Қан эритроцит осмостық резистенттілігіне төмен диапазонды сәулелердің әсерін зерттеу

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 62 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының ғылым және білім министірлігі

Әл- Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті

Биология және биотехнология факультеті

Биофизика және биомедицина кафедрасы

«Қорғауға жіберілді»

Кафедра меңгерушісі Толеуханов С. Т.

Дипломдық жұмыс

Тақырыбы: «Қан эритроцит осмостық резистенттілігіне төмен диапазонды сәулелердің әсерін зерттеу»

мамандығы 050113- « Биология»

Орындаған

4 курс студенті Босмойнова Н. М

Ғылыми жетекшісі

доцент Бақтыбаева Л. Қ

Нормоконтролер Кулбаева М. С

Алматы, 2012

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

КІРІСПЕ: НЕГІЗГІ БӨЛІМ

: 1

КІРІСПЕ: Әдебиетке шолу

: 1. 2

КІРІСПЕ: Қан жасушалары

: 1. 3

КІРІСПЕ: Баланың қан жұйесінің морфо - физиологиялық ерекшеліктері

: 1. 4

КІРІСПЕ: Қанның құрамы және оның физикалық, химиялық қасиеттері

: 1. 5

КІРІСПЕ: Қанның қызметтері

: 1. 6

КІРІСПЕ: Қанның негізгі қызметтері:

: 2.

КІРІСПЕ: Гомеостаздық нейро - эндокриндік реттелуі. Гомеостаз және оның реттелуі. Гомеостаз және оның механизмдері.

: 2. 1

КІРІСПЕ: Эритроциттердің физиологиялық сипаттамасы

: 3

КІРІСПЕ: ОСМОСТЫҚ ҚЫСЫМ

: 4

КІРІСПЕ: Биологиялық мембраналар құрылымы, қасиеті.

: 4. 1

КІРІСПЕ: Биологиялық мембраналардың негізгі қызметтері

: 4. 2

КІРІСПЕ: Тегіс конденсатордың сыиымдылығы

: 4. 3

КІРІСПЕ: Мембрана құрылымы жөніндегі заманауи көзқарастар.

: 4. 4

КІРІСПЕ: Мембраналар динамикасы. Мембраналардағы фосфолипидтік молекулалардың қозғалғыштығы.

: 4. 5

КІРІСПЕ: Мембраналарға липидтердің физикалық күйі және фазалық ауысуы.

: 4. 6

КІРІСПЕ: Модельдік липидтік мембраналар

: 4. 7

КІРІСПЕ: Липидтік саңылаулар: мембраналардың тұрақтылығы және өткізгіштігі.

: 4. 8

КІРІСПЕ: Липидтік саңылаулар және мембраналардың тұрақтылығы.

: 5

КІРІСПЕ: Дыбыс

: 5. 1

КІРІСПЕ: Жалпы мәліметтер

: 5. 2

КІРІСПЕ: Дыбыстың сипаттамалары

: 5. 3

КІРІСПЕ: Дыбыстың шағылуы

: 5. 4

КІРІСПЕ: Жаңғырық

: 5. 5

КІРІСПЕ: Дыбыстың әр түрлі кедергілерден шағылуы барысында естілу ұзақтығының артуы реверберация деп аталады.

: 6

КІРІСПЕ: Ультрадыбыс

: 6. 1

КІРІСПЕ: Инфрадыбыстың әсері.

: 7

КІРІСПЕ: Форманттар

: 7. 1

КІРІСПЕ: Aкустика

: 7. 2

КІРІСПЕ: Дыбыс қаттылығы

: 7. 3

КІРІСПЕ: Дыбыстық қысым

: 7. 4

КІРІСПЕ: Дыбыс өткізбеу

: 7. 5

КІРІСПЕ: Дыбыс шығару

: 7. 6

КІРІСПЕ: Дыбыстық ақпарат

: 7. 7

КІРІСПЕ: Дыбыстың күштілігі

: 8

КІРІСПЕ: Адам ағзасына шудың әсері

: 8. 1

КІРІСПЕ: Аудиометриялық тексерулердің үш әдісі бар:

РЕФЕРАТ

Негізгі сөздері: эритроцит, тромбоцит, лейкоцит, қан жасушалары, инфрадыбыс, мембрана, осмостық қысым, акустика, гемоглобин, гранулоциттер, агронулоциттер, фагоцит, моноцит, гомеостаз, гемостаз, Гц.

