Шағын компаниялардағы венчурлық жобаларды басқару

Пән: Менеджмент
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 68 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Экономика және бизнес факультеті

Менеджмент және бизнес кафедрасы

Диссертациялық жұмысы

ШАҒЫН КОМПАНИЯЛАРДАҒЫ ВЕНЧУРЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУ

Орындаған:

4 курс студенті Ж. О. Жумабекова

(қолы, күні)

Ғылыми жетекшісі,

э. ғ. к., доцент С. Т. Купешова

(қолы, күні)

Норма бақылаушы:

аға оқытушы А. Ғ. Жұмағазиева

(қолы, күні)

Кафедра меңгерушісі

э. ғ. д., профессор К. Е. Кубаев

(қолы, күні)

Алматы, 2009

РЕФЕРАТ

Диcсертациялық жұмыстың өзектілігі - шағын компаниялардағы венчурлық бизнесті басқару ерекшеліктерін анықтау, еліміздегі венчурлық компанияларды қарастыру және венчурлық даму жолдарын айқындау болып табылады.

Жұмыстың мақсаты мен міндеттері:

- жоба және венчурлық жоба туралы түсінік қалыптастыру;

- шағын компаниялардағы инновациялық және венчурлық бизнестің ерекшеліктерін анықтау;

- инновациялық қызметi дамыған шетелдердiң саясаттарын қарастырып, олардың елiмiз экономикасы үшiн тиiмдi жақтарын қарастыру;

- елiмiздiң экономикалық өсуiндегi инновациялық және венчурлық дамудың тиiмдi екенiн дәлелдеу;

- венчурлық компаниялар туралы қарастыру;

- елiмiзде венчурлық қызметтiң дамуы мен оны қолдау шаралары;

- Сентрас венчурлық компаниясы туралы;

- Сентрас венчурлық компаниясындағы жобаларды қарастыру және экономикалық тиімділігін анықтау.

Диссертациялық жұмыстың зерттеу пәні - шағын компаниялардағы венчурлық бизнесті басқару.

Зерттеу объектісі болып Сентрас компаниясындағы жобаларды басқару жолдары болып табылады.

Диссертациялық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және қолданылған әдебиеттерден тұрады.

Диссертациялық жұмыстың маңыздылығы жоғары болып келеді, себебі әр мемлекеттің дамуының бірден бір көрсеткіші ретінде инновациялық даму болып келеді. Еліміздiң негiзгi экономикалық дамуына, яғни өндiрiс пен ғылыми-техникалық ресурстарды жоспарлау үшiн венчурлық бизнестің қалыптасуы өте маңызды болып табылады.

Қысқартылған сөздер тізімі:

ҰИЖ - Ұлттық Инновациялық Жүйе

ҰИҚ - Ұлттық Инновациялық Қор

ТИТО - Технологиялардың инжиниринг және трансферт орталығы

АТП - Alatau IT City

ҒЗТКЖ - ғылыми зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстар

ҒТП - ғылыми-техникалық прогресс

ҒТИП - ғылыми-техникалық индустриалды парктер

ТКЖ - тәжірибелік конструкторлық жұмыстар

ЖҰӨ - жалпы ұлттық өнім

Глоссарий

Жоба - белгілі бір мәселелерді шешу үшін бағытталған тапсырмаларды анықтайды.

Жобаларды басқару - ұйымдастыру, жоспарлау, басқарушылық методологиясы, жоба циклында қолданылған еңбектік, қаржылық және материалды-техникалық ресурстардың үйлесушілігі, қазіргі заманғы әдістерді қолдану арқылы жоба нәтижесіне жету үшін техника және технологияларды басқару, жұмыс көлемін анықтауды, уақыт, баға, сапа, жоба қатысушыларын қанағаттандыру.

Венчур - ағылшынның «venture» тәуекелді кәсіпорын немесе бастама дегенді білдіреді.

Венчурлық бизнес - технологиялық немесе өнімдік инновацияларды қолдана отырып өте тәуекелді жобаларды қаржыландыру.

Венчурлы капитал дегеніміз - инновациялық компанияға тікелей инвестиция салу.

Инновация - ағылшынның «innovation» сөзінен шыққан, яғни «жандану» немесе «заттар өндiрудегi жаңа технологиялар» деген мағынаны бiлдiредi.

