Заңды тұлғаларды несиелеуді ұйымдастыру туралы

Пән: Банк ісі
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 81 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы: «Заңды тұлғаларды несиелеуді ұйымдастыру»

Мазмұны

Кіріспе . . . 3

1 Тарау. Екінші деңгейлі банктердегі заңды тұлғаларды несиелеудің экономикалық негіздері . . . 5

1. 1. Коммерциялық банктердің қызметтері және оларды жүзеге асыратын операциялар . . . 5

1. 2. Банктегі несие беру процесі . . . 14

1. 3. Қарыз алушының несиелік қабілетін анықтау тәжирибесі . . . 21

Тарау. Қазақстан Республикасындағы заңды тұлғаларды несиелеуге талдау жүргізу (Альянс Банк тәжірибесінде) . . . 35

2. 1. «Альянс Банк» АҚ 2005-2007 жж. қызметіне талдау . . . 35

2. 2. «Альянс Банк» АҚ заңды тұлғаларға ұсынылатын несиелік портфель40

2. 3. Заңды тұлғаларды несиелеуге талдау жүргізу . . . 51

Тарау. Коммерциялық банктердің заңды тұлғаларды несиелеуді жетілдіру жолдары . . . 62

3. 1. Шетел тәжірибесіндегі заңды тұлғаларды несиелеу. 62

Қорытынды . . . 74

Қолданылған әдебиеттер тізімі . . . 78

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан халқына арналған Елбасының Жолдауларында ағымдағы міндеттер туралы ғана емес, біздің дамуымыздың келешегі жайында да айтылған. Осыған орай, әлемнің бәсекеге қабілетті 50 елінің қатарынан нық орын алу мен 30 корпоративтік көшбасшыларын қалыптастыру негізінде елді индустрияландыру міндеттері біздің басты стратегиялық мақсатымыз болып қала бермек. Қазақстан 2008 жылды жаңа экономикалық жетістіктерімен, жаңарған саяси құрылымымен қарсы алды.

Бүгінгі күнге дейін еліміздің айтарлықтай резерві қалыптастырылып, Ұлттық қор қаражатын қоса есептегенде ол шамамен 40 млрд. АҚШ долларын құрап отыр. Осындай елеулі жинақтаулардың болуы еліміздің қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуде өзекті рөл атқарды.

Н. Назарбаевтың соңғы жолдауында бірінші кезектегі мәселе «Еліміздің қаржы жүйесін (көбінде банк жүйесін) тұрақтандырып бәсекеқабілеттігін жоғарлатуда Қаржылық бақылау Агенттігігі Ұлттық банкпен біріге және Қаржы Министрлігінің алдарындағы басты міндет . . . »[1]

Жоғарыда аталынған қоғамдық өмірдің барлық салаларындағы ілгерілеу серпіні - біздің экономикамыздың өркендеуінің, сындарлы әлеуметтік саясатымыздың және тұрақты саяси жүйеміздің тиімділігінің айқын айғағы.

Банк жүйесі - нарықтық экономиканың ең маңызды және біртұтас құрылымдарының бірі. Банк жүйесі дамыған кез-келген өркениетті елде нарықтық қатынастарды реттеу механизмінің негізгі элементі ретінде қалыптасқан.

Нарықтық экономика қызмет көрсетуде мынандай міндетті шарттардың болуын талап етеді: валюталық ақша жүйесінің тұрақтылығы; жақсы қызмет көрсететін банктік желіс; нарықтағы қаржылық көрсетудің бәсекелік қарым-қатынастары. Яғни банктер экономикада басты компоненттердің құраушы бөлігі болып табылады, сондықтан да нарықтық экономиканың алға басуы банк секторының жедел қарқынмен дамуына ықпал етеді.

Біздің мемлекетіміздің алға қойып отырған мақсаттарының бірі - банк жүйесін әрі қарай дамытып, алға жылжыту болып табылатындығы күмән келтірмейді, сондықтан да осы салада іргелі зерттеулер жүргізу қажеттілігі қазіргі кездегі маңызды мәселе болып отыр. Таңдалған тақырыптағы жұмыстың өзектілігі де осы проблемалармен тікелей байланысты. Болашақ мамандардың алдында тұрған міндеттердің ішінен отандық банктеріміздің қызметін халықаралық стандартқа өткізуді атауға болады, ал мұның өзі қалыптасқан тарихи, теориялық білімдерсіз мүмкін емес.

