«Қаржылық жағдайы» категориясын талдау объектісі ретінде теориялық зерттеу; қаржылық жағдайын талдау көрсеткіштерін жетілдіру бойынша тәжірибелік ұсыныстар. «Kazakhstan Trading Company» ЖШС мысалында

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 69 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 6

1. КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ МЕН МАЗМҰНЫ . . . 8

Қаржылық жағдайдың мәні, оны талдаудың мақсаты мен міндеттері . . . 8

1. 2 Қаржылық жағдайын талдаудағы есептіліктің мақсаты және оның ақпараттық маңызы . . . 18

2. КОМПАНИЯНЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН «KAZAKHSTAN TRADING COMPANY» ЖШС -НІҢ МЫСАЛЫНДА ТАЛДАУ . . . 27

2. 1 «Kazakhstan Trading Company» ЖШС-нің капитал құрылымы және оны бағалау . . . 27

2. 2 «Kazakhstan Trading Company» ЖШС-нің ақшалай қозғалыстарын талдау . . . 40

2. 3 «Kazakhstan Trading Company» ЖШС-нің ақша ағымдары ретіндегі кәсіпорынның табыс көрсеткіштерін талдау. ……… . . . ………. . 54

КӘСІПОРЫННЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН БАҒАЛАУДЫ ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ . . . 58Кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалау мәселелері . . . 58Кәсіпорынның қаржылық жағдайын жақсартудағы қаржылық жоспарлауды оңтайландыру . . . 65

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 70

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 73

КІРІСПЕ

Қазақстан Республикасында нарықтық қатынастар заңдылығының экономикалық өмірге енуі мен жеке меншікті ұйымдардың көбеюі, бизнес пен кәсіпкерліктің дамуы, басқару жүйесінің демократиялық жолдармен реттелуіне байланысты және бұған қосымша батыс идеологиясы мен ұсыныстары менеджмент, бухгалтерлік есеп бағытындағы консервативтік жүйені жойды. Бухгалтерлік есеп, бұдан туындайтын қаржылық қорытынды есеп нарықтық қатынастардың негізін қалайтындығына кәсіпкер, бизнесмендер мен меншік иелерінің және ұйымдарды басқарушылардың көзі жетті.

Еліміздегі бизнесті дамыту, қаржылық қатынастардың теориялық және қолданбалы негізін білу, құқықтық жүйедегі заңдылықтарды білу, тиімді және оңтайлы шешім қабылдау қызметінде ұйымның қаржылық жағдайын талдаудың атқаратын рөлі өте зор.

Қаржы саясатын тиімді бағытқа салу, экономикалық модельдер құрып, салыстырмалы талдау ісін күнделікті экономикалық өмірге қосу ұйымның қаржы жағдайын жақсартады.

Қазақстан Республикасының 28 ақпан 2007 жылғы 234-111 «Бухгалтерлік есепке алу және қаржылық есеп беру туралы» Заңына сәйкес қаржылық есеп беру ұйымның қаржылық жағдайы, қызметінің нәтижелері мен қаржылық жағдайындағы өзгерістер туралы ақпарат береді, яғни қаржылық есеп беру негізінде ұйымның қаржылық жағдайына талдау жүргізіледі.

Нарық жағдайында ұйымның өміршеңдігінің кепілі мен жай- күйінің орнықтылығының негізі оның қаржы тұрақтылығы болып табылады. Ол ақша қаражатын еркін орын алмастыра отырып қолданып, тиімді пайдалану жолымен өнімді өндіру мен сатудың үздіксіз процесін қамтамасыз ете алатын өзінің қаржы ресурстары жағдайын көрстетді.

Отандық талдау әдебиеттерінде қаржылық талдау мәселесі аз зерттелген, сондықтан оның прогрессивті әдістері әзірше бізде ойдағыдай қолданыс таба алмай отыр. Ал бұл кәсіпорын қызметінің қаржылық нәтижесі мен экономикалық дамуына, ең ақырында еліміздің экономикалық өсуіне кері әсерін тигізеді.