Инновациялық жоба - инновацияға қол жеткізуге бағытталған ғылыми, ғылыми-техникалық, тәжірибе-конструкторлық, маркетингтік зерттеулер мен жұмыстар кешенін жүргізу жоспарынан, сондай-ақ техникалық-экономикалық көрсеткіштерден тұратын құжат.

Инновациялық бағдарлама - бірыңғай мақсатпен, міндеттермен, объектімен немесе аумақпен біріктірілген, ресурстары, орындаушылары мен іске асыру мерзімдері бойынша келісілген инновациялық жобалар мен іс-шаралар кешені.

Венчурлық бизнесті инвестициялау дегеніміз:

- идеяның, жаңа өнімнің пилоттық үлгілерін құрумен байланысты қолданбалы зерттеулер және оның коммерциялық әлеуетін бағалау;

- алғашқы сериялық өндіріс және өнімді алғашқы сатулар;

- өндірістің алғашқы кеңейтілімі және өнімді өткізу үшін жаңа рыноктарға шығу.

Венчурлық қор - венчурлік инвестициялауды жүзеге асыру мақсатында заңды тұлға қуру арқылы немесе құрмай-ақ жеке және заңды тұлғалар капиталының шоғырлануын атайды.

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . . 6

1 ВЕНЧУРЛЫҚ БИЗНЕСТІ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ . . . 9

1. 1 Венчурлық бизнестің түсінігі . . . 9

1. 2 Шағын инновациялық және венчурлық бизнестің ерекшеліктері . . . 17

1. 3 Венчурлық жобаларды басқару әдістері . . . 21

2 ШАҒЫН КОМПАНИЯЛАРДА ВЕНЧУРЛЫҚ БИЗНЕСТІ БАСҚАРУДЫҢ ҚАЗІРГІ КҮНГІ ЖАҒДАЙЫ . . . 27

2. 1 Қазақстан Республикасындағы венчурлық бизнестің дамуы . . . 27

2. 2 Дамыған мемлекеттердегі венчурлық бизнесті басқару тәжірибесі . . . 39

2. 3 Сентрас компаниясы туралы жалпы сипаттама . . . 48

3 СЕНТРАС КОМПАНИЯСЫНДАҒЫ ВЕНЧУРЛЫҚ ЖОБАЛАРДЫ БАСҚАРУ ЖОЛДАРЫ . . . 58

3. 1 Сентрас компаниясы қаржыландыратын жобаның жалпы сипаттамасы . . . 58

3. 2 Жобаның экономикалық тиімділігін бағалау . . . 64

3. 3 Қазақстан Республикасындағы венчурлық және инновациялық жобаларды дамыту жолдары . . . 69

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 73

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 75

КIРIСПЕ

Бүгiнгi әлемдiк экономикада Қазақстан Республикасының өзiндiк орны айқындалып қалды. Бұл мәселенiң өзектiлiгi әлемдiк экономикалық қауымдастықта елiмiздiң нарықтық бағытта дамушы ел деп танылуымен арта түстi. Себебi Елбасымыз атап көрсеткенiндей «мемлекетiмiз әлем таныған, алдыңғы қатарлы елдер қатарына қосылуы керек» деп атап көрсеттi. Сондықтан да болар бүгiнгi күнi экономикалық дамудың тиiмдi жолдарын табу туралы мәселелi сұрақтар кең түрде талқылауға түсiп отыр [1] .

Инновация саласы - Қазақстан экономикасының дамуында маңызды сала болып табылады. Саланың сенімді және тиімді басқарылуы, инновациялық дамуды қамтамасыз ету мемлекет экономикасының дамуының негізі болып табылады.

Қазіргі уақыттарда экономикалық өсу факторы ретiнде әлем елдерінде инновация бірінші деңгейдегi жоспар болып келедi. Сондықтан да әлемдегi дамыған елдер тәжiрибесi және отандық тәжiрибе бойынша тұрақты экономикалық өсуге қол жеткiзу инновациялық және венчурлық қызметсiз жүзеге аспайды.

Диссертациялық жұмыстың өзектілігі - венчурлық бизнесті басқару ерекшеліктерін анықтау, еліміздегі венчурлық компанияларды қарастыру және венчурлық даму жолдарын айқындау болып табылады.