Дипломдық жұмыс кіріспеден, 3 бөлімнен, қорытындыдан тұрады.

Бірінші бөлімде банктік несиелеудің экономикалық негіздері қарастырылған. Мұнда коммерциялық банктердің қызметтері және оларды жүзеге асыратын операциялар, банктегі несие беру процесі, қарыз алушының несиелік қабілетін анықтау тәжирибесі қарастырылған.

Екінші бөлімде Қазақстан Республикасындағы заңды тұлғаларды несиелеу тәжірибесі, нақты айтқанда, екінші деңгейлі банктердің заңды тұлғаларды несиелеу тәжірибесіне 2006-2008 жылдар бойынша талдау жүргізілген, әлемдік экономика мен несиелердің байланыстылығына талдау жасалып, осы бөлімде «Альянс банк» АҚ- дағы заңды тұлғаларға ұсынылатын несиелік портфель қарастырылған.

Үшінші бөлімде заңды тұлғаларды несиелеудің даму болашағы мәселесі қарстырылған.

Отандық авторлардың оқу құралдары осы жұмысты жазудың іргетасы іспеттес болып, өз септігін тигізіп жатты. Сондай-ақ орыс тілінде жарық көрген бірнеше қазақстандық ғалымдардың еңбектері, ресейлік оқу құралдары, әлемдік интернет торабынан алынған мәліметтер мен өзге де мақалалар зерттеудің арқауы болды. Осы дипломдық жұмыста ғылыми-теориялық материалдардың, белгілі экономист ғалымдардың пікірлерінің, сондай-ақ әрекет етуші нормативтік құжаттардың негізінде Қазақстандағы банк жүйесінің қалыптасуы мен дамуын зерттеп, талдауға әрекеттер жасалған.

1 Тарау. Екінші деңгейлі банктердегі заңды тұлғаларды несиелеудің экономикалық негіздері

1. 1. Коммерциялық банктердің қызметтері және оларды жүзеге асыратын операциялар

«Қазақстан Республикасындағы Банктер және банк қызметі туралы» Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 31 тамыздағы N 2444 Заңына (2007. 28. 02. берілген өзгерістер мен толықтырулармен) 30 бабына сәйкес Банк қызметі ол:

1. Банктердің осы бапта белгіленген банк жəне өзге де операцияларды жүзеге асыруы банк қызметі болып табылады.

2. Банк операцияларына: 1) депозиттерді қабылдау, заңды тұлғалардың банктік шоттарын ашу жəне жүргізу; 2) депозиттерді қабылдау, жеке тұлғалардың банктік шоттарын ашу жəне жүргізу; 3) банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың корреспонденттік шоттарын ашу жəне жүргізу; 4) жеке жəне заңды тұлғалардың металл шоттарын ашу жəне жүргізу жатады, оларда осы тұлғаға тиесілі тазартылған бағалы металдардың жəне бағалы металдардан жасалған монеталардың нақты саны көрсетіледі; 5) кассалық операциялар: қолма-қол ақшаны ұсатуды, айырбастауды, қайта санауды, сұрыптауды, қаттап бууды жəне сақтауды қоса алғанда, осы тармақтың 1), 2), 6) -9), 12) жəне 13) тармақшаларында көзделген банк операцияларының бірін жүзеге асыру кезінде оларды қабылдау жəне беру; 6) аударым операциялары: жеке жəне заңды тұлғалардың төлемдер жəне ақша аударымдары бойынша тапсырмаларын орындау; 7) есепке алу операциялары: жеке жəне заңды тұлғалардың вексельдері мен өзге де борышкерлік міндеттемелерін есепке алу (дисконт) ; 8) банктік заем операциялары: банкке, ипотекалық ұйымға, номиналды ұстаушы ретінде клиенттердің шоттарын жүргізу құқығы бар брокерге жəне (немесе) дилерге жəне акцияларының бақылау пакетi мемлекетке немесе ұлттық холдингке не ұлттық басқарушы компанияға тиесiлi заңды тұлғаға төлемділік, мерзімділік жəне қайтарымдылық шарттарымен ақшалай нысандағы кредиттер беру; 9) шетел валютасымен айырбас операцияларын ұйымдастыру; 10-11) алып тасталды 12) банкноттарды, монеталар мен құндылықтарды инкассациялау; 13) төлем құжаттарын (вексельдерді қоспағанда) инкассоға қабылдау; 14) аккредитив ашу (ұсыну) мен оны растау жəне ол бойынша міндеттемелерді орындау; 15) банктердің ақшалай нысанда орындау көзделетін банк кепілдіктерін беруі; 16) банктердің үшінші тұлғалар үшін ақшалай нысанда орындау көзделетін банк кепілдемелерін жəне өзге де міндеттемелерді беруі жатады.

3. Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тəртіппен микрокредиттік ұйымдар ретінде тіркелген заңды тұлғалардың микрокредиттер беру жөніндегі қызметі банк операцияларына жатпайды.

4. Осы баптың 2-тармағында тізіп көрсетілген банк операциялары Ұлттық Банк белгілеген тəртіпте электрондық тəсілмен жүзеге асырылуы мүмкін.

5. Банктерге осы бапта көзделген банк жəне өзге де операцияларын жүргізуге лицензияны уəкілетті орган береді. Банктерге осы баптың 2-тармағының 5), 9) жəне 12) тармақшаларында жəне 11-тармағының 9) тармақшасында көзделген банк операцияларын жүргізуге лицензия беру кезінде Ұлттық Банктің оң қорытындысы талап етіледі.

6. Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым, осындай ұйымның қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамалық актісінде көрсетілген операцияларды лицензиясыз жүзеге асыру мүмкіндігі көзделген жағдайларды қоспағанда, уəкілетті органның немесе Ұлттық Банктің лицензиясы болған жағдайда осы баптың 2-тармағында көзделген банк операцияларының бір немесе бірнеше түрін жүзеге асыра алады. Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға осы баптың 2-тармағында көзделген банк операцияларын жүргізуге лицензияны, осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, уəкілетті орган береді. Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға лицензия беру кезінде осы баптың 2-тармағының 5) тармақшасында көзделген операцияларды жүргізуге Ұлттық Банктің оң қорытындысы талап етіледі. Егер банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде осы баптың 2-тармағында көзделген өзге де банк операцияларымен осы баптың 2-тармағының 9) жəне 12) тармақшаларында көзделген банк операцияларын жүргізу мүмкіндігі көзделген болса, онда лицензияны Ұлттық Банктің оң қорытындысы болған жағдайда уəкілетті орган береді.

7. Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға осы баптың 2-тармағының 12) тармақшасында көзделген операцияны жүргізуге жəне айрықша қызмет түрі осы баптың 2-тармағының 9) тармақшасында көзделген операциялар болып табылатын заңды тұлғаларға лицензияны Ұлттық Банк береді.

8. Банк операцияларын, сондай-ақ банктердің осы бапта көзделген жүзеге асыратын өзге де операцияларын лицензиялау тəртібі уəкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінде белгіленеді.

9. Лицензиялау тəртібі Ұлттық Банктің нормативтік құқықтық актілерінде белгіленетін, осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, осы бапта көзделген банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар жүзеге асыратын банк операцияларын лицензиялау тəртібі уəкілетті органның нормативтік құқықтық актілерімен белгіленеді.

10. Уəкілетті органның немесе Ұлттық Банктің нормативтік құқықтық актілерінде банктер мен жекелеген қызмет түрлеріне лицензия алуға байланысты банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға қосымша талаптар белгіленуі мүмкін.

11. Банктер, осы баптың 2-тармағында көзделген банк операцияларымен қатар, уəкілетті органның лицензиясы болған жағдайда мына операцияларды жүзеге асыруға құқылы: 1) тазартылған қымбат бағалы металдарды (алтын, күміс, платина, платина тобына жататын металдар) құйма күйінде, тазартылған қымбат бағалы металдардан жасалған монеталарды сатып алу, кепілге қабылдау, есепке алу, сақтау жəне сату; 2) құрамында бағалы металдар мен асыл тастар бар зергерлік бұйымдарды сатып алу, кепілге қабылдау, есепке алу, сақтау жəне сату; 3) вексельдермен жасалатын операциялар: вексельдерді инкассоға қабылдау, төлемшілердің вексельдерді төлеуі жөнінде қызметтер көрсету, сондай-ақ делдалдық тəртібімен домицилденген вексельдерді, вексельдер акцептін төлеу; 4) лизинг қызметін жүзеге асыру; 5) өзінің бағалы қағаздарын (акцияларды қоспағанда) шығару; 6) факторингтік операциялар: тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сатып алушыдан төлемсіз тəуекел етіп қабылдай отырып, төлем жүргізуді талап ету құқығын алу; 7) форфейтингтік операциялар (форфетингтеу) : тауарларды (жұмыстарды, қызметтерді) сатып алушының қарыз міндеттемесін сатушыға айналым түспейтін жолмен вексель сатып алу арқылы төлеу; 8) сенімгерлік операциялар: сенімгердің мүддесіне жəне тапсырмасы бойынша ақшаларды, ипотекалық қарыздар жəне тазартылған қымбат бағалы металдар бойынша талап ету құқықтарын басқару; 9) сейфтік операциялар: сейфтік жəшіктерді, шкафтарды жəне бөлмелерді жалға беруді қоса алғанда, құжаттандырылған нысанда шығарылған бағалы қағаздарды, клиенттердің құжаттары мен құндылықтарын сақтау бойынша қызметтер.