Кәсіпорын экономикасын ары қарай көтеру мәселелерін табысты шешу үшін ресурстарды тиімді паидалану қажет, резертер ашып өндірістің пайдаланылмаған резервтерді өндірістік қызметте пайдалану интенсивті техналогиялар енгізу, өндіріс басқаруының эканомикалық әдістерін жетілдіру, техникалық прогрессінің дамуымен өндірістің негізгі құралда жағдайы және прайдаланылу денгейіне және кәсіпорынның қажетті енбек ресурстарымен қамтамасыз етілуіне тәуелділігі күшейді. Кәсіпорының жеткілікті енбек рерурстарымен қамтамасыз етілуі олардың тиімді пайдаланылуын енбек өнімділігінің жоғары денгейі өнім көлемін жоғарылату және өндіріс тиімділігін көтеру үшін маңызды болып табылады.

Дипломдық жұмыс тақырыбының өзектілігі - ұйымның қаржылық жағдайын бағалау, объективті ғылыми негізделген және үйлесімді басқару, өндірістік, әсіресе қаржылық шешімдер қабылдау үшін оның қаржылық жағдайын талдау қажет. Тек терең және ұқыпты талдау негізінде ғана оның қызметін объективті бағалап, ұйымның қаржылық тұрақтылығын нығайту немесе жақсарту және оның іскерлік белсенділігін арттыруға бағытталған басқару шешімдерін қабылдау үшін, басшылыққа нақты ұсыныстар беруге болады. Бүгінде іскерлік сәттілікке қол жеткізу отандық кәсіпкерлерге, әсіресе қаржы менеджерлеріне ғылымның жаңа салаларында қарастырылатын қаржыны басқарудың жолдарын және барлық негізгі қағидаларының негізін білмеуінсіз мүмкін емес. Оларға алдымен қаржы менеджменті, бухгалтерлік есеп, аудит және қаржылық талдауды кіргізуге болады.

Зерттеу пәні: ұйымдардың қаржылық жағдайын және бизнестің тиімділігін талдаудағы теориялық және әдістемелік проблемаларды зерттеу болып табылады.

Зерттеу объектісі: «Kazakhstan Trading Company» ЖШС.

Дипломдық жұмыстың мақсаты - «қаржылық жағдайы» категорисын талдау объектісі ретінде теориялық зерттеу; қаржылық жағдайын талдау көрсеткіштерін жетілдіру бойынша тәжірибелік ұсыныстар жасау болып табылады. Осы мақсаттарға орай жұмыста келесі міндеттер шешіледі:

қаржылық жағдайы мазмұнының мәнін ашу;
қаржылық жағдайы және бизнес тиімділігіне әсер ететін факторларды зерттеу;
«Kazakhstan Trading Company» ЖШС-не шаруашылық қызметіне қысқаша талдау жасау;
талдау әдістерін анықтау және қаржылық жағдайын, сонымен қатар тиімділікті бағалау көрсеткіштерін негіздеу;
қаржылық есептілік нысандарының қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттық базасы ретінде, оның құрамына шолу жасау.

Зерттеу үдерісінде келесі нәтижелер алынды:

ұйымдардың қаржылық жағдайы мазмұны экономикалық талдау объектісі ретінде негізделді;
ұйымның қаржылық жағдайы туралы объективті ақпарат қалыптастыру үшін қаржылық тұрақтылықты талдаудың кешенді әдістемесі әзірленді.

Диплом жұмысын жазу барысында Қазақстан Республикасының заң актілері, ұйымның қаржылық жағдайын талдау туралы отандық және шетелдік оқу кітаптары, басылымдары, «Kazakhstan Trading Company» ЖШС есептік мәліметтері қолданылды.

Жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттерден тұрады.

