер етуші факторлар
ә) кадрлар мәселесі
б) материалдық-техникалық жабдықталуы
в) көңіл-ашар бағдарламалары
г) телевизияның 5050 талабы
ғ) кемшіліктері
д) Портрет недели авторлық бағдарламасы
ІІІ. Қорытынды
а) КТК телеарнасының бағдарламалар және жүргізушілер рейтингі
б) Сауалнама
ІV. Пайдаланған әдебиеттер
І. Кәсіп-еңбек қызметінің негізгі бір саласы. Ал шеберлік- белгілі
бір кәсіп бойынша өз ісін жетік меңгеру, сол салада терең ізденіп, өзін жан-
жақты дамыту арқылы кәсіп иесінің жоғары сатыға көтерілуі, биік белестен
көрінуі.
Әбдіжәділқызы Жидегүл
Расында, қай сала болмаса да кәсіптік деңгейдің жоғарғы немесе
төменгі сатыны көрсетуі сол кәсіптің мамандарына тікелей байланысты. Ал
тележурналистика саласында бұл әрбір қызмет істеуші кадрлардың сапасымен
айқындалады. Кадрлардың біліктілігі аса маңызды болып табылады. Ендігі
кезекте, КТК телеарнасының кәсіби деңгейін анықтаудан бұрын, кәсіби
деңгейінің қайдан бастау алғандығы жайында бірер сөз.
ІІ. КТК тәуелсіз телеарна. Тұңғыш қазақ тіліндегі ақпараттық
бағдарлама Бір күн деген атпен 1998 жылдың тамыз айында шыға бастады. Бір
айдан кейін бұл бағдарлама Күндерек деп аталды. 2000 жылдан бастап
Күндеректің сапасы арта түсіп, телекеңістікке жаңадан Шарайна
ақпараттық-сараптамалық бағдарламасы келіп қосылды. Бұл хабардың сол кезде
жаппай шығып жатқан апталық сараптамалық телебағдарламалар арасында өзіндік
ерекшелігі болды.
2002 жылы тамыз айынан бастап көрерменнің ыстық ықыласына бөленген,
басқа хабарлардан ерекшелігі бар тағы бір бағдарлама - Ел-жұрт шыға
бастады. Бұл бағдарлама 2007 жылдың сәуіріне дейін тұрақты түрде шығып
тұрды.
Кейіннен Күндерек ақпараттық бағдарламасы 2009 жылдың басынан
Жаңалықтар деп аталды. Ұжымының басты ұстанымы – көрерменге елде және
әлемде болып жатқан оқиғалар жайында нақты, жан-жақты әрі объективті
ақпарат жеткізу болып табылады.
Соңғы жаңалықтар, оқиғалар, әлеуметтік өзгерістер, төтенше жағдайлар
және аймақ пен әлем тынысы күнде ел назарында. Тілшілер әлемде және
елімізде болып жатқан жаңалықтарды аптасына бес рет ұсынып отырады. Эфир
уақыты- дүйсенбі-жұма күндері сағат 19:30, сағат 08.30 (қайталау).
Қазір Жаңалықтарда журналист Ақмарал Әбжани бастаған құрамында
талапты жастары бар ұжым жұмыс істейді - деп КТК телеаранысының www.ktk.kz
сайтында жазылған-ды.
Расында,Ақпараттық-сараптамалық бағдарламаларының, жоғарыда аталып
өткен Жаңалықтардың және де жалпы КТК телеарнасының басқа арналардан
басты кәсіби ерекшелігі мен халықтың баса назар аударуының себебін айқындау
үшін, КТК телеаранасында 10 жылдай жұмыс атқарып жүрген журналист,
Кейіпкер бағдарламасының жүргізушісі, Дина Төлепбергенмен әңгіме
өрбіттік:
Дина Төлепберген (журналист):
Біздің телеарнаның ерекшелігі - обьективті болуы. Тәуелсіз арна
болуымызда бізге тиетін үлкен сауабы - біреудің айтқанына мойынсұнбай,
өзіміздің көргенімізді, естігенімізді, жеткізу. Халықтың айтқанын жеткізу.
Біздің хабарларымыздың шыншыл болуына байланысты сюжеттерде
динамиканың болуы. Біздің бағытымыз - бейнелілік, жаңа ойлар, жаңа стэндап.