12. Банктер бағалы қағаздар нарығында мынадай кəсіби қызмет түрлерін жүзеге асыруға құқылы: 1) Қазақстан Республикасының жəне рейтингтік агенттіктердің бірінің ең төменгі талап етілетін рейтингін алған елдердің мемлекеттік бағалы қағаздарымен не онсыз уəкілетті органның шешімі бойынша мемлекеттік бағалы қағаздармен, базалық активтерінің тізбесі мен оны сатып алу тəртібін уəкілетті орган белгілейтін туынды бағалы қағаздармен - брокерлік; 2) Қазақстан Республикасының жəне рейтингтік агенттіктердің бірінің ең төменгі талап етілетін рейтингін алған елдердің бағалы қағаздарымен не онсыз уəкілетті органның шешімі бойынша мемлекеттік бағалы қағаздармен, сондай-ақ базалық активтерінің тізбесі мен оны сатып алу тəртібін уəкілетті орган белгілейтін туынды бағалы қағаздармен, осы Заңның 8-бабында белгіленген жағдайларда өзге де бағалы қағаздармен - дилерлік; 3) кастодиандық; 4) трансфер-агенттік. Банктердің бағалы қағаздар нарығында кəсіби қызметтің жоғарыда аталған бір немесе бірнеше үйлесімді түрлерін жүзеге асыруына лицензияны уəкілетті орган береді. Осы тармақтың 1) жəне 2) тармақшаларында көзделген рейтингтік агенттіктердің тізбесін жəне ең төменгі талап етілетін рейтингін уəкілетті орган айқындайды.

13. Осы баптың 2-тармағының 2) тармақшасында көзделген банк операцияларын тек депозиттерге міндетті кепілдік беру жүйесінің қатысушылары болып табылатын банктер, сондай-ақ оның қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сəйкес уəкілетті орган берген лицензиясы негізінде Ұлттық почта операторы жүргізуге құқылы. [2]

Мемлекеттің несие жүйесінде коммерциялық банктердің алатын орны өте зор. Олар қарыз капиталы нарығының әр түрлі саласында жан-жақты іс-әрекет етеді. Коммерциялық банктер несие ресурстарының негізгі бөлігін шоғырландырып, өз клиенттеріне несие беру, депозит қабылдау, есептесу, бағалы қағаздарды, шетел валютасын сатып алу-сатумен оларды сақтау және басқа да қаржылық қызмет көрсетеді.

Коммерциялық банктер - нарықтық экономикада несие жүйесінің негізгі буыны. Олардың міндеті ақша айналымы мен капитал айналымының үздіксіз қозғалысын қамтамасыз ету, өнеркәсіп мекемелерін, мемлекет пен халықты несиелеу, халық шаруашылығына қор жинау үшін жағдай жасау болып табылады.

Қазіргі коммерциялық банктер қаржы делдалы ретінде ақша капиталын салааралық және аймақаралық қайта бөлуді қамтамасыз етіп, маңызды халық шаруашылық қызмет атқарады. Капиталды салалар мен жүйелерге бөлу және қайта бөлудің банктік механизмі өндірістің объективтік қажеттілігіне байланысты шаруашылықты дамытуға және экономиканың құрылымын өзгертуге мүмкіндік туғызады.

Қазіргі коммерциялық банктер несие жүйесінің басқа буындары сияқты клиенттерге көрсететін қызметтерін үнемі дамытуда және көптеген жаңа түрлерін меңгеруде. Бүгінде кейбір мемлекеттердің коммерциялық банктері клиенттерге 300-ге жуық қызмет көрсетуге мүмкіндігі бар несие мекемесі (Мысалы, Жапония банктері) .