1. КӘСІПОРЫНДАРДЫҢ ҚАРЖЫЛЫҚ ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ МЕН МАЗМҰНЫ

1. 1. Қаржылық жағдайдың мәні, оны талдаудың мақсаты мен міндеттері

Нарықтық қатынастар жағдайында кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың маңызы өте зор. Бұл кәсіпорындардың тәуелсіздікке ие болуымен, сондай-ақ олардың меншік иелері, жүмысшылар, коммерциялық серіктестер және де басқа контрагенттер алдында өзінің өндірістік-кәсіпкерлік қызметінің нәтижелері үшін толық жауапкершілікте болуымен байланысты.

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдау жөніндегі сұрақтарды қарастырмас бұрын, "қаржылық жағдай" дегеніміз немесе "қаржылық жай-күй" дегеніміз не, соны анықтап алған жөн. Соңғы жылдары шығарылған арнайы әдебиеттерде бүл ұғым әр түрлі түсіндіріледі. Профессор А. Д. Шеремет "Кәсіпорынынның қаржы (активтер) жағдайы қаржыны тарату, пайдалану және оны қалыптастыру көздерімен (меншіктік капитал және міндеттемелер, яғни пассивтер) сипатталады" деп жазған.

Профессор Н. А. Русак бұл ұғымды былайша анықтайды: "Кәсіпорынның қаржылық жағдайы, қаржы ресурстарын жасау, тарату және пайдаланумен сипатталады. Кәсіпорынның қаржылық жағдайы кәсіпорынның қалыпты өндірістік, коммерциялық және басқа да қызмет түрлері үшін қажетті қаржы ресурстармен қамтамасыз етілуімен және оларды мақсатқа сай, тиімді тарату және пайдаланумен, сондай-ақ басқа шаруашылық субъектілерімен қаржылық қарым-қатынаста болу, төлеу қабілеттілігі және қаржылық тұрақтылықпен сипатталады. Кәсіпорынның уақтылы төлеу мүмкіндігі оның қаржылық жағдайының жақсылығын керсетеді".

В. М. Радионова мен М. А. Федотова кәсіпорынның қаржылық жағдайы "қаржы ресурстарының қалаптасуымен, таратылуы және пайдалануымен көрсетіледі" деп жазады.

М. Н. Крейнина, А. И. Ковалев және В. П. Привалов қаржылық жағдай ұғымын былайша түсіндіреді: "Қаржылық жағдай - бұл қаржы ресурстарының қолда барын, үлестіріліп таратылуы және пайдалануын сипаттайтын көрсеткіштер жиынтығы".

Профессор И. Т. Балабанов "Шаруашылық субъектісінің қаржылық жағдайы - бұл оның қаржы бәсекелестік қабілеттілігінің сипаттамасын (яғни төлем қабілеттілігі, несие қабілеттілігі) қаржы ресурстары мен капиталды пайдалану, мемлекет алдында және басқа да шаруашылық субъектілерінің алдында өз міндеттемелерін орындау. Шаруашылық субъектісінің қаржылық жағдайын талдаудың келесі түрлерін жүргізеді: табыстылық пен рентабельділік; тұрақтылық; несие қабілеттілігі; капиталды пайдалану; валюталық өзін-өзі өтеу" - деп жазады.

С. А. Стуков осы ұғым бойынша өзінің көзқарасын келесі сөздермен баяндайды: "Кәсіпорынның қаржылық жағдайы - бұл бірқатар көрсеткіштермен сипатталатын оның саулығы мен өмір сүру қабілеттілігін кешенді түрде бағалау".

К. Ш. Дүйсенбаев, Э. Т. Төлегенов, Ж. Г. Жұмағалиевалардың көзқарасы бойынша, сенімділік кәсіпорын жүмысының үздіксіздігін және оның төлеу қабілеттілігін көрсетеді[4] .

Осы берілген түсініктерге сүйене отырып, мынадай қорытынды жасауға болады:

Кәсіпорынның қаржы жағдайы осы кәсіпорынның белгілі бір кезеңдегі қаржылық тұрақтылығын және оның өз шаруашылық қызметін үздіксіз жүргізуі мен өзінің қарыз міндеттемелерін уақтылы өтеуі үшін қаржы ресурстарымен қамтамасыз етілуін көрсетеді.

Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығы - бұл тәуекелділіктің мүмкін болатын деңгейінде төлем қабілеттілігі мен несие қабілеттілігін сақтай отырып, табысты өсіру негізінде қаржыны тарату мен пайдалану арқылы кәсіпорынның дамуын көрсететін қаржы ресурстарының жағдайы [4. 26 б] .

Кәсіпорынның жалпы қаржылық тұрақтылығы, ол ең алдымен әрдайым табыстың шығыннан артуын қамтамасыз ететін ақша ағымының қозғалысын көрсетеді. Нарық жағдайында ол ең бірінші өнімді өткізуден түсетін табыстың тұрақтылығын талап етеді және оның мөлшері мемлекетпен, жабықтаушылармен, несие берушілермен, жұмысшылармен және тағы басқалармен есеп айырысу үшін жеткілікті дәрежеде болуы тиіс. Сонымен қатар кәсіпорынның одан ары дамуы үшін барлық есеп айырысулар мен барлық міндеттемелерді орындағаннан кейін, осы кәсіпорында өндірісті дамытуға, оның материалдық-техникалық базасын жаңартуға және де әлеуметтік климатты жақсартуға және басқаларға мүмкіндік беретіндей дәрежеде табыс қалуы қажет .

Кәсіпорынның қаржылық жағдайын талдаудың ақпараттық негізі қаржылық есеп беру болып табылады.

Қаржылық есеп беру түрлеріне жоғарыда айтылғандай мыналар жатады:

бухгалтерлік баланс;
кіріс пен шығыс есебі;
ақша қозғалысы туралы есеп
меншікті капиталдағы өзгерісі есебі

Онда сонымен қатар түсіндірме хат болады, сондай-ақ қаржылық есеп беруге негізделген немесе қаржылық есептен алынған материалдармен толықтырылуы мүмкін және бұл материалдар солармен бірге оқылады. Түсіндірме хатта, берілген субъектінің есеп және есеп берудің қандай саясатын ұстап отырғандығы және қаржылық есепті пайдаланушылардың талаптарына сай басқа да ақпараттар жазылуы тиіс. Мысалы, оған субъектіге әсер етуші тәуекел мен белгісіздік туралы, қаржылық есепте жазылған міндеттемелер туралы түсініктерді жазуға болады. Нарықтағы географиялық сегменттер, сомалық ерекшеліктер, қызмет түрлері туралы ақпараттар, баға өзгерісінің әсері туралы мәлімдемелер және басқалары қосымша ақпарат ретінде қарастырылады[7] .

Нарықтық қатынастары жағдайында ұйымның қаржылық жағадайын талдаудың рөлі жоғары. Бұл ұйымның тәуелсіздікке ие болуымен, сондай-ақ олардың меншік иелері, жұмысшылар, коммерциялық серіктестер және де басқа контрагенттер алдында өзінің өндірістік-кәсіпкерлік қызметінң нәтижелері үшін толық жауапкершілкте болуымен байланысты.

Ұйымның қаржылық жағдайы оның өндірістік, коммерциялық және басқа қызмет түрлері үшін қажетті қаржы ресурстармен қамтамасыз етілуімен және оларды мақсатқа сай, тиімді тарату және пайдаланумен, сондай-ақ басқа шаруашылық субъектілерімен қаржылық қарым-қатынаста болу, төлеу қабілеттілгі және қаржылық тұрақтылықпен сипатталады .

Ұйымның тұрақты қаржылық жағдайын қалыптастыруда оның өз контрагенттерімен (салық органдары, банктер, жабдықтаушылар, сатып алушылар, акционерлер және т. б. ) өзара қарым-қатынасы үлкен әсер етеді, сондықтан да, серіктестермен іскерлік қатынаста болу - жақсы қаржылық жағдайдың бірден-бір шарты болып табылады.