Зерттеу жұмысының өзектілігі: Инфрадыбыстың жиілік диапазоны есту табалдырығынан төмен орналасады, бірақ өндірістік жағдайда инфрадыбыс төменгі жиілік шуылмен қарастырылады. Адам ағзасының және биологиялық ұлпаларының резонансын есепке алатын жиілік спектрі бойынша ортақ, жалпы вибрацияның классификациясы бар: резонансты емес төменгі жиілік -0, 1-5 Гц; резонансты төменгі жиілік 6-10 Гц; резонансты орта жиілік-11-30 Гц; резонансты емес орта жиілік-31-50 Гц; жоғарғы жиілік -50 Гц - тен жоғары. Ауру адамдардың жиілігі ұқсас келген кезде, ОЖЖ сияқты функцияның және жүрек, сүйек аппараты мен асқазанның функциясының бұзылуы байқалады. Инфрадыбыс cәулелердің эритроцит жасушалар мембранасына тигізетін әсері туралы әдебиет толық емес.

Жаңалығы: Соңғы жылдар жарияланған ерекше маңызды жаңа экологиялық факторлар ортадағы акустикалық варияциялық ауытқулар туралы тезис дәлелдейді. Барлық жеке ғылымға, төмен диапазонды дыбысты биологыялық жүйе сезімтал болады. Биофизика иондық емес сәуленің моделді көрсеткіштерінің әсер ету механизімі төменгі дыбысты ауытқуы биосубстратты жақындағанда ғана сондықтан типотезаның көрсеткішті көрсетті. Механизмның толық және нақты түсінігі әлі де зерттелмеген. Сондықтан, осмостық резистенттілігі төмен дыбыс сәулелерден өзгеріп тұрама және эритроцит мембраналардың төзімділігі қай дыбыс диапазонда және қай ерітіндісінің иондық концентрациясында өзгеріп тұрады белгілі емес.

Жұмыстың мақсаты:

Қан эритроцит осмостық резистенттілігіне төмен диапазонды сәулелердің әсерін зерттеу.

Жұмыстың міндеттері :

1. Эритроциттердің осмостық төзімділігінің көрсеткіштеріне инфрадыбыс толқындарының тура 3, 10, 20 мин ұзақтығымен әсерін зерттеу.

2. Эритроциттердің осмостық төзімділігінің көрсеткіштеріне инфрадыбыс толқындарының жанама судағы 3, 10, 20 мин ұзақтығымен әсерін зерттеу.

3. Эритроциттердің осмостық төзімділігінің көрсеткіштеріне инфрадыбыс толқындарының тура және жанама судағы осы екі қосындысының 3, 10, 20 мин ұзақтығымен әсерін зерттеу.

Практикалық маңыздылығы .

Санитарлы - гигиеналық орталықтарға алынған нәтижелер негізінде инфрадыбыс бар орындарда жұмыс істейтін адамдарға кепілдемелерін беру.

Ғылыми маңыздалағы.

Инфрадыбыс сәулелердің әсерің зерттеп жасуша мембраналардың тұрақтылығын және осмостық қысымының резистентлілігін анықтау.

ГЛОССАРИЙ

Эритроцит дегеніміз - адам мен жануарлар қанындағы қызыл түйіршіктер.

Тромбоцит дегеніміз - қанның үшін қамтамасыз ететін қан жасушасы.

Лейкоцит дегеніміз - құрамында ядросы бар, бірақ гемоглабині жоқ клеткалар.