Тақырыптың зерттелу дәрежесі.

Осы сала бойынша зерттеу жұмыстарын жүргізіп жатқан отандық зерттеушілер К. Кубаев, З. Туреханова, А. Тургинбаева, С. Купешова, К. Нарибаев, С. Джумамбаев, А. Нусупова болып табылады. Ал шетелдік зерттеушілерден Й. Шумпетер, Н. Кондратьев, Г. Менш, К. Фримен, Р. Фостер, Солоу, Е. Домар, Р. Харрод болып табылады.

Зерттеудің мақсаттары мен міндеттері.

Жұмыстың мақсаты - венчурлық бизнесті ұйымдастыру және басқарудың теориялық және тәжірибелік аспектілерін зерттеу негізінде, венчурлық бизесті ұйымдастырудың тиімді жолдарын құрастыру.

Жұмыстың міндеттері:

- венчурлық бизнес туралы түсінікті зеріттеу;

- шағын компаниялардағы инновациялық және венчурлық бизнестің ерекшеліктерін анықтау;

- елiмiздiң экономикалық өсуiндегi инновациялық және венчурлық дамудың тиiмдi екенiн дәлелдеу;

- венчурлық компаниялар туралы талдау жасау;

- елiмiзде венчурлық қызметтiң дамуы мен оны қолдау шаралары;

- Сентрас венчурлық компаниясы туралы;

-Сентрас венчурлық компаниясындағы жобаларды қарастыру және экономикалық тиімділігін анықтау.

Зерттеу объектісі болып Сентрас компаниясындағы венчурлық бизнесті ұйымдастыру және басқару жолдары болып табылады

Диссертациялық жұмыстың зерттеу пәні - венчурлық бизнесті ұйымдастыру және басқару.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі. Жұмыстың ғылыми-әдістемелік базасы: инновациялық және венчурлық жобаларды басқару бойынша негізгі оқулықтар, заңдар, бағдарламалар, интернет ресурстары, газеттер, автордың өз ізденістері болып табылады.

Жұмыстың ғылыми-әдістемелік базасы: инновациялық және венчурлық жобаларды басқару бойынша негізгі оқулықтар, заңдар, бағдарламалар, интернет ресурстары, газеттер, автордың өз ізденістері болып табылады.

Диссертациялық жұмыстың ғылыми жаңалығы. Диссертациялық зерттеу жұмысында төмендегідей ғылыми жаңалықтар мен нәтижелер алынды:

Венчурлық бизнестің теориялық аспектілерін зеріттеу негізінде оның ерекшеліктері жүйеленді;
Венчурлық бизестің дамы сатылары бөліп көрсетілді;
Қазақстандық экономикадағы венчурлы бизнестік дамуын тежеуші факторлар айқындалды;
Венчурлық бизнесті тиімді ұйымдастыруға арналған ұсыныстар жасалынды.

Диссертациялық жұмыстың қорғауға шығарылған негізгі мәселелері:

венчурлық бизнес өте күрделі және тәуекелі жоғары кәсіпкерлік түрі, бірақ оны дұрыс ұйымдастыра білсе өте тиімді де пайдалы.
венчурлық бизнестің даму сатылары мен кезеңдерге бөліну әдістемесі толықтырылды, яғни қнімнің өмір циклімен компанияның даму сатылары сәйкес болады.
Қазақстанда венчурлық бизенстің дамуын тежеуші негізгі факторлардың бірі - ол тиімді идеялардың болмауы.
венчурлық бизенсті дамытуға арналған бір шара ол - республикалық инновациялық идеялар банкін қалыптастыру.

Жұмыстың ғылыми-тәжірибелік маңыздылығы. Магистрлік диссертацияның маңыздылығы жоғары болып келеді, себебі әр мемлекеттің дамуының бірден бір көрсеткіші ретінде инновациялық даму болып келеді. Еліміздiң негiзгi экономикалық дамуына, яғни өндiрiс пен ғылыми-техникалық ресурстарды жоспарлау үшiн венчурлық бизнестің қалыптасуы өте маңызды болып табылады. Диссертация материалдары «Менеджмент», «Инновациялық менеджмент» пәндері үшін дәріс құралы ретінде пайдалануға болады.