Жабдықтаушылар мен тұтынушылар сенімды және төлем қабіліттілігі жоғары ұйымдармен келісім-шартқа үлкен ықыласпен отырады. Қаржы органдары, әсіресе салық инспекциясы ұйымның жағдайы тұрақты болғанын қалайды, себебі тек осындай ұйым ғана салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді уақытылы төлей алады.

Осылайша, қаржылық жағдай ұйымның бәсекелестік қабілетін және оның іскерлік қарым-қатынастағы қуатын анықтайды. Ұйымның қаржылық жағдайының объективті дұрыс бағасын алудың ең жақсы тәсілі, бұл - талдау, ол ұйымның даму бағытын бақылауға, оның шаруашылық қызметіне кешенді түрде баға беруге мүмкіндік береді және осындай жолмен басқарушылық шешімдерді өңдеумен ұйымның өзінің өндірістік кәсіпкерлік қызметі арасында байланыстырушы қызметін атқарады.

Ұйым осы мерзімге дейінгі уақытта қаржы ресурстарын қаншалықты дұрыс басқарды деген сұраққа жауап береді. Қаржы ресурстары жағдайының нарық талаптарына сай болуы және де ұйымның дамуына байланысты қажеттіліктерге жауап бере алуы өте маңызды болып табылады, себебі қаржылық тұрақтылықтың жетіспеушілігі ұйымның төлеу қабілетінің жоқтығына және оның дамуына қажетті қаражатының болмауына, ал көп болуы - дамуға кедергі жасап, басы артық қорлармен және резервтермен ұйым шығындарын көбейтуіне әкеліп соқтыруы мүмкін .

Қазіргі жағдайда жұмыс істеуші ұйымдардың қаржылық жағдайын талдаудың басты міндеттері келесілер болып табылады:

қаржылық жағдайға баға беру және оның есеп беру мерзіміндегі өзгерісі;
активтер мен олардың қалыптасу көздері арасындағы сәйкестікті, оларды таратудағы тиімділікті зерттеу;
айналым капиталының көлемін, оның өсуін және ағымдағы міндеттемелермен ара-қатынасын анықтау;
қаржы-есептік және несие ережесін сақтау;
ұйым активтері және оның міндеттемелерінің құрылымын зерттеу;
ағымдағы активтердің айналымдылық есебі, оның ішінде дебиторлық борыш және қорлар есебі;
баланс өтімділігін, ұйымның қаржылық тұрақтылығының және төлеу қабілеттілігінің абсолюттік және салыстырмалы көрсеткіштерін анықтау;
ұйымның табыстылығын бағалау;
ұйымның қаржылық жағадайының тұрақтылығынын ұзақ және қысқа мерзімді болжау және т. б. [5] .

Қаржылық жағдайды талдау ұйымның шаруашылық қызметін талдаудың қорытындылаушы кезеңі болып табылады және осы ол үш сатыны қамтиды: жабдықтау, өндіріс және өткізу. Бұлардың жиынтығы коммерциялық, өндірістік және қаржылық қызметті құрайды. Ұйымның қаржылық қызметі - бұл оның осы қызмет нәтижесінде меншікті және тартылған капиталдың көлемі мен құрамына өзгеріс әкелетін қызметі болып табылады. Ол қаржы ресурстарының жүйелі түрде түсуі мен тиімді пайдаланылуына, есеп және несие тәртібін сақтауға, меншікті және қарыз қаражаттарының арасындағы ара-қатынастың рационалдылығына, сондай-ақ ұйымның тиімді қызмет ету мақсатында қаржылық тұрақтылыққа қол жеткізуге бағытталуы тиіс. Ұйым қызметінің қаржылық, өндірістік және коммерциялық жақтары арасында тығыз байланыс пен өзара тәуелділік бар. Ұйымның өзі алатын төлемдерді және ақша қаражаттарын алуы оның өнімді сатуына, алдын ала қарастырылған сұрыпталымды ұстап тұруына, өнім сапасының қажетті деңгейге сәйкестігіне және оны бір қалыпты өндіруге және төлеуге байланысты болады.