Қан жасушалары дегініміз - адам мен жануарлар организмдерінің тіршілігіне тым қажет қызметтер атқаратын қанның құрамындағы жасушалар.

Инфрадыбыс дегеніміз - жиілігі адам еститін дыбыс толқыны жиілігінен төмен (16 Гц-тен төмен) серпімді толқын.

Мембрана дегеніміз - екі қабықшадан тұратын клеткалардың қабығы, клетканы қорғайтың және ерекше қызметтерің атқаратын.

Осмостық қысым дегеніміз - ерітінді диффузиясы кезіндегі ерітілген заттың жартылай өтімді мембрана арқылы тудыратын асқын қысымы.

Акустика дегеніміз - толқындар.

Гемоглобин дегеніміз - адамның, омыртқалы және кейбір омыртқасыз жануарлырдың қанының қызыл пигменті.

Гранулоциттер дегеніміз - лейкоцит түйіршікті клеткалар.

Агронулоциттер дегеніміз - қанның дәншесіз ақ қан жасушасы (лейкоциті) ; дәнсіз лейкоцит қанның ақ клеткалары олардың цитоплазмасы дәнсіз (гранула жоқ) . Көптеген омыртқасыз жануарлардың агранулоциттері бір түрлі - амебациттер - ал омыртқалы жануарларда екі түрлі лимфоциттер және моноциттер.

Фагоцитоз дегеніміз - бір клеткалы организмдердің немесе кейбір көп клеткалы жануарлар клеткасының микроскопиялық бөтен тірі нысандар (бактериялар, т. б. ) мен қатты бөлшектерді жұтып алып, қорытып жіберуі.

Моноциттер дегеніміз - қандағы дәншесіз лейкоциттердің бір түрі.

Гомеостаз дегеніміз - тірі ағзада сақталатың тепе теңдік жағдайы.

Гемостаз дегеніміз - қан жүйесінде сақталатың тепе теңдік жағдайы.

Гц - акустикалық тербеліс жиілігі.

КІРІСПЕ

Төмен акустикалық тербелістер аймағы 20 Гц төмен болады. Осы жиіліктер естілмейтін жиіліктер диапазонына жатады. Инфрадыбыстардың ерекшеліктеріне толқындардың үлкен ұзындығы және аз мөлшердегі тербеліс жиілігі жатады. Ауада инфрадыбыстардың жұтылуы аз болғандықтан олар ауадада аз энергияны жоғалтумен жақсы таралады. Инфрадыбыстардың осындай физикалық қасиеттері шудың деңгейін төмендетуде қиындықтарды тудырады. Өндірістік инфрадыбыстар - акустикалық тербеліс аймағы 20 Гц төмен. Өндірістік орындардың кез келген аппаратының барлық спектірлерінен инфрадыбыс бөлінеді, ол кейде жағдайларда есту диапазонының жиілік деңгейін жоғарлатады, дыбыс қысымының максимальды деңгейі 8, 16, 31, 5 Гц құрайды. Су және ауа транспорттары, өздігінен жүретін машиналар, дизельді двигательдер, айналмалы бөлшектер бар ауыр машиналар, мартеновты және электрлі доғалы пештер, вибрациялық алаңдар, өндірістік вентиляторлар, кондиционерлер, компрессорлар қазіргі кездегі өндірістердегі және транспорттардағы инфрадыбыстың көздері болып табылады. Егу патогенезі толығымен оқылмаған. Адам ағзасы төмен жиіліктердегі дыбыстардың тербелісіне сезімталдықтары жоғары болып саналады. Тітіргендіргіштерге жауап ретінде сәйкес рецепторларды (тері, есту анализаторлары) нерв импульстары пайда болады, олдар бас миының қыртысты орталығына ең алдымен таламиялық орталыққа түседі. Адам ағзасында өзіне тән тербеліс жиіліктері болғандықтан, инфрадыбыстардың әсерлері кезінде, ағзада жағымсыз сезімдер тууы мүмкін. Инфрадыбыстардың ұзақ уақыт әсер ету нәтижесінен астения еңбек ету қабілетінің төмендеуі, вегетоневротикалық симптомдар пайда болады: тітіркендіргіштік, жүрек айну. Инфрадыбыстардың есту босағасы төмен денгейде орналасуына қарамастан инфрадыбыстардың тербелістерінің жоғары деңгейлері есту ағзасымен қабылданады. Осы қабылдау ортаңғы құлақта инфрадыбыстардың әсер ету кезіндегі дыбыс жиіліктерінің гармониктерінің орналасуына байланысты.