КТК телеарнасы тәуелсіз телеарна демекші, осы тұрғыда оның кәсіби
деңгейіне әсер етуші факторлар жайлы біліп өтсек:
Оның тәуелсіздігінің бір айшығы - демократияға деген алғашқы қадамдар осы
телеарнадан бет алды. Себебі, мұндағы жұмыс жасаушы әрбір журналисттің
басты мақсаты - ақпаратты халыққа нақты обьективті түрде жеткізу. Яғни, шын
ақпаратты беру. Осы жолда жұмыс жасауға барынша талпынатын арналардың бірі.
Кәсіби деңгейін айқандаушы ең бірінші басты басты фактор - кадрлар
мәселесі. Кадрлар қаншалықты мықты, өз кәсібін сүйіп, жан-тәнімен жұмыс
жасайтын болса, арнаның да кәсіби деңгейі мықты болмақ. Екіншіден, мұндағы
материалдық-техникалық жабдықтар. Өйткені, тележурналистиканың ең басты
қаруы - бейне. Кез келген дайындалған хабар бойынша мантаж жасау қажет
болған жағдайда, оны ұтымды етуші осы заманның техникасы. Үшіншіден,
үздіксіз іздену үстінде болу қажет. Дәлірек айтқанда, жұмыс жасайтын
персоналдың кәсіби шеберлігін өсіру бағытында жұмыс жасау. Бұл дегеніміз,
арнайы семинар, тренингтардың болуы немесе шетелдің білікті
журналисттерінен дәріс алу.
Әрине, телевизияда материалдық - техникалық жабдықталуының маңызы өте
зор. Әсіресе жаңа технология болса телеарнаның кәсіптік біліктілігінің
деңгейін арттыра түседі. Жоғарыда айтылып өткендей, әсер етуші факторлардың
біріне айналып отыр. Енді соның КТК телеарнасындағы жабдықталу жағдайына
тоқталсақ:
ХХІ ғасыр - техника заманы деп жатырмыз. Бұл - біздің оперативті
болуымызға, ақпаратты жылдам көрсетуімізге толыққанды әсер етеді.
2002-2005 жылдар аралығында біздің арна ВХС техникасымен жұмыс жасап
келді. Оның алдында 16 кг. камералар, бабиналармен жұмыс атқарылды. ВХС-
тан кейін цифрлық форматта жұмыс жасадық.Мини диск жүйесі болды. Бірақ,
жақын арада КТК арнасы цифрлық жүйенің ішіндегі ПИ-2 жаңа компьютерлік
программасын енгізді. Әрбір журналист үшін бұл өте тиімді жүйе. Компьютерге
салған жұмысты дереу әрі сапалы етіп орындап шығуға болады. Яғни, осы
программада кез-келген жұмыс жасаушы аз уақыт ішінде монтаж жасаушы да бола
алады. Алайда,оның кемшілік тұстары да байқалады. Сол себепті, ПИ-2 мен
Двиси Про бір деңгейде тұр.
Және де тағы бір әсер етуші ең маңызды фактор, кадрлар мәселесі аталып
өтті. Осы кадрларды таңдау, олардың кәсіби біліктілігін арттыру мәселесіне
қаншалықты көңіл бөлінетіні жайлы айтып өтсеңіз:
Бізде 300-дей журналист қызмет атқарады. Бұл тұрғыда жасалынып жатқан
жұмыстар жеткілікті. НТВ бағдарламсының журналисті Леонид Порфемоф сынды
көрші елден келіп, дәріс өткізіп, өздерінің тәжірибелерімен бөлісіп жатқан
осы саланың мамандары аз емес. Журналист деген маманның қалыптасқан ережесі
жоқ, мұндағы ең басты фактор-өз-өзіңді дамыту. Өзің ізденсең, оқысаң,
көрсең, білсең, бәсекеге қабілетті болам десең –даму үстінде бол. Қазіргі
заман біреу-біреуді оқытар кезең емес. Кәсіби маман болуың- теория мен
практика жүзінде іске асады.