Коммерциялық банктердің негізгі атқаратын қызметтері:

ақша қаражатын шоғырландыру және тарту;
несие беру;
шаруашылықтармен есеп және төлем жұмыстарын жүргізу;
төлем құралдарын шығару;
бағалы қағаздарды шығаруды және орналастыруды ұйымдастыру;
сенімхат бойынша клиенттердің мүлкін басқару (яғни траст операциясын жүргізу) ;
клиенттерге кеңес беру.

Уақытша бос ақша қаражатын шоғырландырып, оны капиталға айналдыру - банктердің ежелден атқаратын қызметтерінің бірі. Заңды және жеке тұлғалардың уақытша бос ақшасын банкке тарту, бір жағынан, олардың иесіне процент түрінде табыс түсірсе, ал екінші жағынан банктің несие операцияларын жүргізуіне негіз қалайды. Шоғырланған жинақ ақша әр түрлі экономикалық және әлеуметтік қажеттіктерге жұмсалуы мүмкін. Тек банктің делдалдық етуімен ақша қаражаты жинақталып, кейін ол капиталға айналады.

Коммерциялық банктердің атқаратын келесі қызметі - несие беруде делдал болу . Бос ақша қаражат иесі мен қарыз алушының арасында тікелей несие қатынастарының туындауына кедергі болатын жәйттер: ұсынатын капитал көлемінің қарызға қажеті көлемге сай келмеуі. Сондай-ақ қарыздардың төлем қабілетсіздік қаупі капитал иесі мен оны қарызға алушының арасында тікелей несиелік байланыс болуын қиындатады. Капитал иесі қарыздардың қаржылық жағдайы туралы хабардар болмауы да мүмкін. Коммерциялық банктер қарыз беруші мен қарыз алушының арасындағы қаржылық делдал ретінде осы кедергілерді жояды. Банктік несие экономиканың әр түрлі секторларына беріліп, өндірістің кеңеюін қамтамасыз етеді.

Ұйымдасқан және жұмысы қалыптасқан есеп айырысу жүйесінсіз тұрақты экономика болуы мүмкін емес. Сондықтан есеп және төлем жұмыстарын жүргізуде банктердің ролі зор . Кәсіпорындар арасындағы есеп айырысудың негізгі бөлігі қолма-қол ақшасыз жүреді. Банктер делдал ретінде клиенттердің тапсырысы бойынша шотқа ақша қабылдап, ақшаның түсуін және берілуін есептейді.

Коммерциялық банктердің ерекше қызметі төлем құралдарын шығару арқылы айналымдағы ақшаны көбейту немесе артығын жою, яғни ақша массасын көбейту немесе азайту. Төлем құралдарын шығару олардың депозиттік және несиелік қызметтеріне тікелей байланысты. Депозит екі түрлі жолмен: клиенттің банкке ақша салуы арқылы немесе қарыздарға банктің несие беруі арқылы жүргізіледі. Бұл операциялар айналымдағы ақша массасының көлеміне әр түрлі әсер етеді.

Коммерциялық банктер акция және облигация түрінде бағалы қағаздарды шығарып және орналастырып эмиссиялық-құрылтайшылық қызмет атқарады. Банктердің жинақтарды өндірістік мақсатқа жұмсайтын мүмкіндігі бар. Сөйтіп бағалы қағаздар нарығы несие жүйесін толықтырып әрі онымен тығыз байланыста жұмыс істейді. Ұзақ мерзімдік инвестиция тарту мақсатында кәсіпорындар акция және облигациялар шығарады. Бұл жағдайда кәсіпорындардың тапсырысы бойынша банктер банктер бағалы қағаздардың көлемін, шығару жағдайы мен эмиссия мерзімін анықтауды, олардың типін таңдауды, сондай-ақ оларды орналастыру және екінші рет айналысқа түсіру міндетін өзіне алады. Шығарылған бағалы қағаздарды сатып алуға кепілдік береді. Ол үшін бағалы қағаздарды өз есебінен сатып алуды-сатуды ұйымдастырады немесе сатып алушыларға қарыз береді.