Зерттеу нәтижелерінің мақұлдануы (апробациясы) . Зерттеу нәтижелерінің жариялануы. Зерттеудің негізгі нәтижелері жалпы көлемі 1 мақалада жарияланды. Диссертацияның негізгі нәтижелері педагогикалық тәжірие барысында дәрістік материал ретінде қолданылды.

Жұмыстың құрылымы. Диссертация кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және қолданылған әдебиеттерден тұрады.

Жұмыс 75 беттен, 16 кестеден, 9 суреттен тұрады.

Елiмiз осы мәселелердi шеше отырып жоғары бәсекеқабiлеттi алдынғы қатарлы елдер санатына қосылуы үшiн, тұрақты экономикалық өсудi және экологиялық тиiмдi өндiрiстi қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының индустриялды-инновациялық дамуының 2003-2015 жылдарға арналған ұзақ мерзiмдi стратегиясын қабылдады және ол алғашқы жылдан бастап оң нәтижелер бере бастады [2] .

Инновациялық саланы мемлекеттік басқару индустриалды-инновациялық саясатты жүзеге асырушы ғана емес, оның бағытын анықтап, сол процесстердің қарқынды дамуына ықпал етіп, дұрыс орындалуын қадағалайтын бірден-бір қуатты құрал. Біздің елімізде де осы мәселе дұрыс жолға қойылып, тікелей Президенттің қадағалауында екені көңіл қуантады.

1 ВЕНЧУРЛЫҚ БИЗНЕСТІ БАСҚАРУДЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗІ

1. 1 Венчурлық бизнестің түсінігі

«Жоба» ұғымы әр түрлі қызмет түрлерін біріктіреді, келесі берілген ұғымдармен сипатталады:

- белгілі бір мақсатқа жету және нәтижелі болу үшін бағытталуы;

- бір-бірімен байланысты қызмет түрлерінің атқарылуы;

- белгілі бір уақытта орындалу қажеттілігі;

Жоба жүйе қызметі болғандықтан, жоба басталуынан аяқталуына дейін, яғни нәтижелі болғанға дейін қызмет етеді. Жоба концепциясы кәсіпорын немесе өндіріс концепциясына қарама- қайшы емес, керісінше ұқсас болып келеді. Көбінесе жоба кәсіпорын қызметінің негізгі түрі болып келеді.

«Жоба» терминін білдіретін әр түрлі ұғымдар бар, оның әр қайсысы белгілі бір мәселені шешу үшін бағытталады.

Шек қоюлар:

- қаржылық

- құқықтық-нормалық

- этикалық

- қоғам

- логистикалық

- активизациялау әдістері

- уақыт

- сапа деңгейі

- қосымша әсерлер

Кіру: Шығу:

қажеттіліктер қанағаттандырылған

қажеттіліктер

Қамтамасыз ету:

- адамдар

- білім және тәжірибе

- техника және заттар

- технология

1 cурет. Жобаның бастапқыдан соңғы жағдайына дейінгі ауысу процесінің жүйесі

Жалпы жоба ұғымы (ағылшынша project) - бұл «бірдеңені ойлау немесе жоспарлау, мысалға үлкен кәсіпорын» дегенді білдіреді. Жүйелі көзқарас бойынша, жоба - басталуынан аяқталуына дейінгі уақытты қамтитын және де сол уақыт аралығында әр түрлі механизмдер, шек қоюлар мен қызметтердің атқарылуын анықтайды.

Жоба - белгілі бір мәселелерді шешу үшін бағытталған тапсырмаларды анықтайды. Жоба өзіне ой (мәселе), жүзеге асыру құралдарын (мәселені шешу) және жасалынған процесстерден нәтиже алуды қамтиды.

Жоба

2 cурет. Жобаның негізгі элементтері

Инвестициялық жоба - инвестициялық акция дегенді білдіреді, белгілі бір қор көлемін білдіреді, оның ішінде интеллектуалдық, қаржылық, материалдық, адам ресурстарын қолдану арқылы белгілі бір мәселені, белгілі бір уақытта орындалуын айтады. Инвестициялық жобаның қаржылық нәтижесі - пайда табу, материалдық-заттық нәтижесі - жаңа немесе жаңартылған объектілер, табыс табуға бағытталған қаржылық құралдар болып табылады.