Енді осы арнаның практикасы мен теориясын да көріп, 300-нің ішінде
бірге пісіп жүрген тілшілері мен журналистері аз емес. Ақпараттық-
сараптамалық бағдарламалары бойынша айтар болсақ, ресми Астананың
жаңалықтарын бейресми сарынмен шебер жеткізе білген тілшілердің еңбегі
көрерменнің жоғары бағасына ие болып жатса, Алматылық тілшілердің есімдері
де тұрақты көрерменімізге жақсы таныс:
Ерланби Дәулетияр - жүргізуші
Алматы облысында дүниеге келген. Мамандығы экономист болғанымен, өнер мен
шығармашылыққа жақын ол телевизия саласындағы қызмет жолын 2000 жылы
Петропавл қаласындағы облыстық телеарнада ойын-сауықтық бағдарламасының
жүргізушісі болып бастаған. 2006-2007 жылдар аралығында Алматыдағы
продюсерлік орталықтардың бірінде арт-директор болып үлгерді. КТК
телеарнасында 2007 жылдан бері. Жаңалықтар ақпараттық бағдарламасын 2008
жылдың қазан айынан бастап жүргізіп келеді.
Мәдина Балғабаева – жүргізуші
Алматы қаласында туып өскен. Мамандығы - драматург. Қазақ ұлттық өнер
академиясын тәмамдаған. Көрермендерге телеарна жаңалықтарының жүргізушісі
ретінде таныс. Серпер мемлекеттік жастар сыйлығының иегері. 2007 жылы
Мәскеуде өткен ТМД журналистері жобаларының байқауында 100 народов
Казахстана авторлық жобасы үшін Бриллиант содружества жүлдесін ұтып
алған. 2009-жылдың наурыз айынан бері КТК жаңалықтарын жүргізіп келеді.
Жанат Бакыт - жүргізуші
2006 жылы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетін қызыл дипломмен
тәмәмдаған. 2004 жылы Хабар телеарнасындағы Алтыбақан бағдарламасын
жүргізді. 2005-жылы НТК телеарнасындағы Соңғы ақпараттар бағдарламасын
жүргізді. 2006 жылдан бері КТК телеарнасындағы Жаңалықтар ақпараттық
бағдарламасының жүргізушісі. Ана тілі аруы, Қыз сыны байқауларының
жүлдегері.
Артур Ізбасов – шығарушы редактор
Ақтөбе облысы Ойыл ауданында дүниеге келген. Абай атындағы Қазақ ұлттық
педагогикалық университетінің түлегі. Мамандығы – тарих пәнінің мұғалімі.
Журналист болам деп ешқашан армандаған емес. КТК арнасында 2005-жылдан бері
қызмет етеді. Ұлтжанды, коммунистер десе, төбе шашы тік тұрады.
Оразәлі Баймұрат – шығарушы редактор
Газеттің де, телевизияның да журналисі. Кезінде осының екіншісіне келемін
деп мүлдем ойламапты. Себебі, ол үшін түрің керемет сұлу және Левитанның
дауысындай қоңыр дауысың болуы міндетті деп есептеген. Ал қазір осы
телевизия саласында жұмыс істеп жүргеніне 10 жылдан асты. Бұрын газетте
істегенінің әсері болса керек, тележүргізушілік жұмысты “Шарайна”
сараптамалық бағдарламасындағы “Апта мақаласы” басылымға шолу айдарын
жүргізуден бастады. Сосын көрермен қауымға кеңінен танымал болған “Ел-жұрт”
хабарын жүргізді. Сұхбат түріндегі “Өз сөзім” бағдарламасының автор-
жүргізушісі болды. “Күндерек” (бұрынғы “Жаңалықтар”) ақпараттық, “Алаң
жұрт” сараптамалық бағдарламаларының шығарушы редакторы қызметін атқарды.
Ғабит Ұзақбай – тілші
Қызылорда облысының түлегі. 2000-2005 жж Астана қаласындағы Еуразия ұлттық
университетінің филология факультетін тәмамдады. Телевизия саласында жұмыс
істеуді 2004 жылдан бастады. Сол жылы Астана телеарнасының “Оқиға ізімен”
криминалдық тақырыптағы бағдарламасын жүргізді. Одан кейін “Эра”
телеарнасының жаңалықтар қызметінде екі жылдай еңбек етті. 2007-жылдың
қазан айынан бастап, КТК телеарнасында еңбек етіп келеді.
Нұржан Сабырұлы – тілші
Қызылорда облысының тумасы. 2001 жылы Астанадағы Л.Н. Гумилев атындағы
Еуразия ұлттық университетінің журналистика бөлімін тәмамдады. Заңгерлік
білімі де бар. Телевизия саласындағы өмірін 2002-жылы Хабар арнасынан
бастаған ол, жаңалықтар мен Бетпе-бет бағдарламасының редакторы болып
тәжірибе жинады. Ал 2007 жылдан бері КТК телеарнасының Астанадағы бюросында
тілші болып жұмыс істеп келеді.