Жоғары сапалы өнімді үздіксіз өндіру және өткізу ұйымның қаржылық ресурстарының қалыптасуына оң әсерін тигізеді. Өндіріс процесінде өнім сапасының төмендеуі және оны сатудың қиындылықтары ұйым шотына ақша қаражаттарының келіп түсуіне кедергі жасайды, нәтижесінде ұйымның төлеу қабілеті төмендейді. Кері байланыс та бар, ол ақша қаражаттарының болмауы материалдық ресурстардың келіп түсуінің іркілісіне, яғни өндіріс процесінің тоқтауына әкеліп соқтыруы мүмкін.

Шығындар көлемі өндіріс процесінің тиімділік деңгейімен анықталады. Олардың тиімділігі қаншалықты көп болса, ұйым өнімді өткізу көлемін сақтай отырып ресурстарды, соның ішінде қаржылық ресурстарды соншалықты аз жұмсайды. Және керісінше, шикізат пен материалдар шығындарының нормасының өсуі, еңбек өнімділік деңгейінің төмендеуі, басқа да ресурстардың мөлшерден тыс жұмсалуы және өндірістік емес шығындар қосымша қаржы қаражаттарының қажеттілгіне себепші болады. Еңбек және материалдық ресурстар шығыны ең алдымен өнімнің өзіндік құнында, содан соң табыста талдап қорытылады. Соңғы айтылған көрсеткіштің көлемі ұйымның өзіндік қаражаттарының көлемін өзгерте отырып, оның жалпы қаржылық жағдайында елеулі көрініс табады.

Ұйымның қаржылық қызметінің қалыпты болуы әсіресе өз кезеңіндегі қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін қажетті жағдайларды туғызады, оның төлеу қабілеттілігінің кепілі болып табылатын өнім өндірудің үздіксіздігін және ұйымның қаржылық жағадайының тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

Баланс ақпараттары негізінде сыртқы қолданушылар берілген кәсіпорынмен өзінің серіктесі ретінде жұмыс жүргізудің мақсатқа сәйкестігі және оның шарттары туралы шешімдер қабылдай алады; өз салымдарының мүмкін болатын тәуекелдіктерін және берілген кәсіпорынның акцияларын иеленудің орындылығын және басқа шешімдерді бағалайды. Баланстың маңыздылығы соншалық, көп жағдайда қаржылық жағдайды талдауды баланстық талдау деп атайды.

Бухгалтерлік баланс - қаржылық есептің негізгі түрі бола отырып, ол есепті кезеңдегі кәсіпорын мүлкінің құрамы мен құрылымын, ағымдағы активтердің айналымдылығы мен өтімділігін, меншікті капитал мен міндеттеменің қолда барын, дебиторлық және кредиторлық борыштың динамикасы мен жағдайын және кәсіпорынның несие қабілеттілігі мен төлеу қабілеттілігін анықтауға мүмкіндік береді [7] .

Баланс көрсеткіштері кәсіпорынның капиталын орналастыру тиімділігін, оның ағымдағы және алдағы кезеңдегі шаруашылық қызметке жетуі, қарыз көздернің көлемі мен құралымын, сондай-ақ оларды ынталандыру тиімділгін бағалауға мүмкіндік береді. Осылайша, бухгалтерлік балансты талдау үшін және кәсіпорынның қаржылық жағдайын бағалауда ақпараттың ең қажетті түрі болып табылады. Ағылшын ғалымдары шығарған «Бухгалтерлік іске кіріспе» деген оқу құралында былай жазылған: Баланс - бұл белгілі бір күнге кәсіпорынға тиісті барлық активтер мен оның борыштарын анықтайтын пассивтердің тізімі. Бұл берілген уақыт мерзіміндегі бизнестің (іскерлік қызметтің) қаржы жағдайының бейнесі болып табылады. Актив пен пассивтің әр бабы ақшалай көрініске ие болады және де активтер сомасы әрқашан пассивтер сомасына тең болуы тиіс. [7] .