Көптеген зерттеушілердің айтулары бойынша инфрадыбыстардың тербелістері вестибулярлы анализаторларға әсер етеді. Тексерілген адамдарда бас айналу және тепе- теңдіктің бұзылулары анықталған. Инфрадыбыстардың әсері кезіндегі жүрек тамыр жүйесі жағындағы өзгерістерге жүректің жиырылу жиіліктерінің бұзылыстары, көбінесе брадикардия, диастолалық қысымның жоғарлауы жатады. Осыған байланысты инфрадыбыс жалпы биологиялық тітіркендіргіш болып табылады. Сенсорлы жұйенің вестибулярлы, жүйке және жүрек тамыр жүйесі инфрадыбыстарға өте сезімтал болып тобылады. Инфрадыбыстың эритроциттердің төзімділігіне әсері туралы жайлы әдебиет жоқ. .

Зерттеу жұмысының өзектілігі: Инфрадыбыстың физикалық сипаттамасына дыбыстық қысымның орта квадраттық мәні жатады. Гигиеналық бағалауларға беген қызығушылықты ортагеметриялық жиіліктермен бірге октавалық жолақтар көрсетеді. 2; 4; 8; 12 және 16 Гц немесе 12 үшоктавты жолақтар(1, 6; 2; 2, 5; 3, 15; 4; 5; 6, 3; 8; 10; 12, 5; 16; 20 ) . Инфрадыбыстың жиілік диапазоны есту табалдырығынан төмен орналасады, бірақ өндірістік жағдайда инфрадыбыс төменгі жиілік шуылмен қарастырылады. Дыбыстық диапазонының шуылымен салыстырғанда инфрадыбыс үлкен де ұзын толқынмен қамтамасыз етіледі, сондағы дияфракция нәтижесінде экрандарда тоқтап қалмай, ағыстардан оңай, жеңіл өтіп шығады. Белгілі бір жайға еніп, онымен ара қатынасы үзілмейді. Атмосферамен әлсіз сіңісуі инфрадыбыстың көптеген километрге орналасуына мүмкіндік береді. Содан басқа инфрадыбыс резонансы жиілік арқылы күшті деген обьектілердің вибрациясын тудырта алады. Инфрадыбыстың тұрғындарға тигізетін ұзақ мерзімді әсері ұйқының бұзылуына және түскі уақыттағы демалыстың бұзылуына, түрлі бас айналуға, құсу, дірілдеу, жұтқыншақтағы ауруларға, қорқыныш, қобалжу сезімдерінің пайда болуына, асқазан функциясының бұзылуы мен тыныс алу жолының қиындығына алып келеді, сонымен қатар, түрлі вегетативті және вестибулосоматикалық реакцияларды тудырады. Инфрадыбыстың шектелген зиянсыз деңгейінің ауруға тигізетін әсері мен психоэмоционалды сферадағы күйдің және адамдағы когнитивті функцияға, сонымен қатар жануарға жүргізілген эксперименталды зерттеулердің нәтижелерінің негізіндегі белгілі бір есеп шартпен орнатылған ( вестибулярлы және есту анализаторының күйі, нейрогуморалды реттеу мен гомеостаздың көрсеткіштері) . Сонымен бірге, біздің елде инфрадыбыстың тұрған құрылыстары мен қоғамдық зәулім үйлердің территориясына арналған мүмкін болатын деңгейлері бар. Бірақ та, қозғалыстағы механикалық тербелістерді дене вибрациясы мен оның әр мүшесіне тигізетін әсер ету фактілерін есепке алу қажет. Вибрация резонанс эффектісіне бағыттала, яғни ол дегенің тербеліс қозғалыстарының вибрация жиіліктерімен сәикестендірулі кезінде, оның күшеюі кезінде байқалады. Бауырдың тербелістік резонанстық жиілігі 5 Гц, бүйректің 7 Гц, жүректікі 6 Гц, бас 20 Гц- ті құрайды. Дененің отыру кезінде резонанс 4-6 Гц жиілікті көрсетеді. Ағзаның өзіндік резонанстық жиілігі мен вибрация жиілігі қарама - қарсы болғанда, организмге деген жағымсыз әсердің жоғары мәнділігі өсе бастайды. Адамның ішкі ағзасындағы тербеліс жиіліктерінің бәрі төменгі диапозондық деңгейді құрайды және оның табиғи жиілігіне диапазонның сыртқы жиілігін қосу жасушалардың бұзылуына алып келеді. Адам ағзасының және биологиялық ұлпаларының резонансын есепке алатын жиілік спектрі бойынша ортақ, жалпы вибрацияның классификациясы бар: резонансты емес төменгі жиілік -0, 1-5 Гц; резонансты төменгі жиілік 6-10 Гц; резонансты орта жиілік-11-30 Гц; резонансты емес орта жиілік-31-50 Гц; жоғарғы жиілік -50 Гц - тен жоғары. Ауру адамдардың жиілігі ұқсас келген кезде, ОНЖ сияқты функцияның және жүрек, сүйек аппараты мен асқазанның функциясының бұзылуы байқалады. Инфрадыбыс cәулелердің эритроцит жасушалар мембранасына тигізетін әсері туралы әдебиет толық емес.