Әйгерім Асқарқызы – тілші
Бақ қайда барасың? Береке, бірлігі бар жерге барамын! Осы нақыл сөз
ұжымдық жұмысты талап ететін телевизияға арнап айтылған деп есептейді.
Алматы қаласында туып өскен. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық
университетінің журналистика факультетін қызыл дипломмен тәмамдады. КТК
арнасында 1-курстан бастап жұмыс істеп келеді
Дастан Шымырбай – тілші
1985 -жылы Алматы облысында дүниеге келген. Жанұясы және туған-туыстарының
басым көпшілігі журналистика саласында еңбек етеді. Ал өзі жұмысын
Алматыдағы ойынхана, түнгі клубтардағы есірткі бизнесін зерттеп,
әшкерелеуден бастады.
Меруерт Бауыржанқызы – тілші
Өте көңілді, әрі қалжыңпаз қыз. Журналист болуды бала кезінен армандайтын.
Небір дарындар дүниеге келген Шығыс Қазақстан облысында туды. 2008-жылы әл-
Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің журналистика факультетін
тәмамдады. КТК телеарнасына 2008-жылдың қыркүйегінде келді.
Асқар Махмұтұлы - тілші
КТК арнасында күнделікті шығатын Күндерек ақпараттық бағдарламасынан
бастап, талай бағдарламаларда тәжірибесін шыңдады. Күн сайын шығатын
“Қылмыс-Ақпарат” хабарында жүрізуші-журналист, арнаның бірегей “Репортер”
бағдарламасының авторы, әрі жүргізушісі ретінде қаламын ұштады. 2008 жылы
Репортер бағдарламасындағы журналистік зерттеулері үшін Қазақстан
Журналистер одағы сыйлығының лауреаты атанды. Енді қайтадан жаңалықтардың
қайнаған қазанына түсті.
Данияр Мұратбаев – тілшілер қосынының редакторы
Алматыда дүниеге келген. 1996-жылы Қазақ ұлттық университетінің
журналистика факультетін бітірді. Негізгі мамандығы – халықаралық
журналист. КТК телеарнасында 2007-жылдан бері.
Төлеген Жұмабек – спорт комментаторы
Оңтүстік Қазақстан облысы, Қазығұрт ауданы, Қосағаш елдімекенінде туып
өскен. 1984-жылы Алматы энергетикалық иститутын бітіріп, 1986- 1988 жылдары
Алматыдағы № 3 троллейбус паркінде қызмет істеді. Медиа әлеміндегі қадамын
1987-1989 жылдары “Қазақтелефильм” студиясынан бастаған. 1989-1991 жылдары
мемлекеттік телерадио қызметкерлерінің Бүкілодақтық білім арттыру
институтын тәмамдады. 2001-жылдан бері КТК телеарнасында.
Самал Алманова – тілшілер қосынының редакторы
Шығыс Қазақстан облысының Марқакөл ауданында туған. 1997 жылы Өнер
академиясының кино және телевизия факультетін тәмамдаған. Телевизиядағы
жұмысын “Салем, Қазақстан” хабарындағы кинорубриканы әзірлеуден бастады.
1998-жылдан бері КТК телеарнасында еңбек етеді
Ақпарттық-сараптамалық бағдарламалар үшін аймақтық тілшілердің маңызы
өте зор. Себебі, мысалға жаңалықтар 25 минут берілетін болса, оның 15-20
минутын осы аймақтық тілшілердің хабары бойынша берілуі әбден мүмкін. КТК
телеарнасындағы аймақтық тілшілердің маңызы қандай:
Бұл журналисттердің атқаратын рөлі өте зор. Нақты пунктен басқа
аймақта жұмыс жасау өте қиын. Бүгінгі күнде бізде тек екі журналист қызмет
атқарып келеді. Бұл оңай емес. Қайткенде де олар халыққа қажет әрі маңызды
деген ақпаратты талдап, бізге ұсынады. Ерен еңбектері үлкен. Дағтарысқа
дейін КТК телеарнасының тілшілері еліміздің 14 облысында да қызмет істеді.
Қазір енді олардың көбі қысқартуға кетті. Мұның бірден бір себебі кәсіби
деңгейдің төмендігінен болуыда мүмкін. Мұндай жұмысқа орналасу үшін, ең
алдымен мықты тәжірибе қажет. Әсіресе жас журналисттер өндірістік
тәжірибені жергілікті арнада жасап, кейіннен республикалыққа шыққан жөн.