Баланс активі мен пассивін құру принциптері бұрынғы қалпында қалып отыр, яғни активтер олардың өтімділік деңгейіне байланысты, өтімділігі төмен активтерден өтімділігі жоғары активтерге қарай пассивтер принцип бойынша төлем мерзімінің жеделдік деңгейіне байланысты мерзімінің жеделдігі азынан көбіне қарай.

Баланс табиғаты жағынан тарихи сипатта болады.
Баланс кәсіпорын қаржысында және міндеттемелерінде статус-квотаны сипаттайды.
Баланста салыстырмалы шаруашылық аралық талдау жүргізу үшін қажетті база жоқ.
Баланста кәсіпорынның қаражаттарының айналымы туралы мәлімет жоқ.
Баланс есепті кезеңнің басы мен соңындағы мезгілдік мәліметтердің жиынтығы болып табылады.
Баланста кәсіпорынның активтерін сатып алуда тарихи бағаны қолдану принципі жүргізіледі.
Баланс және қаржылық есеп берудің басқа да нысандары шаруашылық субъектісі қызметінің барлық жақтарын толығымен көрсетпейді. [7] .

Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылық жағдайына талдау жүргізгенде баланс көрсеткіштерімен қатар қаржылық есеп берудің басқа да нысандарының көрсеткіштерін қолдану қажет, әсіресе кәсіпорынның жыл бойғы барлық табыс сомасын осы кәсіпорынның өзінің қызметін жүргізу үшін жұмсалған барлық шығындар сомасымен салыстырудан тұратын кіріс пен шығыс есебін қолдану керек, оның баланстан айырмашылығы ол кәсіпорынның мезеттік суреті және қатып қалған қаржылық жағдайы емес, ол капитал қозғалысы, есепті кезеңдегі ұйымның қаржылық нәтижесі болып табылады. Сондықтан кәсіпорынның балансына қарағанда, бұл құжат талдаушы адам үшін анағұрлым маңызды және ақпараттық болып табылады. Ол бұл кәсіпорын табыс немесе зиян әкелетіндігін анықтау үшін табыстар мен шығындар туралы жеткілікті мөлшерде бөлініп алынған анық көрсеткіштердің көмегімен белгілі бір кезеңдегі кәсіпорынның қызмет нәтижесіне баға береді. Батыс тәжірибесінде, балансты есеп берудің басты нысаны ретінде бөліп қарастыратын біздің елге қарағанда, табыс және зиян туралы есепке біршама басымдылық берілуі кездейсоқ емес. Дәл осы үлгі американдық және жаңазеландиялық компаниялардың жылдық есебінде бірінші болып келтіріледі.

Табыстар мен шығындар баптарының арасын ажырату ұйымның жұмысының нәтижесін көрсетуге мүмкіндік береді.

Осылайша кәсіпорынның кіріс пен шығыс есебі қаржылық есептің қалған екі элементі туралы- яғни табыс пен шығындар туралы мәліметтерден тұрады. Табыстар активтердің көбеюін немесе міндеттемелердің азаюын көрсетеді, ал шығындар- активтердің азаюын немесе есепті кезеңдегі міндеттемелердің көбеюін көрсетеді.

Ақша қозғалысы есебінде кәсіпорынның белгілі бір кезеңдегі ақша қаражаттарының көздері анықталады және оларды пайдалану жолдары көрсетіледі. Кәсіпорынның есепті кезеңіндегі жұмсаған ақша қаражаттарын жабу үшін негізгі қызметтен алынған қаражаттары жеткілікті ме, соны көрсетеді. Ол сондай-ақ қолданушыларды кәсіпорынның операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметінің белгілі бір бөлігіндегі есепті кезеңдегі ақша қаражаттарының келіп түсуі мен шығыны туралы ақпараттармен қамтамасыз ете отырып, оларға кәсіпорынның қаржы жағдайындағы өзгерістерін бағалауға мүмкіндік береді [6] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.