Жаңалығы:

Соңғы жылдар жарияланған ерекше маңызды жаңа экологиялық факторлар ортадағы акустикалық варияциялық ауытқулар туралы тезис дәлелдейді. Барлық жеке ғылымға, төмен диапозонды дыбысты биологыялық жүйе сезімтал болады. Биофизика иондық емес сәуленің моделді көрсеткіштерінің әсер ету механизімі төменгі дыбысты ауытқуы биосубстратты жақындағанда ғана сондықтан типотезаның көрсеткішті көрсетті. Механизмның толық және нақты түсінігі әлі де зерттелмеген. Сондықтан, осмостық резистенттілігі төмен дыбыс сәулелерден өзгеріп тұрама және эритроцит мембраналардың төзімділігі қай дыбыс диапазонда және қай ерітіндісінің иондық концентрациясында өзгеріп тұрады.

Жұмыстың мақсаты:

Қан эритроцит осмостық резистенттілігіне төмен диапазонды сәулелердің әсерін зерттеу

Жұмыстың міндеттері :

Практикалық маңыздылығы .

Санитарлы - гигиеналық орталықтарға алынған нәтижелер негізінде инфрадыбыс бар орындарда жұмыс істейтін адамдарға шағын кепілдемелерін беру.

Ғылыми маңыздалағы.

Инфрадыбыс сәулелердің әсерін зерттеп жасуша мембраналардың тұрақтылығын және осмостық қысымының резистентлілігін анықтау.