Егерде жобаның жүзеге асырылу нәтижесі физикалық объекті болып табылатын болса (ғимарат, өндірістік кешендер), онда жоба ұғымы - белгілі мақсатқа бағытталған, алдын ала ойластырылған немесе алдын ала жоспарланған физикалық объектіні жасау немесе жаңарту технологиялық және ұйымдастырушылық құжаттардан тұратын, материалдық, қаржылық, еңбектік ресурстарды қамтитын және де осы іс шаралардың жүргізілуі мен басқарылуын айтады.

Сонымен, қазіргі заман бойынша жоба ұғымы - біздіің өмірімізді өзгертетін, тұрғын үй немесе өндірістік объектінің құрылысы, ғылыми-зерттеу жұмыстарының бағдарламасы, кәсіпорынды қайта құру, жаңы кәсіпорын ашу, жаңа техника немесе технология жасау - осының бәрі жобаға жатады. Жоба - белгілі бір объектіні жасау үшін құжат жүзінде белгіленген жоспар.

Әр жоба жүзеге асырылуында әр түрлі кезеңдеден, яғни фазалардан өтеді. Сондықтан да жоба осы фазалардан өтуі үшін, жүзеге асырылуы үшін, оны басқару қажет. Алғаш рет жобаларды басқару ұғымы XX ғасырдың 50 жылдары Батыстың дамыған елдерінде қолданыла бастады. Оның бір себебі жобалардың жалпылай өсуі болып табылады. Осы кездегі алғашқы жобаларды басқару әдістері, олар желілік жоспарлау және басқару әдістері болып табылады.

«Жобаларды басқару» - арнайы және кәсіптік білімді біріктіреді, яғни қызмет түріне байланысты құрылыстық, инновациялық, білім берушілік, экологиялық, зерттеушілік, қайта ұйымдастырушылық және де басқа жобаларға байланысты болып келеді.

Жобаларды басқару әдістері келесіні қамтиды:

- жоба мақсатын анықтау және оған сипаттама беру;

- жоба құрылымын көрсету (атқарылатын негізгі жұмыс этаптарын айқындау) ;

- қажет көлемін және қаржыландыру көздерін анықтау;

- атқарушыларды таңдау - негізінен конкурс арқылы;

- келісімшарттарды айындау және келісімшартқа отыру;

- жобаның аяқталу уақытын анықтау, жүзеге асырылу графигін жасау, қажет ресурстарды есептеу;

- жоба бюджетін және сметасын есептеу;

- тәуекелді айқындау және жоспарлау;

- жобаның жүзеге асырылуына бақылау қамтамасыз ету.

Жобаларды басқару - ұйымдастыру, жоспарлау, басқарушылық методологиясы, жоба циклында қолданылған еңбектік, қаржылық және материалды-техникалық ресурстардың үйлесушілігі, қазіргі заманғы әдістерді қолдану арқылы жоба нәтижесіне жету үшін техника және технологияларды басқару, жұмыс көлемін анықтауды, уақыт, баға, сапа, жоба қатысушыларын қанағаттандыру [3] .

Жоба - процесстердің жиынтығы. Жобаларды басқару процесстерінің тобы келесідей болып келеді: Инициация - Жоспарлау - Жүзеге асырылу және бақылау - Талдау - Басқару - Аяқталу.

Инициация кезінде орындалатын процесстер: авторластыру (жобаның келесі фазасын бастау шешімі) .

Жоспарлау кезінде орындалатын негізгі процесстер: мақсаттарды жоспарлау, мақсаттарды ұйымдастыру, жоба жұмыстарының, операцияларының, құрамын анықтау, операциялардың қарым қатынасын анықтау, жұмыс көлемін, ұзақтығын бағалау, ресурстарды анықтау, құнын бағалау, жұмыстардың атқарылу кестесін құру, бюджетті бағалау, жоба жүзеге асырылуының жоспарын құру, жоба нәтижесіне жету үшін белгілерін анықтау. Қосымша процесстеріне сапаны жоспарлау, ұйымдастыруды жоспарлау, персоналды қамтамасыз ету, бір бірімен іс әрекет жүргізуді жоспарлау, тәуекелдерді анықтау, тәуекелдерді бағалау, тасымалдауды жоспарлау, тасымалдауды ұйымдастыру.

Жүзеге асырылу және бақылау кезінде орындалатын негізгі процесстер: жоба жоспарын жүзеге асыру процесі. Қосымша процесстеріне жүзеге асырылу есебі, сапаны қамтамасыз ету, ұсыныстарды дайындау, тасымалдаушыларды таңдау, келісімшарттарды бақылау, жоба қатысушыларын ұйымдастыру.

Талдауда орындалатын негізгі процесстерге уақытты талдау, құнын талдау, сапаны талдау, мақсаттарды анықтау жатады. Қосымша процесстеріне жүзеге асырылуды бағалау, ресурстарды талдау және басқа да талдаулар жүргізу жатады.

Басқару кезінде орындалатын негізгі процесстер: өзгерістерді жалпы басқару, ресурстарды басқару, мақсаттарды басқару, сапаны басқару. Қосымша процесстерге тәуекелдерді басқару және елісімшарттарды басқару кіреді.

Аяқталу процесінде келісімшарттардың орындалып, жабылуы және жұмыстардың аяқталуы қамтамасыз етіледі.

Жобаларды басқару дисциплинасының қолданылу аясының кеңеюі мен оған деген қызығушылық еліміздегі өзгерістер болып жатқан әр түрлі салаларға байланысты:

- меншік қатынастарының өзгеруі (ұйымдар мен кәсіпорындардың мемлекеттендірілуі, акционерлендірілуі, жекешелендірілуі) ;

- экономиканың нарықтық қатынастарға өтуі;

- ұйымдастырушылық форманың өзгеруі;

- өндірістік жүйенің “нарыққа байланысты икемдену” арқылы өзгеру процесі;

- басқарудың әдіс, тәсілдерінің өзгеруі - соның ішінде бағдарламалық басқару;

- өз қызметтерін жобаларға экономикалық, басқарушылық, ақпараттық қолдау көрсететін инвестициялық компаниялар, инжинирингтік және консалтингтік фирмалар нарықтарының құрылуы;

- басқарушылардың психологиясында белгілі бір өзгерістердің пайда болуы;

- жаңа инновациялық технологиялардың дамуы;

- жобаларды басқарудың кең таралған методологиясын қолданатын, белсенді түрде инвестициялық жобаларды жүзеге асыруға шетелдік мердігерлер мен инвесторлардың тартылуы;

- жобалық негізде өз жұмыстарын құратын, жобалармен жұмыс істейтін жаңа нарықтық құрылымдардың құрылуы (инвестициялық қорлар, қаржылық компаниялар, коммерциялық банктер және т. б. ) .

Объективті түрде экономиканы басқаруда қиындықтар мына жағдайларға байланысты пайда болады: басқару субъектілерінің санының көбеюі, олардың жасайтын жұмыстарының күрделенуімен, басқарушы персоналдың кәсіби деңгейінің төмендеуі. Қазіргі инвестициялық саясат аз уақыт мөлшерінде әрекет ететін және көп мөлшерде пайда әкелу мүмкіндігі бар қаржылық жобаларға тартуға және оларды іске асыруға бағытталған. Мұндай жағдайда бекітілген бюджет шеңберінде, белгіленген уақыт мерзімінде, керек сапада әрбір жобаны жүзеге асыруда жаңа тәсіл тексерілген және тиімді құрал болып табылады.

Сонымен қатар ірі жобалар мен жинақталған бағдарламаларды басқару үшін жаңа методологияны қолданудың кең таралуын болдырмайтын бірнеше жағдайлар туындауы мүмкін. Оларға жататындар: өндірістің жалпы түрде құрдымға кетуі және экономиканың тұрақсыз функциялануы; саяси тұрақтылықтың болмауы (тәуекелдің қосымша факторы ретінде) ; мемлекеттік инвестициялардың жылдам қысқаруы мен инвестициялық белсенділіктің түсуі; тұрақты жоғары инфляция; инвестициялар мен ақша айналымын ұстап тұратын несие-қаржылық және банктік жүйенің керекті деңгейде дамымауы; кепілдік беру жүйесі мен инвесторларға, соның ішінде шетелдік инвесторларға, берілетін жеңілдіктермен қамтамасыз етудің сенімді жүйесінің болмауы.

Бағдарламалық-мақсаттық басқарудың әдістеріне сәйкес құрылған мемлекеттер арасындағы, мемлекеттік, аймақтық, аудандық, салалық және белгілі бір объектке бағытталған бағдарламалардың әрқайсысы бір-бірімен байланысты (ресурстары, мерзімі және орындаушылары бойынша) жобалар жиынтығын көрсетеді. Олардың іске асырылуы жобаларды басқару концепциясының негізінде жүргізіледі.

Концепцияның негізі жобаға уақыт және керек жабдықтарға кететін шығындармен байланысты болатын және әрбір жүйені алдыңғы қалпынан өзгеріске ұшыратады (мысалы, кәсіпорын) деген көзқараста қарауымыз керек. Осы өзгерістердің бюджет шеңберінде және уақыттық шектеулерге байланысты алдын-ала жасалған ережелерге сай болатын процестер осы жаңа дисциплинаның негізін құрайды.

Мұндай тәсіл елімізде басқаруда, экономикада инвестициялық жобалар жүйесіне үлкен өзгерістер енгізуге көмектеседі, ал оларды басқару - инвестицияны басқаруға әкеледі (инвестициялық менеджментке деп те айтылады) .

Жобаларды басқаруды тиімді жүргізу үшін жүйе ең алдымен жақсы құрылымдалуы керек. Құрылымдаудың (кейде декомпизация деп атайды) мәні жобаны бөлуге және басқаруға болатын жүйе ішінде және компоненттерге бөлу.

Негізгі құрылымдық жоба қатысушыларының бірлігі ретінде жоба командасы табылады. Жоба командасы - өз ниетімен жоба қатысушысы болған және жоба шеңберінде инвестициялық процестерді басқаруды жүзеге асыратын бірнеше мамандардан жинақталып құрылған арнайы топ.

Жобаның жүзеге асырылуы ұйымдастырушылық форманың шеңберінде жасалады, оның құрылымы маңызды түрде жобаның өзіне әсер етеді.

Жобаның өмірлік циклі (жобаның пайда болуы мен оның аяқталуы арасындағы уақыт мерзімі) жоба бойынша қаржылық жұмыстарға байланысты туындайтын мәселелерді зерттеу үшін негізгі және сәйкес келетін шешімдерді қабылдау болып табылады. Жобаның өмірлік циклын жинақты түрде негізгі үш маңызды фазаларға бөлуге болады: инвестиция алдындағы, инвестициялық және эксплуатациялық.

Одан кейінгі жіктелулері жобаның спецификасына байланысты. Осылайша өмірлік цикл 5 түрге бөлінеді:

- концептуалды фаза, мақсатты анықтау, инвестициялық мүмкіндіктерді талдау, жобаның техника-экономикалық негізде іске асу мүмкіндігін анықтау және жобаны жоспарлау;

- жобаны іске асыру фазасы, жасалатын жұмыстар және қатысушылар

құрылымы түсініктерін анықтау, жұмыс уақытының календарлық сызбасының, жоба бюджетінің құрылуы, жобалық-сметалық құжаттаманың жасалуы, өзара келісулердің жүргізілуі және мердігерлер мен жеткізушілермен келісімге отырудың қорытындыларының жасалуы;

- жобаны орындау фазасы, жобаның жүзеге асу жұмыстарын қамтиды (құрылыс, маркетинг, персоналды оқыту) ;

- жобаның аяқталу фазасы, сынаққа түсіру, тәжірибеден өткізу және жобаны қолданысқа шығару;

- эксплуатациялық фаза, қабылдау және шығару, құрал-жабдықтарды ауыстыру, кеңейту, модернизациялау, инновациялау.

Жобаларды басқарудың функцияларына мыналар жатады: жоспарлау, бақылау, талдау, шешім қабылдау, салыстыру және жоба бюджетін жасау, жобаны іске асыру жұмыстарын ұйымдастыру, мониторинг, бағалау, есеп беру, сынақтан өткізу, тексеру және қабылдау, бухгалтерлік есеп, басқару.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.