Шымкентте Евгений Дровеско, Бекжігіт Муленов, Ақмолада Айзат Тұрғынбекқызы
сынды тамаша журналистер қызмет істейді. Ешкім біле қоймас ақпараттарды
тауып жатады.
КТК-ның версткасы тақырыптың қызықтылығымен, маңыздылығымен қойылады.
Біздікі 4 бөліктен тұрады. Ең қызықты, оқиға, төтенше жағдай болса дегендей
кезекпен кетеді. Осы тұста ақпараттың 60-70 пайызын өңірлер жабады.
Аймақтық тілішлер:
Бекжігіт Мәуленов – Оңтүстік Қазақстан облысындағы тілші
М.Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Мемлекеттік университетін қызыл
дипломмен тәмамдаған. Негізгі мамандығы – мәдени іс-шараларды ұйымдастырушы
режиссер. Телевизиядағы алғашқы қадамын диктор болып бастаған. КТК арнасына
келгелі шымкенттік шенеуніктердің №1 қасына айналды. Журналистикадағы
негізгі ұстанымы: Мәселе – Сізде емес, Сіздің кателігіңізде!
Эльмира Ахметова – Шығыс Қазақстан облысындағы тілші
Негізгі мамандығы мұғалім болса да, басына бала оқыту жазбапты. Алғаш рет
телеарна есігін Семейде осыдан 6 жыл бұрын ашқан. Содан бері
журналистикадан қол үзбей келеді. Жергілікті телеарнада ойын-сауықтық,
танымдық, ақпараттық бағдарламаларды да жүргізіп көрді. 2007 жылдан бері
КТК телеарнасында еңбек етіп келеді.
Гүлмира Тасболатқызы – Солтүстік Қазақстан облысындағы тілші
1993 жылы Қазақ қыздар педагогикалық институтын, 2003 жылы М. Қозыбаев
атындағы СҚМУ заң факультетін бітірді.
Айзат Тұрғынбекқызы – Ақмола облысындағы тілші
Солтүстік Қазақстан облысы, Айыртау ауданындағы Құмтөккен ауылында 1967
жылы дүниеге келген. Көпбалалы отбасынан шыққан. Негізгі мамандығы –
мұғалім. Дегенмен журналист болуды армандап, институтты бітіре салысымен
облыстық газетке тілішілік қызметке орналасты. Кейін жергілікті телеарнаға
ауысып, тележурналист мамандығын игерді. Қарапайым халықтың мұң-мұқтажын
ойлап, әділдік іздеу жолында аянбай еңбек етіп келеді. Адамның бойындағы
адамгершілік, адалдық сияқты қасиеттерді пір тұтады. Жағымпаз, "ләппәй
құлдық" деп тұратын адамдарды жек көреді. 2007-жылдан бері КТК
телеарнасында еңбек етіп келеді. Тұрмыста, екі баланың анасы.
Жұмыс телефоны- 87162 25 44 87, эл.поштасы- aisatktktv@mail.ru
Жаңалықтар топтамасымен қатар шыққан Қоғамдық қабылдау, Қылмыс-
ақпарат, Алақан хабарлары да көрерменнің ерекше ықыласына бөленді.
Миллион кімге бұйырады? хабары арқылы танымал болған Ескендір Сіргебаев
түнгі Шамшырақ бағдарламасын жүргізді. Қазіргі тележұлдыз Нұрлан
Қоянбаевтың қатысуымен Қызық радио әзіл-сықақ хабары шығып тұрды. Одан
кейін Қазақстан КВН одағының президенті Есен Елеукен J-club, Анда-санда
әзіл-сықақ бағдарламаларын шығарды. Бүгінгі таңда да ел назарына ұсынылып
жүрген көңіл-ашар бағдарламалары аз емес. Мәссаған, Қыз қылығы, Таң
тамаша, Наша Казаша, Анда-санда, Еще вечер, КВН лигалары тағысын
тағылары. Оған қоса тікелей эфирлі өтетін Супер-Лото ойын лотореясы. Бұл
бағдарламалар берілу мерзіміне қарай сенбі, жексенбі күндері эфирге
шығарылады.