НЕГІЗГІ БӨЛІМІ

1 Әдебиет шолу

1. 2 Қан жасушалары

Солдан оңға: эритроцит, тромбоцит и лейкоцит (T-лимфоцит) . Сканерлейтін электронды микроскоптан алынған. Қан жасушалары - адам мен жануарлар организмдерінің тіршілігіне тым қажет қызметтер атқаратын қанның құрамындағы жасушалар. Қан жасушаларына: эритроциттер (қанның қызыл жасушалары), лейкоциттер (қанның ақ жасушалары) және қан табақшалары (құстар мен төменгі омыртқалы жануарларда - тромбоциттер) жатады. Сүтқоректі жануарлар эритроциттерінде ядро және көптеген органеллалар болмайды. Эритроцит цитоплазмасы құрамында қанға қызыл түс беретін, тотығу-тотықсыздану реакцияларына қатысып, организмдегі газ алмасу процесін іс жүзіне асыратын күрделі белок - гемоглобин болады. Гемоглобиннің құрамына темір (Ғе) кіреді. Ал құстар мен төменгі омыртқалы жануарлар эритроциттерінде ядро болады. Лейкоциттер гранулоциттер (дәншелі, түйіршікті) және агранулоциттер (дәншесіз, түйіршіксіз) болып екі топқа бөлінеді. Гранулоциттерге эозинофилдер (жасуша цитоплазмасында ірі қызыл түйіршіктер болады), базофилдер (клетка цитоплазмасында көкшіл түсті түйіршіктер болады) және нейтрофилдер (жасуша цитоплазмасында қызғылт майда түйіршіктер болады) жатады. Гранулоциттердің ядролары бірнеше бөліктерден (сегменттерден) тұрады. Сондықтан, бұларды "сегментті ядролы лейкоциттер" деп атайды. Гранулоциттер фагоцитоз процесіне қатысып, қорғаныс қызметін атқарады. Агранулоциттерге лимфоциттер мен моноциттер жатады. Лимфоциттер- ірі дөңгелек ядролы, ұсақ жасушалар. Лимфоциттер өз кезегінде Т- лимфоциттер және В- лимфоциттер болып екі топқа бөлінеді. Т- лимфоциттер организмдегі клеткалық иммунитетке, ал В- лимфоциттер гуморальдық (сұйықтық) иммунитетке жауапты. Моноциттер - ядросының пішіні лобия тәрізді ірі жасушалар. Моноциттерден ұлпа макрофагтары дамып жетіледі. Қан табақшалары (тромбоциттер) қанның ұюын қамтамасыз етеді. Қан - сұйық ішкі орта ретінде жануарлар организміндегі жасушалық және ұлпалық деңгейдегі зат алмасуды (қоректік заттарды мүшелерге, ұлпаларға, жасушаларға, ал организмде түзілген ыдырау өнімдерін, керісінше, бөлу мүшелеріне жеткізу, газ алмасу) қамтамасыз ету, заттарды тасымалдау, организмнің ішкі құрам тұрақтылығын сақтау, қорғаныс (фагоцитоз, антиденелер, ұю) қызметтерін атқарады. Қан омыртқалы организмдердің аса маңызды ұлпасы.

Клеткалар өзін қоршаған ортадан тек қанныкөмегімен ғана қоректік заттар алады. Сол сияқты зат алмасудың қажетсіз өнімдер де клеткадан қанмен бөлініп шығады. Қанның мөлшері дененің 8%шамасында. Ол плазмадан және плазмаға араласқан пішінді заттардан құралады. Ондай пішінді заттарға эритроциттер (қанның қызыл түйіршіктері ), лейкоциттер (қанның ақ түйіршіктері ) және тромбоциттер (қан пластинкалары ) жатады. Жоғары сатыдағы омыртқалы жануарларда пішінді заттардың шамасы барлық қан көлемінен 35-54% мөлшерінде. Эритроциттер- ядросыз және ішкі мембранасыз ұсақ клеткалар. Оның іші оттегі байланыстырушы белок - гемоглабинге толы. Қан құрамының 1мм мөлшерінде 5 000 000 эритроцит бар. Эритроциттің орташа үлкендігі ересек адамда 7, 5 мкм, әдепкі пішіні екі жағы да қушиған дискіге ұқсайды. Осындай пішінінің арқасында, шар тәріздес пішінімен салыстырғанда, сыртқы аумағы үлкен келеді. Эритроциттің осындай ерекше пішіні негізгі қызметін - тыныс алуға қажетті газдарды жеткізуге тиімді атқаруға жәрдемдеседі. эритроциттіңмұндай пішінді газдармен байланысатын аумағын ұлғайтады. Хромопротеиндер алмасуы деп аталатын бөлімде баяндалғандай, эритроциттердің тіршілігі - 110-130 күн. Есептеуларге қарағанда әр тәулік сайын ересек адамдарға олардың 0, 8 % мөлшері жаңарады, әр минут сайын 160 млн эритроцит ыдырайды және қайтадан түзіледі.