Сол сияқты банктер мемлекеттік облигацияларды белсенді түрде сатып алады және оларға жазылу операцияларын жүргізеді. Мемлекеттік облигацияларды қайта сатуда делдал ретінде нарық ұйымдастырады. Бұл нарықтағы операцияларды сату курсы мен сатып алу курсының айырмасынан түсетін аса көп пайданы өзіне алып, оларды аса ірі банктер тобы монополды түрде жүргізеді. Мысалы, АҚШ-та онымен 6 коммерциялық және 13 инвестициялық банктер шұғылданады.

Банктер сенімхат бойынша клиенттердің мүлкін басқару қызметін де атқарады. Жеке тұлғаларға: осы қызметті атқаруға құқығын айырылғандардың (бойдақ жесірлердің, жасы толмағандардың) мүлкін уақытша басқару; ізбасарларының мүддесі үшін өлген адамның мүлкін басқару; пайда табу мақсатымен капиталды басқару (ақшаны акцияға, қозғалмайтын мүлікке салу) ; құндылықтарды сейфте көрсететін қызметтері бұл аталғандардан ерекше: банктің облигациялары бойынша кепілші болу; нарыққа шығарылған акцияларды және трансфертті тіркеу үшін (яғни атаулы акция бойынша иелік құқын басқаға беру ) өкіл болуы; корпорацияның зейнетақы қорының қаржысын басқарушысы болуы және т. б. қызметтер атқаруы мүмкін.

Банк бұл қызметтерді формалды клиенттердің өкілі ретінде атқарғанмен, шын мәнінде сенімхатпен қызмет көрсетудің нәтижеінде ол көптеген капиталды қадағалауға және экономикалық хабарларды өзіне жинақтауға мүмкіндік алады. Мысалы, бағалы қағаздарды және трансфертті тіркеу үшін өкіл ретінде жүріп, банктер акционерлер мен бақылау қызметін бөлу туралы құпия мағлұматтарға ие болады.

Экономикалық мағлұматтарды өзіне жинақтауды банктердің клиенттерге кеңес беруіне мүмкіндік туғызады. Банктер кәсіпорынның қаржылық қызметіне, бухгалтерлік есебіне талдау жүргізіп, дамуының стратегиясын бағалаумен және табысты ұлғайту мүмкіндігін анықтаумен шұғылданады. Банктер клиенттердің жаңа акциялар шығару болашағын және оларды нақты орналастыруды қарастырады.

Банктер төмендегідей кеңес береді: шот ашу, есеп-несиелік және кассалық қызмет көрсетуден бастап, ақша және тауар нарықтарында операциялар жүргізуге дейін нұсқау береді.

Коммерциялық банктердің кеңес беру қызметін төмендегідей топтастыруға болады:

несиелеу және есеп айырысу ісі бойынша- ақша нарығындағы конъюктура, проценттік мөлшердің қозғалысы, несиелеудің жағдайы және формасы туралы хабар, несие-есептік қызмет көрсету үшін әр түрлі мәмілелер бойынша нұсқау беру, қолма-қол ақшасыз есептесуді талдау, оны жетілдіру жолдарын зерттеу;
бағалы қағаздарды шығару және олармен операция жүргізу бойынша- бағалы қағаздар нарығы конъюктурасы, олардың бағасының өзгеруі, бағалы қағаздардың эмитенттері, бағалы қағаздарды шығару тәртібі және олардың айналыс ережесі туралы хабар;
күрделі қаржы беру бойынша- құрылыс қызметі нарығының конъюктурасы, құрылыс материалдарының бағасы мен әр түрлі құрылыс-монтаж (құрастыру) жұмыстарының тарифтері, күрделі қаржының экономикалық тиімділігін есептеу туралы анықтама.

Банктердің экономикадағы маңызын олардың атқаратын операциялары анықтайды. Коммерциялық банктердің операциялары негізінен мына топтарға бөлінеді: пассив (қаражат тарту) ; актив (қаражатты орналастыру) ; комиссиялық-делдалдық (клиенттің тапсырысы бойынша комиссиялық ақылы) және сенімді операциялар.

Пассив операциялары - олар өз қарауына әр түрлі салымдарды тартып, басқа банктерден несие алып, өзінің бағалы қағаздарын шығарып және сол сияқты басқа да қаражат тарту операцияларын жүргізіп, банк қорын құру және оны ұлғайту операциялары. Олар банк балансының пассивінде көрсетіледі. Пассив операциялары тарихи дәстүр бойынша актив операцияларына қарағанда, алдымен жүргізіледі, себебі актив операцияларын жүргізу үшін белгілі бір қор мөлшері қажет.

Пассив операцияларына мыналар жатады:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.