Кей жағдайларда телеэкран этикасын қатаң сақтамаса да, жастар
назарында ерекше аталып жүр. Көңіл-ашар бағдарламалар жайлы әңгіме
өрбітсек:
Бұл бағдарламаларды халыққа ұсынар алдында біріншіден, сенің
аудиторияң кім деген сұрақ қойып барып жұмыс жасаған жөн болар. Бізге Галаб
Медия осындай деректер береді. Ақпаратқа сүйенер болсақ, біздің
көрермендеріміздің көбі үй шаруысындағы әйелдер екен. Ал қалған ақпараттық
немесе мұрағаттық бағдарламаларды бизнесмендер әлде басқа топты
аудиториямыз тамашалайды. Мәссаған, Таң тамаша сынды бағдарламалар
халықтың назарында. Қазіргі оңай емес жағдайда, халыққа көңіл-көтерер дүние
қажет. Адамның тынығуы қажет. Көңіл-ашар, ең сұранымды саттарға келер
болсақ: Колеса, Ас әзірлеу үй шарусындағы әйел жандарына қатысты, ал
саясат үшінші орында тұр. Бүгінгі тапшы күнде халықты саясаттың қызықтыруы
бәсеңдеу. Жеңіл дүние, жеңіл қабылданады. Осындай көңіл-ашар
бағдарламаларға сұраныс көп. Ол, қоғамның талабы, ол нарықтың талабы.
Бұл нарықтың, қоғамның талабы демекші, КТК телеарнасының көбінді
көңіл-ашар мен мұрағаттық бағдарламалары орыс тілінде жүргізіледі. Мұның
себебеі неде, сонда бүгінгі нарық пен қоғам орыс тілді телевизияны қажет
етіп отырғаны ма:
Негізіне келгенде, Ресейдің бағдарламаларын сатып алу, біздің өзіміз
жасағаннан арзандау болып келуінде шығар. Кадр тапшылығы да мұнда маңызды.
Сол бағдарламаларды жасауда жалғыз бір-ақ журналист жасап жатады. Оған
үлкен қолдау қажет. Және де халықтың өзі басқа елдің хабарын тамашалауға
ынтық. Мұның себебі, оның сапалы болуында да. Қазіргі күні, біз қазақ
тілінде телехикая түсіріп жатырмыз.
Сонда, халық ынтық екен деп орыс тілін қолдау беруіміз керек
пе?Телехикая демекші, кеш сайын КТК телеарнасының көреремендерін тартанын
түрік телехикаялары пайда болды. Айтылып жатқандай, бұл кинолар ана
тілімізде емес, орыс тілінде беріледі. Ал қазақ тілін, телевизияның 50-50
заңы бойынша астына титр ретінде жәй ғана жазып қойғанға ұқсайды. Бүгінгі
күні бұл тек КТК телеарнасына емес, еліміздің көптеген арналарының басты
жаңалығына айналып бара жатқан сияқты. Олай болса, қазақ редакцияларының
функциясы қандай:
Осыдан бірнеше жыл бұрын жағдай осы мәселеге қатысты,Рахат Алиевпен
шыққан шатаққа байланысты болды. Бас прокуратураның бізге таққан айыбы,
телеэкран заңы бойынша 5050 талабы сақталмайды делінген. Яғни, 50 пайыз
қазақша, 50 пайыз орысша. Мүмкін, расында да сақталмаған болар. Қалай
болғанда да, мұның бәрі саясат.
Бүгінгі күнде, бұл талап бір жүйеге келуде. Қалай дегенмен де, расында
қазақ тіліндегі бағдарламалар аз. Қарап отырсақ, 3 бағдарламаны атап өтсек
болады. Ол-жаңалықтар топтамасы, Кейіпкер және Жүрекжарды бағдарламасы.
Тіпті жоғарыда аталғандар болғанымен, қазақ тілдік бағдарламалр өкінішке
орай жоқпен тең.
Кейіпкерді жасаған Гүлмира Абылқай. Ол кісі кеткен соң, бағдарлама
жабылып қалу қаупінде болды. Тіптен жыларман жағдайда болды. Қалай болғанда
да, қолға алуға тура келді. Себебі қалайша қазақ тілді бағдарламаларды
жоғалтпақпыз.
Ал қазақ бағдарламаларының басты назар аударушы бағыты қандай:
Біріншіден, әлеумет. Әлеуметтік соушоу. Мұң-мұқтажын жеткізу.
Екіншдіен, саясат. Үшіншіден, мәдениет,спорт және т.б.
Осылай дей тұрып, тіліміздің бағыты дұрыс ұстанбаған тәрізді. Бүгінгі
күнде бұл енді тек КТК телеарнасының кем ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz