Автокөліктің табиғи ортаға әсері

Кіріспе

І.Негізгі бөлім

1.1 Қоршаған ортаны ластаушы факторлар
1.2 Табиғи ортаға автокөліктің әсері
1.3 Алматы және Астана қалаларының экологиялық сипаттамасы
1.4 Қолға алынып жатқан игі шаралар

ІІ.Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Адамның табиғатқа әсері мыңдаған жылдар бойында қалыптасқан табиғи жүйелерді өзгерту, сондай – ақ, топырақты, су көздерін ауаны ластау арқылы жүзеге асуда. Бұл табиғат ахуалының күрт төмендеуіне әкеліп соқты, көп жағдайларда орны толмас зардаптар қалдырды. Экологиялық дағдарыс шын мәніндегі қауіпті төндіріп отыр; іс жүзінде тез өндіріс алып бара жатқан дағдарыстық жағдайларды кез келген аймақтардан көруге болады.
Адамды құтқару дегеніміз – ең алдымен табиғатты сақтау. Табиғи процестердің негізінде жатқан заңдылықтарды ескермеу табиғат пен адам арасындағы елеулі қайшылықтарға әкеліп соқтырғанын айта кеткен жөн. Американ экологы Риклерс: Табиғатқа келтірілген нұсқанды түзетудің ешқандай көпе – көрнеу жатқан әдістері жоқ екені айдан анық, сонымен қатар қоршаған ортаға деген келеңсіз көзқарасы үшін адамға танылатын кінә да, өзендерге шайынды суларды төгу, егістіктерге пестицидтер бүрку, аңшылардың найзасы мен мылтығы, автомашиналардан шығатын түтін қала іргесінің шексіз кеңеюі сияқты белгілі фактілерден құралмауы тиіс.
Күн сайын өнеркәсіп орындары ауаға орасан зор улы газ және оларға қоса өте майда бөлшектерден тұратын қоспаларды шығарып жатады. Кейде оларды жел алғашқы шыққан орнына мыңдаған километр жерге айдап апарады. Міне, сондықтан да газ немесе қатты зат түрінде бөлініп шығатын заттардан ауаны қорғау адам денсаулығы үшін де, тіршілік үшін де үлкен мән алады. Осы уақытта ауаға улы қосындыларды жібермеу адамзат баласының алдында тұрған үлкен мәселе. Ауаны әр түрлі жолмен былғануы атмосферада бірте – бірте түпкілікті мутагенді өзгерістер тудыратыны анықталып отыр. Мысалы, қалалардың үстін, 2000 – 2500 м биіктік көлемінде газдар мен ұсақ бөлшектерден тұратын қарақошқыл түтін басып тұрады.
Қазіргі кезеңде адамның экологиялық ортасы - қала. Ол ең ірі және табиғи ортадан өзгеше, көптеген параметрлері бойынша экстремалды деуге болатын орта. Қалада техногенді қуаттың орасан зор концентрациясы жиналады. Қала ортасы адамның басты санасы – оның денсаулығына қолайсыз әсер етеді. Атмосфераның, судың, азық – түлік өнімдерінің, күнделікті қажетті заттардың өнеркәсіп пен транспорттық қалдықтармен ластануы, электромагниттік өріс, вибрация, шу, тұрмыстық химиялан-дырылуы,дұрыс тамақтанбау зиянды әрекеттердің кеңінен таралуы.
Осылардың барлығы қосылып адамның денсаулығын нашарлатады.
Қала халқының басым бөлігі демалысын қаладан тыс табиғи жағдайда өткізуге тырысады.

1. Бозшатаева Г. Т.,Оспанова Г. С. «Экология». Алматы., 2002 ж., 171-175 б

2. А.Ж.Ақбасова, Г.Ә.Саинова. Экология: Жоғары оқу орындарына арналған оқу құралы.-Алматы: «Бастау» баспасы, 2003 ж., 292 б.

3. Қазақ Ұлттық энциклопедиясы 4 том
4. Еділбаев Б.Т. Қалажол көлік экологиясы. - Алматы, 2009 ж., 93-95 ,

5. Бродский А. К. «Жалпы экология». Алматы., 1997 ж., 12- 16 б

6. Ғаламтор желісі: www.Google.kz
www.stat.kz
7. А.Т.Қуатбаев., Жалпы экология., Алматы., 2008 ж., 155- 157 б

8. Қыдыржанов А.Т., Таза табиғат алаңы 2007ж