Лейкоциттер- құрамында ядросы бар, бірақ гемоглабині жоқ клеткалар. Ересек адам қанының 1 мкл мөлшерінде 4000-10 000 лейкоцит болады. Дені сау сақа мал мен ересек адам қанындағы эритроциттер саны біршама тұрақты. Ал лейкоциттер саны организм күйіне, тәулік мезгіліне байланысты өзгеріп отырады. Лейкоциттердің бірнеше түрі бар. Олардың ішінде негізгі екі түрі- полиморфты ядролы лейкоциттер мен лимфациттер организмді табиғаты бөтен, зиянды заттардан қорғайды. Полиморфты ядролы лейкоциттер организмге енген бактерияларды және басқа да зиянды заттарды жояды. Олар активті түрде кез-келген микробты ұстап алып, жеп қояды, ондай микробтардың ыдырап өзгеруіне лизоцим белсенді қызмет атқарады. Лимфациттер - антиденелер синтезіне және улы заттарды зиянсыздандыруға қатысады. Лимфоциттер қандағы барлық лейкоциттердің 25- 40 %мөлшеріндей болады. Қанның 1 мкл мөлщерінде 1000-3600 шамасындай лймфацит клеткалары бар. Олар лимфа түйіндерінде, жұтқыншақтың бадамша безінде, көкбауырда, тимус безінде және жілік майында түзіледі. Тромбоциттер- ядросыз жалпақ клеткалар, домаланған пішінді келеді. Олар жілік майында түзіледі де қан құрамындағы 5-11 күн шамасындай болады, одан кейін бауырда, өкпеде және көкбауырда ыдырап бұзылады да, организмде қайтадан жаңасы түзіледі. Тромбоциттердің негізгі қызметі- қан ағуын тоқтатуға және қанның ұюына қатысу.

1. 3 Баланың қан жұйесінің морфо - физиологиялық ерекшеліктері

Қан жұйесінің маңызы мен мөлшері және қан өндіру. Адам организмінің тіршілігі днеге қуат беретін қоректік заттарды қабылдап, оларды қорыту арқылы сақталады. Тамақ құрамындағы қоректік заттар организмде қорытылып, оттегінің қатысуымен болатын тотығу барысында энергия бөледі. Қоректік заттардықң осы өзгерістерінің нәтижесінде адамның денесінде зат алмасудан пайда болған организмге қажетті заттармен қоса, қажетсіз, тіпті денені уландыратын заттар да пайда болады. Айталық, зат алмасуының нәтижесінде денеде аммиак, мочевина, фенол, индол, кетондар т. с. с. улы заттар пайда болады. Сонымен, адамның өмірі клеткаларға аса қажетті қоректік заттар мен оттегіне және организмдегі зат алмасудан пайда болатын қажетсіз улы заттардың шығуына байланысты. Мұның бәрін тасымалдау қызметін денедегі қан атқарады. Қан күллі денені аралап, оның ұлпаларындағы клеткалардағы заттың алмасуына қажетті химиялық заттарды әкеліп, қажетсіз заттарын әкетеді. Мұнымен қоса, қан дененің тұрақты температурасын сақтауға қатысады, организмнің иммундық қасиеттерін қамтамасыз етеді және мүшелердің қызметін гуморальдық реттеуге қатысады. Ерте заманда адамдар қанды “тіршілік өзені” деп бекер атамаған. Яғни қан және өмір бір - бірінен айырылмай, қосарланып жүреді: қан бар жерде өмір бар, қан болмаса тіршілік тоқталады. Қанның маңызды қызметтерінің іске асып орындалуы, оның ерекше құрылысы мен қасиеттеріне байланысты.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.